Jan Gmurczyk Zalety państwa dobrobytu

Jakie zatem korzyści oferuje państwo dobrobytu? Otóż system ten – jeśli jest właściwie zaprojektowany i utrzymany, tj. jeśli oferuje racjonalne wsparcie przy jednoczesnym zachowaniu zdrowych bodźców ekonomicznych – może stanowić dobre dopełnienie systemu rynkowego. Więcej, może wspierać wzrost gospodarczy i konkurencyjność.

W toku życia gospodarczego pojawiają się zawsze „wygrani” i „przegrani”. Nie ma w tym nic dziwnego. Nie można też odmówić „wygranym” ich bogactw oraz sukcesów, zwłaszcza jeśli do ich zdobycia doprowadził rzetelny wysiłek. Co jednak z „przegranymi”? Nawet jeśli przyjmiemy, że z uwagi na swe przywary „zasługują” na ciężki los, czy to samo można powiedzieć o ich dzieciach? Ich dzieci, nawet jeśli są zdolne, mają już gorszy start w życiu niż dzieci „wygranych”.

Pewna redystrybucja dochodu od „wygranych” do „przegranych” ułatwia, przynajmniej w minimalnym stopniu, wyrównanie szans w zakresie kreacji i utrzymania kapitału ludzkiego, czyli dostępu do edukacji, kultury i opieki zdrowotnej. Przeciwdziałanie marginalizacji „przegranych” i ich dzieci ma duże znaczenie dla efektywności alokacji zasobów w gospodarce. Chodzi tu o to, że gospodarka marnuje mniej talentów i pracowników, którzy po otrzymaniu drugiej szansy mogliby być dla niej pożyteczni.

Co więcej, istnienie państwa dobrobytu może wspierać społeczną akceptację reform, czyli elastyczność systemu ekonomicznego. Dla obywateli zmiany niosą ze sobą zarówno szansę na poprawę życia, jak i ryzyko strat. Ludzie statystycznie cechują się awersją do ryzyka, więc bojąc się niekorzystnego rozwoju wypadków, blokują reformy. Jeśli jednak przeciętny obywatel wie, że nawet utrata pracy w wyniku reformy nie pozbawi go w zupełności dochodu i opieki zdrowotnej, a jego dzieci wykształcenia, wówczas będzie w większym stopniu skłonny udzielić poparcia dla zmian. (…) Mechanizm ten szczególnie dobrze funkcjonuje w krajach nordyckich.

gmurczyk Źródło: Jan Gmurczyk, Zalety państwa dobrobytu, 2012 r., dostępny w internecie: instytutobywatelski.pl [dostęp 20.01.2021 r.].