Przewodnik dla nauczyciela

Spis treści

Cele ogólne e‑materiału i efekty kształcenia1Cele ogólne e‑materiału i efekty kształcenia

Struktura e‑materiału2Struktura e‑materiału

Powiązania między elementami e‑materiału3Powiązania między elementami e‑materiału

Wskazówki do wykorzystania e‑materiałów multimedialnych w pracy dydaktycznej4Wskazówki do wykorzystania e‑materiałów multimedialnych w pracy dydaktycznej

Wymagania techniczne5Wymagania techniczne

Cele ogólne e‑materiału i efekty kształcenia

Cele ogólne e‑materiału

• Uwzględnienie treści, które pozwalają na osiągnięcie, zgodnie z podstawą programową, celów kształcenia w zawodzie technik pszczelarz (kod cyfrowy zawodu 314206): zakładanie i prowadzenie gospodarstwa pszczelarskiego, wykonywanie prac związanych z prowadzeniem produkcji roślinnej, organizowanie i kierowanie gospodarstwem pszczelarskim, planowanie i nadzorowanie prac związanych z prowadzeniem produkcji roślinnej. Tematyka e‑materiału służy przygotowaniu absolwenta do profesjonalnego wykonywania zadań zawodowych.

• Przedstawienie – w sposób obrazowy i zrozumiały dla uczącego się – informacji na temat organizowania bazy pożytkowej dla prowadzonych pasiek, tak aby optymalne wykorzystać możliwości rozwojowe potencjalnych rodzin pszczelich oraz uzyskać maksymalne efekty ekonomiczne.

• Pomoc w procesie nauczania i w procesie samodzielnego uczenia się wyżej wymienionego zawodu: wspieranie osiągania wybranych efektów kształcenia przez podnoszenie jakości procesu dydaktycznego i autodydaktycznego.

• Rozwijanie kompetencji komunikacyjno‑cyfrowych.

• Dostosowanie tempa i zakresu nauczania do indywidualnych potrzeb uczącego się.

Efekty kształcenia dla kwalifikacji ROL.03.7. Wykorzystywanie zasobów bazy pożytkowej oraz ROL.09.3. Organizowanie produkcji roślinnej:

Osoba ucząca się:

• ROL.03.7. 1) rozpoznaje pożytki pszczele;

• ROL.03.7. 2) charakteryzuje wydajność nektarową, miodową i pyłkową roślin poużytkowych;

• ROL.03.7. 3) charakteryzuje bazę pożytkową pasieki;

• ROL.03.7. 4) poprawia bazę pożytkową pasieki;

• ROL.03.7. 6) charakteryzuje pożytki spadziowe;

• ROL.09.3. 1) planuje zmianowanie i płodozmian w uprawie roślin;

• ROL.09.3. 2) organizuje prace związane z uprawą roli, nawożeniem i ochroną roślin;

• ROL.09.3. 3) nadzoruje przygotowanie materiału siewnego do siewu, analizuje wartość siewną nasion;

• ROL.09.3. 4) organizuje ekologiczne metody uprawy roślin;

• ROL.09.3. 7) organizuje bazę pożytkową dla pasieki.

Kryteria weryfikacji dla powyższych efektów kształcenia:

• ROL.03.7.1. 1) charakteryzuje pożytki pszczele względem długości trwania, okresu występowania, źródła pochodzenia;

• ROL.03.7.1. 2) określa cel zapylania upraw przez pszczoły miodne;

• ROL.03.7.1. 3) wyjaśnia proces zapylania;

• ROL.03.7.1. 4) rozróżnia pożytki pszczele;

• ROL.03.7.1. 5) opisuje pożytki nektarowe;

• ROL.03.7.1. 6) rozróżnia rośliny miododajne i pyłkodajne;

• ROL.03.7.1. 7) rozpoznaje nasiona roślin miododajnych;

• ROL.03.7.1. 8) sporządza kalendarz kwitnienia roślin miododajnych;

• ROL.03.7.2. 1) charakteryzuje wydajność nektarową, miodową i pyłkową roślin poużytkowych;

• ROL.03.7.2. 2) wymienia surowce zbierane przez pszczoły;

• ROL.03.7.2. 3) oblicza zasoby bazy pożytkowe;

• ROL.03.7.2. 4) ocenia wydajność nektarową i miodową roślin poużytkowych na podstawie zasobów bazy pożytkowej;

• ROL.03.7.3. 1) wymienia rośliny uprawiane specjalnie dla pszczół;

