Autor przewodnika: Ewa Janas, Piotr Janas

Konsultant przewodnika: Jan Leonhard

Spis treści

• Podstawowe informacje o e‑materiale1Podstawowe informacje o e‑materiale

• Wskazówki do wykorzystania materiałów multimedialnych w procesie dydaktycznym2Wskazówki do wykorzystania materiałów multimedialnych w procesie dydaktycznym

• Opis interaktywnych materiałów sprawdzających dla e‑materiału3Opis interaktywnych materiałów sprawdzających dla e‑materiału

• Wykorzystanie e‑materiału do pracy z uczącymi się o specjalnych potrzebach edukacyjnych4Wykorzystanie e‑materiału do pracy z uczącymi się o specjalnych potrzebach edukacyjnych

• Minimalne wymagania techniczne umożliwiające korzystanie z e‑materiału5Minimalne wymagania techniczne umożliwiające korzystanie z e‑materiału

Tytuł e‑materiału

Technologia wykonywania obuwia ortopedycznego

Nazwa i symbol cyfrowy zawodu

Technik ortopeda, 321403

Kod i nazwa kwalifikacji

MED.11. Wykonywanie i dobieranie przedmiotów ortopedycznych oraz środków pomocniczych

Oznaczenie i nazwa jednostki efektów kształcenia

MED.11.5. Wykonywanie obuwia ortopedycznego

Efekty kształcenia i odpowiadające im kryteria weryfikacji właściwe dla e‑materiału

Osoba ucząca się:
MED.11.5.1) dobiera obuwie ortopedyczne w zależności od rodzaju schorzenia:
MED.11.5.1)1) opisuje budowę obuwia ortopedycznego,
MED.11.5.1)2) dobiera elementy lecznicze do obuwia ortopedycznego na stopy ze zniekształceniem nieutrwalonym,
MED.11.5.2) wykonuje miary obuwia ortopedycznego:
MED.11.5.2)1) oznacza punkty pomiarowe na kończynie dolnej,
MED.11.5.3) wykonuje kopyta obuwia ortopedycznego:
MED.11.5.3)1) dobiera kopyto do wykonania obuwia ortopedycznego,
MED.11.5.3)2) modyfikuje kopyto drewniane,
MED.11.5.4) dobiera proces technologiczny, oprzyrządowanie i materiały do wykonania obuwia ortopedycznego:
MED.11.5.4)1) dobiera materiały do wykonania obuwia,
MED.11.5.4)2) dobiera narzędzia, maszyny i urządzenia do zaprojektowanego obuwia ortopedycznego,
MED.11.5.5) wykonuje obuwie ortopedyczne z dobranych materiałów:
MED.11.5.5)1) wykonuje szablony elementów obuwia ortopedycznego,
MED.11.5.5)2) wykonuje elementy obuwia ortopedycznego,
MED.11.5.5)3) dokonuje rozkroju elementów cholewki,
MED.11.5.5)4) łączy elementy cholewki ze sobą,
MED.11.5.5)5) wykonuje spody obuwia ortopedycznego,
MED.11.5.5)6) rozpoznaje wady jakościowe w wykonanym obuwiu ortopedycznym.

Cele ogólne e‑materiału

Materiał wspiera osiąganie celów kształcenia określonych dla kwalifikacji MED.11. Wykonywanie i dobieranie przedmiotów ortopedycznych oraz środków pomocniczych:

• oceniania stanu funkcjonalnego pacjenta wymagającego zaopatrzenia ortopedycznego oraz projektowania i wykonywania przedmiotów ortopedycznych i środków pomocniczych;

• dobierania i stosowania procesu technologicznego do wykonywania zaopatrzenia ortopedycznego i środków pomocniczych oraz kierowania tym procesem.

E‑materiał wspiera osiągnięcie następujących celów:

• ocenianie stanu funkcjonalnego pacjenta wymagającego zaopatrzenia ortopedycznego,

• projektowanie i wykonywanie przedmiotów ortopedycznych i środków pomocniczych,

• dobieranie i stosowanie procesu technologicznego do wykonywania zaopatrzenia,

• ortopedycznego i środków pomocniczych oraz kierowanie tym procesem.

Struktura e‑materiału, tytuły materiałów multimedialnych wraz z ich typem

• Wykonywanie obuwia ortopedycznego na nieutrwalone stopy końsko‑szpotawe - sekwencje filmoweDRN8xNSF2Wykonywanie obuwia ortopedycznego na nieutrwalone stopy końsko‑szpotawe - sekwencje filmowe

• Interaktywne materiały sprawdzająceD7WOTPzDTInteraktywne materiały sprawdzające

• Słownik pojęć dla e‑materiałuD13RHfe2YSłownik pojęć dla e‑materiału

• Przewodnik dla nauczycielaDPYvYolRZPrzewodnik dla nauczyciela

• Przewodnik dla uczącego sięDk4Q5R8KMPrzewodnik dla uczącego się

• Netografia i bibliografiaD1GvALjQ2Netografia i bibliografia

• Instrukcja użytkowaniaD16OqPscnInstrukcja użytkowania

Powrót do spisu treści6Powrót do spisu treści

Tytuł materiału multimedialnego

Wykonywanie obuwia ortopedycznego na nieutrwalone stopy końsko‑szpotawe

Typ materiału multimedialnego

Sekwencje filmowe

Opis zawartości merytorycznej materiału multimedialnego i powiązania pomiędzy elementami materiału multimedialnego

Sekwencje filmowe zostały zrealizowane w pomieszczeniach autentycznego zakładu ortopedycznego: przymierzalni, maszynowni, pracowni obuwniczej oraz cholewkarskiej. Prezentują pełen proces technologiczny wytwarzania indywidualnego obuwia ortopedycznego. Dzięki takiej prezentacji uczący się może zapoznać się z dokładnym przebiegiem prac oraz zależności między poszczególnymi etapami procesu, które wymagają określonej kolejności. Późniejszy etap nie następuje bez realizacji wcześniejszego.
Produkcja obuwia ortopedycznego przebiega następująco:

1. W trakcie pierwszego etapu pobrania miary na obuwie uczący się poznaje oznaczenia punktów pomiarowych na kończynie, sposób pobrania miary tradycyjnymi narzędziami, dobiera elementy lecznicze, projektuje fason obuwia, zapoznaje się z bezpośrednią obsługą pacjenta.

