Urządzenia do obróbki wstępnej surowców
HGT.02 Przygotowanie i wydawanie dań - Kucharz 512001, Technik żywienia usług gastronomicznych 343404
Słownik pojęć
Inaczej popychacz. Element służący do wciskania surowca w elementy robocze, tak aby ułatwić ich obróbkę. Popychacz ma różne formy, w zależności od rodzaju maszyny. Np. w wilkuwilku jest to specjalna tuba z zaokrągloną częścią na wierzchołku, która stanowi uchwyt, zaś w krajalnicykrajalnicy dociskacz wraz z nożami tarczowymi jest przymocowany do wózka podającego surowiec.
Animacja 3D – Wstępna obróbka surowców – podstawowe maszyny i urządzeniaAnimacja 3D – Wstępna obróbka surowców – podstawowe maszyny i urządzenia
Specjalna misa, pojemnik, który ustawia się w maszynie mieszającej składniki na ciasto, np. miesiarcemiesiarce.
Animacja 3D – Wstępna obróbka surowców – podstawowe maszyny i urządzeniaAnimacja 3D – Wstępna obróbka surowców – podstawowe maszyny i urządzenia
Element stały miesiarkimiesiarki, zakończony wymiennym mieszadłem, który zanurzony w dzieżydzieży wykonuje ruch planetarny, to znaczy zarówno wokół misy, jak i wokół własnej osi. Prędkość ruchów elementu roboczego regulujemy specjalnym przełącznikiem. Do elementu roboczego dołączamy różne końcówki, w zależności od rodzaju wyrabianego ciasta czy ubijanej masy. Do ciast ciężkich, typu ciasto drożdżowe, stosuje się tzw. końcówkę typu hakhak, zaś do ciast lekkich, takich jak biszkoptowe lub bezy – ubijak.
Animacja 3D – Wstępna obróbka surowców – podstawowe maszyny i urządzeniaAnimacja 3D – Wstępna obróbka surowców – podstawowe maszyny i urządzenia
Element roboczy miesiarkimiesiarki. Przy użyciu haka sporządza się tzw. ciasta ciężkie typu drożdżowego.

Animacja 3D – Wstępna obróbka surowców – podstawowe maszyny i urządzeniaAnimacja 3D – Wstępna obróbka surowców – podstawowe maszyny i urządzenia
Urządzenie do obróbki wstępnej surowców. Służy przede wszystkim do krojenia wędlin i serów, w tym głównie twardych, oraz do krojenia pieczywa. Jest używana w zakładach gastronomicznych oraz sklepach spożywczych i mięsnych. Krajalnica ma funkcję automatycznego krojenia oraz pracy według ustawień ręcznych. Grubość krojonych plastrów można regulować specjalnym pokrętłem.

Wizualizacja 3D – Wybrane urządzenia służące do wstępnej obróbki surowcówWizualizacja 3D – Wybrane urządzenia służące do wstępnej obróbki surowców
Element urządzenia, np. do rozdrabniania warzywrozdrabniania warzyw, zamocowany na obudowie maszyny, który służy do umieszczania w nim surowca przeznaczonego do cięcia. Surowiec może być wkładany wyłącznie do leja załadowczego i dociskany tylko popychaczempopychaczem.
Animacja 3D – Wstępna obróbka surowców – podstawowe maszyny i urządzeniaAnimacja 3D – Wstępna obróbka surowców – podstawowe maszyny i urządzenia
Część będąca zakończeniem elementu roboczegoelementu roboczego miesiarkimiesiarki, która służy do odpowiednego miesienia ciasta.
Animacja 3D – Wstępna obróbka surowców – podstawowe maszyny i urządzeniaAnimacja 3D – Wstępna obróbka surowców – podstawowe maszyny i urządzenia
Węglik krzemu wykorzystany jako masa ścierna, czyli materiał o dużej twardości i niskiej ścieralności, który jest dodatkowo odporny na wysokie temperatury powstające podczas tarcia. Przykładowo w obieraczce jednokomorowejobieraczce jednokomorowej zbiornik na obierane warzywa oraz tarcza roboczatarcza robocza są wyłożone masą ścierną, zwaną karborundem.
Animacja 3D – Wstępna obróbka surowców – podstawowe maszyny i urządzeniaAnimacja 3D – Wstępna obróbka surowców – podstawowe maszyny i urządzenia
Urządzenie do obróbki wstępnej surowców. Służy do mieszania składników na ciasto i ubijania masy. Miesiarki stosuje się w małych, średnich i dużych zakładach gastronomicznych oraz ciastkarniach czy cukierniach hotelowych. Miesiarka jest wyposażona w różne rodzaje końcówek roboczych (np. typu hakhak, typu liść, ubijak). Miesiarka składa się z kilku części: obudowy wykonanej ze stali nierdzewnej; silnika elektrycznego; elementów roboczych, czyli wyjmowanej dzieżydzieży, inaczej misy, w której miesi się ciasto lub inną masę oraz elementów roboczych, które można instalować osobno.


Wizualizacja 3D – Wybrane urządzenia służące do wstępnej obróbki surowcówWizualizacja 3D – Wybrane urządzenia służące do wstępnej obróbki surowców
Elementy mocowany na gardzieli wilka, który służy do przytrzymywania sitka i regulacji docisku.

Wizualizacja 3D – Wybrane urządzenia służące do wstępnej obróbki surowcówWizualizacja 3D – Wybrane urządzenia służące do wstępnej obróbki surowców
Element roboczy maszyny w postaci tarczy o właściwościach tnących lub ścierających. Najczęściej występuje w maszynie rozdrabniającej warzywamaszynie rozdrabniającej warzywa i ma kształt tarczy.

Animacja 3D – Wstępna obróbka surowców – podstawowe maszyny i urządzeniaAnimacja 3D – Wstępna obróbka surowców – podstawowe maszyny i urządzenia
Urządzenie do obróbki wstępnej surowców. Służy do wykonania wstępnej, brudnej obróbki twardych warzywwarzyw, a w szczególności korzeniowych (np. pietruszki, buraka, marchwi, selera) oraz ziemniaków. Obieraczki jednokomorowe stanowią wyposażenie średnich i dużych zakładów gastronomicznych. Urządzenie jest napędzane silnikiem, który uruchamia talerz obrotowy tak, aby obierane warzywawarzywa pozostawały w ciągłym ruchu, ocierając się o powierzchnię ścierną tarczytarczy oraz ścian komory. W ten sposób skórka z warzywwarzyw jest usuwana mechanicznie. Następnie obrane surowce są opłukiwane wodą, którą, za pomocą instalacji, odprowadza się do ścieków, natomiast wszystkie odpady pozostają w szufladzieszufladzie przeznaczonej na obierki.

Wizualizacja 3D – Wybrane urządzenia służące do wstępnej obróbki surowcówWizualizacja 3D – Wybrane urządzenia służące do wstępnej obróbki surowców
Pojemnik znajdujący się w obieraczce jednokomorowejobieraczce jednokomorowej, na którym osadzają się odpady po obieraniu surowca.
Animacja 3D – Wstępna obróbka surowców – podstawowe maszyny i urządzeniaAnimacja 3D – Wstępna obróbka surowców – podstawowe maszyny i urządzenia
Inaczej ślimak. Podajnik wykorzystywany w wilkuwilku, czyli maszynie do rozdrabniania mięsa. Służy do wtłaczania surowca przez gardziel do zespołu tnącegozespołu tnącego urządzenia.

Animacja 3D – Wstępna obróbka surowców – podstawowe maszyny i urządzeniaAnimacja 3D – Wstępna obróbka surowców – podstawowe maszyny i urządzenia
Element roboczy miesiarkimiesiarki. Wykorzystuje się ją najczęściej do ubijania piany z białek lub bitej śmietany.

Animacja 3D – Wstępna obróbka surowców – podstawowe maszyny i urządzeniaAnimacja 3D – Wstępna obróbka surowców – podstawowe maszyny i urządzenia
Proces, w którym kawałki porcjowe mięsa zostają rozbite, czyli spulchnione poprzez nacinanie powierzchni.
Animacja 3D – Wstępna obróbka surowców – podstawowe maszyny i urządzeniaAnimacja 3D – Wstępna obróbka surowców – podstawowe maszyny i urządzenia
Tarcza nożowa – siatka (zwana często sitkiem) o specjalnej konstrukcji z trzema dużymi otworami. Szarpak służy do wstępnej zmiany struktury surowca. Jest zakładana w urządzeniu wilkwilk, tuż za podajnikiem ślimakowympodajnikiem ślimakowym.

Animacja 3D – Wstępna obróbka surowców – podstawowe maszyny i urządzeniaAnimacja 3D – Wstępna obróbka surowców – podstawowe maszyny i urządzenia
Element maszyny, którego zadaniem jest prawidłowe utrzymanie podczas pracy części urządzenia we właściwym miejscu.
Animacja 3D – Wstępna obróbka surowców – podstawowe maszyny i urządzeniaAnimacja 3D – Wstępna obróbka surowców – podstawowe maszyny i urządzenia
Element maszyny (np. obieraczki jednokomorowejobieraczki jednokomorowej) w postaci specjalnej tarczy, odpowiadający za obróbkę surowca.

