Linia chronologiczna. 830. Ilustracja przedstawia awers i rewers złotej monety. Na awersie jest napis: 2019, 100 euro, Slovensko. Na górze awersu są dwa anioły w długich szatach, a na dole dwa krzyże z ludzkimi sylwetkami oraz słowackie godło, składające się z podwójnego krzyża. Rewers momenty przedstawia popiersie dojrzałego mężczyzny. Ma prosty nos, okrągłe nakrycie głowy, gęstą brodę z bujnymi wąsami oraz długie włosy. Wokół jest napis: 833–846 Veľkomoravské knieža Mojmír Pierwszy. Przyjęcie chrztu przez Mojmira Pierwszego (lata 30. dziewiętnastego wieku) Kolekcjonerska moneta o nominale 100 euro wyemitowana w 2019 r. przez Narodowy Bank Słowacji. Na rewersie umieszczono podobiznę Mojmira Pierwszego, pierwszego władcy Wielkich Moraw. 863. Początek działalności Braci Sołuńskich na Morawach Wyjątek z żywotu św. Metodego.
"Zdarzyło się też podówczas, iż Rościsław, książę słowiański, ze Świętopełkiem wyprawili poselstwo z Morawy do cesarza Michała mówiąc tak: „Oto z łaski bożej zdrowi jesteśmy; i przybyli do nas liczni nauczyciele chrześcijańscy z Włoch, i z Grecji, i z Niemiec, a uczą nas rozmaicie. My Słowianie, ludzi prości nie mamy nikogo, aby nam objawił prawdę, zrozumiale ją wykładając. Dobrze Więc będzie, władco, jeśli nam przyślesz takiego męża, który by nas we wszelkiej prawdzie oświecił”. Wtedy cesarz rzekł do Konstantyna filozofa: „Słyszysz-li, filozofie, słowa te? Nikt inny zdziałać tego nie potrafi prócz ciebie. Owóż dam ci dary mnogie, weź z sobą brata swego ihumena Metodego, i idź. Jesteście bowiem Tesalończykami, a wszyscy Tesalończykowie czysto po słowiańsko mówią”. Wtedy nie śmieli przeciwstawić się Bogu i cesarzowi [...] Otóż usłyszawszy ważną mowę tę, udali się na modlitwę z innymi, którzy jednako myśleli, jak i oni. Tu objawił Bóg filozofowi słowiańskie pismo: I wnet, nakreśliwszy głoski i mowę ułożywszy, puścił się w drogę, wziąwszy Metodego. Ten zaś począł znowu z pokorą powodować się i służyć filozofowi i nauczać z nim. A gdy trzy lata minęły, wrócili się z Moraw, zastawiwszy tam uczniów."
Materiały źródłowe do historii Polski epoki feudalnej, t. I, G. Labuda Słowiańszczyzna pierwotna, Warszawa 1954, str. 248.. 864. Ilustracja przedstawia fresk, na którym stoi grupa starszych mężczyzn w długich szatach z pelerynami. W ich ubiorze dominują ciemne kolory. Większość ma długie, siwe brody z wąsami. Po lewej stłoczona jest większa grupa mężczyzn, wszyscy mają wokół głów złote aureole. Na środku stoi mężczyzna trzymający księgę, na głowie ma czarno-białe nakrycie głowy z krzyżem. Po prawej stoi kolejna stłoczona grupa z aureolami. Dalej na prawo stoi dwóch mężczyzn bez aureoli. Jeden z nich wyciąga ręce w stronę mężczyzny z aureolą, który czyni to samo. Za postaciami stoją mury budynku. Przyjęcie chrztu przez chana Borysa (Michała Pierwszego) Car Borys wita uczniów św. Cyryla i Metodego fresk z szesnastego wieku. 880. Ilustracja przedstawia scenę chrztu. Po prawej stronie w chrzcielnicy jest zanurzony nagi mężczyzna z zielonym nakryciem głowy. Obok stoi duchowny z pastorałem i wysoką czapką. Wykonuje gest prawą ręką, którą trzyma uniesioną. Po jego bokach stoją dwaj mężczyźni w długich szatach. Po lewej stronie ilustracji stoją czterej mężczyźni. Mają proste szaty sięgająca do kolan. Jeden z przodu ma rozpostarte ręce, pozostali mają je złożone jak do modlitwy. Chrzest Borzywoja przez Metodego Chrzest Borzywoja. Ilustracja z obrazkowej Biblii Welisława z pierwszej połowy czternastego wieku.