2. Przy drugim etapie wykonania kopyta uczący się zapoznaje się ze sposobem dobierania kopyta oraz modyfikowania go. Dodatkowo uczy się wykonywania wkładki pronującej. Obserwuje również obsługę maszyny obuwniczej – czyszczarki.

3. W trzecim etapie wykonania cholewek uczący się przyswaja nie tylko metodę modelowania cholewki, doboru materiału na cholewki, rozkroju materiałów na cholewki, ale również łączenia elementów cholewki poprzez szycie na maszynie cholewkarskiej.

4. Czwarty etap poświęcony jest montażowi obuwia. Uczący się dowiaduje się, z jakich materiałów i w jaki sposób wykonywać pozostałe elementy lecznicze: zakładkę, podnosek, obcas Thomasa oraz elementy spodu obuwia, a także wszystkie prace montażowe. Dzięki etapowi nr 3 i 4 nauczy się dokładnej budowy obuwia.

5. Ostatni etap wykonawczy obejmuje prace wykończeniowe. Uczący się w większym
   zakresie zapoznaje się z maszyną szlifierską, czynnościami końcowymi typu oczyszczanie obuwia, wyjmowanie kopyta z buta, wykańczanie wkładki pronującej, przygotowywanie do wydania pacjentowi.

Materiał filmowy uzupełniony jest planszami z dodatkowymi informacjami dla uczącego się, dotyczącymi:

• procesu technologicznego,

• wskazań i przeciwwskazań do stosowania obuwia na nieutrwalone stopy końsko‑szpotawe,

• zasad pobierania miary od pacjenta,

• elementów leczniczych w obuwiu na nieutrwalone stopy końsko‑szpotawe,

• materiałów i narzędzi,

• maszyn i urządzeń,

• najczęstszych błędów w wykonywanym obuwiu,

• zasad BHP na stanowisku pracy. Uczący się może korzystać ze słownika pojęć zawierającego słownictwo tematyczne.

  Pomiędzy sekwencjami pojawiają się zadania aktywizujące dla uczącego się, które mają praktyczny charakter.

Po sekwencji nr 1
Zadanie: Obrysuj własną stopę. Miarą krawiecką zmierz długość stopy w centymetrach. Następnie oblicz rozmiar w sztychach wg wzoru:
Długość stopy w cm + 1 = otrzymana suma + ½ sumy = rozmiar stopy w sztychach.
(a + 1) + ½ (a + 1) = x,
gdzie: x – długość stopy w sztychach, a – długość stopy w cm.
Odpowiedź dla przykładowej stopy o długości 27 cm:
(27 + 1) + ½ (27 + 1) = 28 + 14 = 42

Po sekwencji nr 2
Zadanie: Wyjmij wkładkę z własnego buta i porównaj z wykonanym obrysem. Następnie dopasuj i wytnij model wkładki. Jeżeli dysponujesz materiałem np. filcem, wykonaj wkładki ocieplające do własnego obuwia.
Odpowiedź:

RAZhRMKLhtvkK

Zdjęcie przedstawia od lewej: prostokątną, papierową kartkę w pionie. Cienką niebieską linią obrysowany kształt stopy, różową kształt wkładki dopasowany do stopy. Obok leży papierowa wkładka wycięta z papieru; wzdłuż brzegu cienka różowa linia. Dalej znajduje się piankowa, kolorowa wkładka do buta w tym samym kształcie, co wycięty obok papierowy model. Na końcu leży czarny, sznurowany but. W nim kolorowa piankowa wkładka.

Zadanie manualnie proste. Dodatkowo uczący się mogą opisać własnymi słowami realizację zadania oraz własne wnioski.

Po sekwencji nr 3:
Zadanie: W programie Paint albo metodą rysunku odręcznego wykonaj orientacyjny rysunek modelu cholewki, biorąc pod uwagę własne wymiary: długość stopy, wysokość cholewki, obwód nad kostką, obwód przez piętę.
Odpowiedź:

RIZP5wAum3Nj0

Zdjęcie przedstawia prostokątną kartkę w poziomie z dwiema osiami tworzącymi uproszczoną wersję pierwszej ćwiartki układu współrzędnych. Oś pionowa znajduje się przy lewej krawędzi kartki i jest opisana jako wysokość cholewki czternaście centymetrów. Oś pozioma znajduje się przy dolnej krawędzi kartki i opisana jest jako długość stopy dwadzieścia siedem centymetrów. W układzie schematycznie narysowany różowy zarys buta w rzucie bocznym. But ustawiony jest noskiem w prawo, podeszwa osadzona jest na poziomej osi, a tylna część cholewki jest maksymalnie przysunięta do pionowej osi.. Od punktu styku obu osi w lewym dolnym rogu kartki poprowadzona jest ukośna prosta pod kątem czterdziestu pięciu stopni wybiegająca poza but. Część buta nad prostą opisano jako połowa obwodu nad kostką jedenaście i pół centymetra. Część buta pod prostą opisano z kolei połowa obwodu przez piętę siedemnaście centymetrów.

Po sekwencji nr 4:
Zadanie: Z grubego kartonu wytnij obrys swojej stopy. Przygotuj kawałek tkaniny większy od modelu stopy. Za pomocą kleju, np. zwykłego biurowego albo introligatorskiego, naklej materiał na karton. Następnie wykrój materiał wzdłuż modelu z naddatkiem około 1,5 cm. Dla ćwiczeń praktycznych spróbuj odtworzyć widziane na filmie nakładanie cholewki na kopyto poprzez: posmarowanie klejem brzegów modelu oraz wystającego poza karton naddatku materiału. Na koniec naklej wystający brzeg materiału na karton. Postaraj się zrobić to tak, aby na krawędzi modelu nie było fałd materiału.
Odpowiedź:

R1X680huYr8zr

Zdjęcie przedstawia dwa obiekty. Po lewej tektura wycięta w kształt wkładki do buta. Leży na kawałku materiału o podobnym do wkładki kształcie, większym o około dwa centymetry z każdej strony. Prawy górny brzeg wkładki i fragment materiału pokryte białą substancją. Po prawej ta sama tekturowa wkładka, owinięta na całej długości zagiętym i przyklejonym materiałem, pomarszczonym na wypukłych częściach wkładki, czyli w okolicy pięty i palców.

