Gospodarka odpadami komunalnymi
CHM.05. Ocena stanu środowiska, planowanie i realizacja zadań w ochronie środowiska - Technik ochrony środowiska 325511
Przewodnik dla nauczyciela
Wprowadzenie
„Nowoczesne kształcenie stawia nauczyciela w roli mentora. Odejście nauczyciela od roli „dostarczyciela” wiedzy, który przy tablicy prowadzi wykład (a głównym zadaniem uczniów jest słuchanie i notowanie najważniejszych informacji) pozwala na rozbudzenie kreatywności uczących się i postawienie ich w roli poszukiwaczy wiedzy” (Koncepcja e‑materiałów do kształcenia zawodowego).
Celem Przewodnika dla nauczyciela jest przedstawienie e‑materiału „Gospodarka odpadami komunalnymi” do kształcenia zawodowego zawartego na Zintegrowanej platformie edukacyjnej, z którego nauczyciel i uczeń mogą korzystać podczas zajęć kształcenia zawodowego, a także podczas pracy poza zajęciami (uczniowie mogą sięgać do e‑materiałów w ramach pracy domowej lub z własnej inicjatywy, np. przygotowując się do lekcji, do egzaminów).
Nauczycielu, mamy nadzieję, że e‑materiały pozwolą Ci zwiększyć efektywność nauczania. Przewodnik zbudowany jest z następujących elementów.
Spis treści
1. Ogólna koncepcja e‑materiału1. Ogólna koncepcja e‑materiału
2. Cele ogólne e‑materiału2. Cele ogólne e‑materiału
3. Struktura e‑materiału3. Struktura e‑materiału
3.1 Materiały multimedialne3.1 Materiały multimedialne
3.2. Obudowa dydaktyczna3.2. Obudowa dydaktyczna
4. Opis zawartości merytorycznej e‑materiału i powiązania między elementami e‑materiału4. Opis zawartości merytorycznej e‑materiału i powiązania między elementami e‑materiału
5. Wskazówki do wykorzystania e‑materiału w pracy dydaktycznej5. Wskazówki do wykorzystania e‑materiału w pracy dydaktycznej
5.1. Organizowanie pracy uczniów indywidualnej, w grupach i w zespole podczas zajęć5.1. Organizowanie pracy uczniów indywidualnej, w grupach i w zespole podczas zajęć
5.2. Organizowanie pracy uczniów indywidualnej i w grupach poza zajęciami5.2. Organizowanie pracy uczniów indywidualnej i w grupach poza zajęciami
5.3. Indywidualizowania pracy z uczniem/uczniami podczas zajęć i poza nimi5.3. Indywidualizowania pracy z uczniem/uczniami podczas zajęć i poza nimi
5.4. Organizowania pracy z uczniami o specjalnych potrzebach edukacyjnych5.4. Organizowania pracy z uczniami o specjalnych potrzebach edukacyjnych
6. Opis materiałów sprawdzających6. Opis materiałów sprawdzających
7. Minimalne wymagania techniczne umożliwiające korzystanie z e‑materiału7. Minimalne wymagania techniczne umożliwiające korzystanie z e‑materiału
1. Ogólna koncepcja e‑materiału
E‑materiał „Gospodarka odpadami komunalnymi” wspiera osiąganie wybranych efektów kształcenia określonych dla kwalifikacji CHM.05. Ocena stanu środowiska, planowanie i realizacja zadań w ochronie środowiska:
CHM.05.5. Planowanie i realizacja zadań w ochronie środowiska — wyodrębnionych w zawodzie szkolnictwa branżowego: technik ochrony środowiska 325511.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
2. Cele ogólne e‑materiału
E‑materiał uwzględnia treści, które pozwolą na osiągnięcie, zgodnie z podstawą programową, celów kształcenia. Tematyka e‑materiału służy przygotowaniu absolwenta do profesjonalnego wykonywania zadań zawodowych w zakresie kwalifikacji CHM.05. Ocena stanu środowiska, planowanie i realizacja zadań w ochronie środowiska w zawodzie: technik ochrony środowiska.
