Sprawdź się

Pokaż ćwiczenia:

Ćwiczenie 1

Ułóż puzzle. Jakie wydarzenie z dziejów Zjednoczonego Królestwa Niderlandów przedstawia?

R11S3ZL29mWq9

Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.

R1d1xpqXF4CjD

Wilhelm I bierze ślub
Wilhelm I ogłasza projekt konstytucji
Wilhelm I ogłasza się królem

RMT7fcHZsLuKk

Ćwiczenie 2

Wskaż, które wydarzenie wywołało bezpośrednio wybuch rewolucji Belgów 25 sierpnia 1830 roku.

RU16mjqQqni7L

aresztowanie w 1827 r. liberalnego dziennikarza Louisa de Pottera za „rozpowszechnianie wiadomości mogących zaszkodzić państwu”
przedstawienie operowe Daniela Aubera Niema z Portici
rewolucja lipcowa 1830 r. we Francji

Ćwiczenie 3

Zapoznaj się z notatką wyjaśniającą genealogię flagi belgijskiej. Następnie spośród zamieszczonych niżej flag wskaż tę, która obowiązywała w Belgii po 1831 r.

Flaga belgijska, wariant trójkolorowej flagi francuskiej, nawiązuje do herbu Księstwa Brabancji z XII w.: pozłacany lew z czerwonymi pazurami i językiem na czarnym tle. Kiedy w 1787 r. wybuchło powstanie w Brabancji, mieszkańcy Brukseli zaczęli nosić trójkolorowe kokardy czerwono‑złoto‑czarne, odmienne od kolorów Józefa II (czerwień, biel i czerwień). Kiedy Belgia uzyskała niepodległość w 1830 r., przyjęta została oficjalnie obecna flaga, ale w owym czasie pasy były ułożone poziomo. W kolejnym roku rząd przyjął ustawę ustalającą pasy pionowe.
A Źródło: tekst dostępny online: portal Europa.eu.

R1ZftvEe4dIpV

RsgfRnYf3ZTFh

Ćwiczenie 4

Dopasuj poniższe wydarzenia do dat.

RHdLmrZrPP2yZ

Dopasuj poniższe wydarzenia do dat. 1828 Możliwe odpowiedzi: 1. proklamacja niepodległości Belgii przez rząd tymczasowy, 2. Holandia zgadza się na niepodległość i neutralność Belgii, 3. na konferencji w Londynie mocarstwa europejskie uznają niepodległość Belgii, 4. skazanie opozycyjnego dziennikarza Louisa de Pottera na karę więzienia w ramach cenzury prasowej, 5. wybuch rewolucji belgijskiej, 6. rewolucja lipcowa we Francji 25 VIII 1830 Możliwe odpowiedzi: 1. proklamacja niepodległości Belgii przez rząd tymczasowy, 2. Holandia zgadza się na niepodległość i neutralność Belgii, 3. na konferencji w Londynie mocarstwa europejskie uznają niepodległość Belgii, 4. skazanie opozycyjnego dziennikarza Louisa de Pottera na karę więzienia w ramach cenzury prasowej, 5. wybuch rewolucji belgijskiej, 6. rewolucja lipcowa we Francji X 1830 Możliwe odpowiedzi: 1. proklamacja niepodległości Belgii przez rząd tymczasowy, 2. Holandia zgadza się na niepodległość i neutralność Belgii, 3. na konferencji w Londynie mocarstwa europejskie uznają niepodległość Belgii, 4. skazanie opozycyjnego dziennikarza Louisa de Pottera na karę więzienia w ramach cenzury prasowej, 5. wybuch rewolucji belgijskiej, 6. rewolucja lipcowa we Francji I 1831 Możliwe odpowiedzi: 1. proklamacja niepodległości Belgii przez rząd tymczasowy, 2. Holandia zgadza się na niepodległość i neutralność Belgii, 3. na konferencji w Londynie mocarstwa europejskie uznają niepodległość Belgii, 4. skazanie opozycyjnego dziennikarza Louisa de Pottera na karę więzienia w ramach cenzury prasowej, 5. wybuch rewolucji belgijskiej, 6. rewolucja lipcowa we Francji VII 1831 Możliwe odpowiedzi: 1. proklamacja niepodległości Belgii przez rząd tymczasowy, 2. Holandia zgadza się na niepodległość i neutralność Belgii, 3. na konferencji w Londynie mocarstwa europejskie uznają niepodległość Belgii, 4. skazanie opozycyjnego dziennikarza Louisa de Pottera na karę więzienia w ramach cenzury prasowej, 5. wybuch rewolucji belgijskiej, 6. rewolucja lipcowa we Francji 1839 Możliwe odpowiedzi: 1. proklamacja niepodległości Belgii przez rząd tymczasowy, 2. Holandia zgadza się na niepodległość i neutralność Belgii, 3. na konferencji w Londynie mocarstwa europejskie uznają niepodległość Belgii, 4. skazanie opozycyjnego dziennikarza Louisa de Pottera na karę więzienia w ramach cenzury prasowej, 5. wybuch rewolucji belgijskiej, 6. rewolucja lipcowa we Francji

rewolucja lipcowa we Francji, proklamacja niepodległości Belgii przez rząd tymczasowy, na konferencji w Londynie mocarstwa europejskie uznają niepodległość Belgii, skazanie opozycyjnego dziennikarza <span lang="nl">Louisa de Pottera</span> na karę więzienia w ramach cenzury prasowej, Holandia zgadza się na niepodległość i neutralność Belgii, wybuch rewolucji belgijskiej