Po sekwencji nr 5:
Zadanie: Z informacji jakie zapamiętałeś(-łaś) po obejrzeniu sekwencji wykonaj orientacyjny model obcasów: prostego oraz ortopedycznego na obrysie swojej stopy.
Odpowiedź: kolor różowy – obcas ortopedyczny, motyw w kratkę – obcas prosty

Rpk56EcSCHaEx

Zdjęcie przedstawia tekturę wyciętą w kształt wkładki do lewego buta. Na wkładce narysowano falistą, granatową linię od jednej trzeciej zewnętrznej, czyli lewej wysokości wkładki do połowy wewnętrznej, czyli prawej wysokości wkładki. Część pod linią zamalowano na różowo. Dolna jedna trzecia wkładki odcięta poziomą granatową linią i wypełniona granatowymi ukośnymi liniami tworzącymi kratkę.

Zadania aktywizujące nr 2,3,4,5 są stricte manualne. Uczący się w ramach pracy dodatkowej mogą w formie pisemnej opisać realizację zadań oraz wnioski, jakie im się nasunęły w trakcie pracy.

Materiał jest powiązany z kryteriami weryfikacji, zgodnie z którymi uczący się:
MED.11.5.1)1) opisuje budowę obuwia ortopedycznego,
MED.11.5.1)2) dobiera elementy lecznicze do obuwia ortopedycznego na stopy ze zniekształceniem nieutrwalonym,
MED.11.5.2)1) oznacza punkty pomiarowe na kończynie dolnej,
MED.11.5.3)1) dobiera kopyto do wykonania obuwia ortopedycznego,
MED.11.5.3)2) modyfikuje kopyto drewniane,
MED.11.5.4)1) dobiera materiały do wykonania obuwia,
MED.11.5.4)2) dobiera narzędzia, maszyny i urządzenia do zaprojektowanego obuwia ortopedycznego,
MED.11.5.5)1) wykonuje szablony elementów obuwia ortopedycznego,
MED.11.5.5)2) wykonuje elementy obuwia ortopedycznego,
MED.11.5.5)3) dokonuje rozkroju elementów cholewki,
MED.11.5.5)4) łączy elementy cholewki ze sobą,
MED.11.5.5)5) wykonuje spody obuwia ortopedycznego,
MED.11.5.5)6) rozpoznaje wady jakościowe w wykonanym obuwiu ortopedycznym.

Materiały sprawdzające powiązane z sekwencjami filmowymi:

• test wielokrotnego wyboru z kilkoma prawidłowymi odpowiedziami „Wykonanie obuwia ortopedycznego”,

• zadanie z lukami „Produkcja obuwia ortopedycznego”,

• zadanie związane z uzupełnianiem napisów na ilustracji „Elementy cholewki”,

• krzyżówka „W pracowni obuwniczej – wyposażenie”,

• test samosprawdzający „Praca w pracowni obuwniczej”,

• zadanie na porządkowanie elementów „Wytwarzanie i montaż zakładki korekcyjnej”,

• zadania z możliwością doboru wymiarów, wskaźników, parametrów technicznych, warunków wytrzymałościowych „Dobieranie elementu korekcyjnego umiejscowionego w części spodniej obuwia”,

• zadanie na porządkowanie elementów „Etapy procesu wytwarzania obuwia ortopedycznego”,

• zadanie typu prawda czy fałsz „Pojęcia znane technikowi ortopedzie”.

Cele szczegółowe materiału multimedialnego

Materiał wspiera osiągnięcie następujących celów:

• pobieranie miary na obuwie ortopedyczne,

• dopasowanie kopyta według pobranej miary,

• wykonanie szablonu elementów obuwia ortopedycznego,

• wykonanie elementów leczniczych obuwia ortopedycznego,

• wykonanie rozkroju i łączenia elementów cholewki,

• wykonanie spodu obuwia ortopedycznego,

• dobieranie montażu elementów obuwia ortopedycznego,

• wykonanie prac wykończeniowych.

Wykorzystanie materiału multimedialnego w trakcie zajęć

Praca indywidualna

• Uczący się pozyskuje informacje poprzez obserwację prezentowanego materiału filmowego oraz plansz.

• Do zdobycia ogólnego poglądu przez uczącego się na podany temat materiał może być oglądany w całości lub w częściach.

• Można przygotować krótką ankietę dla uczącego się:

  1. Czy uważasz zaprezentowany materiał za interesujący? tak średnio nie zainteresował nie wiem interesujący mnie

  2. Czy sądzisz, że film pomoże Ci w praktycznej nauce zawodu? tak nie nie wiem

  3. Czy prace dotyczące wykonania obuwia wydają Ci się: bardzo trudne trudne średnio trudne łatwe nie wiem

  4. Który z pokazanych etapów wydał Ci się najtrudniejszy? ……………………………………………………………………………………

  5. Który z pokazanych etapów wydał Ci się najłatwiejszy? ……………………………………………………………………………………

  6. Który z zaprezentowanych etapów wytwarzania obuwia podobał Ci się najbardziej? ……………………………………………………………………………………..

  7. Wymień prace, które chciałbyś wykonywać w praktyce jako pierwsze. …………………………………………………………………………………….

  8. Czy uważasz, że któraś z części prezentowanego filmu wymaga dodatkowego wyjaśnienia? Jeżeli tak, wskaż która. ……………………………………………………………………………………

• Na podstawie ankiety ankiety można zająć się bliżej zagadnieniem łatwiejszym albo najbardziej interesującym dla uczącego się poprzez ponowne odtworzenie materiału. Uczeń może ustnie streścić obejrzane informacje. Dla zwiększenia aktywności uczącego się można wykorzystać pasujące zadanie aktywizujące lub zadanie kontrolne.

• Uczący się może wychwytywać z podanych treści nieznane sobie słownictwo, aby potem próbować je wyjaśnić na podstawie własnych skojarzeń, doświadczeń, posiadanej wiedzy. Następnie, samodzielnie lub z nauczycielem, może sprawdzić w słowniku odpowiednią definicję.