Celem e‑materiału jest przedstawienie w sposób obrazowy i zrozumiały zadań zawodowych pracowników zatrudnionych w zakładach gospodarki odpadów komunalnych.
E‑materiał ma stanowić pomoc w procesie nauczania/uczenia się w ww. zawodzie, oraz wspierać osiąganie wybranych efektów kształcenia poprzez podnoszenie jakości procesu dydaktycznego, rozwój kompetencji komunikacyjno–cyfrowych, lepsze dostosowanie tempa i zakresu nauczania do indywidualnych potrzeb uczącego się, a tym samym przyczynić się do poprawy efektywności pracy dydaktyczno–wychowawczej.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
3. Struktura e‑materiału
3.1. Materiały multimedialne
Zawierają różnego rodzaju multimedia, które ułatwiają uczącemu się przyswojenie wiedzy oraz nabycie kompetencji zawodowych.
E‑materiał „Gospodarka odpadami komunalnymi” składa się z trzech elementów multimedialnych:
• Film edukacyjnyFilm edukacyjny: Właściwe planowanie i prowadzenie gospodarki odpadami komunalnymi,
• Film edukacyjnyFilm edukacyjny: Rodzaje odpadów komunalnych,
• Sekwencje filmoweSekwencje filmowe: Rodzaje stosowanych technologii.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
3.2. Obudowa dydaktyczna
• Interaktywne materiały sprawdzająceInteraktywne materiały sprawdzające – pozwalają zweryfikować poziom opanowania wiedzy i umiejętności z zakresu prowadzenia prac związanych z gospodarką odpadów komunalnych.
• Słownik pojęć dla e‑materiałuSłownik pojęć dla e‑materiału – zawiera objaśnienia specjalistycznego słownictwa występującego w całym e‑materiale.
• Przewodnik dla nauczycielaPrzewodnik dla nauczyciela - zawiera wskazówki dotyczące wykorzystania e‑materiału dla kształcenia zawodowego zawartego na Zintegrowanej Platformie Edukacyjnej. Przewodnik zawiera opis materiałów multimedialnych, które mają pomóc nauczycielowi w procesie kształcenia – czyli organizowaniu procesu nabywania przez uczniów wiedzy i umiejętności, ich sprawdzania jako elementu końcowego tego procesu lub diagnozującego, jaką wiedzę i umiejętności uczniowie już posiadają, aby potem indywidualizować proces kształcenia.
• Przewodnik dla uczącego sięPrzewodnik dla uczącego się - zawiera wskazówki i instrukcje dotyczące wykorzystania e‑materiału w ramach samodzielnej nauki.
• Netografia i bibliografiaNetografia i bibliografia - stanowi listę materiałów, na bazie których został opracowany e materiał.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
4. Opis zawartości merytorycznej e‑materiału i powiązania między elementami e‑materiału
W e‑materiale nauczyciel ma możliwość wykorzystania następujących materiałów multimedialnych:
• Film edukacyjnyFilm edukacyjny: Właściwe planowanie i prowadzenie gospodarki odpadami komunalnymi – przestawia najistotniejszą wiedzę związaną z wykonywaniem poszczególnych procesów technologicznych, planowania i prowadzenia gospodarki odpadami komunalnymi oraz ich organizacją.
Nauczyciel korzystający z danego materiału multimedialnego ma do wykorzystania w swojej pracy dydaktycznej, Film edukacyjny przedstawiający prowadzenie racjonalnej gospodarki odpadami komunalnymi.
