Obraz przedstawia po lewej nagiego mężczyznę, który trzyma gałązkę z jabłkiem i liśćmi. Liście zasłaniają jego część intymną. Mężczyzna ma jasne, półdługie, kręcone włosy. Po prawej stoi naga kobieta. W prawej dłoni trzyma gałąź z liśćmi zakrywającymi jej część intymną, piersi ma odkryte. Lewą dłonią chwyta jabłko z jabłoni, przy którym wije się wąż. Kobieta ma długie, jasne włosy.
Opis punktów znajdujących się na ilustracji:
1. Adam – pierwszy mężczyzna Biblijny Adam to pierwszy mężczyzna i pierwszy człowiek, stworzony przez Boga szóstego dnia. Według jednego z przekazów zawartych w Księdze Rodzaju, z jego żebra została stworzona Ewa, on stał się więc początkiem ludzkości.
2. Ewa – pierwsza kobieta Biblijna Ewa to pierwsza kobieta, archetyp kobiecej bohaterki. To ona doprowadziła do wyrzucenia jej oraz Adama z Raju, zrywając owoc z drzewa poznania dobra i zła, namówiona przez węża-kusiciela. Konsekwencją ich czynu – nazywanego grzechem pierworodnym – była zmiana ludzkiej natury na skłonną do zła oraz słabości.

Ilustracja składa się z dwóch obrazów. Obraz po lewej przedstawia siedzącego w fotelu mężczyznę, który czyta gazetę. Na poręczy fotela siedzi chłopiec. Mężczyzna ma wąsy, krótkie włosy, ciemny strój i założoną nogę na nogę. Chłopiec ma krótkie włosy i ciemny strój z białym kołnierzem. Obejmuje mężczyznę za ramię. Obraz po prawej przedstawia kobietę siedzącą na fotelu, która obejmuje dziewczynkę. Kobieta ma ciemne, upięte włosy, ubrana jest w zieloną suknię ze złotymi dekoracjami. Dziewczynka ma jasne włosy z białą dekoracją oraz ubrana jest w różową sukienkę.
Opis punktów znajdujących się na ilustracji:
1. Figura ojca. Na przestrzeni epok literatura różnorodnie przedstawiała postać ojca, co uzależnione było od konwencji gatunkowej, a przede wszystkim przemian w zakresie społecznych uwarunkowań relacji budowanych między dziećmi a rodzicami. Archetypem ojca w kręgu kultury judeochrześcijańskiej jest figura Boga-Ojca, surowego, ale sprawiedliwego, Stwórcy i Opiekuna. W greckiej mitologii tę rolę przejmuje poniekąd Prometeusz, ojciec ludzkości, który według przekazu ulepił człowieka z gliny pomieszanej ze łzami, za co spotkała go kara ze strony bogów. W literaturze renesansu pojawia się ojciec cierpiący po stracie dziecka – to podmiot liryczny Trenów Jana Kochanowskiego, opłakujący ukochaną Urszulkę. Zdarza się także figura ojca słabego, cierpiącego – przykładem tego jest chory Maciej Boryna z Chłopów Reymonta, ale też ojciec ze Sklepów cynamonowych Brunona Schulza. Tymi ojcami trzeba się opiekować, dokonuje się zatem niejako odwrócenie standardowych ról – to nie rodzic zajmuje się dzieckiem, ale odwrotnie.
2. Figura matki. Figura matki ma bogatą i ugruntowaną tradycję literacką oraz kulturową. Konotuje się ją jako dobrą, czułą, troskliwą, opiekuńczą i mającą najsilniejszą więź z dzieckiem. Archetypem matki będzie Matka Boża – szczególnie w roli mater dolorosa, matki cierpiącej patrzącej na śmierć na krzyżu swojego Syna. Ten wątek rozwijany i kontynuowany będzie w kolejnych epokach, w utworze Do Matki Polki Mickiewicza – gdzie matka zyskuje dodatkowy rys patriotyczny – czy w Elegii o [chłopcu polskim], gdzie rodzic – prawdopodobnie matka – patrzy na śmierć syna walczącego z okupantem. Zdarzają się również literackie świadectwa śmierci, pożegnania matki. W literaturze pozytywistycznej przynosi je nowela Nasza szkapa Marii Konopnickiej, zaś w dwudziestowiecznej twórczości – tom poetycki Tadeusza Różewicza Matka odchodzi, będący zbiorem rodzinnych dokumentów, wierszy i fragmentów dziennika, dotyczących umierania matki poety.