• Przy trudniejszych kwestiach uczący się może częściej wracać do materiału filmowego i plansz. Aby lepiej przyswoić materiał może wypisywać zapamiętaną kolejność czynności przy danej pracy np. wykonywaniu części podpodeszwowej i podeszwowej buta.

• Dla lepszego zapamiętania całego procesu wytwarzania obuwia uczący się może ilustrować go np. za pomocą stworzonych przez siebie piktogramów.

• Można wykorzystać plansze do angażowania pamięci wzrokowej uczącego się – np. po obejrzeniu topografii skóry zwierzęcej uczący się może odtworzyć ten schemat na własnym rysunku.

• Uczący się może wymienić, grupować narzędzia pokazane w całym procesie wytwarzania np. wg przeznaczenia (rysowanie, ciągnięcie, opukiwanie, mierzenie, wbijanie, szlifowanie).

• Jeżeli do dyspozycji są kopyta, w oparciu o materiał filmowy nauczyciel może ćwiczyć z uczącym się modelowanie cholewki.

• Na etapie końcowym można przedyskutować z uczącym się przydatność materiału w procesie uczenia się oraz przygotowywania do egzaminu zawodowego. Można powtórnie wykorzystać zmodyfikowaną ankietę.

Praca w grupach

• Wspólne oglądanie materiału.

• Po utworzeniu grup, każdej z nich przypisuje się albo pozwala wybrać dany etap wytwarzania obuwia.

• Każda grupa może przygotować projekt na wybrany temat według własnego pomysłu, który zostanie zaprezentowany na forum. Celem projektu może być szersze opracowanie tematu np. z wykorzystaniem literatury przedmiotu.

• Uczniowie w grupach mogą odgrywać scenki np. pobierania miary od pacjenta, modelowania cholewki, dobierania elementów korekcyjnych, przygotowywania zestawu narzędzi dla poszczególnych prac, tworzenia podstawowej dokumentacji medycznej.

• Można wykorzystać w grupach pewien rodzaj zabawy, pomagający ćwiczyć obsługę pacjenta:

  • „Przychodzi pacjent do technika po obuwie ortopedyczne i…”

  • musi być zbadany (sprawdzić wskazania i przeciwwskazania do wykonania obuwia, przeprowadzić badanie na koledze/koleżance – film i plansze do wykorzystania)

  • musi mieć zlecenie lekarskie (uczniowie muszą przygotować informacje dla pacjenta – jaki dokument, od jakiego lekarza, co z NFZ…)

  • musi mieć pobraną miarę (informacja na czym taka miara polega – film)

  • musi mieć obuwie ortopedyczne (jakie – fason, kolor, działanie – film, plansze)

  • jeżeli nie musi mieć obuwia ortopedycznego na miarę, to co w zamian? (obuwie terapeutyczne, wkładki do zwykłych butów – film, plansze).

Praca z całym zespołem

• Wspólne oglądanie materiału.

• Przeprowadzenie ankiety dla ustalenia, co jest łatwe, co trudne, a co najbardziej interesuje uczących się.

• Wytypowanie na podstawie ankiety zagadnienia można omawiać w formie dyskusji, wracać do filmu i plansz.

• Dla zapamiętania słownictwa związanego z tematem gra słowna dla wszystkich „ostatnia litera/pierwsza litera” np.: technik – kopyto – otok – kątomierz – zawód – dekstryna – ambus – suberyt itd.

• Zespół może stworzyć mapy myśli: np. hasło: montaż obuwia.

• Zespół może zaprojektować pracownię obuwniczą (wyposażenie, narzędzia, strój roboczy, instrukcje obsługi maszyn itd.).

Wykorzystanie materiału multimedialnego poza zajęciami

Praca indywidualna

• Uczący się samodzielnie ogląda materiały, aby utrwalać wiadomości. Może przygotować się do kolejnej lekcji.

• Może samodzielnie realizować prace domowe zadane przez nauczyciela np.: opisz proces wykonania wkładki pronującej.

• Może przygotować prezentację tematyczną wybraną przez siebie albo zadaną przez nauczyciela, korzystając z filmu, plansz.

• Dodatkowo może przygotować i zaprojektować „Informator dla pacjenta” na temat obuwia – jak pozyskać zlecenie, gdzie wykonać obuwie, jakie to obuwie będzie itd.

• Uczący się może przygotować zestaw zagadnień pod kątem egzaminu zawodowego. Uszeregować od najłatwiejszych dla niego tematów do najtrudniejszych lub odwrotnie. Pozwoli to na samodzielną ocenę wkładu pracy, jaki będzie musiał włożyć w przygotowania do egzaminu.

Praca w grupach

• Na podstawie materiału poszczególne grupy tworzą bloki tematyczne np.:

  • zaobserwowane materiały podstawowe do wykonania obuwia – źródło pochodzenia, charakterystyka

  • zaobserwowane materiały wspomagające produkcję (tzw. pomocnicze) – rodzaje, przeznaczenie

  • charakterystyka formy obuwniczej – przeznaczenie, materiał, możliwości modyfikacji

  • podoskop jako narzędzie pomiarowe – budowa, przeznaczenie, jakie daje możliwości przy pobieraniu miary

  • czy but ortopedyczny na miarę może być źle zrobiony i dlaczego?

  • maszyny wykorzystywane w obuwnictwie – przedstawić bliżej wybraną np. czyszczarkę.

  W przypadku powyższych zagadnień uczniowie za zgodą nauczyciela mogą oprócz e‑materiałów wesprzeć się zalecaną literaturą i ewentualnie informacjami z Internetu.

• Każda grupa może stworzyć dla pozostałych krótki quiz tematyczny albo zagadki. W ten sposób sprawdzą swoją wiedzę i wymienią się informacjami. Wyniki mogą być przekazane nauczycielowi i omówione na zajęciach. Grupy między sobą mogą za pomocą zagadek i quizu przeprowadzić konkurs i wyłonić najlepszych, bez udziału nauczyciela. Zwycięzcy otrzymają nagrodę od nauczyciela np. podwyższoną ocenę z zajęć.