Efekty kształcenia oraz kryteria weryfikacji właściwe dla materiału multimedialnego:
CHM.05.5.4. charakteryzuje racjonalną gospodarkę odpadami komunalnymi
CHM.05.5.4.1) klasyfikuje odpady według określonych kryteriów
CHM.05.5.4.2) wskazuje sposoby sortowania odpadów komunalnych
CHM.05.5.4.3) przestrzega zasad składowania i magazynowania odpadów komunalnych
CHM.05.5.4.4) dobiera sposoby zagospodarowania odpadów komunalnych
CHM.05.5.4.5) dobiera metody unieszkodliwiania odpadów komunalnych
CHM.05.5.4.6) wymienia prace związane z eksploatacją składowiska odpadów komunalnych
CHM.05.5.4.7) prowadzi prace związane z kompostowaniem odpadów komunalnych
CHM.05.5.4.8) planuje prace związane ze spalaniem odpadów komunalnych oraz eksploatacją spalarni
CHM.05.5.4.9) dobiera metody zagospodarowania osadów ściekowych.
Cele szczegółowe materiału multimedialnego:
- opisywanie procesów technologicznych planowania i prowadzenia gospodarki odpadami komunalnymi,
- organizowanie prac w zakładach gospodarki odpadami,
- podanie zasad działania maszyn oraz urządzeń pracujących w zakładach gospodarki odpadami,
- charakteryzowanie środków ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych.
• Film edukacyjnyFilm edukacyjny: Rodzaje odpadów komunalnych – przedstawia elementy klasyfikacji odpadów zgodnie z obowiązującym Rozporządzeniem oraz zadania zawodowe pracowników obsługujących kompostowanie, oraz spalarnie odpadów.
Nauczyciel korzystający z danego materiału multimedialnego ma do wykorzystania w swojej pracy dydaktycznej, Film edukacyjny przedstawiający klasyfikację odpadów, którą może wykorzystać podczas pracy ćwiczeniowej z uczniami. Na podstawie filmu może również omówić pracę kompostowni oraz spalarni odpadów komunalnych.
Efekty kształcenia oraz kryteria weryfikacji właściwe dla materiału multimedialnego:
CHM.05.5.4. charakteryzuje racjonalną gospodarkę odpadami komunalnymi
CHM.05.5.4.1) klasyfikuje odpady według określonych kryteriów
CHM.05.5.4.2) wskazuje sposoby sortowania odpadów komunalnych
CHM.05.5.4.3) przestrzega zasad składowania i magazynowania odpadów komunalnych
CHM.05.5.4.4) dobiera sposoby zagospodarowania odpadów komunalnych
CHM.05.5.4.5) dobiera metody unieszkodliwiania odpadów komunalnych
CHM.05.5.4.6) wymienia prace związane z eksploatacją składowiska odpadów komunalnych
CHM.05.5.4.7) prowadzi prace związane z kompostowaniem odpadów komunalnych
CHM.05.5.4.8) planuje prace związane ze spalaniem odpadów komunalnych oraz eksploatacją spalarni
CHM.05.5.4.9) dobiera metody zagospodarowania osadów ściekowych.
Cele szczegółowe materiału multimedialnego:
- klasyfikowanie odpadów komunalnych,
- organizowanie prac na kompostowni oraz spalarni odpadów komunalnych.
• Sekwencje filmoweSekwencje filmowe: Rodzaje stosowanych technologii – przedstawiają stanowiska pracy magazynowania, składowania, sortowania oraz rozdrabniania odpadów komunalnych.
Nauczyciel korzystający z danego materiału multimedialnego ma do wykorzystania w swojej pracy dydaktycznej Sekwencje filmowe z poszczególnymi stanowiskami pracy. Na ich podstawie może z uczniami omówić wymagania zawodowe stawiane pracownikom.
Efekty kształcenia oraz kryteria weryfikacji właściwe dla materiału multimedialnego:
CHM.05.5.4. charakteryzuje racjonalną gospodarkę odpadami komunalnymi
CHM.05.5.4.1) klasyfikuje odpady według określonych kryteriów
CHM.05.5.4.2) wskazuje sposoby sortowania odpadów komunalnych
CHM.05.5.4.3) przestrzega zasad składowania i magazynowania odpadów komunalnych
CHM.05.5.4.4) dobiera sposoby zagospodarowania odpadów komunalnych
CHM.05.5.4.5) dobiera metody unieszkodliwiania odpadów komunalnych
CHM.05.5.4.6) wymienia prace związane z eksploatacją składowiska odpadów komunalnych
CHM.05.5.4.7) prowadzi prace związane z kompostowaniem odpadów komunalnych
CHM.05.5.4.8) planuje prace związane ze spalaniem odpadów komunalnych oraz eksploatacją spalarni
CHM.05.5.4.9) dobiera metody zagospodarowania osadów ściekowych.
