Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
RGCgFUM6nJEyi1
Mapa przedstawiająca Zjednoczone Królestwo Niderlandów w latach 1815–1830. Zaznaczona jest linia podziału Zjednoczonych Niderlandów. Ustalenia konferencji londyńskich, czyli trudny rozwód Holandii i Belgii

Na ilustracji małżeństwo, za którym stoi tłum ludzi. Kobieta ma smutny wyraz twarzy, a mężczyzna jest wesoły. Po prawej stronie stoi duchowny. Za nim jest armata. Brytyjska karykatura autorstwa Roberta Seymoura z 1832 r. przedstawiająca małżeństwo Belgii i Holandii pobłogosławione przez uczestników kongresu wiedeńskiego. Napis głosi: Po trzecie – małżeństwo. Austria prowadzi ją do ołtarza; Metternich, arcykapłan Świętego Przymierza, daje im ślub; Castlereagh krzyczy „amen”; Rosjanin tańczy na jej weselu, a John Bull pokrywa koszty. – Koniec aktu I. Zwróć uwagę na postawę i wyrazy twarzy „małżonków”. Która z postaci symbolizuje Belgię?
Robert Seymour, domena publiczna, Wikimedia Commons.


Wydarzenia jesieni 1830 r. pokazały, że dzieło kongresu wiedeńskiego zaczyna upadać. Podczas konferencji mocarstw w Londynie, zainicjowanej w grudniu 1830 r., ustalono podstawy rozdziału Belgii i Holandii oraz zdecydowano, że Belgia będzie państwem wieczyście neutralnym. Pomysłodawcą tego zapisu był poseł pruski, a pierwsze naruszyły tę neutralność w 1914 r.… Niemcy. Holandia miała otrzymać granice z roku 1795. Uznano też, że połowa długu państwowego Zjednoczonych Niderlandów obciąży Belgię. Zaznaczone są tereny na Południu, które wejdą w skład niepodległej Belgii. Są to: Flandria Zachodnia, Flandria Wschodnia, Antwerpia, Barbancja Południowa, Liege, Hainaut, Namur. Zaznaczone są na Północy tereny należące do Holandii. Są to: Friesland, Groningen, Drenthe, Overijssel, Geldria, Holandia, Utrecht, Barbancja Północna, Zelandia. Osobno zaznaczono Limbrugię i Luksemburg. Spór o Limburg i Luksemburg

Belgowie z ustaleń konferencji w Londynie byli niezadowoleni. Pragnęli włączyć do swojego kraju zarówno część Holandii z Maastrichtem, jak i Luksemburg, choć ten według londyńskich ustaleń miał pozostać połączony unią personalną z królem Wilhelmem.

W obliczu tych nieporozumień oraz zabiegów Belgii, aby po detronizacji Wilhelma I obsadzić tron osobą księcia Leopolda (wkrótce zaakceptowaną przez mocarstwa, lecz budzącą sprzeciw króla holenderskiego), sprawa granic Belgii pozostała otwarta i konflikt ciągnął się dalej. Wilhelm wysłał tam 50-tysięczną armię, a słabe oddziały belgijskie nigdzie nie zdołały stawić oporu nieprzyjacielowi. Dopiero wkroczenie znacznych sił francuskich zmusiło Holendrów do wycofania się. I chociaż Belgowie utrzymali ostatecznie niepodległość, zapłacili za nią korektą granic swojego nowego państwa. Do porozumienia doszło dopiero w 1839 r. na kolejnej konferencji w Londynie, po zaakceptowaniu przez obie strony podziału Luksemburga i Limburgii.

Wschodnia część Luksemburga wróciła do Królestwa Niderlandzkiego, łącząc się z nią unią i pozostając składową częścią Związku Niemieckiego. Podobny los stał się udziałem holenderskiej części Limburgii. Osobno zaznaczono miasto Bruksela. Belgia a Polska

Na ilustracji żołnierze z uniesionymi szablami. br>Cesarz Mikołaj I powiadamia swoją gwardię o wybuchu powstania w Polsce w 1830 r.
Georg Benedikt Wunder, domena publiczna, Wikimedia Commons.