• Jeżeli istnieje taka możliwość, warto zorganizować poza lekcjami dla każdej z grup wycieczkę do zakładu ortopedycznego, aby uczniowie mogli zaznajomić się z tematem obuwnictwa „na żywo”. Każdą z grup można poprosić o relacje np.:

  • przedstawienie swoich osobistych wrażeń w formie pogadanki, dyskusji,

  • przygotowanie reportażu z pobytu,

  • przeprowadzenie i nagranie wywiadu z osobą wykonującą obuwie,

  • wykonanie zdjęć i przygotowanie galerii.

  Jeżeli nie ma możliwości zorganizowania takiej wycieczki, uczący się mogą przygotować relacje na podstawie e‑materiałów. Do wywiadu grupa może we własnym zakresie poszukać bohatera wywiadu albo wywiad może być rozmową między uczniami, z których jeden odegra rolę technika obuwnika.

Wykorzystanie materiału multimedialnego do indywidualizacji pracy z uczącymi się

• Przyswojony materiał można wykorzystać do odwrócenia ról – uczący się prowadzi lekcje z kolegami. Równolegle, dla uczniów, którzy mają trudności:

  • nauczyciel przygotowuje talię kart (lub zdjęć) z różnymi stopami prawidłowymi i chorymi; uczący się próbują na polecenie nauczyciela wskazać określoną przez niego grupę;

  • wspomagani przez nauczyciela uczący się próbują odpowiedzieć na pytanie „Kto to jest rzemieślnik?”;

  • uczący się wykonują prosty projekt pracowni obuwniczej, rzut z góry.

• Uczący się indywidualnie korzystając z materiałów, literatury i innych źródeł wykona opracowanie (np. w formie prezentacji), podnoszące poziom jego własnej wiedzy w zakresie obuwia ortopedycznego. Przykładowe tematy opracowań:

  • „Problem stóp końsko‑szpotawych u dzieci i dorosłych”,

  • „Dlaczego wykonawstwo obuwia ortopedycznego na miarę ma charakter rzemieślniczy?”,

  • „Dlaczego zawód obuwnika ortopedycznego określa się jako wymierający?”,

  • „Jakie cechy i umiejętności powinna mieć osoba obsługująca pacjenta niepełnosprawnego oraz wykonująca obuwie ortopedyczne?”. Jeżeli tak zdecyduje nauczyciel, uczący się może dokonać przedstawienia opracowania na forum.

• Uczący się może stworzyć swego rodzaju recenzję: jakie efekty kształcenia przyniosły mu udostępniony film i plansze, które wymagane są w kwalifikacjach wyodrębnionych w zawodzie technika ortopedy (w zakresie wykonywania obuwia ortopedycznego – MED. 11.5.).

• Na podstawie stworzonej recenzji uczący się może przygotować broszurę lub ulotkę pod hasłem „Czego się nauczyłem(-łam)?” dla pozostałych osób uczących się i tylko dla nich. Tak, aby byli bardziej świadomi swojej wiedzy i osiąganych efektów kształcenia bez oceniania przez nauczyciela.

Powrót do spisu treści6Powrót do spisu treści

Typ i tytuł materiału sprawdzającego

Test wielokrotnego wyboru z kilkoma prawidłowymi odpowiedziami

• „Wykonanie obuwia ortopedycznego”

Opis materiału sprawdzającego

Test składa się z dziesięciu pytań o różnym stopniu trudności. Obejmuje całościowo temat wykonywania obuwia na nieutrwalone stopy końsko‑szpotawe. Test daje nauczycielowi możliwość sprawdzenia wiedzy uczących się.
Losowanych jest szesnaście pytań, próg zaliczenia to 60%. Czas rozwiązania testu to dwadzieścia cztery minuty (półtorej minuty na każde pytanie). Za udzielenie poprawnej odpowiedzi uczący się otrzymuje jeden punkt. System losuje kolejność pytań i kolejność dystraktorów.

Uczący się mogą stosować test w celu samosprawdzenia swojej wiedzy. Wyniki testów wskażą nauczycielowi, który zakres tematyczny wymaga uzupełnienia poprzez powrót do materiału multimedialnego.

Nauczyciel po dłuższym okresie nauki może ocenić możliwości uczących się i realizować zadanie kontrolne etapowo np.:

• zmniejszyć losowo liczbę pytań,

• realizować sprawdziany częściowo i grupować pytania np. od najłatwiejszych do najtrudniejszych.

Uczący się ma możliwość sprawdzenia poprawności wykonania zadania. Może wielokrotnie powtórzyć wykonywanie ćwiczeń i ich sprawdzanie, aż do momentu uzyskania pełnej poprawności.
W przypadku błędnej odpowiedzi uczący się może wykorzystać wskazówki naprowadzające.

Do dyspozycji nauczyciela pozostają informacje zwrotne, które – mimo iż kierowane są do uczących się – mogą wspomóc nauczyciela w indywidualnej ocenie postępów ucznia oraz wskazać jego mocne strony i drogi osiągnięcia sukcesu.

Materiał sprawdzający jest powiązany z sekwencjami filmowymi „Wykonywanie obuwia ortopedycznego na nieutrwalone stopy końsko‑szpotawe”.

Kryteria weryfikacji, powiązane z materiałem sprawdzającym

Materiał sprawdza spełnienie następujących kryteriów weryfikacji, zgodnie z którymi uczący się:
MED.11.5.1)1) opisuje budowę obuwia ortopedycznego,
MED.11.5.1)2) dobiera elementy lecznicze do obuwia ortopedycznego na stopy ze zniekształceniem nieutrwalonym,
MED.11.5.2)1) oznacza punkty pomiarowe na kończynie dolnej,
MED.11.5.3)1) dobiera kopyto do wykonania obuwia ortopedycznego,
MED.11.5.3)2) modyfikuje kopyto drewniane,
MED.11.5.4)1) dobiera materiały do wykonania obuwia,
MED.11.5.4)2) dobiera narzędzia, maszyny i urządzenia do zaprojektowanego obuwia ortopedycznego,
MED.11.5.5)1) wykonuje szablony elementów obuwia ortopedycznego,
MED.11.5.5)2) wykonuje elementy obuwia ortopedycznego,
MED.11.5.5)3) dokonuje rozkroju elementów cholewki,
MED.11.5.5)4) łączy elementy cholewki ze sobą,
MED.11.5.5)5) wykonuje spody obuwia ortopedycznego,
MED.11.5.5)6) rozpoznaje wady jakościowe w wykonywanym obuwiu ortopedycznym.