Cele szczegółowe materiału multimedialnego:
- opisywanie prac związanych z magazynowaniem, składowaniem, sortowaniem oraz rozdrabnianiem odpadów komunalnych,
- podanie zasad działania pracy i obsługi separatorów oraz innego sprzętu,
- charakteryzowanie środków ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych.
Wskazane materiały multimedialne wraz z obudową dydaktyczną są powiązane ze względu na osiągnięcie ogólnego celu opracowanego e‑materiału. Jest to nowoczesna pomoc dydaktyczna wspomagająca proces uczenia się/nauczania.
Prezentowane materiały multimedialne w ramach e‑materiału są ze sobą powiązane, tzn. zawierają charakterystykę prac na poszczególnych stanowiskach w zakładach gospodarki odpadami komunalnymi.
Uczący się ma też możliwość po zapoznaniu się z danymi materiałami multimedialnymi wykonania ćwiczeń w formie Interaktywnych materiałów sprawdzających w myśl metody dydaktycznej – utrwalanie nabytej wiedzy, a następnie dokonania samooceny i kontroli własnej wiedzy. Wszystkie ćwiczenia stanowią podsumowującą całość pracy z e‑materiałem.
Obudowa dydaktyczna w formie Netografii oraz bibliografii warunkuje proces samokształcenia uczącego się.
E‑materiał jako pomoc dydaktyczna dla uczniów zawodu szkolnictwa branżowego: technik ochrony środowiska służy nowoczesnemu kształceniu zawodowemu, by w zmieniającym się świecie informatyzacji i rozwoju przemysłu 4.0 w atrakcyjny sposób dostarczać uczniom treści zgodne z aktualną wiedzą i rozwojem technologii przemysłowej.
E‑materiał jest odpowiedzią na potrzeby dzisiejszego uczącego się, jego mentora oraz pracodawców – zainteresowanych przygotowaniem pracowników do pracy zawodowej, czy pozyskaniem wykwalifikowanej, młodej kadry pracowniczej.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
5. Wskazówki do wykorzystania e‑materiału w pracy dydaktycznej
5.1. Organizowanie pracy uczniów indywidualnej, w grupach i w zespole podczas zajęć
- praca indywidualna uczniów – przykładem pracy indywidualnej uczniów może być Film edukacyjny: Rodzaje odpadów - przedstawiający elementy związane z klasyfikacją odpadów. Po zapoznaniu się z filmem uczniowie otrzymują wypis z Rozporządzenia, gdzie wypisują grupy główne odpadów, dopisując po jednym przykładzie .
- praca uczniów w grupach – podstawą pracy grupowej uczniów może stać się Film edukacyjny: Właściwe planowanie i prowadzenie gospodarki odpadami komunalnymi. Nauczyciel dzieli uczniów na grupy. Poszczególne grupy pracują we własnym tempie, przeglądają materiał, a następnie wykonują ćwiczenie jej przydzielone. Uczniowie w grupach dyskutują między sobą, wymieniają poglądy, rozmawiają, jak ma wyglądać ich zdaniem wykonanie ćwiczenia zadanego przez nauczyciela.
Poniżej zaproponowano przykład ćwiczenia grupowego.
