Mapa centralnej Warszawy przedstawia przebieg powstania warszawskiego. Komenda Główna AK w dniu wybuchu powstania, które nastąpiło 1 sierpnia 1944 roku, znajdowała się w ruinach getta w północnej części dzielnicy Wola. Same ruiny obejmowały część Starego Miasta i Woli. 1 sierpnia 1944 roku powstańcy kontrolowali Wolę, Stare Miasto, Śródmieście i Powiśle. Dzielnice przez nich kontrolowane, które nie miały lądowego połączenia z centrum to Czerniaków, Dolny Mokotów, Mokotów, część Ochoty i Żoliborz. Podczas powstania Niemcy wysadzili mosty na Wiśle, był to most Gdański, Kierbedzia, Poniatowskiego i jeden most kolejowy. Po zdobyciu warszawskiej dzielnicy Praga 15 września 1944 roku, wojska radzieckie zatrzymały się na linii Wisły. Oddziały pierwszej Armii Wojska Polskiego podjęły trzy próby udzielenia wsparcia powstańcom przez Wisłę. Do dzielnicy Żoliborz od 17 do 21 września, na Powiśle 19 i 20 września oraz do Czerniakowa od 16 do 23 września. Powstańcy przeszli kanałami wzdłuż Krakowskiego Przedmieścia ze Starego Miasta do Śródmieścia. W całej Warszawie dochodziło do masowych egzekucji ludności cywilnej, jeńców wojennych i rannych przez wojska niemieckie. 11 sierpnia skapitulowała Wola oraz Ochota, 2 września Stare Miasto, 6 września Powiśle, 15 września Dolny Mokotów, 23 września Czerniaków, 27 września Mokotów, 30 września Żoliborz i 2 października Śródmieście. 2 października 1944 roku, w dniu kapitulacji powstania, powstańcy kontrolowali jedynie południowe fragmenty dzielnicy Śródmieście. Obszar objęty powstaniem 4 VIII 1944 r. Od 1 do 4 sierpnia 1944 r. powstańcy przeprowadzili ogólne natarcie w celu opanowania Warszawy. W pierwszym dniu udało się wyprzeć Niemców ze Śródmieścia, Starego Miasta oraz części Woli. Pod kontrolą Armii Krajowej znalazł się niewielki fragment dzielnicy Ochota. Podobnie sytuacja wyglądała na Mokotowie, gdzie obsadzono tylko kilka bloków mieszkalnych. Z Żoliborza wycofały się zarówno jednostki niemieckie, jak i polskie, a sama dzielnica stała się swoistą ziemią niczyją. Natarcie sił powstańczych w pierwszym dniu nie zakończyło się jednak osiągnięciem zamierzonych celów. Wiele z zakładanych obiektów nie udało się opanować, jak siedziby Gestapo w Alei Szucha, Pałacu Bruhla (gdzie miał swoją siedzibę Reiner Fisher, dowódca niemieckiego garnizonu w Warszawie) czy w końcu Pałacu Saskiego, gdzie Fisher przebywał. Na korzyść powstańców przemawiała względna bierność niemieckiego garnizonu oraz ogromny zapał powstańców. W następnych dniach trwała ofensywa powstańcza. Zdobyto szereg ważnych strategicznie i komunikacyjnie obiektów, jak np. gmach Poczty Głównej na Śródmieściu, walczący Polacy opanowali część Powiśla, Czerniakowa oraz Żoliborza. Jednak 4 sierpnia Niemcy przeszli do natarcia i zakończył się okres ofensywy wojsk powstańczych. Obszar zajęty przez powstańców w dniu kapitulacji powstania (2 X 1944 r.). Od czwartego dnia powstańcy tracili inicjatywę. Jako pierwsze upadły Wola i Ochota – nastąpiło to 11 sierpnia. Pod koniec sierpnia oddziały powstańcze musiały wycofać się z Mokotowa. Zaciekłe boje niemal przez miesiąc toczyły się o Stare Miasto. Upadł również Czerniaków oraz jako ostatni Żoliborz. Dalsza walka przestawała mieć sens zarówno z politycznego, jak i militarnego punktu widzenia. W dniu podpisania kapitulacji w rękach powstańców znajdowało się wyłącznie Śródmieście. Trasa przejścia powstańców kanałami ze Starego Miasta do Śródmieścia. Jednym z najważniejszych problemów, z którymi musieli zmierzyć się powstańcy, było kontrolowanie przez Niemców najważniejszych szlaków komunikacyjnych w Warszawie, takich jak Aleje Ujazdowskie, Nowy Świat