Państwo Wielkomorawskie. Władca Państwa Wielkomorawskiego Mojmir Pierwszy przyjmuje chrzest około 831 roku w obrządku zachodnim z rąk duchowieństwa niemieckiego, konkretnie bawarskiego. W wyniku tego kraj podlegał władzy kościelnej arcybiskupstwa frankijskiego w Salzburgu. Następcą Mojmira Pierwszego zostaje w 846 roku jego bratanek Rościsław Pierwszy, który zdawał sobie sprawę z niebezpieczeństwa dla nowo powstałego państwa z rosnących wpływów państwa wschodniofrankijskiego oraz duchowieństwa niemieckiego. W związku z tym próbuje uniezależnić się politycznie, tocząc walki z Ludwikiem Niemieckim. Między 852 a 862 rokiem Rościsław kieruje do papieża prośbę o powołanie osobnego biskupstwa dla Moraw. Celem tych działań była próba uniezależnienia się Państwa Wielkomorawskiego pod względem kościelnym. Papież nie chcąc narażać się na konflikt z państwem niemieckim nie udzielił żadnej odpowiedzi. W międzyczasie Bułgaria, sąsiadująca od południa z państwem Rościsława, zawarła sojusz z Ludwikiem Niemieckim. W obliczu tych wydarzeń Rościsław nawiązał kontakt z Cesarstwem Bizantyjskim. Zwrócił się do cesarza bizantyjskiego Michała Trzeciego z prośbą o przysłanie misjonarzy, którzy prowadziliby chrystianizację w sposób zrozumiały dla jego poddanych. Działalność Braci Sołuńskich. Prośba Rościsława spotkała się w Konstantynopolu z zainteresowaniem. Cesarz i patriarcha chętnie rozszerzyliby wpływy Kościoła wschodniego na tereny, które do tej pory uchodziły za obszar całkowicie podporządkowany metropolii salzburskiej, czyli Kościołowi zachodniemu. Z tego powodu zdecydowali się na wysłanie braci Konstantyna (późniejsze imię zakonne Cyryl) i Metodego, pochodzących z Tesaloniki, czyli w języku słowiańskim Sołunia (stąd nazwa Bracia Sołuńscy). Znali oni doskonale język słowiański, a dodatkowo Konstantyn stworzył alfabet, nowe pismo słowiańskie oparte na dialekcie sołuńskim, tzw. głagolicę. W związku z tym misjonarze mogli przetłumaczyć księgi liturgiczne oraz Pismo Święte na język miejscowej ludności. Od tego momentu nabożeństwa w państwie wielkomorawskim przestają być odprawiane po łacinie, w jej miejsce do liturgii wchodzi język słowiański. W ten sposób powstał obrządek słowiański, czyli rzymska liturgia w języku słowiańskim. Działalność misjonarzy, czego można było się spodziewać, nie spotkała się z akceptacją duchowieństwa niemieckiego, wręcz oskarżono ich o herezję. Nowy władca Świętopełk nie był również przychylny wprowadzonym zmianom. Po śmierci Metodego w 885 roku jego uczniowie zostali wypędzeni z Moraw. Przenieśli się między innymi do Bułgarii, gdzie rozwijali swoją działalność, wprowadzając tamtejszy kościele obrządek słowiański. Dodatkowo uprościli w pewnym stopniu alfabet, jego nową odmianą stała się tzw. cyrylica. Długofalowymi skutkami działalności Braci Sołuńskich było upowszechnienie się obrządku słowiańskiego w części państw słowiańskich np. na Rusi Kijowskiej. Dzięki ich działalności zapoczątkowano również rozwój piśmiennictwa słowiańskiego. O wyjątkowości dokonań Konstantego i Metodego świadczy chociażby to, że języki narodowe do liturgii w Kościele rzymsko – katolickim zostały wprowadzone, decyzją Soboru Watykańskiego II, dopiero w drugiej połowie dwudziestego wieku. Czechy. Mimo, że chrystianizacja Czech w końcu dziewiątego w. dokonała się w obrządku słowiańskim, to ostatecznie już w dziesiątym wieku został on wyparty przez obrządek łaciński. Chrystianizacja państwa czeskiego