Ćwiczenie: Zapoznajcie się z Filmem edukacyjnym: Właściwe planowanie i prowadzenie gospodarki odpadami komunalnymi, na jego podstawie wykonajcie mapę myśli związaną z odpowiednią organizacją, planowaniem i prowadzeniem gospodarki odpadami komunalnymi. Nauczyciel wraz z uczniami (wszystkimi grupami) może zaproponować stałe elementy mapy oraz określić, że każda z grup wybiera jeden dodatkowy element, który chciałaby przedstawić na swojej mapie, który dla grupy jest ważny i cenny w przyswojeniu wiedzy i umiejętności z tego zakresu.
Każda z grup pracuje zgodnie z zasadami pracy grupowej, a na koniec przedstawia na forum klasy efekty wykonanego ćwiczenia oraz zostaje oceniona.
- praca z całym zespołem klasowym — przykładem pracy dla całego zespołu klasowego mogą stać się Sekwencje filmowe: Rodzaje stosowanych technologii. Uczniowie na lekcji mogą zapoznać się z materiałem multimedialnym, a ich zadaniem będzie opracowanie dwóch pytań, na które odpowiedzi mogą znaleźć w sekwencjach. Pytania te przez klasę są zapisane w jednym dokumencie, w chmurze. Uczniowie mogą w domu dodatkowo przygotować sobie odpowiedzi na pytania. Nauczyciel na następnej lekcji, w formie quizu będzie grał z uczniami w grę zgadywankę, kto odpowie poprawnie, zdobywa punkt. Punkty mogą stanowić o wyniku gry lub być dla nauczyciela podpowiedzią do wpisania ocen za aktywność.
Innym przykładem pracy z zespołem klasowym mogą stać się lekcje z zastosowaniem tekstu przewodniego, na przykładzie Filmu edukacyjnego: Właściwe planowanie i prowadzenie gospodarki odpadami komunalnymi. Nauczyciel ustala stały element procesu nauczania i decyduje, że na każdych zajęciach przeznaczy czas (np. 30 minut) na małe projekty uczniowskie.
Temat przewodni małego projektu: Racjonalna gospodarka odpadami – opracowanie ważnych zasad dla konsumentów.
Nauczyciel dzieli uczniów na małe zespoły robocze. Uczniowie pracują, np. wykonują plakat. Po skończonym czasie uczniowie przedstawiają efekty swojej pracy, które są merytorycznie związane z danym tematem lekcji. Wskazana praca, z całym zespołem klasowym powinna zostać podsumowana, uczniowie mogą zostać ocenieni.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
5.2. Organizowanie pracy uczniów indywidualnej i w grupach poza zajęciami (np. z wykorzystaniem metody lekcji odwróconej).
E‑materiał ułatwia nauczycielowi prowadzenie zajęć dydaktycznych metodą lekcji odwróconej (flipped classroom). Przykładem takiej pracy może być wykorzystanie Filmu edukacyjnego: Właściwe planowanie i prowadzenie gospodarki odpadami komunalnymi. Uczniowie zapoznają się w domu z filmem, mogą sporządzić swoje własne notatki. Na lekcji uczniowie są podzieleni na 4 grupy, otrzymują polecenie analizy gospodarki odpadami w swojej miejscowości metodą SWOT:
I grupa – analizuje silne strony gospodarki odpadami w regionie,
II grupa – analizuje słabe strony gospodarki odpadami w regionie,
III grupa — analizuje szanse rozwoju gospodarki odpadami w regionie,
IV grupa — analizuje zagrożenia (trudności) gospodarki odpadami w regionie.
Nauczyciel może nadzorować pracę w grupach, tak aby uczniowie wykorzystywali to, czego nauczyli się z danego zasobu.
Innymi materiałami do pracy własnej uczniów poza zajęciami jest dostępność Interaktywnych materiałów sprawdzających w formie zestawu ćwiczeń sprawdzających, co daje uczniowi możliwość sprawdzenia poziomu własnej wiedzy oraz uzyskania szybkiej i precyzyjnej informacji zwrotnej, stanowiącej równocześnie doskonałą formę nauki. Umożliwia ona również ugruntowanie umiejętności niezbędnych do rozwiązywania zadań testowych i praktycznych na egzaminie zawodowym.