Typ i tytuł materiału sprawdzającego

Zadanie z lukami

• „Produkcja obuwia ortopedycznego”

Opis materiału sprawdzającego

Zadanie o średnim poziomie trudności. Zawiera tekst, w którym trzeba uzupełnić brakujące wyrazy. Tekst opisuje sytuację związaną z wykonaniem obuwia ortopedycznego. Informacje niezbędne do uzupełnienia brakujących wyrazów w tekście uczący się zdobędzie w sekwencjach filmowych i słowniczku.
Zadanie daje nauczycielowi możliwość sprawdzenia wiedzy uczących się. Uczący mogą stosować test w celu samosprawdzenia swojej wiedzy.

Uczący się może wielokrotnie powtórzyć wykonywanie zadania i jego sprawdzanie, aż do momentu wykonania go w pełni poprawnie. W przypadku błędnej odpowiedzi nauczyciel może wykorzystać wskazówki naprowadzające.

Do dyspozycji nauczyciela pozostają informacje zwrotne, które – mimo iż kierowane są do uczących się – mogą wspomóc nauczyciela w indywidualnej ocenie postępów uczących się oraz wskazywać ich mocne strony i drogi osiągnięcia sukcesu.

Materiał sprawdzający jest powiązany z sekwencjami filmowymi „Wykonywanie obuwia ortopedycznego na nieutrwalone stopy końsko‑szpotawe”.

Kryteria weryfikacji, powiązane z materiałem sprawdzającym

Materiał sprawdza spełnienie następujących kryteriów weryfikacji, zgodnie z którymi uczący się:
MED.11.5.1)1) opisuje budowę obuwia ortopedycznego,
MED.11.5.1)2) dobiera elementy lecznicze do obuwia ortopedycznego na stopy ze zniekształceniem nieutrwalonym,
MED.11.5.2)1) oznacza punkty pomiarowe na kończynie dolnej,
MED.11.5.3)1) dobiera kopyto do wykonania obuwia ortopedycznego,
MED.11.5.3)2) modyfikuje kopyto drewniane,
MED.11.5.4)1) dobiera materiały do wykonania obuwia,
MED.11.5.4)2) dobiera narzędzia, maszyny i urządzenia do zaprojektowanego obuwia ortopedycznego,
MED.11.5.5)1) wykonuje szablony elementów obuwia ortopedycznego,
MED.11.5.5)2) wykonuje elementy obuwia ortopedycznego,
MED.11.5.5)3) dokonuje rozkroju elementów cholewki,
MED.11.5.5)4) łączy elementy cholewki ze sobą,
MED.11.5.5)5) wykonuje spody obuwia ortopedycznego,
MED.11.5.5)6) rozpoznaje wady jakościowe w wykonywanym obuwiu ortopedycznym.

Typ i tytuł materiału sprawdzającego

Uzupełnianie podpisów na ilustracji

• „Elementy cholewki”

Opis materiału sprawdzającego

Zadanie średnio trudne. Polega na uzupełnieniu rysunku buta o nazwy elementów cholewki. Informacje niezbędne do wykonania zadania uczący się zdobędzie w sekwencjach filmowych.

Uczący się mogą wykorzystać zadanie w celu samosprawdzenia swojej wiedzy. Nauczyciel otrzymuje od uczących się uzyskany wynik celem weryfikacji.

Do dyspozycji nauczyciela pozostają informacje zwrotne, które – mimo iż kierowane są do uczących się – mogą wspomóc nauczyciela w indywidualnej ocenie postępów ucznia oraz wskazywać jego mocne strony i drogi osiągnięcia sukcesu.

Materiał sprawdzający jest powiązany z sekwencjami filmowymi „Wykonywanie obuwia ortopedycznego na nieutrwalone stopy końsko‑szpotawe”.

Kryteria weryfikacji, powiązane z materiałem sprawdzającym

Materiał sprawdza spełnienie następujących kryteriów weryfikacji, zgodnie z którymi uczący się:
MED.11.5.5)1) wykonuje szablony elementów obuwia ortopedycznego,
MED.11.5.5)2) wykonuje elementy obuwia ortopedycznego,
MED.11.5.5)3) dokonuje rozkroju elementów cholewki,
MED.11.5.5)4) łączy elementy cholewki ze sobą.

Typ i tytuł materiału sprawdzającego

Krzyżówka

• „W pracowni obuwniczej - wyposażenie”

Opis materiału sprawdzającego

Zadanie o średnim poziomie trudności. Krzyżówka składa się z pięciu haseł, które musi odgadnąć uczący się, aby pojawiło się hasło główne „stopa”.
Po prawidłowym rozwiązaniu krzyżówki uczący się odpowiada na dodatkowe pytanie otwarte, dotyczące słowa „stopa”, będącego rozwiązaniem.
Wszystkie hasła dotyczą informacji na temat technologii wykonania obuwia ortopedycznego. Informacje niezbędne do wykonania zadania i uzupełnienia brakujących wyrazów uczący się zdobędzie w sekwencjach filmowych.

Uczący się mogą wykorzystać zadanie w celu samosprawdzenia swojej wiedzy.

Do dyspozycji nauczyciela pozostają informacje zwrotne, które – mimo iż kierowane są do uczących się – mogą wspomóc nauczyciela w indywidualnej ocenie postępów ucznia oraz wskazywać ich mocne strony i drogi osiągnięcia sukcesu.

Materiał sprawdzający jest powiązany z sekwencjami filmowymi „Wykonywanie obuwia ortopedycznego na nieutrwalone stopy końsko‑szpotawe”.

Kryteria weryfikacji, powiązane z materiałem sprawdzającym

Materiał sprawdza spełnienie następujących kryteriów weryfikacji, zgodnie z którymi uczący się:
MED.11.5.1)2) dobiera elementy lecznicze do obuwia ortopedycznego na stopy ze zniekształceniem nieutrwalonym,
MED.11.5.4)1) dobiera materiały do wykonania obuwia,
MED.11.5.4)2) dobiera narzędzia, maszyny i urządzenia do zaprojektowanego obuwia ortopedycznego,
MED.11.5.5)5) wykonuje spody obuwia ortopedycznego.