sięga korzeniami do drugiej połowy dziewiątego wieku i panowania Borzywoja Pierwszego, który przyjął chrzest z rąk metropolity Metodego. Jednak upadek wielkich Moraw spowodował, że misję chrystianizacji państwa czeskiego przejęli duchowni bawarscy podlegli biskupstwu w Ratyzbonie. O rozwoju chrześcijaństwa w Czechach w dziesiątym wieku świadczy dynamiczny rozwój kultu św. Wacława i św. Ludmiły. W 973 roku powstaje w Pradze pierwsze biskupstwo zależne od metropolii niemieckiej w Moguncji. Umocnienie chrześcijaństwa w obrządku zachodnim w Czechach przyczyniło się do rozpowszechnienia piśmiennictwa łacińskiego czy romańskiej architektury. Dodatkowym elementem wzmacniającym okcydentalizację, czyli uleganie wzorcom kultury zachodniej przez społeczeństwa Europy Środkowo-wschodniej państwa Przemyślidów były ich związki polityczne z Cesarstwem Niemieckim. Węgry. W roku 974 książę Geza przyjmuje chrzest za pośrednictwem niemieckim. Proces chrystianizacji, który połączony został ze wzmocnieniem pozycji władcy kontynuuje jego następca Stefan Pierwszy Wielki, popierał on misje, a także ustanowił organizację kościelną z arcybiskupstwem w Esztergom – Ostrzyhom wraz z licznymi biskupstwami. Mimo, że chrzest został przyjęty w obrządku łacińskim, to widoczne były w dalszym ciągu wpływy bizantyjskie, na przykład istniały na Węgrzech greckie klasztory. Zgoda Ottona Trzeciego oraz przychylność ówczesnego papieża Sylwestra Drugiego otworzyła drogę do korony królewskiej dla Stefana, koronacja odbyła się w 1001 roku. Po śmierci Stefan został kanonizowany i uznany za patrona Królestwa Węgier. Ruś kijowska. Bliskie kontakty z Cesarstwem Bizantyjskim wpłynęły na decyzję o przyjęciu chrztu przez Włodzimierza Pierwszego Wielkiego. Na podstawie podpisanego traktatu z cesarzem Bazylim Drugim, w zamian za pomoc wojskową, książę kijowski zobowiązywał się do przyjęcia chrztu i poślubienia siostry cesarza. W 988 roku książę ogłosił chrześcijaństwo religią panującą na Rusi. Skutkiem przyjęcia chrztu za pośrednictwem Bizancjum było podporządkowanie się nowej metropolii w Kijowie patriarsze w Konstantynopolu, wprowadzenie nowych form w malarstwie czy architekturze. Na wzór Bułgarów, nabożeństwa były odprawiane w obrządku słowiańskim, od nich również zapożyczono cyrylicę. Dzięki niej zaczęto spisywać w języku słowiańskim teksty liturgiczne, zbiory praw oraz dzieła historyczne. Granica Polski i Węgier na wschodzie i Rusi Kijowskiej na zachodzie stała się granicą między Kościołem rzymskim a Kościołem wschodnim, później prawosławnym. Bułgaria. Przełomowym wydarzeniem w historii państwa było przyjęcie chrztu przez Borysa Pierwszego (na chrzcie przyjął imię Michał) w 864 roku. Niedługo później na tereny Bułgarii przenieśli się wygnani z Moraw uczniowie Cyryla i Metodego. Dzięki nim rozpowszechnił się tam obrządek słowiański, udoskonalili oni również stworzoną przez Cyryla głagolicę. W ten sposób powstało nowe pismo słowiańskie – cyrylica. Te nowe rozwiązania były przejmowane przez państwa słowiańskie, które powstały w dziewiątym – dziesiątym wieku na terenie Bałkanów, na przykład Serbię czy Macedonię. Stamtąd liturgia słowiańska oraz cyrylica została w dziesiątym wieku przeniesiona na Ruś kijowską. Chorwacja, Słowenia. Niektóre ludy Słowian południowych, na przykład dzisiejsi Chorwaci, czy Słoweńcy, przyjęły chrześcijaństwo w obrządku rzymskim, a co za tym idzie, uległy wpływom Kościoła zachodniego i kultury łacińskiej.