Czy trudno znaleźć przyjaciela?
zadanie interaktywne
Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/Dz3izSOs9
Niektórzy mają przyjaciół przez całe życie. Znają się i kochają od piaskownicy, dzieląc nie tylko grabki i wiaderko, ale również każdą radość i smuteczek. A jednak „odwieczną” przyjaźń może zburzyć jeden krótki moment. Taki, w którym okazuje się, że całe życie to za mało, by poznać prawdziwego przyjaciela…
Obejrzyjcie komiks i opowiedzcie, co przydarzyło się zającowi.
Obejrzyjcie film z recytacją bajki Ignacego Krasickiego pt. „Przyjaciele”. Czy wasze historie są podobne do opisanej w utworze? Czym się różnią?
Film dostępny na portalu epodreczniki.pl
Wiersz Przyjaciele czyta Elżbieta Golińska Wiersz Przyjaciele czyta Elżbieta Golińska Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ignacy Krasicki
Wybitny polski pisarz. Pełnił funkcję biskupa warmińskiego oraz doradcy króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Pisał krótkie wierszowane bajki, w których krytykował ludzkie wady i słabości.
Przeczytaj uważnie utwór Ignacego Krasickiego pt. „Przyjaciele”. Wyszukaj w tekście niezrozumiałe wyrazy i je objaśnij, korzystając z przypisów i słownika.
PrzyjacieleZajączek jeden młody,
Korzystając z swobody,
Pasł się trawką, ziółkami w polu i ogrodzie,
Z każdym w zgodzie.
A że był bardzo grzeczny, rozkoszny i miły,
Bardzo go inne zwierzęta lubiły.
I on też, używając wszystkiego z weselemz weselem,
Wszystkich był przyjacielem.
Raz, gdy wyszedł w świtanieświtanie i bujał po łące,
Słyszy przerażające
Głosy trąb, psów szczekania, trzask wielki po lesie.
Stanął... Słucha... Dziwuje się...
A gdy się coraz zbliżał ów hałas, wrzask srogi,
Zając w nogi.
WspojźrzyWspojźrzy się poza siebie: aż tuż psy i strzelce!
StrwożonStrwożon wielce.
Przecież wypadł na drogę, od psów się oddalił.
Spotkał konia, prosi go, iżby się użaliłużalił:
”Weź mnie na grzbiet i unieś!” Koń na to: „Nie mogę,
Ale od innych pewną będziesz miał załogęzałogę”.
Jakoż wół się nadarzył. – „Ratuj, przyjacielu!”
Wół na to: „Takich jak ja zapewne niewielu
Znajdziesz, ale poczekaj i ukryj się w trawie.
JałowicaJałowica mnie czeka, niedługo zabawię.
A tymczasem masz kozła, co ci dopomoże”.
Kozieł: „Żal mi cię, niebożęniebożę,
Ale ci grzbietu nie dam, twardy, nie dogodzi;
Oto wełniasta owca niedaleko chodzi,
Będzie ci miętkomiętko siedzieć...” Owca rzecze:
”Ja nie przeczę,
Ale choć cię uniosę pomiędzy manowcemanowce,
Psy dogonią i zjedzą zająca i owcę;
Udaj się do cielęcia, które się tu pasie”.
”Jak ja ciebie mam wziąć na sięna się,
Kiedy starsi nie wzięli?” – cielę na to rzekło
I uciekło.
Gdy więc wszystkie sposoby ratunku upadły,
Wśród serdecznych przyjaciół psy zająca zjadły.Ignacy Krasicki, Przyjaciele, [w:] tegoż, Bajki, Warszawa 1995, s. 11.
Jakie określenia zastosowane w wierszu wyrażają cechy głównego bohatera? Wybierz właściwe, zgodnie z ich kolejnością pojawiania się w tekście, i dokończ zdania.
kochały, rozkoszny, głaskały, gadatliwy, lubiły, chwaliły, mądry, grzeczny, bezczelny, miły
Zajączek był młody, swobodny, ...................., .................... i .....................
Wszystkie zwierzęta go .....................
Jakie inne zwierzęta pojawiają się kolejno w tekście?
- wół
- cielę
- krowa
- owca
- psy
- koń
- kozioł
W jaki sposób zwierzęta odmawiały pomocy zajączkowi? Kto i co powiedział? Dopasuj wypowiedzenia do ich autorów.
Mam za twardy grzbiet. Nie będzie ci wygodnie., Starsi ci nie pomogli, to ja mam pomóc?, Poczekaj i ukryj się w trawie., Inni ci na pewno pomogą., Choć cię uniosę w bezpieczne miejsce, psy nas dogonią i zjedzą.
| koń | |
| wół | |
| kozioł | |
| owca | |
| cielę |
Porozmawiajcie, odpowiadając na pytania:
Jak myślicie, dlaczego zwierzęta odmówiły pomocy zającowi?
Jak powinni się zachować przyjaciele w podobnej sytuacji?
Czy między zwierzętami była prawdziwa przyjaźń?
Jak wy zachowalibyście się, będąc na miejscu zająca, a jak na miejscu innych zwierząt?
Przygotujcie czytanie bajki z podziałem na role.
Wybierzcie narratora i przydzielcie sobie role zwierząt.
Zaprezentujcie swoją interpretację utworu pozostałym grupom.
Uzupełnij definicję.
Bajka to krótka historyjka, często pisana ................, w której występują ...................., rośliny lub przedmioty zachowujące się jak ............. Czasem pojawiają się także sami ludzie. W bajkach ............ jest tchórzliwy, ............ – sprytny, przebiegły, wilk – zły itp. Bajkowa opowieść ma zwykle ............, czyli wniosek płynący z .............., który powinien czytelnika czegoś nauczyć.
W przymiotnikach, które określają słowo „przyjaźń”, ktoś pozmieniał kolejność sylab. Odgadnij, jakie to przymiotniki, i wpisz ich właściwą formę.
nazgondo ................
nawier ............
raszcze ..............
dziprawwa ..................
łazaży ................
deserczna ..................
Ułóż zdania z trzema wybranymi przymiotnikami z poprzedniego ćwiczenia, które określają przyjaźń. Zapisz je tutaj lub w zeszycie.
Uzupełnij zdania odpowiednią formą rzeczownika „przyjaciele”.
przyjaciół., przyjaciołom., przyjaciołach., przyjaciele., przyjaciółmi., przyjaciele!, przyjaciół?
| To są moi | |
| Nie widzę moich | |
| Przyglądam się moim | |
| Czy mam prawdziwych | |
| Idę z moimi | |
| Rozmawiam o moich | |
| Chodźmy, |
Odmień słowo „przyjaciel” przez przypadki i wstaw w zdania w odpowiedniej formie. Co znaczą te cytaty i przysłowia?
Umiej być ........................, znajdziesz .......................
– Ignacy Krasicki
...................... naszych ........................ są naszymi .............................
Dla ...................... nowego nie opuszczaj starego.
Szczęście ........................ rodzi, nieszczęście doświadcza ich wierności.
– Seneka
Chcąc poznać ......................, trzeba z nim beczkę soli zjeść.