1828
25 VIII 1830
X 1830
I 1831
VII 1831
1839

Ćwiczenie 5

Umieść nazwy państw w odpowiednich miejscach tekstu.

Rfmcg5VbDLNHS

holenderskiej, Rosja, Francja, Prusy, Polsce, Austrii, Anglii, Anglia

4 XI 1830 r. zebrali się w Londynie przedstawiciele pięciu mocarstw – Francji, Anglii, Austrii, Prus i Rosji. Dzięki ich mediacji doszło do zawieszenia broni. .......................... na konferencji popierała Belgię. .........................., której niewielka armia potrzebna była do trzymania w karbach niespokojnej Irlandii, nie sprzeciwiała się już samodzielności Belgii, pod warunkiem uzyskania gwarancji, że zmiana sytuacji w Niderlandach nie wzmocni potęgi Francji.
Na zmianę stanowiska .......................... wpłynął też fakt, że w angielskich sferach gospodarczych panowało niezadowolenie z powodu odradzania się .......................... żeglugi i handlu.
.........................., skłonna zrazu do dopomożenia królowi Niderlandów w obronie jego dynastycznych praw, zajęta była tłumieniem powstania listopadowego w ........................... Powstanie to wywoływało również niepokój ........................... Żadne z tych państw nie zamierzało zatem podjąć zbrojnej interwencji w Niderlandach.
Jedynie .......................... okazywały chęć aktywnego poparcia Wilhelma I, ale Francja zagroziła im na wypadek interwencji wojną.
_{Źródło: Jan Balicki, Maria Bogucka, Historia Holandii, Wrocław–Warszawa–Kraków 1989, s. 313.}

Ćwiczenie 6

Poniżej przedstawiono stwierdzenia dotyczące historii unii belgijsko‑holenderskiej z lat 1815–1830. Przyporządkuj odpowiednie argumenty do podanych niżej tez.

R15zLzsNnTgtu

Chociaż Belgowie przeforsowali, wbrew opozycji holenderskiej, zasadę dwuizbowości Stanów Generalnych, tak aby izba mianowana dożywotnio przez króla stawiała tamę zbyt śmiałym poczynaniom Izby Drugiej, nie zyskali na tym zbyt wiele., Sprawa wprowadzenia dwóch nowych podatków – od przemiału i uboju – przyczyniła się do pogłębienia rozłamu między Holendrami a Belgami., Konstytucyjna zasada równości religii wcale nie przyczyniła się do pogodzenia Belgów i Holendrów w jednym państwie., Podczas zatwierdzania konstytucji przez Stany Generalne król zignorował głosy sprzeciwu Belgów., Unia z Holendrami okazała się bardzo niekorzystna finansowo dla Belgów., Obsada stanowisk rządowych dyskryminowała Belgów., Tak, ponieważ niektóre z zapisów konstytucji były łamane. Przykładowo Stany Generalne zbierały się tylko w Hadze, choć powinny robić to na zmianę w Belgii i Holandii.

Teza	Argument za tezą
Chociaż Belgowie przeforsowali, wbrew opozycji holenderskiej, zasadę dwuizbowości Stanów Generalnych, tak aby izba mianowana dożywotnio przez króla stawiała tamę zbyt śmiałym poczynaniom Izby Drugiej, nie zyskali na tym zbyt wiele.
Sprawa wprowadzenia dwóch nowych podatków – od przemiału i uboju – przyczyniła się do pogłębienia rozłamu między Holendrami a Belgami.
Konstytucyjna zasada równości religii wcale nie przyczyniła się do pogodzenia Belgów i Holendrów w jednym państwie.
Podczas zatwierdzania konstytucji przez Stany Generalne król zignorował głosy sprzeciwu Belgów.
Unia z Holendrami okazała się bardzo niekorzystna finansowo dla Belgów.
Obsada stanowisk rządowych dyskryminowała Belgów.

