Działania pamięciowe i pisemne na liczbach naturalnych
Działania na liczbach dziesiętnych
Działania na ułamkach zwykłych
Skracanie i rozszerzanie ułamków
Już wiesz
R1OLkgNnhduIC1
A
Ćwiczenie 1
Dwa jednakowe kwadraty podzielono na równe części: jeden na , a drugi na części.
R1MzMshyj6C3g1
Uzupełnij. Ponieważ jedna czwarta pierwszego kwadratu to taka sama część jak dwie ósme drugiego kwadratu, to
.
B
Ćwiczenie 2
RgbS3pjKsdOnb1
iTOYBXkqgR_d5e193
Liczby mieszane i ułamki niewłaściwe
Przykład 1
Zamieniając liczbę mieszaną na ułamek trzeba tylko obliczyć licznik ułamka.
Łatwiejsze obliczenia wykonujemy w pamięci i zapisujemy zamianę krótko:
RnZuLCCFq1hnw1
Przykład 2
Zamieniając ułamek niewłaściwy na liczbę mieszaną, wykorzystujemy wynik dzielenia licznika przez mianownik tego ułamka.
bo
RZRa7c2WT2FEP1
A
Ćwiczenie 3
R1Yif60N00vs81
A
Ćwiczenie 4
Ra4HNBg3Vtdws1
B
Ćwiczenie 5
Wstaw brakujące liczby.
19
iTOYBXkqgR_d5e337
Dodawanie i odejmowanie ułamków zwykłych
Przykład 3
RhPsOTUzHSfAM1
Wynikiem dodawania ułamków o tych samych mianownikach jest ułamek o tym samym mianowniku, którego licznik jest sumą liczników składników. Na przykład.
Przykład 4
RrHkPSYpqqMCC1
Wynikiem odejmowania dwóch ułamków o tych samych mianownikach jest ułamek o tym samym mianowniku, którego licznik jest różnią licznika odjemnej i odjemnika.
Przykład 5
R1LhTDe1g7bvZ1
Przykład 6
Aby dodać do siebie ułamki o różnych mianownikach, trzeba je najpierw sprowadzić do tego samego mianownika i postępować tak, jak w przykładzie .
Aby odjąć dwa ułamki o różnych mianownikach, trzeba je najpierw sprowadzić do tego samego mianownika i postępować tak, jak w przykładzie .
Staramy się, żeby wspólny mianownik ułamków był najmniejszą wspólną wielokrotnością mianowników.
wspólny mianownik jest iloczynem liczb i
to najmniejsza wspólna wielokrotność liczb i
wspólny mianownik to , bo jest podzielne przez
iTOYBXkqgR_d5e464
A
Ćwiczenie 6
R193qbjZzWA0s1
B
Ćwiczenie 7
Oblicz. Wyniki wpisz w najprostszej postaci.
B
Ćwiczenie 8
R2JkAh96KQ7dz1
iTOYBXkqgR_d5e582
Mnożenie ułamków zwykłych
Już wiesz
RBWgqwDDYQbZF1
Przykład 7
Wynikiem mnożenia dwóch ułamków jest ułamek, którego licznik jest iloczynem liczników, a mianownik iloczynem mianowników mnożonych ułamków.
Przykład 8
Jeżeli jeden z czynników jest liczbą mieszaną lub oba są liczbami mieszanymi, zamieniamy liczby mieszane na ułamki niewłaściwe.
A
Ćwiczenie 9
RLhXj2QuEkhB31
B
Ćwiczenie 10
Oblicz. Wyniki wpisz w najprostszej postaci.
C
Ćwiczenie 11
Rmun3AAABjPRD1
iTOYBXkqgR_d5e726
Dzielenie ułamków zwykłych
Przykład 9
R1eYSXOxo0Qys1
Dzieląc ułamek przez liczbę naturalną wystarczy pomnożyć tę liczbę przez mianownik ułamka, a licznik pozostawić ten sam.
Przykład 10
Aby podzielić dwa ułamki zwykłe, mnożymy pierwszy z tych ułamków przez odwrotność drugiego.
Przykład 11
Jeżeli dzielna lub dzielnik są liczbami mieszanymi, zanim wykonamy dzielenie, zamieniamy liczby mieszane na ułamki niewłaściwe.
Przykład 12
W pewnych sytuacjach, dzieląc ułamki zwykłe warto dzielić licznik dzielnej przez licznik dzielnika, a mianownik dzielnej przez mianownik dzielnika. Na przykład:
A
Ćwiczenie 12
R1anv5kqA3urp1
B
Ćwiczenie 13
Oblicz. Wyniki wpisz w najprostszej postaci.
B
Ćwiczenie 14
Oblicz. Wyniki wpisz w najprostszej postaci.
iTOYBXkqgR_d5e907
Mnożenie i dzielenie ułamków zwykłych
A
Ćwiczenie 15
RtlyY2b20t2d11
A
Ćwiczenie 16
R1Hrf1J7SSCxw1
C
Ćwiczenie 17
R16u3f0DquYX91
Łączenie działań na ułamkach zwykłych
Już wiesz
Ru9SMFl9Gt7BC1
A
Ćwiczenie 18
RqXaLl3eUOJqD1
B
Ćwiczenie 19
Oblicz.
C
Ćwiczenie 20
Oblicz tak, jak w przykładach. Przykłady
C
Ćwiczenie 21
R1brjNRV28CDZ1
iTOYBXkqgR_d5e1119
Obliczanie ułamka danej liczby
Przykład 13
Aby obliczyć ułamek danej liczby (lub ułamek z danej liczby), należy pomnożyć ułamek przez tę liczbę. Na przykład: liczby wynosi , ponieważ .
A
Ćwiczenie 22
Oblicz w pamięci.
z
z
z
z
ze
z
ze
z
B
Ćwiczenie 23
RBsQweiV7Z70u1
classicmobile
Ćwiczenie 24
Wybierz wyrażenie opisujące następującą sytuację: Tomek przespał czwartą część doby, jedną dziewiątą reszty doby spędził na odrabianiu pracy domowej. Ile czasu Tomek spędził na odrabianiu pracy domowej?
RcwxBdbyeiiLk
static
Ćwiczenie 24
Wybierz wyrażenie opisujące następującą sytuację: Tomek przespał czwartą część doby, jedną dziewiątą reszty doby spędził na odrabianiu pracy domowej. Ile czasu Tomek spędził na odrabianiu pracy domowej?
RkfE4aZ6bgqOh
classicmobile
Ćwiczenie 25
Tomek przespał czwartą część doby, jedną dziewiątą reszty doby spędził na odrabianiu pracy domowej. Jaką część doby Tomek nie spał i nie odrabiał pracy domowej?
R1K7uB92GicIx
static
Ćwiczenie 25
Tomek przespał czwartą część doby, jedną dziewiątą reszty doby spędził na odrabianiu pracy domowej. Jaką część doby Tomek nie spał i nie odrabiał pracy domowej?