czy Krakowskie Przedmieście. Spowodowało to, że poszczególne rejony opanowane przez oddziały Armii Krajowej były od siebie odseparowane, jak np. Stare Miasto i Śródmieście. Kontakt między nimi był więc znacznie utrudniony i mógł odbywać się tylko wąskimi uliczkami, a po odcięciu tej drogi – przede wszystkim kanałami. Warszawskie kanały stały się głównym szlakiem zarówno przemieszczania się oddziałów powstańczych, jak i ewakuacji ludności cywilnej podczas powstania warszawskiego. Najmniejsze liczyły niecały metr wysokości i trzeba było się często w ich czołgać, największe miały nieco ponad dwa metry wysokości i półtora metra szerokości. Mosty wysadzone przez wojska niemieckie. Jednym z celów ofensywy niemieckiej było zniszczenie połączenia między oboma brzegami Wisły. Związane to było z obawą, że stacjonująca na prawym brzegu rzeki Armia Czerwona może wznowić natarcie i ruszyć na pomoc oddziałom powstańczym. We wrześniu 1944 r. wojska niemieckie wysadziły Most Gdański, Most Kierbedzia, Most pod Cytadelą oraz Most Poniatowskiego. Linia frontu wojsk radzieckich po zdobyciu Pragi (15 IX 1944 r.). W dniu wybuchu powstania Armia Czerwona znalazła się na prawym brzegu Wisły, lecz już następnego dnia Stalin wstrzymał jej ofensywę. Przez najbliższy miesiąc, gdy w stolicy toczyły się zacięte walki, Armia Czerwona nie podjęła żadnych działań mających na celu pomoc powstańcom. Przez większą część powstania żołnierze sowieccy przyglądali się jego przebiegowi z prawego brzegu Wisły. Próby udzielenia wsparcia powstańcom przez oddziały 1. Armii Wojska Polskiego. Na początku września I Front Białoruski pod dowództwem Konstantego Rokossowskiego rozpoczął przygotowania do natarcia. W tym samym czasie miały też miejsce desanty poszczególnych oddziałów 1 Armii Wojska Polskiego na Żoliborzu, Powiślu i Czerniakowie. Odbyły się one w czterech częściach, w dniach od 16 do 19 września, i wzięło w nich udział 4 tys. żołnierzy. Zdaniem historyków były to jednak działania pozorowane, mające cel propagandowy i obliczone na to, by przedłużyć opór Polaków. Miejsca masowych egzekucji ludności cywilnej, jeńców wojennych i rannych. W wielu miejscach Warszawy Niemcy przez cały okres trwania powstania dokonywali masowych egzekucji. Ich ofiarą padali zarówno jeńcy wojenni, jak również ludność cywilna oraz osoby ranne. Trudno jest oszacować liczbę osób, które straciły życie w tych egzekucjach. Do najbardziej okrutnej doszło w pierwszych dniach powstania na Woli (rzeź Woli), a dokonały jej oddziały SS i policji niemieckiej pod dowództwem Heinza Reinefartha. Zginęło wówczas blisko 60 tys. osób, głównie kobiet, dzieci i starców. W tym samym czasie rozstrzelano około stu mężczyzn w Śródmieściu przy aptece Anca. Ciała pomordowanych zostały wrzucone do okolicznych piwnic i spalone. W tym rejonie w ciągu zaledwie kilku dni hitlerowcy zamordowali od 5 do 10 tys. osób. Daty kapitulacji dzielnic. Najszybciej poddała się Wola i Ochota, do 2 września 1944 r. broniło się Stare Miasto. Na początku września Niemcy odbili również Powiśle, następnie Czerniaków i Żoliborz. Najdłużej broniło się Śródmieście - do końca powstania (czyli do 2 października 1944 r.). Ruiny getta zburzonego w 1943 r. Getto warszawskie znajdowało się w dzielnicy Stare Miasto i zostało założone przez władze niemieckie w październiku 1940 roku. Było to największe getto przeznaczone dla ludności żydowskiej w okupowanej Europie. Według danych z kwietnia 1941 r. w obrębie jego murów przebywało około 450 tys. osób. Od lata 1942 r. rozpoczęła się akcja wywożenia Żydów do obozów zagłady. Getto zostało zlikwidowane po klęsce powstania w kwietniu 1943 roku.