Gra edukacyjna

Polecenie 1

Czy wiesz już wszystko na temat nomenklatury i wzorów soli? Zagraj w poniższą grę planszową, a następnie rozwiąż ćwiczenia. Aby wylosować pytanie, kliknij na ikonę kostki do gry. Do dyspozycji masz układ okresowy pierwiastków. W trybie jednoosobowym Twoim celem jest dotarcie do mety z jak największą ilością punktów. W każdym zadaniu, za prawidłową odpowiedź otrzymasz jeden punkt, zaś za nieprawidłową go utracisz. Nie martw się jednak! W niektórych przypadkach, po udzieleniu złej odpowiedzi otrzymasz podpowiedź oraz możliwość poprawy. Grając z kolei w trybie dwuosobowym, wygrywa osoba, która, osiągając metę, zdobędzie największą ilość punktów. Rzucacie kostką na zmianę. W tym wypadku również albo otrzymujesz jeden punkt za każdą prawidłową odpowiedź, albo go tracisz, jeśli odpowiedź będzie zła. W tym trybie gry nie otrzymujecie podpowiedzi. Powodzenia!

R9Tl2hAwBf1Rz1

Gra edukacyjna pt. Nomenklatura i wzory soli
Źródło: GroMar Sp. z o. o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Ćwiczenie 1

R1TvcyInp35Hb

Wpisz do definicji brakujące wyrazy:

HYDROKSOSOLE – sole zawierające oprócz kationu metalu i anionu reszty ................ również jon ............................ OH⁻.

RWnGhbLlbewXo

Uzupełnij poniższy tekst:

Tworząc nazwy systematyczne soli, należy postępować zgodnie z zasadami ich nazewnictwa. Jeśli anion pochodzi od kwasu tlenowego, to nazwa reszty kwasowej, wchodzącej w skład soli, ma końcówkę ............. Jeżeli anion pochodzi od kwasu beztlenowego, nazwa reszty kwasowej ma końcówkę .............

RlKSNCCEoR4aB

Podaj nazwę systematyczną soli o podanym wzorze:

- Na₂SO₄ – ...................................
- Fe(NO₃)₂ – ...........................................
- KBr – ...........................
- FeCl₃ – .........................................

R12c2y7Nrhf1F

Uzupełnij wzór soli o podanej nazwie:

Wodorosiarczan(VI) sodu – Na............SO_.............
Wodorowęglan wapnia – ............(HC............₃)₂.
Wodorofosforan(V) potasu – K_............H............O_.............

R78vgGKe3n4CZ

Jak nazywają się sole pochodzące od kwasu węglowego? ................

R1DX8tWs4Wy6g

Siarczki, bromki, jodki, fluorki, chlorki to nazwy soli, pochodzące od kwasów: .........................

RVJ11n7td8jLE

Chlorek baru to sól, pochodząca od kwasu: ...............

RMx103vN5lnOD

Jak nazywają się sole pochodzące od kwasu siarkowodorowego? ................

R1ArNHm7geDh3

Jak nazywają się sole pochodzące od kwasu chlorowodorowego (solnego)? ..............

R1eZb54QEROul

Odpowiedz, jakie pojęcie opisuje poniższa definicja.

Sole, w których nie występują ani grupy hydroksylowe, ani kwaśne atomy wodoru – .............................

R1daE3HUySZJR

Węglany, fosforany, azotany, siarczany IV, siarczany VI, azotany III to nazwy soli, pochodzące od: ...................................

R2EY8HQrOBms3

Która sól jest inaczej nazywana „kuchenną” lub „spożywczą”? ................

RQyTU6PRJB6T3

Czy z wyniku reakcji NaOH z HCl otrzymamy wodorosól?

ROf3bQxumOGSu

Uzupełnij poniższe zdanie:

Sole to związki, które w stanie stałym zbudowane są z .................. metalu Meⁿ⁺ (z wyjątkiem jonu NH₄₊) i ................ reszty kwasowej R^n-.

R1VQtd3wnOZC9

Fosforan V litu to sól, pochodząca od kwasu: .............................

R1YLwxZZtZoAv

Czy prawdziwe jest stwierdzenie, że sole można otrzymać w wyniku reakcji zobojętniania?

RRCnflLUIATcP

Oceń prawdziwość danego stwierdzenia, zaznaczając „PRAWDA”, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub„ FAŁSZ”, jeśli jest fałszywe.

STWIERDZENIE	PRAWDA	FAŁSZ
Sole w stanie stałym tworzą kryształy o uporządkowanej strukturze.	□	□
Sole należą do grupy związków jonowych.	□	□
W wyniku reakcji wodorotlenków nierozpuszczalnych w wodzie z kwasem, nie można otrzymać soli.	□	□

RPfZmlWfiaoRN

Uzupełnij poniższe zdanie:

Nazwy systematyczne hydroksosoli tworzy się podając nazwę kationu i anionu, który wchodzi w skład soli; pomiędzy nazwą kationu a anionu dodaje się słowo „........................”, poprzedzone w określonym przypadku przedrostkiem „............”.

RMlCYz0hsgz7Z

Czy prawdziwe jest stwierdzenie, że sole można otrzymać tylko w wyniku reakcji wodorotlenków z kwasami tlenowymi?

RnhbveE9vItTv

Czy siarczan(VI) sodu jest solą obojętną?

R1DJ74csWDaJM

Czy wodorosiarczek wapnia jest hydroksosolą?

R1bzNluWAK2rT

Czy azotan(V) diwodorotlenek żelaza(III) jest wodorosolą?

R3KR7Xtt9TBqX

Uzupełnij współczynniki stechiometryczne oraz produkty w równaniu reakcji chemicznej otrzymywania soli. (Możesz pozostawić pola puste) - azotan

(V)

sodu – Tu uzupełnij

{NaNO}_{3}

\to

Tu uzupełnij

{NaNO}_{3}

+ Tu uzupełnij_{Tu uzupełnij}Tu uzupełnij. - fosforan

(V)

sodu – Tu uzupełnij

NaOH

+ Tu uzupełnijTu uzupełnij_{Tu uzupełnij}Tu uzupełnij_{Tu uzupełnij} + Tu uzupełnij

H_{2} O

. - chloran

(VII)

potasu – Tu uzupełnij

{Cl}_{2} O_{7}

\to

Tu uzupełnij

{KClO}_{4}

Uzupełnij współczynniki stechiometryczne oraz produkty w równaniu reakcji chemicznej otrzymywania soli.

(Możesz pozostawić pola puste)
- azotan(V) sodu – {}Na₂O + ............HNO₃ → ............NaNO₃ + {}............_.........................
- fosforan(V) sodu – ............NaOH + {}H₃PO₄ → {}............_........................_............ + ............H₂O.
- chloran(VII) potasu – {}K₂O + {}Cl₂O₇ → ............KClO₄.

R1GashOERAoKj

Uzupełnij równanie reakcji chemicznej otrzymywania wodorosoli:

- wodorosiarczek potasu – KOH + ............_............S → ............ + H₂O.
- wodorowęglan wapnia – ............CO₃ + CO₂ + H₂O → Ca(HC............₃)₂.

R1Z8aQ88jupi2

Napisz, jaka jest to reakcja, na podstawie przedstawionych poniżej równań otrzymywania soli obojętnej.

- 2NaOH + H₂SO₄ → Na₂SO₄ + 2 H₂O ← reakcja kwasu z ...............
- MgO + H₂SO₄ → MgSO₄ + H₂O ←reakcja tlenku zasadowego z .............
- 2Na + Cl₂ → 2NaCl ← reakcja metalu z ....................
- AgNO₃ + NaCl → AgCl↓ + NaNO₂ ← reakcja dwóch rozpuszczalnych w wodzie .............

R1HdbNrQdfDQP

Wybierz przykład soli obojętnej:

KHS
NaNO₃
KHCO₃
Al₂SO₄(OH)₄

RNNQ86AStmujj

Uzupełnij równanie reakcji chemicznej otrzymywania hydroksosoli.

- chlorek wodorotlenek wapnia – ............(OH)₂ + HCl → Ca........................_{2}{O}.

R8AdquUTP0JQX

Jak nazywają się sole rozpuszczalne w wodzie, które przewodzą prąd elektryczny? ......................

Ru8z2EVlIroBp

Ćwiczenie 1

Połącz w pary odpowiednie nazwy soli z ich wzorami sumarycznymi. jodek ołowiu

(II)

Możliwe odpowiedzi: 1.

{Li}_{2} {SO}_{4}

, 2.

Zn {({NO}_{3})}_{2}

, 3.

CuS

, 4.

{PbI}_{2}

, 5.

K_{3} {PO}_{4}

, 6.

{Na}_{2} {CO}_{3}

, 7.

{FeBr}_{3}

, 8.

{Al}_{2} {({SO}_{4})}_{3}

azotan

(V)

cynku Możliwe odpowiedzi: 1.