Typ i tytuł materiału sprawdzającego

Test samosprawdzający

• „Wybrane zagadnienia dotyczące wykonania obuwia ortopedycznego”

Opis materiału sprawdzającego

Test składa się z dziesięciu pytań o różnym stopniu trudności. Czas rozwiązania testu to piętnaście minut. System losuje kolejność pytań i kolejność dystraktorów. Test wyrywkowo obejmuje temat wykonywania obuwia na nieutrwalone stopy końsko‑szpotawe.

Uczący się mogą wykorzystać zadanie w celu samosprawdzenia swojej wiedzy.

Wyniki testów wskażą nauczycielowi, który zakres tematyczny wymaga uzupełnienia poprzez powrót do materiału multimedialnego. Ma możliwość sprawdzenia poprawności wykonania zadania.
Do dyspozycji nauczyciela pozostają informacje zwrotne, które, mimo iż kierowane są do uczących się, mogą wspomóc nauczyciela w indywidualnej ocenie postępów uczących się oraz wskazywać ich mocne strony i drogi osiągnięcia sukcesu.

Materiał sprawdzający jest powiązany z sekwencjami filmowymi „Wykonywanie obuwia ortopedycznego na nieutrwalone stopy końsko‑szpotawe”.

Kryteria weryfikacji, powiązane z materiałem sprawdzającym

Materiał sprawdza spełnienie następujących kryteriów weryfikacji, zgodnie z którymi uczący się:
MED.11.5.1)1) opisuje budowę obuwia ortopedycznego,
MED.11.5.1)2) dobiera elementy lecznicze do obuwia ortopedycznego na stopy ze zniekształceniem nieutrwalonym,
MED.11.5.2)1) oznacza punkty pomiarowe na kończynie dolnej,
MED.11.5.3)1) dobiera kopyto do wykonania obuwia ortopedycznego,
MED.11.5.3)2) modyfikuje kopyto drewniane,
MED.11.5.4)1) dobiera materiały do wykonania obuwia,
MED.11.5.4)2) dobiera narzędzia, maszyny i urządzenia do zaprojektowanego obuwia ortopedycznego,
MED.11.5.5)1) wykonuje szablony elementów obuwia ortopedycznego,
MED.11.5.5)2) wykonuje elementy obuwia ortopedycznego,
MED.11.5.5)3) dokonuje rozkroju elementów cholewki,
MED.11.5.5)4) łączy elementy cholewki ze sobą,
MED.11.5.5)5) wykonuje spody obuwia ortopedycznego,
MED.11.5.5)6) rozpoznaje wady jakościowe w wykonanym obuwiu ortopedycznym.

Typ i tytuł materiału sprawdzającego

Uporządkowanie elementów

• „Wytwarzanie i montaż zakładki korekcyjnej”

Opis materiału sprawdzającego

Zadanie trudne, polega na ułożeniu w prawidłowej kolejności czynności wykonywane przy wytwarzaniu i montażu zakładki korekcyjnej. Zadanie nakierowane jest na konkretny etap wykonawczy.

Uczący się mogą wykorzystać zadanie w celu samosprawdzenia swojej wiedzy.

Do dyspozycji nauczyciela pozostają informacje zwrotne, które – mimo iż kierowane są do uczących się – mogą wspomóc nauczyciela w indywidualnej ocenie postępów uczących się oraz wskazywać ich mocne strony i drogi osiągnięcia sukcesu.

Materiał sprawdzający jest powiązany z sekwencjami filmowymi „Wykonywanie obuwia ortopedycznego na nieutrwalone stopy końsko‑szpotawe”.

Kryteria weryfikacji, powiązane z materiałem sprawdzającym

Materiał sprawdza spełnienie następujących kryteriów weryfikacji, zgodnie z którymi uczący się:
MED.11.5.1)2) dobiera elementy lecznicze do obuwia ortopedycznego na stopy ze zniekształceniem nieutrwalonym,
MED.11.5.4)1) dobiera materiały do wykonania obuwia,
MED.11.5.4)2) dobiera narzędzia, maszyny i urządzenia do zaprojektowanego obuwia ortopedycznego.

Typ i tytuł materiału sprawdzającego

Zadania z możliwością doboru wymiarów, wskaźników, parametrów technicznych, warunków wytrzymałościowych

• „Dobieranie elementu korekcyjnego umiejscowionego w części spodniej obuwia”

Opis materiału sprawdzającego

Jest to trudne zadanie. Polega na obliczeniu długości strony dłuższej odwróconego obcasa ortopedycznego typu Thomasa dla podanej długości stopy. Zadanie nakierowane jest na konkretny etap wykonawczy. Daje nauczycielowi możliwość sprawdzenia praktycznej wiedzy uczących się.

Uczący się mogą wykorzystać zadanie w celu samosprawdzenia swojej wiedzy.

Wynik zadania wskaże nauczycielowi czy zagadnienie wymaga uzupełnienia poprzez powrót do materiału multimedialnego.

Do dyspozycji nauczyciela pozostają informacje zwrotne, które – mimo iż kierowane są do uczących się – mogą wspomóc nauczyciela w indywidualnej ocenie postępów uczących się oraz wskazywać ich mocne strony i drogi osiągnięcia sukcesu.

Materiał sprawdzający jest powiązany z sekwencjami filmowymi „Wykonywanie obuwia ortopedycznego na nieutrwalone stopy końsko‑szpotawe”.

Kryteria weryfikacji, powiązane z materiałem sprawdzającym

Materiał sprawdza spełnienie następujących kryteriów weryfikacji, zgodnie z którymi uczący się:
MED.11.5.1)2) dobiera elementy lecznicze do obuwia ortopedycznego na stopy ze zniekształceniem nieutrwalonym,
MED.11.5.5)5) wykonuje spody obuwia ortopedycznego.

Typ i tytuł materiału sprawdzającego

Uporządkowywanie elementów

• „Etapy procesu wytwarzania obuwia ortopedycznego”

Opis materiału sprawdzającego

Zadanie trudne. Polega na ułożeniu w odpowiedniej kolejności etapów procesu wytwarzania obuwia ortopedycznego.

Uczący się mogą wykorzystać zadanie w celu samosprawdzenia swojej wiedzy.

Do dyspozycji nauczyciela pozostają informacje zwrotne, które – mimo iż kierowane są do uczących się – mogą wspomóc nauczyciela w indywidualnej ocenie postępów uczących się oraz wskazywać ich mocne strony i drogi osiągnięcia sukcesu.

Materiał sprawdzający jest powiązany z sekwencjami filmowymi „Wykonywanie obuwia ortopedycznego na nieutrwalone stopy końsko‑szpotawe”.

Kryteria weryfikacji, powiązane z materiałem sprawdzającym

Materiał sprawdza spełnienie następujących kryteriów weryfikacji, zgodnie z którymi uczący się:
MED.11.5.1)1) opisuje budowę obuwia ortopedycznego,
MED.11.5.1)2) dobiera elementy lecznicze do obuwia ortopedycznego na stopy ze zniekształceniem nieutrwalonym,
MED.11.5.2)1) oznacza punkty pomiarowe na kończynie dolnej,
MED.11.5.3)1) dobiera kopyto do wykonania obuwia ortopedycznego,
MED.11.5.3)2) modyfikuje kopyto drewniane,
MED.11.5.4)1) dobiera materiały do wykonania obuwia,
MED.11.5.4)2) dobiera narzędzia, maszyny i urządzenia do zaprojektowanego obuwia ortopedycznego,
MED.11.5.5)1) wykonuje szablony elementów obuwia ortopedycznego,
MED.11.5.5)2) wykonuje elementy obuwia ortopedycznego,
MED.11.5.5)3) dokonuje rozkroju elementów cholewki,
MED.11.5.5)4) łączy elementy cholewki ze sobą,
MED.11.5.5)5) wykonuje spody obuwia ortopedycznego,
MED.11.5.5)6) rozpoznaje wady jakościowe w wykonanym obuwiu ortopedycznym.

Typ i tytuł materiału sprawdzającego

Zadanie typu prawda czy fałsz

• „Pojęcia znane technikowi ortopedzie”

Opis materiału sprawdzającego

Zadanie trudne. Składa się z sześciu twierdzeń: trzech prawdziwych i trzech fałszywych.

Uczący się mogą wykorzystać zadanie w celu samosprawdzenia swojej wiedzy.

Do dyspozycji nauczyciela pozostają informacje zwrotne, które – mimo, iż kierowane są do uczących się – mogą wspomóc nauczyciela w indywidualnej ocenie postępów uczących się oraz wskazywać ich mocne strony i drogi osiągnięcia sukcesu.

Materiał sprawdzający jest powiązany z sekwencjami filmowymi „Wykonywanie obuwia ortopedycznego na nieutrwalone stopy końsko‑szpotawe”.

Kryteria weryfikacji, powiązane z materiałem sprawdzającym

Materiał sprawdza spełnienie następujących kryteriów weryfikacji, zgodnie z którymi uczący się:
MED.11.5.1)1) opisuje budowę obuwia ortopedycznego,
MED.11.5.1)2) dobiera elementy lecznicze do obuwia ortopedycznego na stopy ze zniekształceniem nieutrwalonym,
MED.11.5.2)1) oznacza punkty pomiarowe na kończynie dolnej,
MED.11.5.3)1) dobiera kopyto do wykonania obuwia ortopedycznego,
MED.11.5.3)2) modyfikuje kopyto drewniane,
MED.11.5.4)1) dobiera materiały do wykonania obuwia,
MED.11.5.4)2) dobiera narzędzia, maszyny i urządzenia do zaprojektowanego obuwia ortopedycznego,
MED.11.5.5)1) wykonuje szablony elementów obuwia ortopedycznego,
MED.11.5.5)2) wykonuje elementy obuwia ortopedycznego,
MED.11.5.5)3) dokonuje rozkroju elementów cholewki,
MED.11.5.5)4) łączy elementy cholewki ze sobą,
MED.11.5.5)5) wykonuje spody obuwia ortopedycznego,
MED.11.5.5)6) rozpoznaje wady jakościowe w wykonanym obuwiu ortopedycznym.

Powrót do spisu treści6Powrót do spisu treści

Materiały multimedialne ułatwiają zindywidualizowanie procesu dydaktycznego, co jest szczególnie istotne dla uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Odtwarzanie każdego e‑materiału jest możliwe również w trybie dostępności, który zawiera alternatywne wersje materiałów dostępne dla użytkowników z dysfunkcjami wzroku, słuchu. Ułatwia to dostęp do informacji, likwiduje niektóre bariery społeczne i komunikacyjne oraz zapewnia wyrównywanie szans.

W przypadku tego typu uczniów:

• Można podejść do uczącego się jak w pracy indywidualnej, stosując przy tym wydłużony czas przekazu zarówno filmowego, jak i ustnego. Projekcję filmu można przerwać, zatrzymać na dłużej.

• Można zrezygnować z ankiety albo ją uprościć. Stosować odpowiedzi: tak, nie. Przy odpowiedziach opisowych nauczyciel może wspomóc uczącego się swoimi krótkimi ustnymi pytaniami, które ułatwią uczniowi udzielenie odpowiedzi.

• Każdy etap wytwarzania obuwia ortopedycznego można omawiać z uczącymi się po kolei, na zasadzie „opowiadania o”, wspierając się przy tym obrazem z filmu.

• Można stworzyć dla uczących się rodzaj historyjki np. „Opowiem wam, jak moje dziecko chodzi”; opisać np. jak stoi, jak stawia stopy, może pokazać zdjęcie. Nauczyciel może sprawdzić zmysł obserwacji uczniów i zweryfikować, czy potrafią wyciągnąć wnioski.

• Słownictwo zawodowe można rozwijać przez wskazywanie obrazu do danego słowa albo, pokazując obraz, można prosić o nazwanie przedmiotu.

• Wykorzystując tradycyjne narzędzia – kredki czy ołówek – można zaproponować wykonanie np.:

  • obrysu własnej stopy i poprosić o nazwanie jej części z zaznaczeniem, że tak nazywają się również części kopyta,

  • rysunku buta, a potem poprosić o nazywanie poszczególnych elementów buta,

  • rysunku wymarzonego buta (dla ćwiczeń).

Powrót do spisu treści6Powrót do spisu treści

Minimalne wymagania sprzętowe zgodne z wymaganiami zpe.gov.pl

Powrót do spisu treści6Powrót do spisu treści