Istota lekcji odwróconej może polegać na zapoznaniu się przez uczniów z omawianym multimedium, np. słowami kluczowymi i nagranym filmem, dodatkowo mogą zapoznać się z innymi materiałami, np. z internetu — przed zajęciami. Podczas właściwej lekcji wiedzę tę powinni porządkować, poszerzać, wykorzystywać w praktyce, do rozwiązywania problemów np. w pracy grupowej. Nauczyciel w sposób zaplanowany inicjuje proces nauki, wprowadzając temat i formułując cele. Następnie udostępnia uczącym się materiały i zadania do samodzielnego wykonania. Nauczyciel zmienia swój sposób działania, przenosząc nacisk na procesy poznawcze zachodzące u uczących się. Metodę odwróconej lekcji można stosować do pojedynczych zajęć dydaktycznych, jak i do większych partii materiału.
Przygotowanie indywidualne w domu do lekcji odwróconej na podstawie materiału multimedialnego może polegać na następujących działaniach:
- z materiałem teoretycznym uczniowie zapoznają się w domu (wiedza i rozumienie). Na lekcję przychodzą przygotowani. W klasie nauczyciel inicjuje pracę w parach, grupach: uczniowie mają za zadanie zastosować swoją wiedzę w praktyce. Uczący się mogą wzajemnie się uzupełniać i poprawiać. Praca uczniów powinna zostać podsumowana oraz oceniona. Uczniowie na zajęcia lekcji odwróconej powinni przyjść przygotowani, a w szkole wykonają praktyczne zadanie i ćwiczenia utrwalająco—sprawdzające.
Co, gdy uczeń nie zapozna się z materiałami? W takim przypadku zaleca się przesunąć odpowiedzialność na stronę ucznia, np. może usiąść z boku podczas zajęć i nadrobić zaległość — niestety, najprawdopodobniej w ten sposób straci element praktyczny. Proponuje się dać też czas, by za pomocą tutoringu rówieśniczego — uczniowie, którzy zapoznali się z materiałami, przedstawili je (streścili) tym, którzy tego nie zrobili. Można obejrzeć, tak dla przypomnienia raz jeszcze z uczniami na wstępie film i zaproponować, aby w trakcie opracowali ważne punkty/notatki (np. tworzenie fiszek). Na początku lekcji dobrze jest wyjaśnić wszelkie wątpliwości, odpowiedzieć na pytania uczniów np. jakie spotkały ich trudności?, z czym mieli problem? - to także jest istotą flipped classroom.
Podczas lekcji w klasie nauczyciel inicjuje pracę w parach, grupach. Wykonana praca uczących się umożliwi im ugruntowanie swojej wiedzy i umiejętności. Warto skupić się zarówno na tym, co uczniowie oceniają pozytywnie, jak i tym, co w ich odczuciu było negatywne. Na takie podsumowanie nigdy nie powinno zabraknąć czasu.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
5.3. Indywidualizowania pracy z uczniem/uczniami podczas zajęć i poza nimi.
Praca uczniów na lekcji, w trakcie zajęć, powinna być tak zorganizowana przez nauczyciela, aby zapewnić każdemu uczniowi warunki sprzyjające maksymalnemu rozwojowi osobowości. Dlatego należy uwzględnić prowadzenie lekcji na tzw. kilku poziomach nauczania, m.in.:
- stosowanie metod polisensorycznego, czyli wielozmysłowego uczenia się z wykorzystaniem materiałów multimedialnych,
- pracę uczniów w grupach warunkowaną np. poprzez podział uczniów z różnymi uzdolnieniami, umiejętnościach i wiadomościami – tak, aby mogli oni wymienić się swoimi spostrzeżeniami, pomagać sobie, uczyć się od siebie, wymienić opinie czy uwagi na temat realizowanego ćwiczenia. Walorem takiej pracy jest wykorzystanie możliwości uczniów zdolniejszych do wyjaśniania niezrozumiałych zagadnień kolegom, którzy wymagają dodatkowych wyjaśnień. Na początku tak prowadzonych zajęć uczniowie słabi są bierni, często tylko przysłuchują się wypowiedziom swoich kolegów w zespole, stopniowo rozpoczynają własną aktywność i wykorzystują swój potencjał. Wszyscy uczniowie nabierają wiary we własne możliwości, często w ten sposób mogą uzupełnić brakujące wiadomości,
- pracę uczniów w swoim własnym rytmie i na odpowiednim dla siebie poziomie z określaniem limitu czasu na daną pracę, z zastosowaniem kart pracy (o różnym stopniu trudności, sposobach czy formach wykonania) do danej lekcji, które umożliwią każdemu uczniowi przerabianie kolejnych partii materiału,
- stosowanie wszelkich możliwych form kontroli wiedzy i umiejętności,
- ocenianie postępów ucznia z uwzględnieniem możliwości, wysiłku i wkładu pracy na zajęciach.