Animacja 3D – Wstępna obróbka surowców – podstawowe maszyny i urządzeniaAnimacja 3D – Wstępna obróbka surowców – podstawowe maszyny i urządzenia
Sitka o różnych wymiarach. Np. 3 mm – do mielenia drobnego, 5 mm – do mielenia normalnego (standardowego); 20 mm – do mielenia bardzo grubego.
Wizualizacja 3D – Wybrane urządzenia służące do wstępnej obróbki surowcówWizualizacja 3D – Wybrane urządzenia służące do wstępnej obróbki surowców
Element urządzenia (np. urządzenia uniwersalnego wieloczynnościowegourządzenia uniwersalnego wieloczynnościowego). Najczęściej o kształcie wydłużonego walca, pierścienia lub cylindra. W maszynach gastronomicznych stanowi element, w którym umieszcza się poszczególne elementy robocze maszyny.
Animacja 3D – Wstępna obróbka surowców – podstawowe maszyny i urządzeniaAnimacja 3D – Wstępna obróbka surowców – podstawowe maszyny i urządzenia
Urządzenie do obróbki wstępnej surowców. Jest wyposażone w wymienne tarczetarcze służące do rozdrabniania różnych warzyw poprzez ich tarcie (przecieranie) oraz krojenie na plastry, belki, wiórki czy kostki. Element roboczy stanowią wymienne tarczetarcze zaopatrzone w ostrza rozdrabniające i tnące warzywa. Noże mają różne rodzaje ostrzy, które tną surowiec, nadając mu pożądane kształty. Na obudowie maszyny znajduje się tzw. lejlej, który służy do umieszczania surowca przeznaczonego do cięcia. Do maszyny jest dołączony także popychaczpopychacz wykorzystywany do dociskania surowca do wirujących tarcztarcz. Ostatni, kluczowy element to tzw. zsyp odbiorczyzsyp odbiorczy, do którego trafia rozdrobniony surowiec.

Wizualizacja 3D – Wybrane urządzenia służące do wstępnej obróbki surowcówWizualizacja 3D – Wybrane urządzenia służące do wstępnej obróbki surowców
Urządzenie do obróbki wstępnej surowców. Stworzone do wykonywania wielu czynności, które są związane z obróbką wstępną żywności. Urządzenie jest wyposażone w wymienne przystawki, dzięki czemu może zastąpić kilka maszyn jednoczynnościowych. Należy jednak zaznaczyć, że zgodnie z wytycznymi Unii Europejskiej, stosowanie maszyny wieloczynnościowej jest stopniowo ograniczane, głównie ze względu na fakt, że przenoszenie jej między różnymi stanowiskami roboczymi zwiększa ryzyko transportu zanieczyszczeń mikrobiologicznych.
Wizualizacja 3D – Wybrane urządzenia służące do wstępnej obróbki surowcówWizualizacja 3D – Wybrane urządzenia służące do wstępnej obróbki surowców
Rośliny, których częścią jadalną jest korzeń. Dzieli się je na bulwiaste, do których zaliczamy ziemniaki, oraz korzeniowe, np. marchew, seler, korzeń pietruszki.
Animacja 3D – Wstępna obróbka surowców – podstawowe maszyny i urządzeniaAnimacja 3D – Wstępna obróbka surowców – podstawowe maszyny i urządzenia
Urządzenie do obróbki wstępnej surowców. Urządzenie do rozdrabniania mięsa jest potocznie nazywane „wilkiem”. Służy do mielenia mięsa – zarówno surowego, jak i po obróbce cieplnej, a także ryb, drobiu oraz niektórych warzyw. Urządzenie jest najczęściej wykorzystywane w średnich i dużych zakładach gastronomicznych. Jest napędzane elektrycznie i wyposażone w misę załadowczą, popychaczpopychacz oraz elementy robocze (podajnik ślimakowy, noże, tarcze tnące, pierścienie dystansowe).
Wizualizacja 3D – Wybrane urządzenia służące do wstępnej obróbki surowcówWizualizacja 3D – Wybrane urządzenia służące do wstępnej obróbki surowców
Mechanizm tnący, składający się z kilku lub kilkunastu ułożonych równolegle względem siebie noży tak, aby ułożony produkt został pocięty w całości podczas jednego cyklu cięcia.
Animacja 3D – Wstępna obróbka surowców – podstawowe maszyny i urządzeniaAnimacja 3D – Wstępna obróbka surowców – podstawowe maszyny i urządzenia
Część urządzenia do rozdrabniania warzywurządzenia do rozdrabniania warzyw, która służy do rozładowania z surowca.
Animacja 3D – Wstępna obróbka surowców – podstawowe maszyny i urządzeniaAnimacja 3D – Wstępna obróbka surowców – podstawowe maszyny i urządzenia