Prezentacja multimedialna
Zapoznaj się z poniższą prezentacją i wykonaj polecenia.
Proces jednoczenia Niemiec przez Prusy w latach 1864–1871.
Podział Niemiec na liczne państwa i państewka trwał od średniowiecza, a kongres wiedeński w roku 1815 utrzymał ten stan rzeczy, ponieważ odpowiadało to zasadzie równowagi sił. Powołano jedynie Związek Niemiecki. Jednak Niemcy, podobnie jak Włosi, chcieli zjednoczyć swoje państwo. Dokonali tego dzięki trzem wygranym wojnom: wojnie o Szlezwik‑Holsztyn w roku 1864; wojnie austriacko‑pruskiej toczonej w roku 1866 oraz wojnie z Francją w latach 1870–1871.
Pierwszym krokiem było sprowokowanie konfliktu z Danią, do którego Prusy wciągnęły też Austrię, obiecując jej nabytki terytorialne. Prusy spierały się z Danią o tereny Szlezwiku i Holsztynu, zamieszkane w większości przez Niemców. Do wojny doszło w 1864 r., a wojska pruskie i austriackie łatwo pokonały Duńczyków. Oba państwa podzieliły między siebie sporne terytoria: Prusy okupowały Szlezwik, natomiast Austria – Holsztyn.
Kolejną częścią planu Bismarcka było wywołanie konfliktu z niedawnym sojusznikiem, Austrią. Pruskie manewry wojskowe na zdobytych wcześniej terenach i naruszanie przez pruskie wojska granicy z Austrią wywołały wojnę prusko‑austriacką w 1866 roku. Oba państwa walczyły w niej o hegemonię nad Związkiem Niemieckim.
Ważne znaczenie miała bitwa, do której doszło 3 lipca 1866 r. między wsią Sadowa a fortecą Königgrätz (dzisiejszy Hradec Králové). Zwycięskie dla Prus starcie odegrało nie tylko militarną, ale przede wszystkim polityczną rolę – Otto von Bismarck mógł objąć urząd kanclerza w zjednoczonych przez siebie Niemczech. Bezpośrednim skutkiem bitwy był traktat pokojowy zawarty w Pradze w tym samym roku. Jednym z jego postanowień było rozwiązanie Związku Niemieckiego, a w efekcie odsunięcie Austrii od ingerowania w przyszłość państw niemieckich.
Pięć lat po wojnie z Austrią Prusom przyszło się zmierzyć z Francją.
Pod względem celu wojny wyższość jest dotąd po stronie Prus; celem ich walki i następstwem ich zwycięstwa jest zjednoczenie całych Niemiec. Prusy przystępują dziś do walki z napoleońską ideą, wypisaną na ich sztandarze. Ale po tym, po rozbiciu, jaki sobie cel Francja może założyć? Nie jesteśmy ideologami w polityce, wiemy dobrze, że dotąd jeszcze, z małymi i rzadkimi wyjątkami, rzeczywistymi korzyściami politycznymi są tylko powiększenia terytorialne, że one tylko zwykle wynagrodzić mogą państwu wielkie ofiary, które ponosić ono musi w tak olbrzymiej jak dzisiejsza walce; chociaż byśmy jednak przypuścili posunięcie granic Francji do Renu, to przez to ostateczny cel wojny nie byłby jeszcze dopiętym, bo Francja przedsięwziąwszy tak wielką walkę, nawet po zdobyciu lewego brzegu Renu, musiałaby tę zdobycz zapewnić sobie, a świat zabezpieczyć od dalszych nieuniknionych zawikłań!
W sierpniu 1870 r. wojska pruskie wdarły się do Francji. We wrześniu armia francuska poniosła porażkę pod Sedanem i Metzem.
Konsekwencją francuskiej przegranej było zajęcie przez Niemców Paryża, a następnie kapitulacja cesarza Napoleona III wraz z jego armią w roku 1871 oraz zwycięstwo Prus i ich sprzymierzeńców w wojnie.
