Film + Sprawdź się
Zapoznaj się z filmami, a następnie wykonaj kolejne polecenia.
Film dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DWfqwR9ZP
Film opowiada o przyczynach wybuchu powstania Chmielnickiego.
Przedstaw przyczyny wybuchu powstania Chmielnickiego.
Opisz różnicę w rozumieniu, czym było powstanie Chmielnickiego dla strony polskiej, a czym dla strony kozackiej. Jak sądzisz, czy któraś ze stron miała więcej racji? Uzasadnij swoje zdanie.
Film dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DWfqwR9ZP
Film opowiadający o przebiegu powstania Chmielnickiego.
Opisz, co zaszło pod Zborowem w roku 1649 i jakie były skutki tego wydarzenia.
Wyjaśnij, dlaczego próba stworzenia niezależnego państwa kozackiego skończyła się fiaskiem.
Zapoznaj się z tablicą genealogiczną, a następnie posiłkując się własną wiedzą, uzupełnij tabelę.
Przeanalizuj źródło historyczne, a następnie wykonaj polecenia.
Fragmenty ugody z KozakamiKomisja między Stanami Korony Polskiej i Wielkiego Księstwa Litewskiego […] w obozie pod Hadziaczem 16 września […]. Na którym miejscu Wielmożny Hetman Zaporoski z wojskiem swym […] deklarował się […]. […]
1. Religia grecka starożytna [prawosławna] […] aby przy swoich prerogatywach i wolnym używaniu nabożeństwa zostawała, […] tak w Koronie Polskiej jako i w Wielkim Księstwie Litewskim […] nie tylko w cerkwiach, ale publicznie […]. […]
W województwie kijowskim dygnitarstwa senatorskie mają być dawane, tylko szlachcie obrządku greckiego […].
Akademię w Kijowie pozwala Jego Królewska Mość i Stany Koronne erygować, która takimi prerogatywami i wolnościami ma się cieszyć […], jako Akademia Krakowska, tą jednak kondycją, aby w tej Akademii żadnych sekt: ariańskiej, kalwińskiej, luterskiej profesorów, mistrzów i studentów nie było. […] Gimnazja, kollegia, szkoły i drukarnie, ile ich potrzebować będą bez trudności stanowić będzie wolno […].
2. […] Jego Królewska Mość […] to, cokolwiek pan Bóg na oboje strony dopuścił, […] wieczną amnestią, […] pokrywa […] i żadnej zemsty […] nie będzie pretendował […]. […]
3. Wojska Zaporoskiego liczba trzydzieści tysięcy być ma […].
Nadto żaden dzierżawca dóbr Jego Królewskiej Mości i starosta, ani pan dziedziczny […], ani ich […] urzędnicy […] żadnych podatków z […] kozackich wsi, miasteczek i domów wyciągać żadnych pretekstem nie będą, ale jako ludzie rycerscy, wolni od wszystkich największych i najmniejszych ciężarów, także od ceł, myt, po wszystkiej Koronie i Wielkim Księstwie Litewskim być mają. Także i od sądów wszelakich starostów, dzierżawców, panów i ich namiestników mają pozostawać wolni, ale tylko pod samego hetmana wojsk ruskich zostawać jurysdykcją. […]
Z osobna zaś, dla dalszego do usług Jego Królewskiej Mości przychęcenia, którychkolwiek Hetman Wojsk Ruskich prezentować Jego Królewskiej Mości będzie, godnych klejnotu szlacheckiego, tych […] spotka nobilitacja z nadaniem wszelakich wolności szlacheckich […].
Wojsk żadnych polskich, litewskich, albo cudzoziemskich nikt prowadzić nie ma w województwo kijowskie, bracławskie, czernihowskie. […]
4. Hetman Wojsk Ruskich do końca życia swego […] pozostanie Hetmanem Wojsk Ruskich i pierwszym w województwach kijowskim, bracławskim i czernihowskim senatorem, a po jego śmierci […] ma być wolne obieranie hetmana […]. […]/ - / Jan Wyhowski, hetman wojsk Zaporoskich ręką własną imieniem wszystkiego wojska
Źródło: Fragmenty ugody z Kozakami, [w:] Historia. Teksty źródłowe, red. S. Sierpowski, Warszawa 1998, s. 108–109.
Na podstawie tekstu źródłowego z ćwiczenia 2 wymień postanowienia ugody dotyczące szkolnictwa, wojskowości, religii, podatków i sądownictwa.