Ilustracja składa się z dwóch obrazów. Obraz po lewej przedstawia dwóch półnagich mężczyzn. Jeden z nich leży, stara się wyrwać drugiemu, który zamachuje się na niego z uniesionym sztyletem. Obraz po prawej przedstawia dwie kobiety w lesie. Jedna leży martwa na ziemi, ma zakrwawioną suknię. Obok leży przewrócony dzban z malinami. Nad ciałem stoi kobieta z dzbanem malin oraz zakrwawionym nożem. Kobieta ma biało-czerwoną suknię i długie, ciemne włosy.
Opis punktów znajdujących się na ilustracji:
1. Postać braci jako skontrastowanie dwóch postaw. Biblijni synowie Adama i Ewy – Kain oraz Abel – stanowią kulturowy archetyp rodzeństwa, którego historia jednak nie kończy się pomyślnie. Kain bowiem, wiedziony zazdrością o przychylność Boga, zabił swojego brata, za co spadło na niego przekleństwo: wieczna tułaczka i bezpłodność ziemi. Relacja biblijnych braci opiera się na wyraźnej opozycji – Kain jest bohaterem negatywnym, działającym z niskich pobudek; Abel zaś szlachetną ofiarą.
2. Postać sióstr jako skontrastowanie dwóch postaw. Na zasadzie opozycji są zbudowane również bohaterki dramatu Juliusza Słowackiego Balladyna. Kontrast pomiędzy siostrami – córkami ubogiej wdowy – zaznaczony zostaje w wielu aspektach. Począwszy od wyglądu sióstr – Alina jest jasnowłosą, delikatną i otoczoną kolorami dziewczyną, Balladyna piękną, choć wyniosłą, monochromatyczną, o ciemnych włosach i ostrych rysach twarzy – przez różnice w charakterze, stosunku do matki i życiowych celach. Balladyna jest ambitna, chce objąć władzę, nie liczy się z innymi; dlatego zabija swoją prostoduszną, kochającą matkę siostrę, by zwyciężyć w rywalizacji o względy zauroczonego nimi obiema Kostryna. Dramat Słowackiego, wyrosły z tradycji ludowej, przedstawia siostrzeństwo jako pole rywalizacji i próbę sił. Balladynę za jej bezwzględne czyny spotyka kara, co pozwala na wyprowadzenie morału o pokonaniu zła.

Ilustracja składa się z dwóch obrazów. Obraz po lewej przedstawia portret mężczyzny. Stoi przy balkonie, trzyma lutnię. Ma beret z dużym piórem oraz ciemne wąsy. Ubrany jest w ciemny strój z ciemnoczerwoną pelerynę. Lewą rękę opiera o balustradę. W tle jest budynek oraz niebo z zachodzącym słońcem. Obraz po prawej przedstawia portret młodej kobiety. Ma rumiane policzki i bujne, czarne włosy z kokardką. Ubrana jest w niebieską, prześwitującą suknię. W rękach trzyma złotą tarczę.
Opis punktów znajdujących się na ilustracji:
1. Don Juan. Don Juan to legendarny szesnastowieczny bohater hiszpańskich utworów ludowych. Stał się inspiracją dla autorów licznych dramatów, poematów i opowiadań. Cechował się dużym urokiem osobistym, który służył mu do uwodzenia kobiet. Jest symbolem buntu wobec zasad, jakie obowiązują jednostkę w życiu społecznym. Ze względu na wielość jego reprezentacji w kulturze, stał się swoistym symbolem uwodziciela. W dwudziestowiecznych utworach literackich nie brak męskich bohaterów, którzy wpisują się w ten archetyp: swoją swobodną obyczajowością prowadzą kobiety do zguby bądź poszukują własnej tożsamości. W pierwszy z modeli wpisuje się Zenon Ziembiewicz, bohater Granicy Zofii Nałkowskiej, który niefrasobliwym romansem z Justyną doprowadza ją do obsesji i ostatecznie staje się ofiarą jej zemsty, dokonanej za to, że porzucił ją, gdy dziewczyna zaszła w ciążę. Swojej tożsamości poprzez liczne kontakty z kobietami szuka zaś Cezary Baryka, bohater Przedwiośnia Stefana Żeromskiego. Czyni to w czasie pobytu we dworku Hipolita Wielosławskiego. Nawiązuje tam relację z Karoliną, a mimo to wikła się w romans z Laurą, która jest zaręczona z kim innym. Wzbudza także zainteresowanie innej mieszkanki dworku, Wandy. Jego uczucia nie wydają się jednak autentyczne, a są wyrazem poszukiwań i etapem rozwoju bohatera.
2. Femme fatale. Motyw femme fatale najpełniej realizuje się w młodopolskiej prozie oraz poezji. Powieściowym przykładem jest Jagna z Chłopów Władysława Reymonta – rozerotyzowana bohaterka, która nie przejawia żadnych zasad moralnych, za co spotyka ją kara – zostaje wygnana ze wsi. Wśród poetyckich bohaterek wyróżnia się biblijna Salome, sportretowana przez Jana Kasprowicza w hymnie Salome zamieszczonym w tomie Ginącemu światu. Zostaje tam przedstawiona ekspresyjnie i sensualnie, podkreślona jest jej cielesność oraz emocjonalność.