• ROL.03.7.3. 2) charakteryzuje technologię uprawy roślin miododajnych;

• ROL.03.7.3. 3) dobiera rośliny do poprawy bazy poużytkowej;

• ROL.03.7.4. 1) wykonuje cięcie drzew i krzewów miododajnych;

• ROL.03.7.4. 2) uprawia rośliny miododajne;

• ROL.03.7.4. 3) produkuje sadzonki roślin miododajnych;

• ROL.03.7.6. 1) wymienia właściwości fizykochemiczne spadzi;

• ROL.03.7.6. 2) wymienia wytwórców spadzi i ich rośliny żywicielskie;

• ROL.03.7.6. 3) określa specyfikę pożytków spadziowych;

• ROL.03.7.6. 4) wymienia warunki występowania spadzi na podstawie cyklu życiowego mszyc i czerwców;

• ROL.09.3.1. 1) analizuje klimatyczne i glebowe czynniki siedliska;

• ROL.09.3.1. 2) wyjaśnia wpływ przedplonu na właściwości stanowiska;

• ROL.09.3.1. 3) ustala wymagania stanowiska do uprawy poszczególnych roślin;

• ROL.09.3.1. 4) ustala wymagania stanowiska do uprawy poszczególnych roślin;

• ROL.09.3.1. 5) układa zmianowanie roślin z uwzględnieniem warunków przyrodniczych i agrotechnicznych;

• ROL.09.3.1. 6) planuje płodozmian z uwzględnieniem dobrej praktyki rolniczej i zasad wzajemnej zgodności

• ROL.09.3.1. 7) projektuje płodozmian w gospodarstwie

• ROL.09.3.1. 8) nadzoruje wprowadzanie płodozmianu w gospodarstwie

• ROL.09.3.2. 1) projektuje zabiegi uprawowe pod określoną uprawę;

• ROL.09.3.2. 2) planuje nawożenie organiczne i mineralne;

• ROL.09.3.2. 3) projektuje technologię nawożenia mineralnego;

• ROL.09.3.2. 4) wprowadza zasady przechowywania i mieszania nawozów mineralnych;

• ROL.09.3.2. 5) dobiera technikę stosowania środków ochrony roślin;

• ROL.09.3.3. 1) opisuje materiał siewny roślin uprawnych;

• ROL.09.3.3. 2) przedstawia zasady obrotu materiałem siewnym;

• ROL.09.3.3. 3) określa obsadę roślin w zależności od wartości materiału siewnego;

• ROL.09.3.3. 4) planuje potrzebną ilość materiału siewnego;

• ROL.09.3.3. 5) oblicza obsadę roślin w zależności od wartości materiału siewnego;

• ROL.09.3.3. 6) organizuje siew;

• ROL.09.3.4. 1) planuje uprawę roślin metodami ekologicznymi;

• ROL.09.3.4. 2) wskazuje różnice w konwencjonalnym i ekologicznym sposobie uprawy roli i roślin;

• ROL.09.3.4. 3) wyjaśnia korzyści wynikające z prowadzenia ekologicznej produkcji rolniczej;

• ROL.09.3.4. 4) nadzoruje stosowanie preparatów biologicznych w rolnictwie ekologicznym;

• ROL.09.3.4. 5) określa zabiegi stosowane w ekologicznej uprawie roślin;

• ROL.09.3.4. 6) organizuje zabiegi stosowane w ekologicznej uprawie roślin;

• ROL.09.3.7. 1) planuje uprawę roślin miododajnych;

• ROL.09.3.7. 2) nadzoruje dobór roślin do poprawy bazy pożytkowej;

• ROL.09.3.7. 3) nadzoruje rozmnażanie roślin miododajnych i pyłkodajnych wegetatywnie i generatywnie;

• ROL.09.3.7. 4) kontroluje cięcie drzew i krzewów miododajnych;

• ROL.09.3.7. 5) dobiera rośliny miododajne do uprawy;

• ROL.09.3.7. 6) nadzoruje produkcję sadzonek roślin miododajnych i pyłkodajnych.

Powrót do spisu treści6Powrót do spisu treści

Struktura e‑materiału

E‑materiał składa się z trzech części: wprowadzenia, materiałów multimedialnych oraz obudowy dydaktycznej. Każda z tych części zawiera powiązane tematycznie elementy składowe.

Wprowadzenie

Przedstawia podstawowe informacje, które ułatwiają użytkownikowi wstępne zapoznanie się z zawartością e‑materiału.