Car Mikołaj I, oburzony łamaniem porządku wiedeńskiego, zamierzał wysłać wojska, aby pomóc w stłumieniu powstania belgijskiego. Interwencji niechętna była natomiast Austria, zaniepokojona nastrojami w podległych jej Włoszech. Prusy natomiast nie mogły aktywnie poprzeć króla holenderskiego ze względu na groźbę wojny z Francją. Wielka Brytania jedyne wyjście z trudnej sytuacji znalazła w uznaniu niepodległości Belgii.

Wracając do pomysłu interwencji, nie mamy dziś pewności, czy car Mikołaj faktycznie gotów był przeprowadzić ten plan. Faktem pozostaje, że został on pokrzyżowany przez wybuch powstania listopadowego. Rosja nie mogła sobie pozwolić na otwarty konflikt z Wielką Brytanią wspierającą sprawę belgijską. Zryw Polaków zaskoczył i wzbudził entuzjazm Belgów oraz obradującego wówczas Kongresu Narodowego, ten ostatni starał się jednak unikać deklaracji politycznych w sprawie polskiej, niepewny własnego losu. Osobno zaznaczono Antwerpię i Amsterdam. Na zdjęciu miejskie zabudowania nad kanałem. Antwerpia i Skalda.
Detroit Publishing Co., domena publiczna, Wikimedia Commons.
Na obrazie mężczyzna w stroju wojskowym. Ma powieszony na szyi order. Mężczyzna ma krótkie włosy oraz zmarszczki na twarzy. Ma skrzyżowane ręce. Generał David Hendrik Chassé.
Jan Willem Pieneman, domena publiczna, Wikimedia Commons.


W zjednoczonych pod władzą holenderską Niderlandach szczególnie rozkwitła Antwerpia – dzięki trasie wiodącej przez ujście rzeki Skaldy do Morza Północnego i możliwości szerokiego zbytu towarów w koloniach holenderskich. Miasto od dawna słynęło z obróbki i handlu diamentami przez żydowskich złotników. Warto dodać, że Wilhelm I już od momentu objęcia władzy bardzo pilnował rozbudowy sieci kanałów, pod wpływem osobistych pasji i miłości do statków parowych, które cenił jako środek transportu bardziej od raczkującej wówczas kolei.

Ruch rewolucyjny w Belgii początkowo ogarnął wszystkie większe miasta z wyjątkiem bogatej Antwerpii (i Gandawy). Jednak ostatecznie to właśnie w Antwerpii Holendrzy prowadzili pertraktacje z Belgami i ich prowizorycznym wówczas rządem. Fiasko rozmów i opuszczenie miasta 26 października przez delegację holenderską skłoniło wojsko holenderskie do szukania schronienia w tamtejszej cytadeli. Następnego dnia jej dowódca David Hendrik Chassé zarządził bombardowanie miasta po incydencie, którego dokładna przyczyna jest do dziś przedmiotem sporu. Konsekwencją tej decyzji były duża liczba ofiar i oburzenie wśród ludności cywilnej Antwerpii, co przyczyniło się do utraty miasta dla sprawy holenderskiej.

Zła passa w życiu miasta trwała dłużej. Zamknięcie Skaldy dla wolnej żeglugi w 1830 r. boleśnie uderzyło w interesy antwerpskich kupców i przedsiębiorców, a kolejne lata funkcjonowania w ramach niepodległej Belgii były okresem zastoju. Dopiero kolejne otwarcie Skaldy w 1863 r. przyniosło ponowny rozkwit miasta. Warto dodać, że podobny gospodarczy awans stał się udziałem innego ważnego holenderskiego portu, Amsterdamu, dopiero po ukończeniu budowy Kanału Morza Północnego w 1876 r.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Polecenie 1

Opisz okoliczności, w jakich Antwerpia przystąpiła do powstania przeciw Holendrom.

R1STLq7jukrij
(Uzupełnij).
Polecenie 2

Wymień prowincje Królestwa Zjednoczonych Niderlandów, które weszły ostatecznie w skład niepodległej Belgii.

R1IEy9xstzrXv
(Uzupełnij).