Wojnę francusko‑pruską kończył pokój frankfurcki – traktat pokojowy zawarty 10 maja 1871 r. we Frankfurcie nad Menem. W wyniku jego postanowień Francja utraciła na rzecz zjednoczonych Niemiec Alzację i część Lotaryngii. Zgodnie ze stanowiskiem Bismarcka pozostawiono jej natomiast miasto Belfort. Na Francję nałożono kontrybucję w wysokości 5 miliardów franków w złocie, z obowiązkiem spłaty do 2 marca 1874 r.
R1I0rwIeIih6u Prowadzone w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XIX wieku wojny z Danią (1864), Austrią (1866) i Francją (1870–1871) oraz utworzenie Związku Północnoniemieckiego (1867) dały Prusom dominującą pozycję wśród państw niemieckich. Dnia 18 stycznia 1871 roku w sali zwierciadlanej pałacu królewskiego w Wersalu, który wówczas był główną kwaterą króla Prus, Wilhelm I został obwołany przez władców państw niemieckich dziedzicznym cesarzem. W skład nowo powstałego Cesarstwa Niemieckiego weszło dwadzieścia pięć państw członkowskich. Druga Rzesza była federacją monarchii niemieckich, w której władzę wykonawczą sprawował cesarz. Sprawował on rządy za pośrednictwem jedynego ministra noszącego tytuł kanclerza Rzeszy, którego mianował i odwoływał wedle własnego uznania.
Proces zjednoczenia Niemiec w XIX w. był dziełem wielu osób, ale największą rolę odgrywał właśnie Otto von Bismarck – niemiecki polityk i premier Prus, zwany Żelaznym Kanclerzem. Współpracowali z nim m.in. Albrecht von Roon – pruski feldmarszałek, w latach 1859–1873 pełniący funkcję pruskiego ministra wojny, a także Helmuth von Moltke Starszy. Ten ostatni przez 30 lat był szefem sztabu generalnego w okresie dążenia Prus do podporządkowania Niemiec.
RlD6rc0wheVc3 Można powiedzieć, że Bismarck, junkier z Pomorza, stał się „gwiazdą” Prus, a po 1871 roku Cesarstwa Niemieckiego. Poważny polityk, niemal żołnierz, jako mąż stanu wraz z armią pruską, przywrócił Niemcom należyte im miejsce w Europie. Bezprecedensowe podejście do roszad parlamentarnych, wysoki głosik (tak, Otto miał w chwilach uniesienia prawie piskliwy głos) oraz obrazoburcze palenie cygar w „skostniałym towarzystwie” zrobiły z niego ówczesnego celebrytę. Gdyby w Berlinie II połowy XIX wieku istniała telewizja, to z pewnością byłby do niej zapraszany jako gość programów rozrywkowych.
O Otto von Bismarcku pisały gazety każdej orientacji politycznej – od prawa do lewa. Dla jednych był „niezniszczalnym wodzem” dla drugich zwykłym brutalem i cynikiem. Zapomniano dodać, że był przede wszystkim politykiem, i to śmiertelnie skutecznym. Pogrywał z socjalistami, nie przejmował się antysemitami (wręcz ich lekceważył), trzymał „na dystans” katolickich polityków i duchowieństwo. Do dziś polscy katolicy nie chcą wybaczyć mu walki z wpływami Kościoła, którą prowadził w latach 1871–1878 (przecież nie walczył specjalnie z Polakami, politykę swą rozciągnął na całe państwo).
Wraz ze zjednoczeniem Niemiec kanclerz Bismarck rozpoczął działania przeciwko katolickiej opozycji znane pod nazwą Kulturkampf, czyli walki o kulturę. Pod hasłem dbania o „czystość” kultury niemieckiej oraz ograniczenia wpływów papiestwa w Niemczech próbowano podporządkować Kościół katolicki państwu.
Wyjaśnij, jakie korzyści przyniosło Prusom zwycięstwo nad Austrią i Francją.
Przedstaw genezę i uwarunkowania międzynarodowe zjednoczenia Niemiec.