Słownik pojęć dla e‑materiału
To średnia arytmetyczna cena zakupu surowcówsurowców w różnych okresach roku. Np. pomidory kupione w lecie i jesienią będą tańsze niż w miesiącach wiosennych czy zimowych. Przykład kalkulacji ceny ewidencyjnej dla pomidorów: miesiące letnie – 2,00 zł/kg, miesiące jesienne – 3,00 zł/kg, miesiące zimowe i wiosenne – 12,00 zł/kg. Cena ewidencyjna = (2,00 + 3,00 + 12,00) : 3 = 6,00 zł.
Program ćwiczeniowy do projektowania – Kalkulacja cen potraw i napojówProgram ćwiczeniowy do projektowania – Kalkulacja cen potraw i napojów
Źródło: Strona internetowa InsERT Najlepsze programy dla firm, Subiekt nexo – Czym jest cena ewidencyjna i jak ją zmienić?, https://www.insert.com.pl/dla_uzytkownikow/e-pomoc_techniczna/2824,subiekt-nexo-czym-jest-cena-ewidencyjna-i-jak-ja-zmienic.html [dostęp 13.02.2023 r.].
Cena w zakładzie gastronomicznym, czyli kwota, którą należy zapłacić za produkty, napoje czy świadczone usługi. Cena gastronomiczna dzieli się na cenę gastronomiczną netto skalkulowaną w oparciu o kosztykoszty produkcji lub cenę zakupu oraz cenę gastronomiczną brutto, czyli cenę netto, do której dodany został podatek VAT zgodnie z obowiązującymi stawkami na dany towar lub usługę.
Program ćwiczeniowy do projektowania – Kalkulacja cen potraw i napojówProgram ćwiczeniowy do projektowania – Kalkulacja cen potraw i napojów
Źródło: Strona internetowa GastroWiedza.pl, Jak obliczać cenę i marżę w gastronomii, https://gastrowiedza.pl/baza-wiedzy/zarzadzanie-lokalem/jak-obliczac-cene-i-marze-w-gastronomii [dostęp 13.02.2023 r.].
To niezwykle ważny element różnego rodzaju przyjęćprzyjęć i spotkań towarzyskich czy dyplomatycznych. Dekoracja stołu powinna być dobrana do rodzaju wydarzenia oraz do typu stołu. Aby udekorować stół, warto skorzystać z sezonowych, świeżych kwiatów, ale również świec, np. w szklanych osłonkach, serwetek czy obrusów.
Dokumentacja interaktywna – Dokumentacja do realizacji usług gastronomicznychDokumentacja interaktywna – Dokumentacja do realizacji usług gastronomicznych
Źródło: Strona internetowa Porada.edu.pl, W jaki sposób należy dekorować stoły bankietowe?, https://porada.edu.pl/w-jaki-sposob-nalezy-dekorowac-stoly-bankietowe/ [dostęp 13.02.2023 r.].
Dokument potwierdzający m.in. zmianę kwoty transakcji, np. na podstawie noty korygującejnoty korygującej, którą wystawia nabywca. Wystawia się ją m.in. w razie stwierdzenia pomyłki w cenie, stawce lub kwocie podatku, lub w jakiejkolwiek innej pozycji faktury. Fakturę korygującą wystawia sprzedawca.
Dokumentacja interaktywna – Dokumentacja do realizacji usług gastronomicznychDokumentacja interaktywna – Dokumentacja do realizacji usług gastronomicznych
Źródło: Strona internetowa Poradnik Przedsiębiorcy, * Faktura korygująca - wzór z szerokim omówieniem*, https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-faktura-korygujaca-wzor-z-omowieniem [dostęp 13.02.2023 r.].