Ilustracja składa się z dwóch obrazów. Obraz po lewej przedstawia grającą na fortepianie młodą kobietę. Naprzeciwko niej na krześle siedzi mężczyzna, który opiera rękę o fortepian. Tuż obok stoi dziewczynka z lalką. Kobieta ma długą, jasną suknię z niebieskim pasem oraz długie, upięte, jasne włosy z kwiecistą dekoracją. Mężczyzna ma jasne włosy z lokami, ubrany jest w surdut i apaszkę. Dziewczynka ma jasną suknię i nakrycie głowy. W tle znajduje się otwarte okno, za którym są liście oraz niebo. Obraz po prawej przedstawia obejmującą się parę kobiety i mężczyzny. Mężczyzna ma lekko potargane włosy i bufiasty strój. Kobieta ma upięte włosy i długą, jasną suknię. Po lewej stoi pies. W tle rosną drzewa oraz znajduje się niebo.
Opis punktów znajdujących się na ilustracji
1. Romantyczny kochanek. Motyw kochanka-mężczyzny realizują przede wszystkim utwory romantyczne, w ramach których tworzą się nawet odrębne typy, np. bohatera werterycznego. Typ ten, który zaczerpnął swoją nazwę od słynnej powieści epistolarnej J.W. Goethego Cierpienia młodego Wertera, charakteryzuje się wrażliwością na otaczający świat, niespełnionym uczuciem oraz wynikającym z niego wielkim cierpieniem. Był realizowany w postaci Gustawa z Dziadów Adama Mickiewicza, pojawia się również w poezji wieszcza, pod postacią podmiotu lirycznego, zwracającego się do swojej ukochanej (np. Do M***, jednego z cyklu Sonetów odeskich, w którym podmiot liryczny mierzy się z siłą nieprzemijającego uczucia). Ironiczny wydźwięk nadał postaci romantycznego kochanka Aleksander Fredro w Ślubach panieńskich, portretując Albina, który w sposób przerysowany realizuje zachowania typowe dla bohatera werterycznego.
2. Romantyczna kochanka. Kobieta-kochanka w literaturze – szczególnie tej sprzed dwudziestego wieku – najczęściej wchodzi w rolę postaci milczącej, obiektu westchnień bądź wyznań, aniżeli aktywnej bohaterki. Aktywne okazywanie uczuć najczęściej towarzyszy bohaterkom upadłym, rozerotyzowanym, wpisującym się w schemat femme fatale. W literaturze romantycznej liczne były więc kobiety, do których kierowano wyznania – np. adresatka utworu Do Laury Adama Mickiewicza, której podmiot liryczny wyznaje uczucia, nie pytając jej wcale, czy jest nim zainteresowana. Nieco inny model kochanki – o niejasnym statusie ontologicznym, znajdującej się na pograniczu światów – wprowadza Mickiewicz w balladzie Romantyczność, utworze programowym dla epoki romantyzmu. Jego bohaterka, Karusia, rozmawia z ukochanym Jasieńkiem. Ten nie żyje od jakiegoś czasu, jej zachowanie świadczy zatem o wielkim uczuciu, ale też wrażliwości. Autentyczność emocji, jakie okazuje Karusia, sprawiają, że obserwujący ją lud zaczyna wierzyć w duchowy, pozaziemski wymiar ich uczucia.

Ilustracja składa się z dwóch obrazów. Obraz po lewej przedstawia portret dojrzałego mężczyzny. Ma podłużną twarz, czarne, zaczesane do tyłu włosy, wąsy oraz wyraziste brwi. Ubrany jest w garnitur. Obraz po prawej przedstawia portret kobiety. Ma krótkie, ciemne włosy z przedziałkiem po środku oraz owalną twarz z pomalowanymi na czerwono ustami. Ubrana jest w brązową bluzkę okrytą w większości różowym materiałem.
Opis punktów znajdujących się na ilustracji:
1. Działacz. Stanisław Wokulski z Lalki oraz Tomasz Judym z Ludzi bezdomnych to bohaterowie, których można określić mianem aktywnych, ambitnych i przyczyniających się do rozwoju społeczeństwa, choć każdy czyni to w odmienny sposób. Wokulski to przedsiębiorca, robiący karierę w handlu i rozwijający gospodarkę, przy tym jednak pochylający się nad krzywdą drugiego człowieka, empatyczny i gotowy do pomocy innym. Choć zaangażowany społecznie, jego nadrzędnym celem jest zdobycie względów Izabeli Łęckiej, w której jest zakochany. Tomasz Judym – lekarz – jest zaś gotowy poświęcić osobiste szczęście – miłość do Joasi Podborskiej – by pomóc najuboższym warstwom społecznym, przyczyniając się do poprawy ich losu.
2. Działaczka – kobieta wyemancypowana. Pozytywistyczne bohaterki wpisują się często w koncepcję działaczki, sprzyjającej ideom epoki. Przykładem mogą być dość licznie reprezentowane na kartach literatury z drugiej połowy dziewiętnastego wieku nauczycielki – jak Stanisława Bozowska, tytułowa Siłaczka z noweli Stefana Żeromskiego – które swoim poświęceniem, ciężką pracą i otwarciem na drugiego człowieka dają świadectwo społecznego zaangażowania. Bohaterka Żeromskiego w imię owych idei oddaje życie, umiera bowiem samotnie, pozostawiając jako spuściznę podręcznik zatytułowany Fizyka dla ludu. Jej ostatnie dzieło miało więc krzewić oświatę wśród najuboższych.