Filmy edukacyjne, czy Sekwencje filmowe pozwalają na poznawanie materiału, a także powtarzanie w dowolnym tempie, indywidualnym dla każdego uczącego się. Nauczyciel może zaproponować, aby uczący się poszukał w innych źródłach informacji na temat, który w Filmie edukacyjnym jest podany bardzo ogólnie. Ponadto warto zauważyć, że w wyżej wymienionym materiale multimedialnym nie ma kompletnej wiedzy na dany temat. Tę wiedzę, uczącym się, potrzebującym pomocy, nauczyciel prezentuje sam, natomiast poszukujących, zainteresowanych zachęca do indywidualnej samodzielnej pracy, aby potem zweryfikować efekty kształcenia.
Praca uczących się poza zajęciami, z wykorzystaniem materiałów multimedialnych daje możliwość utrwalania i poszerzania wiadomości poprzez przydzielenie zróżnicowanych ćwiczeń: obowiązkowych, dodatkowych dla chętnych oraz ćwiczeń zaproponowanych przez samych uczących się. Ćwiczenia proponowane przez nauczyciela z wykorzystaniem materiałów multimedialnych powinny mieć zróżnicowaną formę pod względem stopnia trudności, sposobu i formy wykonania np. podaniem przez nauczyciela dodatkowej instrukcji (wskazówek merytorycznych, technicznych) do wykonania proponowanego ćwiczenia. Wprowadzone formy pracy uczących się poza zajęciami powinny być sprawdzone, poprawione i ocenione przez nauczyciela, mogą też być sprawdzane przez uczniów sobie nawzajem.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
5.4. Organizowania pracy z uczniami o specjalnych potrzebach edukacyjnych
Organizując indywidualizację procesu nauczania, należy pamiętać o konieczności dostosowania wymagań dla uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.
W przypadku pracy z uczniami się o specjalnych potrzebach edukacyjnych nauczyciel ma obowiązek zapoznania się z dokumentacją dotyczącą uczącego się sporządzoną przez Poradnię Psychologiczno‑Pedagogiczną oraz dokumentacją szkolną (Indywidualny Program Edukacyjno‑Terapeutyczny, IPET), w których zawarte powinny być wskazania do pracy z uczniem. Nauczyciel powinien być w stałym kontakcie z wychowawcą klasy, psychologiem i pedagogiem szkolnym.
Mając na uwadze redukcję rywalizacji o stopień i indywidualizację, (szczególnie w przypadku uczącego się o SPE) dobrym rozwiązaniem są techniki oceniania kształtującego np. poprzez przekazywanie informacji zwrotnej dotyczącej oceny realizacji zadania np. rozwiązania krzyżówki:
- „jeśli rozwiązałeś to zadanie, to znaczy, że możesz być bardzo zadowolony z siebie”,
- „jeśli miałeś trudności z wykonaniem tego zadania, wróć do e‑słownika i spróbuj jeszcze raz wykonać to zadanie/rozwiąż krzyżówkę”.