To dokument potwierdzający wykonanie transakcji sprzedaży i/lub zakupu, wystawiany w dwóch egzemplarzach przez podatnika VAT. Faktura VAT może mieć formę papierową lub elektroniczną i musi zawierać następujące dane: numer faktury VAT, datę wystawienia/sprzedaży, dane sprzedawcy i odbiorcy (w tym NIP‑yNIP‑y), nazwę (rodzaj) towaru lub usługi, ilość (miarę) towaru lub zakres wykonanych usług, cenę jednostkową netto, wartość sprzedaży netto, dane do rozliczenia obowiązujących podatków (stawka podatków), suma wartości sprzedaży cyframi i słownie, termin i formę zapłaty.
Dokumentacja interaktywna – Dokumentacja do realizacji usług gastronomicznychDokumentacja interaktywna – Dokumentacja do realizacji usług gastronomicznych
Źródło: Strona internetowa Poradnik Przedsiębiorcy, Ewa Szpytko‑Waszczyszyn, Faktura i jej elementy - wzór z omówieniem, https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-faktura-wzor-z-omowieniem [dostęp 13.02.2023 r.].
W skrócie Fc. To jedna z metod kalkulacji cen stosowanych w zakładach gastronomicznych. Food cost uwzględnia tylko koszty surowcówkoszty surowców, a nie zawiera pozostałych kosztów działalności zakładukosztów działalności zakładu, czyli kosztów energia, wody, wywozu śmieci, kosztów związanych z pracownikami Może być stosowany zarówno do pojedynczych pozycji w menumenu, jak również do całej produkcji lokalu.
Program ćwiczeniowy do projektowania – Kalkulacja cen potraw i napojówProgram ćwiczeniowy do projektowania – Kalkulacja cen potraw i napojów
Źródło: Strona internetowa SAS, Jak obliczyć food cost?, https://www.sas24.pl/blog/169_jak-obliczyc-food-cost [dostęp 13.02.2023 r.].
Koszty te dzielimy na stałe, czyli koszty, które są związane np. z opłatami czynszu za lokal, zatrudnieniem pracowników, amortyzacją urządzeń czy wyposażenia zakładu, oraz zmienne, czyli koszty zależne od wielkości sprzedaży w zakładzie, np. koszty zakupu surowcówkoszty zakupu surowców.
Program ćwiczeniowy do projektowania – Kalkulacja cen potraw i napojówProgram ćwiczeniowy do projektowania – Kalkulacja cen potraw i napojów
Źródło: Strona internetowa GastroWiedza.pl, Koszty operacyjne w działalności gastronomicznej, https://gastrowiedza.pl/baza-wiedzy/zarzadzanie-lokalem/koszty-operacyjne-w-dzialalnosci-gastronomicznej [dostęp 13.02.2023 r.].
To koszt zakupu wszystkich produktów do sporządzenia potrawy lub napoju.
Program ćwiczeniowy do projektowania – Kalkulacja cen potraw i napojówProgram ćwiczeniowy do projektowania – Kalkulacja cen potraw i napojów
Źródło: Strona internetowa GastroWiedza.pl, Dlaczego warto wyliczać koszt surowca w gastronomii, https://gastrowiedza.pl/baza-wiedzy/zarzadzanie-zaopatrzeniem/food-cost-dlaczego-warto-wyliczac-koszt-surowca-w-gastronomii [dostęp 13.02.2023 r.].
Stanowi różnicę między kwotą, którą ma zapłacić nabywca usługi a faktycznymi kosztamikosztami poniesionymi przez zakład gastronomiczny z tytułu nabycia towarów i usług dla bezpośredniej korzyści nabywcy, pomniejszoną o należny podatek VAT.
Program ćwiczeniowy do projektowania – Kalkulacja cen potraw i napojówProgram ćwiczeniowy do projektowania – Kalkulacja cen potraw i napojów
Źródło: Strona internetowa Poradnik Przedsiębiorcy, Faktura VAT marża - wzór z dokładnym omówieniem, https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-faktura-vat-marza-wzor-z-omowieniem [dostęp 13.02.2023 r.].
To zestaw dań serwowanych w trakcie posiłku lub spis potraw oferowanych przez lokal gastronomiczny. Menu może mieć formę drukowaną i wówczas jest podawane klientowi, ale również może zostać umieszczone na tablicy (np. kredowej) lub wyświetlone w wersji elektronicznej (np. na ekranie).