{Li}_{2} {SO}_{4}

, 2.

Zn {({NO}_{3})}_{2}

, 3.

CuS

, 4.

{PbI}_{2}

, 5.

K_{3} {PO}_{4}

, 6.

{Na}_{2} {CO}_{3}

, 7.

{FeBr}_{3}

, 8.

{Al}_{2} {({SO}_{4})}_{3}

siarczan

(VI)

glinu Możliwe odpowiedzi: 1.

{Li}_{2} {SO}_{4}

, 2.

Zn {({NO}_{3})}_{2}

, 3.

CuS

, 4.

{PbI}_{2}

, 5.

K_{3} {PO}_{4}

, 6.

{Na}_{2} {CO}_{3}

, 7.

{FeBr}_{3}

, 8.

{Al}_{2} {({SO}_{4})}_{3}

bromek żelaza

(III)

Możliwe odpowiedzi: 1.

{Li}_{2} {SO}_{4}

, 2.

Zn {({NO}_{3})}_{2}

, 3.

CuS

, 4.

{PbI}_{2}

, 5.

K_{3} {PO}_{4}

, 6.

{Na}_{2} {CO}_{3}

, 7.

{FeBr}_{3}

, 8.

{Al}_{2} {({SO}_{4})}_{3}

węglan sodu Możliwe odpowiedzi: 1.

{Li}_{2} {SO}_{4}

, 2.

Zn {({NO}_{3})}_{2}

, 3.

CuS

, 4.

{PbI}_{2}

, 5.

K_{3} {PO}_{4}

, 6.

{Na}_{2} {CO}_{3}

, 7.

{FeBr}_{3}

, 8.

{Al}_{2} {({SO}_{4})}_{3}

siarczek miedzi

(II)

Możliwe odpowiedzi: 1.

{Li}_{2} {SO}_{4}

, 2.

Zn {({NO}_{3})}_{2}

, 3.

CuS

, 4.

{PbI}_{2}

, 5.

K_{3} {PO}_{4}

, 6.

{Na}_{2} {CO}_{3}

, 7.

{FeBr}_{3}

, 8.

{Al}_{2} {({SO}_{4})}_{3}

fosforan

(V)

potasu Możliwe odpowiedzi: 1.

{Li}_{2} {SO}_{4}

, 2.

Zn {({NO}_{3})}_{2}

, 3.

CuS

, 4.

{PbI}_{2}

, 5.

K_{3} {PO}_{4}

, 6.

{Na}_{2} {CO}_{3}

, 7.

{FeBr}_{3}

, 8.

{Al}_{2} {({SO}_{4})}_{3}

siarczan

(VI)

litu Możliwe odpowiedzi: 1.

{Li}_{2} {SO}_{4}

, 2.

Zn {({NO}_{3})}_{2}

, 3.

CuS

, 4.

{PbI}_{2}

, 5.

K_{3} {PO}_{4}

, 6.

{Na}_{2} {CO}_{3}

, 7.

{FeBr}_{3}

, 8.

{Al}_{2} {({SO}_{4})}_{3}

Połącz w pary odpowiednie nazwy soli z ich wzorami sumarycznymi.

jodek ołowiu(II)
azotan(V) cynku
siarczan(VI) glinu
bromek żelaza(III)
węglan sodu
siarczek miedzi(II)
fosforan(V) potasu
siarczan(VI) litu

Ćwiczenie 2

Analizując informacje zawarte w grze edukacyjnej, podaj nazwy systematyczne następujących soli.

1. ${ZnBr}_{2}$

2. ${Cr}_{2} {({SO}_{4})}_{3}$

3. ${PbSO}_{3}$

4. ${CuCO}_{3}$

5. ${AlPO}_{4}$

RvNDJ3yEeMbLC

Odpowiedź:

Sposób tworzenia nazw systematycznych soli:

podanie nazwy anionu
podanie nazwy kationu

Pamiętaj o odpowiednich końcówkach nazw!

Nie ma obowiązku podawać stopnia utlenienia w przypadku metali grup $1 .$ i $2 .$ oraz glinu i cynku.

${ZnBr}_{2}$ – bromek cynku

< ${Cr}_{2} {({SO}_{4})}_{3}$ – siarczan $(VI)$ chromu $(II)$

${PbSO}_{3}$ – siarczan $(IV)$ ołowiu $(II)$

${CuCO}_{3}$ – węglan miedzi $(II)$

${AlPO}_{4}$ – fosforan $(V)$ glinu

Przeczytaj

Sprawdź się