Materiały multimedialne

Film edukacyjny Uprawa roślin miododajnychDEe1M58GzFilm edukacyjny Uprawa roślin miododajnych

Praca z filmem edukacyjnym wspomaga wykształcenie następujących umiejętności:

• charakteryzowanie pożytków pszczelich względem długości trwania, okresu występowania, źródła pochodzenia;

• organizowanie bazy pożytkowej pasieki;

• organizowanie prac związanych z uprawą roli, nawożeniem i ochroną roślin;

• uprawianie roślin miododajnych.

Film edukacyjny Pszczoła miodna a rolnictwoD7CrRIS3iFilm edukacyjny Pszczoła miodna a rolnictwo

Praca z filmem edukacyjnym wspomaga wykształcenie następujących umiejętności:

• wyjaśnianie znaczenia pszczoły miodnej dla rolnictwa;

• określenie celu zapylania upraw przez pszczoły miodne;

• wyjaśnianie procesu zapylania;

• rozróżnianie pożytków pszczelich.

Grafika interaktywna Rośliny miododajneDoqPyxCZbGrafika interaktywna Rośliny miododajne

Praca z planszą interaktywną wspomaga wykształcenie następujących umiejętności:

• rozróżnianie pożytków pszczelich;

• charakteryzowanie pożytków pszczelich względem długości trwania, okresu występowania, źródła pochodzenia.

Gra wcielanie się w rolę Planowanie ciągłości pożytkowej dla pasiekiDzS3DHPSPGra wcielanie się w rolę Planowanie ciągłości pożytkowej dla pasieki

Praca z grą wcielanie się w rolę wspomaga wykształcenie następujących umiejętności:

• rozróżnianie pożytków pszczelich;

• charakteryzowanie pożytków pszczelich względem długości trwania, okresu występowania, źródła pochodzenia;

• organizowanie bazy pożytkowej pasieki;

• organizowanie prac związanych z uprawą roli, nawożeniem i ochroną roślin;

• uprawianie roślin miododajnych.

Obudowa dydaktyczna

Interaktywne materiały sprawdzająceDjHic1etnInteraktywne materiały sprawdzające – pozwalają zweryfikować poziom opanowania wiedzy i umiejętności z zakresu organizacji bazy pożytkowej.

Słownik pojęć dla e‑materiałuD12keCRxmSłownik pojęć dla e‑materiału – zawiera objaśnienia specjalistycznego słownictwa występującego w całym e‑materiale.

Przewodnik dla nauczycielaDtEgN0vbbPrzewodnik dla nauczyciela – zawiera wskazówki dotyczące wykorzystania e‑materiału w ramach pracy dydaktycznej.

Przewodnik dla uczącego sięD1CKKNE3APrzewodnik dla uczącego się – zawiera wskazówki i instrukcje dotyczące wykorzystania e‑materiału w ramach samodzielnej nauki uczącego się.

Netografia i bibliografiaDgjgsAqjkNetografia i bibliografia – stanowi listę materiałów, na podstawie których został opracowany e‑zasób oraz listę materiałów polecanych do przeczytania w celu pogłębienia wiedzy dotyczącej organizacji bazy pożytkowej.

Instrukcja użytkowaniaDHLLulNL6Instrukcja użytkowania – objaśnia działanie materiałów oraz poszczególnych jego elementów.

Powrót do spisu treści6Powrót do spisu treści

Powiązania między elementami e‑materiału

Materiały multimedialne są powiązane ze sobą i z poszczególnymi elementami obudowy dydaktycznej.

Każdy materiał multimedialny jest także powiązany z konkretnymi interaktywnymi materiałami sprawdzającymi:

• film edukacyjny Pszczoła miodna a rolnictwo z ćwiczeniem 6;

• film edukacyjny Pszczoła miodna a rolnictwo z ćwiczeniami 1, 2 i 3;

• grafika interaktywna Rośliny miododajne z ćwiczeniami 4 i 5;

• gra wcielanie się w rolę Planowanie ciągłości pożytkowej dla pasieki z ćwiczeniem 7.

Powrót do spisu treści6Powrót do spisu treści

Wskazówki do wykorzystania materiałów multimedialnych w pracy dydaktycznej

Zawarte w e‑materiale zasoby multimedialne są nowoczesnymi środkami dydaktycznymi, które znacząco wspomagają kształcenie zawodowe. Dzięki nim uczniowie zdobywają wiedzę o o organizacji bazy pożytkowej w produkcji pszczelarskiej. Poniżej przedstawiono propozycje wykorzystania każdego multimedium podczas zajęć, a także podczas samodzielnej pracy uczniów poza zajęciami.