Dokumentacja interaktywna – Dokumentacja do realizacji usług gastronomicznychDokumentacja interaktywna – Dokumentacja do realizacji usług gastronomicznych
Źródło: Kanał Youtube.com, Kreatornia Zmian, Co to jest jadłospis i jakie układam?, https://www.youtube.com/watch?v=Jl1fjfhkZBg [dostęp 13.02.2023 r.].
Czasem nazywane flandami. To podkłady z miękkiej tkaniny, kładzione bezpośrednio na stół, pod obrusy stołowe. Ich zadaniem jest zabezpieczenie blatu, zablokowanie przesuwania się obrusa stołowego, wchłanianie ewentualnie wylanych płynów i tłumienie dźwięków. Można je mocować do stołu za pomocą gumy antypoślizgowej, którą są pokryte od wewnątrz, z użyciem gumki wokół blatu lub za pomocą sznureczków do nóg stołu.
Dokumentacja interaktywna – Dokumentacja do realizacji usług gastronomicznychDokumentacja interaktywna – Dokumentacja do realizacji usług gastronomicznych
Źródło: Strona internetowa zsckrjablon.pl/, PDF, Moduł VII Zastawa i bielizna stołowa, https://zsckrjablon.pl/wp-content/uploads/2020/04/25_7.1_PUG_tresc.pdf Plik pdf o rozmiarze 972 KB w języku polskim. [dostęp 13.02.2023 r.].
To duże serwety. Okrągłe są używane do stołów okrągłych, zaś kwadratowe – do stołów kwadratowych czy prostokątnych. Jest to element dekoracyjny stołudekoracyjny stołu, ale ponadto jest wykorzystywany do osłonienia obrusu przed zabrudzeniem.
Dokumentacja interaktywna – Dokumentacja do realizacji usług gastronomicznychDokumentacja interaktywna – Dokumentacja do realizacji usług gastronomicznych
Źródło: Strona internetowa zsckrjablon.pl/, PDF, Moduł VII Zastawa i bielizna stołowa, https://zsckrjablon.pl/wp-content/uploads/2020/04/25_7.1_PUG_tresc.pdf Plik pdf o rozmiarze 972 KB w języku polskim. [dostęp 13.02.2023 r.].
To skrót od nazwy Numer Identyfikacji Podatkowej, czyli dziewięciocyfrowy kod, który z urzędu lub na wniosek jest przyporządkowany do konkretnego podatnika.
Dokumentacja interaktywna – Dokumentacja do realizacji usług gastronomicznychDokumentacja interaktywna – Dokumentacja do realizacji usług gastronomicznych
Źródło: Strona internetowa Biznes.gov.pl, Co to jest NIP, https://www.biznes.gov.pl/ [dostęp 13.02.2023 r.].
Dokument mający za zadanie formalną korektę wystawionej wcześniej fakturyfaktury. Nota korygująca to sposób na korektę nieprawidłowości będących skutkiem błędnego wystawienia fakturfaktur kosztowych lub korygujących i musi zawierać następujące dane: numer noty korygującej, datę wystawienia, dane sprzedawcy i odbiorcy (w tym NIP‑yNIP‑y), dane zawarte na oryginalnej fakturzefakturze, dane podlegające korekcie oraz prawidłowe dane. Nota korygująca musi zostać opatrzona oznaczeniem „nota korygująca”.
Dokumentacja interaktywna – Dokumentacja do realizacji usług gastronomicznychDokumentacja interaktywna – Dokumentacja do realizacji usług gastronomicznych
Źródło: Strona internetowa Poradnik Przedsiębiorcy, Andrzej Lazarowicz, Nota korygująca - najważniejsze informacje, https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-akceptacja-noty-korygujacej [dostęp 13.02.2023 r.].
Jest to dokument obejmujący rozliczenia między stronami, które nie wymagają innej formy i których nie dotyczą przepisy o podatku od towarów i usług. W przypadku, gdy partner nie dotrzymał warunków umowy – narzuca karę umowną.