Wszystkich uczących się obowiązują treści podstawy programowej, dlatego też proces indywidualizacji może odbywać się tylko na dwóch poziomach: dobór metod nauczania i oceniania.
Nauczyciel, pracując z uczącymi się o SPE, może opracować wskazówki do pracy wynikające z trudności w uczeniu się, które będą odnosiły się, np. do pracy na zajęciach, gdzie stosuje się dostosowanie wymagania do możliwości uczącego się, stosowanie wyjaśnień do ćwiczeń i zadań, prowadzenie zajęć z wykorzystaniem różnych technik i metod pracy. Dostosowanie tempa pracy ucznia, stosowanie częstych pochwał i zachęt. Stwarzanie warunków do wielokrotnego powtarzania i utrwalania materiału oraz oceniania, np. nie omawiać na forum klasy błędów popełnionych przez ucznia. Przy ustalaniu oceny należy brać pod uwagę różne czynniki, stosować korzystną dla uczącego się ocenę opisową, pokazującą mocne i słabe strony jego pracy.
Cały e‑materiał: „Gospodarka odpadami komunalnymi” daje możliwość korzystania z poszczególnych materiałów multimedialnych we własnym tempie dla każdego ucznia poprzez wielokrotne powtarzanie materiału, przez powiększanie, pomniejszanie elementów, przesuwanie, dopasowywanie elementów, wybór obiektów z menu, daje możliwość rozwijania, czytania i odsłuchania informacji obrazowych/tekstowych, wykorzystywania odnośników/linków do materiałów źródłowych/powiązanych z tematem.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
6. Opis materiałów sprawdzających
W e‑materiale nauczyciel ma możliwość skorzystania z ćwiczeń powiązanych z danym materiałem, stanowiących rodzaj materiałów sprawdzających dla uczącego się.
Zagadnienia sprawdzające z e‑materiału wspierają osiąganie wybranych efektów kształcenia oraz spełniają kryteria weryfikacji właściwe dla omawianych multimediów:
CHM.05.5.4. charakteryzuje racjonalną gospodarkę odpadami komunalnymi
CHM.05.5.4.1) klasyfikuje odpady według określonych kryteriów
CHM.05.5.4.2) wskazuje sposoby sortowania odpadów komunalnych
CHM.05.5.4.3) przestrzega zasad składowania i magazynowania odpadów komunalnych
CHM.05.5.4.4) dobiera sposoby zagospodarowania odpadów komunalnych
CHM.05.5.4.5) dobiera metody unieszkodliwiania odpadów komunalnych
CHM.05.5.4.6) wymienia prace związane z eksploatacją składowiska odpadów komunalnych
CHM.05.5.4.7) prowadzi prace związane z kompostowaniem odpadów komunalnych
CHM.05.5.4.8) planuje prace związane ze spalaniem odpadów komunalnych oraz eksploatacją spalarni
CHM.05.5.4.9) dobiera metody zagospodarowania osadów ściekowych.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
7. Minimalne wymagania techniczne umożliwiające korzystanie z e‑materiału
Wymagania sprzętowe niezbędne do korzystania z poradnika oraz innych zasobów platformy www.zpe.gov.pl.
System operacyjny:
Windows 7 lub nowszy
OS X 10.11.6 lub nowszy
GNU/Linux z jądrem w wersji 4.0 lub nowszej 3GB RAM
Przeglądarka internetowa we wskazanej wersji lub nowszej:
Chrome wersji 69.0.3497.100
Firefox w wersji 62.0.2
Safari w wersji 11.1
Opera w wersji 55.0.2994.44
Microsoft Edge w wersji 42.17134.1.0
Internet Explorer w wersji 11.0.9600.18124
Urządzenia mobilne:
2GB RAM iPhone/iPad z systemem iOS 11 lub nowszym
Tablet/Smartphone z systemem Android 4.1 (lub nowszym) z przeglądarką kompatybilną z Chromium 69 (lub nowszym) np. Chrome 69, Samsung Browser 10.1, szerokość co najmniej 420 px
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści