E-materiały do kształcenia zawodowego

Choroby pszczół i ich zwalczanie

ROL.03. Prowadzenie produkcji pszczelarskiej – pszczelarz 612302

ROL.03. Prowadzenie produkcji pszczelarskiej – technik pszczelarz 314206

Słownik pojęć dla e‑materiału

Instrukcja korzystania ze słownika

Słownik zawiera pojęcia ułożone w kolejności alfabetycznej. Pojęcia zawierają odnośniki do elementów składowych e‑materiału, w których zostały zastosowane. Za pomocą wyszukiwarki „Filtruj pojęcie” można wyszukać odpowiednie pojęcie w słowniku.

1
czerw zasklepiony
czerw zasklepiony

czerw w komórkach zamkniętych wieczkiem (zasklepem)

Warroza i jej zwalczanieD1F81iNOYWarroza i jej zwalczanie

czerwienie matki (składanie jaj)
czerwienie matki (składanie jaj)

składanie przez matkę jaj do komórek plastra

Jak zwalczać choroby pszczeleDGtDKA5KhJak zwalczać choroby pszczele

dokarmianie pszczół
dokarmianie pszczół

uzupełnianie zapasów pokarmu na okres jesienno‑zimowy w razie braku pożytku (głodowanie) lub po miodobraniu, gdy zapas jest mniejszy niż 5 kg

Choroby pszczółD1F81iNOYChoroby pszczół

eradykacja
eradykacja

(z łac. eradicatio – likwidacja) całkowite usunięcie z organizmu bakterii lub wirusów; również całkowite zwalczenie choroby zakaźnej na całym świecie, z niewystępowaniem wywołującego ją patogenu w organizmach ludzkich, zwierzęcych i innych elementach środowiska

Jak zwalczać choroby pszczeleDGtDKA5KhJak zwalczać choroby pszczele

faza foretyczna, faza forety
faza foretyczna, faza forety

cykl życiowy roztocza Varroa destructor dotyczący przebywania jego samic na ciele imago (postaci dorosłej) pszczoły miodnej, które jest żywicielem ostatecznym; kolejnym cyklem jest faza reprodukcyjna odbywająca się na czerwiu; podczas fazy foretycznej dochodzi do szerzenia się inwazji między rodzinami pszczelimi

Warroza i jej zwalczanieD1F81iNOYWarroza i jej zwalczanie

flotacja
flotacja

jedna z metod monitoringu stopnia zarażenia rodziny pszczelej roztoczami Varroa destructor, umożliwiająca zaplanowanie adekwatnego postępowania przeciw warrozie. Polega ona na zatopieniu ok. 250–300 pszczół z plastra z czerwiem w ciepłej wodzie z dodatkiem niewielkiej ilości płynu do mycia naczyń (flotacja wodna) lub alkoholu (flotacja alkoholowa); pszczoły zalewa się roztworem i miesza 10–15 minut w celu oddzielenia od nich roztoczy, całość przecedza się przez dwa sita o różnej gęstości oczek i określa procentowy udział pasożytów w danej próbce pszczół

Warroza i jej zwalczanieD1F81iNOYWarroza i jej zwalczanie

genotyp ERIC I i ERIC II
genotyp ERIC I i ERIC II

warianty genetyczne zgnilca amerykańskiego różniące się zjadliwością, wyglądem oraz rozprzestrzenieniem na świecie; czas potrzebny do zabicia wszystkich larw pszczelich w rodzinie dla ERIC I wynosi ok. 13 dni, a dla ERIC II – 7 dni; ERIC I występuje na kontynencie europejskim i amerykańskim, natomiast ERIC II tylko w Europie; genotypy III i IV stwierdza się niezwykle rzadko

Warroza i jej zwalczanieD1F81iNOYWarroza i jej zwalczanie

hemolimfa
hemolimfa

płyn ustrojowy krążący wewnątrz ciała pszczoły, spełniający funkcję nośnika substancji odżywczych, hormonów i produktów przemiany materii; jest bezbarwną cieczą, składającą się z osocza i zawieszonych w nim ciałek hemocytów. Docieranie hemolimfy do wszystkich narządów wewnętrznych jest możliwe dzięki pracy serca. Hemolimfa nie bierze udziału w wymianie gazowej, gdyż nie ma odpowiednika znajdującej się u zwierząt wyższych hemoglobiny, zdolnej wiązać tlen.

Jak zwalczać choroby pszczeleDGtDKA5KhJak zwalczać choroby pszczele

kłąb
kłąb

otaczające matkę skupisko pszczół, w którym robotnice siedzą ciasno, trzymając się jedna drugiej i tylko nieznacznie zmieniają położenie względem siebie. Najbardziej ścieśnione są pszczoły w zewnętrznej części kłębu (otoczce), w środku zaś tworzą w różnych kierunkach łańcuszki, ułożone luźniej. Pszczoły w kłębie są w stanie regulować temperaturę poprzez ścieśnianie lub rozluźnianie. Kłąb jest tworzony w razie spadku temperatury – kłąb zimowykłąb zimowykłąb zimowy lub w razie rójki – kłąb rojowy.

Warroza i jej zwalczanieD116pQHXpWarroza i jej zwalczanie

kłąb zimowy
kłąb zimowy

jest tworzony przez zimujące pszczoły wewnątrz gniazda na plastrach, kiedy temperatura zewnętrzna spadnie poniżej 14Indeks górny oC. Dzięki ciągłemu krążeniu robotnic między częścią zewnętrzną a wewnętrzną pszczoły są w stanie utrzymać w centrum kłębukłąbkłębu temperaturę 35Indeks górny oC przy temperaturze -20Indeks górny oC.

Choroby pszczółD1F81iNOYChoroby pszczół

kula czerwiu (powierzchnia czerwiu)
kula czerwiu (powierzchnia czerwiu)

powierzchnia plastra (plastrów) zajęta przez czerwczerw zasklepionyczerw; zależnie od kształtu ramki, wielkości gniazda i siły rodziny może mieć kształt koła, elipsy, prostokąta lub kuli (sześcianu)

Biologia roztocza Varroa destructorD6inoPyjWBiologia roztocza Varroa destructor

metoda pudrowa
metoda pudrowa

metoda monitoringu stopnia zarażenia rodziny pszczelej roztoczami Varroa destructor umożliwiająca zaplanowanie adekwatnego postępowania przeciw warrozie. Polega ona na pobraniu ze środkowej części rodni ok. 300 żywych pszczół i umieszczeniu ich w pojemniku, np. w słoiku zakręcanym zakrętką z siatką, oraz zasypaniu ich cukrem pudrem w celu oddzielenia roztoczy od pszczół. Metoda ta, w przeciwieństwie do flotacji wodnej i alkoholowej, nie wymaga uśmiercenia pszczół

Warroza i jej zwalczanieD1F81iNOYWarroza i jej zwalczanie

obsiadanie plastrów
obsiadanie plastrów

przebywanie pszczół na plastrach zależne od powierzchni plastrów pozostawionych w gnieździe

Jak zwalczać choroby pszczeleDGtDKA5KhJak zwalczać choroby pszczele

okres zimowania
okres zimowania

okres, w którym rodzina pszczela tworzy kłąb zimowy; okres zimowy dzieli się na zimowlę i okres przejściowy, który następuje po pierwszym oblocie i trwa do całkowitego wyjścia rodzin z kłębu zimowego; może trwać nawet kilka tygodni lub zaledwie kilka dni, jeśli warunki klimatyczne umożliwiają rozpoczęcie intensywnych lotów po oblocie wiosennym

Biologia roztocza Varroa destructorD6inoPyjWBiologia roztocza Varroa destructor

czerw zasklepiony
kłąb
kłąb zimowy