Dokumentacja interaktywna – Dokumentacja do realizacji usług gastronomicznychDokumentacja interaktywna – Dokumentacja do realizacji usług gastronomicznych
Źródło: Strona internetowa Poradnik Przedsiębiorcy, Nota księgowa (obciążeniowo‑uznaniowa) - wzór z omówieniem, https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-nota-ksiegowa-obciazeniowo-uznaniowa-wzor-z-omowieniem [dostęp 13.02.2023 r.].
Dokument drukowany przez kasy rejestrujące (fiskalne), który powinien być niezwłocznie wydawany nabywcy zaraz po dokonaniu transakcji.
Dokumentacja interaktywna – Dokumentacja do realizacji usług gastronomicznychDokumentacja interaktywna – Dokumentacja do realizacji usług gastronomicznych
Źródło: Strona internetowa CentrumKas.pl, Co powinno znajdować się na paragonie fiskalnym?, https://www.centrumkas.pl/?pl_co-powinno-znajdowac-sie-na-paragonie-fiskalnym-,200 [dostęp 13.02.2023 r.].
Rodzaj uroczystego spotkania z serwisem gastronomicznym. Przyjęcie cechuje m.in. wystawna zastawa stołowa, bogate menumenu z kolejno serwowanymi daniami i napojami dobranymi do potraw, uroczyste stroje. Przyjęcia mogą odbywać się na siedząco lub na stojąco.
Dokumentacja interaktywna – Dokumentacja do realizacji usług gastronomicznychDokumentacja interaktywna – Dokumentacja do realizacji usług gastronomicznych
Źródło: Strona internetowa Oferujemy.com, Czym są przyjęcia okolicznościowe? Zobacz podstawy, https://oferujemy.com/czym-sa-przyjecia-okolicznosciowe-zobacz-podstawy [dostęp 13.02.2023 r.].
To rodzaj bankietu stojącego, który odbywa się wieczorem. Na rozstawionych stołach serwowane są dania zimne oraz gorące, a także desery, które można skonsumować, używając tylko widelca. Obok ustawia się stoły bufetowe z napojami bezalkoholowymi zimnymi i gorącymi, a często również z napojami alkoholowymi.
Dokumentacja interaktywna – Dokumentacja do realizacji usług gastronomicznychDokumentacja interaktywna – Dokumentacja do realizacji usług gastronomicznych
Źródło: Strona internetowa Savoir‑vivre Życie składa się ze szczegółów, Przyjęcie bufetowe, http://www.savoir-vivre.com.pl/?przyjecie-bufetowe,1163 [dostęp 13.02.2023 r.].
Jest to rodzaj bankietu, podczas którego każda osoba ma ściśle wyznaczone miejsce przy stole, a jeżeli wymaga tego okoliczność, warto zadbać o miejsce dla honorowego gościa. Zaproszeni cieszą się pełną obsługą kelnerską. Stoły zaaranżowane są w kształcie litery T, U, E itp. oraz udekorowane niską dekoracjądekoracją.
Dokumentacja interaktywna – Dokumentacja do realizacji usług gastronomicznychDokumentacja interaktywna – Dokumentacja do realizacji usług gastronomicznych
Źródło: Strona internetowa Kopalnia Soli Wieliczka, Przyjęcia zasiadane – charakterystyka i najważniejsze zasady. O czym musisz pamiętać?, https://www.kopalnia.pl/kopalnia-wiedzy/przyjecia-zasiadane-charakterystyka-i-najwazniejsze-zasady-o-czym-musisz-pamietac-9xy7 [dostęp 13.02.2023 r.].
Dokument księgowy wszystkich operacji kasowych realizowanych w ciągu doby.
Dokumentacja interaktywna – Dokumentacja do realizacji usług gastronomicznychDokumentacja interaktywna – Dokumentacja do realizacji usług gastronomicznych
Źródło: Strona internetowa Poradnik Przedsiębiorcy, Kiedy drukować raporty fiskalne z kasy rejestrującej?, https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-kiedy-drukowac-raporty-fiskalne [dostęp 13.02.2023 r.].
Dokument księgowy wszystkich operacji kasowych ułożonych chronologicznie.
Dokumentacja interaktywna – Dokumentacja do realizacji usług gastronomicznychDokumentacja interaktywna – Dokumentacja do realizacji usług gastronomicznych
Źródło: Strona internetowa Poradnik Przedsiębiorcy, Kiedy drukować raporty fiskalne z kasy rejestrującej?, https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-kiedy-drukowac-raporty-fiskalne [dostęp 13.02.2023 r.].
Rodzaj marszczonej falbany dopinanej do rantu stołu, najczęściej bufetowego, która jest dobrana kolorystycznie do obrusów oraz organizowanego wydarzenia. Upięte falbany powinny zwisać na wysokość około 10 cm od podłogi. Dodatkowo skirting zdobi stół, a uroczystości nadaje elegancji i stylu.
Dokumentacja interaktywna – Dokumentacja do realizacji usług gastronomicznychDokumentacja interaktywna – Dokumentacja do realizacji usług gastronomicznych
Źródło: Strona internetowa zsckrjablon.pl/, PDF, Moduł VII Zastawa i bielizna stołowa, https://zsckrjablon.pl/wp-content/uploads/2020/04/25_7.1_PUG_tresc.pdf Plik pdf o rozmiarze 972 KB w języku polskim. [dostęp 13.02.2023 r.].
System kalkulacji cen, w którym marżamarża gastronomiczna doliczana jest do cen surowcówcen surowców. Końcowa cena potrawy czy napoju jest sumą cen poszczególnych składników wchodzących w jej skład. Podstawą kalkulacji cen tą metodą są: receptury potraw i napojów oferowanych przez zakład gastronomiczny, ceny gastronomiczneceny gastronomiczne surowcówsurowców, czyli takie, do których zakład doliczył swoją marżęmarżę. Przy stosowaniu tego systemu ceny potraw będą ulegać zmianom, a wpływ na to będą miały zmieniające się ceny surowcaceny surowca.
Program ćwiczeniowy do projektowania – Kalkulacja cen potraw i napojówProgram ćwiczeniowy do projektowania – Kalkulacja cen potraw i napojów
Źródło: Strona internetowa eGospodarka.pl Poradnik Internetu dla Twojej firmy, Kalkulacja cen w lokalu gastronomicznym, https://www.egospodarka.pl/64067,Kalkulacja-cen-w-lokalu-gastronomicznym,1,20,2.html [dostęp 13.02.2023 r.].
Umowa o świadczenie usług nie została wymieniona w Kodeksie cywilnym wśród umów nazwanych. Jest to umowa wzorowana na umowie zlecenia i zakłada wykonanie określonych prac przez jedną stronę umowy na rzecz drugiej jej strony. Umowa podpisana przez zleceniodawcę i zleceniobiorcę jest podstawą do realizacji zamówionej usługi, np. organizacji przyjęciaprzyjęcia. Każdy zakład gastronomiczny opracowuje własne wzory umów na świadczone przez siebie usługi. Umowa powinna zawierać jednak takie elementy jak: dokładne dane obu stron zawierających umowę, datę zawarcia umowy, datę realizacji usługi, czas trwania usługi, np. przyjęciaprzyjęcia, formę organizacji przyjęciaprzyjęcia oraz okazję, z jakiej jest wydawane, o ile jest to istotne dla umowy, liczbę uczestników z podaniem liczby osób dorosłych i dzieci, o ile jest to istotne dla umowy, kosztykoszty konsumpcji, ewentualne kosztykoszty usług dodatkowych oraz całkowity kosztkoszt usługi, formę i termin płatności, w tym kwotę i termin wpłaty zaliczki, warunki zerwania umowy, podpisy obu stron umowy, czyli zleceniodawcy i zleceniobiorcy, wykaz załączników do umowy, np. menumenu.
Dokumentacja interaktywna – Dokumentacja do realizacji usług gastronomicznychDokumentacja interaktywna – Dokumentacja do realizacji usług gastronomicznych
Źródło: Strona internetowa Polskie ePłatności, Umowa o świadczenie usług – co powinna zawierać?, https://pep.pl/poradnik/umowa-o-swiadczenie-uslug-co-powinna-zawierac/ [dostęp 13.02.2023 r.].
Czynność związana ze świadczeniami na rzecz konsumenta/klienta, np. usługa gastronomiczna, usługa hotelarska, usługa przewodnicka, usługa transportowa, usługa ubezpieczeniowa.
Dokumentacja interaktywna – Dokumentacja do realizacji usług gastronomicznychDokumentacja interaktywna – Dokumentacja do realizacji usług gastronomicznych
Źródło: Strona internetowa Encyklopedia Zarządzania, Usługa, https://mfiles.pl/pl/index.php/Usługa [dostęp 13.02.2023 r.].
Skrót z ang. Value Added Tax, podatek od tzw. wartości dodanej, czyli od towarów i usług, pobierany na każdym kolejnym etapie obrotu nimi. Obowiązujące w gastronomii stawki VAT to: 23% na napoje gorące (kawa, herbata); napoje bezalkoholowe zimne (wody mineralne i napoje gazowane) oraz napoje alkoholowe; 8% na potrawy, wyroby cukiernicze, soki i usługi rozrywkowe oraz kompleksową usługę, np. przyjęcieprzyjęcie okolicznościowe; 5% na usługę dostawy gotowych posiłków i potraw.
Dokumentacja interaktywna – Dokumentacja do realizacji usług gastronomicznychDokumentacja interaktywna – Dokumentacja do realizacji usług gastronomicznych
Źródło: Strona internetowa direct.money.pl, Diana Klimowicz, Podatek VAT – czym jest i w jaki sposób jest naliczany?, https://direct.money.pl/artykuly/porady/podatek-vat-czym-jest-i-w-jaki-sposob-jest-naliczany [dostęp 13.02.2023 r.].
Jest to kwota wpłacana przy zawieraniu umowy na poczet późniejszej zapłaty za otrzymany towar lub wykonaną usługę.
Dokumentacja interaktywna – Dokumentacja do realizacji usług gastronomicznychDokumentacja interaktywna – Dokumentacja do realizacji usług gastronomicznych
Źródło: Strona internetowa Poradnik Przedsiębiorcy, Krzysztof, Zaliczka a zadatek - najistotniejsze różnice!, https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-zaliczka-a-zadatek-najistotniejsze-roznice [dostęp 13.02.2023 r.].
To naczynia i sztućce, które używane są w trakcie spożywanego posiłku. Do zastawy stołowej zaliczamy zarówno naczynia i sztućce do podawania potraw i napojów, jak i do ich spożywania.
Dokumentacja interaktywna – Dokumentacja do realizacji usług gastronomicznychDokumentacja interaktywna – Dokumentacja do realizacji usług gastronomicznych
Źródło: Strona internetowa kuchenne, blog, Jakie są rodzaje zastawy stołowej? Poznaj ich odpowiednie zastosowania!, https://kuchenne.pl/pl/n/9 [dostęp 13.02.2023 r.].
To metoda kalkulacji cen, gdzie rezygnuje się ze stosowania marżmarż procentowych, które doliczane są do kosztu zakupu surowcazakupu surowca. W tym systemie cena gastronomicznacena gastronomiczna jest ustalana kwotowo, a kwota marżamarża może wahać się w bardzo szerokim zakresie.
Program ćwiczeniowy do projektowania – Kalkulacja cen potraw i napojówProgram ćwiczeniowy do projektowania – Kalkulacja cen potraw i napojów
Źródło: Strona internetowa horecanet.pl, Karolina Stępień, Zarządzanie gastronomią poprzez koszty, https://www.horecanet.pl/zarzadzanie-gastronomia-poprzez-koszty/ [dostęp 13.02.2023 r.].