Praca uczniów podczas zajęć

1. Film edukacyjny Uprawa roślin miododajnych

Praca w grupach

Nauczyciel wyświetla uczniom film edukacyjny. Powołuje 3 grupy. Zadania grup polegają na wykonaniu prezentacji na temat:

• czynności przy uprawie roślin miododajnych,

• sterowania terminem kwitnienia przez dostosowanie terminu siewu,

• wymagań glebowych i klimatycznych omówionych w filmie roślin.

Uczniowie mogą korzystać z internetu. Mogą też wykorzystać informacje zawarte w innym multimediumw, np. w planszy interaktywnej Rośliny miododajne.

Po wyznaczonym czasie grupy prezentują efekty swojej pracy. Nauczyciel ocenia rzetelność i przystępność prezentacji.

2. Film edukacyjny Pszczoła miodna a rolnictwo

Praca indywidualna

Uczniowie zapoznają się z filmem edukacyjnym. Mogą sporządzić notatki, w których zawrą najważniejsze ich zdaniem informacje. Nauczyciel może zadać powiązane z materiałem pytania, aby sprawdzić, w jakim stopniu uczniowie przyswoili treść filmu.

3. Grafika interaktywna Rośliny miododajne

Praca w parach

Uczniowie w parach zapoznają się z planszą interaktywną. Nauczyciel zarządza losowanie, w którym każda para losuje jedną roślinę ujętą w multimedium.

Zadaniem par jest zaplanowanie optymalnej, opartej na danej roślinie bazy pożytkowej dla pasieki. Formą dla planu może być np. opis lub lista.

Po określonym czasie pary przedstawiają efekty swojej pracy. Nauczyciel koryguje lub uzupełnia ich wypowiedzi.

4. Gra wcielanie się w rolę Planowanie ciągłości pożytkowej dla pasieki

Praca w parach

Nauczyciel wprowadza uczniów w reguły gry. Krótko przedstawia funkcje multimedium.

Uczniowie łączą się w pary i przystępują do gry. Wcielają się w rolę pszczelarza‑rolnika. Zadaniem graczy jest takie zorganizowanie uprawy roślin miododajnych, która zapewni ciągłość pożytkową i pozwoli uniknąć dziur poużytkowych w sezonie.

Po wyznaczonym na grę czasie nauczyciel zachęca uczniów do wyrażenia swoich wrażeń i refleksji.

5. Interaktywne materiały sprawdzające

Są to ćwiczenia przewidziane do samodzielnego rozwiązania przez uczniów. Nauczyciel może jednak wprowadzić pracę w parach lub elementy oceny koleżeńskiej, która polega na tym, że po rozwiązaniu zadań uczniowie konsultują odpowiedzi z osobą z ławki. Można też zastosować indywidualne rozwiązywanie zadań i wspólne omówienie odpowiedzi przez cały zespół klasowy, kiedy rozwiązania są wyświetlane na tablicy multimedialnej. W każdym z tych wariantów uczeń powinien móc skorzystać z pomocy nauczyciela i uzyskać od niego informację zwrotną.

Praca uczniów poza zajęciami

E‑materiały umożliwiają pracę uczniów poza zajęciami lekcyjnymi. Mogą oni samodzielnie zapoznać się z multimediami i sporządzić notatki porządkujące wiedzę. Notatki mogą być w różnej formie.

1. Film edukacyjny Uprawa roślin miododajnych

Praca w parach

Nauczyciel łączy uczniów w pary. Prosi, aby w domach zapoznali się z filmem edukacyjnym, a następnie – w ustalonych parach – wyszukali dodatkowe źródła informacji o poruszonych w zasobie zagadnieniach. Znalezione źródła w postaci linków do stron internetowych lub plików uczniowie zamieszczają w jednym dokumencie w chmurze.

Na lekcji nauczyciel odnosi się do źródeł – ich wiarygodności i informacyjności. Wybrana/chętna para może się zająć selekcją i tematycznym uporządkowaniem źródeł. Uczniowie będą mogli korzystać ze stworzonej wspólnie netografii, aby pogłębić lub ugruntować swoją wiedzę.

2. Film edukacyjny Pszczoła miodna a rolnictwo

Praca indywidualna, praca całego zespołu klasowego

Uczniowie w domach zapoznają się z filmem edukacyjnym. Na lekcji nauczyciel sprawdza stopień przygotowania uczniów, zadając korelujące z treścią zasobu pytania, po czym płynnie przechodzi do realizacji tematu zajęć.

3. Grafika interaktywna Rośliny miododajne

Praca w grupach

Nauczyciel dzieli uczniów na 5 grup. Każda grupa ma za zadanie opracować w formie broszury zasady, wskazówki i cenne praktyki dotyczące uprawy roślin miododajnych, których początek kwitnienia przypada na:

• kwiecień – grupa 1,

• maj – grupa 2,

• czerwiec – grupa 3,

• lipiec – grupa 4,

• sierpień – grupa 5.

Grupy powinny uwzględnić jak najwięcej czynników mogących wpłynąć na pożytki (np. gleba, warunki atmosferyczne itd.).

Na zajęciach grupy przedstawiają swoje projekty. Nauczyciel oraz inni uczniowie komentują je i/lub uzupełniają. Ocenie podlegają poprawność i treściwość broszury, a także estetyka i pomysłowość jej wykonania.

4. Gra wcielanie się w rolę Planowanie ciągłości pożytkowej dla pasieki

Praca indywidualna

Nauczyciel wyjaśnia uczniom zasady gry i prosi, aby spróbowali w niej sił w domu. Na lekcji uczniowie dzielą się swoimi wrażeniami i obserwacjami. Nauczyciel płynnie wprowadza temat zajęć.

5. Interaktywne materiały sprawdzające

Uczniowie mogą wykonać ćwiczenia interaktywne w ramach pracy domowej.

Indywidualnizacja pracy z uczniami, w tym z uczniami ze SPE

Dzięki e‑materiałom możliwe jest zindywidualizowanie procesu dydaktycznego i dostosowanie go do różnorodnych potrzeb edukacyjnych uczniów. Każdy materiał można odtworzyć w trybie dostępności, który zawiera alternatywne wersje treści dostępne dla użytkowników z dysfunkcjami wzroku i słuchu. Ułatwia to uczniom dostęp do wiedzy i pozwala na zlikwidowanie niektórych barier społecznych i komunikacyjnych, jak również umożliwia wyrównywanie szans w procesie nauczania‑uczenia się.

Ponadto nauczyciel może dostosować pracę z każdym zasobem do indywidualnych potrzeb uczniów:

• uczniowie słabosłyszący mogą skorzystać z napisów do multimediów;

• uczniowie słabowidzący mogą skorzystać z opisów alternatywnych do multimediów;

• uczniom z zaburzeniami przetwarzania słuchowego i/lub dysleksją należy dać więcej czasu na wykonanie zadań, a także formułować jasne, krótkie polecenia;

• przy podziale klasy na grupy należy postarać się o to, by zespoły były zróżnicowane pod względem możliwości uczniów i sposobów uczenia się;

• podczas pracy w grupach uczniowie zdolni mogą pełnić funkcję liderów i pomagać uczniom z trudnościami w nauce;

• podczas prezentowania rezultatów prac należy pamiętać, aby nie zmuszać do wypowiedzi na forum klasy osób z trudnościami w komunikacji; mogą się one wykazać w trakcie pracy w grupach;

• należy zadbać o to, aby uczniowie z dysleksją, zaburzeniami zachowania oraz uczniowie z zaburzeniami ze spektrum autyzmu mieli więcej czasu na wykonanie zadań;

• uczniowie zdolni mogą poszerzyć wiadomości, wyszukując w dostępnych źródłach dodatkowe informacje i w ten sposób rozwijać swoje zainteresowania.

Powrót do spisu treści6Powrót do spisu treści

Wymagania techniczne

Wymagania sprzętowe niezbędne do korzystania z przewodnika oraz innych zasobów platformy www.zpe.gov.pl.

System operacyjny:

• Windows 7 lub nowszy

• OS X 10.11.6 lub nowszy

• GNU/Linux z jądrem w wersji 4.0 lub nowszej 3GB RAM

Przeglądarka internetowa we wskazanej wersji lub nowszej:

• Chrome w wersji 69.0.3497.100

• Firefox w wersji 62.0.2

• Safari w wersji 11.1

• Opera w wersji 55.0.2994.44

• Microsoft Edge w wersji 42.17134.1.0

• Internet Explorer w wersji 11.0.9600.18124

Urządzenia mobilne:

• 2GB RAM iPhone/iPad z systemem iOS 11 lub nowszym

• Tablet/Smartphone z systemem Android 4.1 (lub nowszym) z przeglądarką kompatybilną z Chromium 69 (lub nowszym) np. Chrome 69, Samsung Browser 10.1, szerokość co najmniej 420 px

Powrót do spisu treści6Powrót do spisu treści