RkaGK6WlBNEsH

Poniżej przedstawiono stwierdzenia dotyczące historii unii belgijsko‑holenderskiej z lat 1815–1830. Połącz w pary tezy z odpowiednimi argumentami. Chociaż Belgowie przeforsowali, wbrew opozycji holenderskiej, zasadę dwuizbowości Stanów Generalnych, tak aby izba mianowana dożywotnio przez króla stawiała tamę zbyt śmiałym poczynaniom Izby Drugiej, nie zyskali na tym zbyt wiele. Możliwe odpowiedzi: 1. Tak, ponieważ podatki te godziły zwłaszcza w Belgów, gdyż spożywali oni więcej mięsa od Holendrów., 2. Tak, ponieważ parlament nie miał prawa inicjatywy ustawodawczej, a ministrowie byli odpowiedzialni jedynie przed królem, który miał w związku z tym władzę absolutną., 3. Tak, ponieważ Belgowie pozostali wierni Kościołowi katolickiemu i nietolerancyjny kler odgrywał tam bardzo poważną rolę we wszystkich dziedzinach życia. Na kalwińskiej północy kraju tradycja tolerancji religijnej była bardziej ugruntowana., 4. Tak, ponieważ nieobecnych podczas głosowania notabli belgijskich uznał on za zwolenników konstytucji, a część głosów przeciwnych król unieważnił jako sprzeczne z zasadą równości religii., 5. Tak, ponieważ połączono ogromny holenderski dług państwowy (2 mln guldenów) z niewielkim długiem belgijskim (32 mln) i obarczono obowiązkiem spłaty oba narody. Tymczasem gospodarka belgijska, której filarami były przemysł i rolnictwo, lepiej poradziła sobie w epoce napoleońskiej niż holenderska, oparta na handlu i żegludze., 6. Tak, ponieważ spośród siedmiu ministrów sześciu było Holendrami. Także proporcje liczby urzędników w ministerstwach były niekorzystne, np. w ministerstwie wojny na 102 Holendrów było tylko 3 Belgów, a w ministerstwie finansów stosunek ten wynosił 59 : 5 na niekorzyść Belgów. Sprawa wprowadzenia dwóch nowych podatków – od przemiału i uboju – przyczyniła się do pogłębienia rozłamu między Holendrami a Belgami. Możliwe odpowiedzi: 1. Tak, ponieważ podatki te godziły zwłaszcza w Belgów, gdyż spożywali oni więcej mięsa od Holendrów., 2. Tak, ponieważ parlament nie miał prawa inicjatywy ustawodawczej, a ministrowie byli odpowiedzialni jedynie przed królem, który miał w związku z tym władzę absolutną., 3. Tak, ponieważ Belgowie pozostali wierni Kościołowi katolickiemu i nietolerancyjny kler odgrywał tam bardzo poważną rolę we wszystkich dziedzinach życia. Na kalwińskiej północy kraju tradycja tolerancji religijnej była bardziej ugruntowana., 4. Tak, ponieważ nieobecnych podczas głosowania notabli belgijskich uznał on za zwolenników konstytucji, a część głosów przeciwnych król unieważnił jako sprzeczne z zasadą równości religii., 5. Tak, ponieważ połączono ogromny holenderski dług państwowy (2 mln guldenów) z niewielkim długiem belgijskim (32 mln) i obarczono obowiązkiem spłaty oba narody. Tymczasem gospodarka belgijska, której filarami były przemysł i rolnictwo, lepiej poradziła sobie w epoce napoleońskiej niż holenderska, oparta na handlu i żegludze., 6. Tak, ponieważ spośród siedmiu ministrów sześciu było Holendrami. Także proporcje liczby urzędników w ministerstwach były niekorzystne, np. w ministerstwie wojny na 102 Holendrów było tylko 3 Belgów, a w ministerstwie finansów stosunek ten wynosił 59 : 5 na niekorzyść Belgów. Konstytucyjna zasada równości religii wcale nie przyczyniła się do pogodzenia Belgów i Holendrów w jednym państwie. Możliwe odpowiedzi: 1. Tak, ponieważ podatki te godziły zwłaszcza w Belgów, gdyż spożywali oni więcej mięsa od Holendrów., 2. Tak, ponieważ parlament nie miał prawa inicjatywy ustawodawczej, a ministrowie byli odpowiedzialni jedynie przed królem, który miał w związku z tym władzę absolutną., 3. Tak, ponieważ Belgowie pozostali wierni Kościołowi katolickiemu i nietolerancyjny kler odgrywał tam bardzo poważną rolę we wszystkich dziedzinach życia. Na kalwińskiej północy kraju tradycja tolerancji religijnej była bardziej ugruntowana., 4. Tak, ponieważ nieobecnych podczas głosowania notabli belgijskich uznał on za zwolenników konstytucji, a część głosów przeciwnych król unieważnił jako sprzeczne z zasadą równości religii., 5. Tak, ponieważ połączono ogromny holenderski dług państwowy (2 mln guldenów) z niewielkim długiem belgijskim (32 mln) i obarczono obowiązkiem spłaty oba narody. Tymczasem gospodarka belgijska, której filarami były przemysł i rolnictwo, lepiej poradziła sobie w epoce napoleońskiej niż holenderska, oparta na handlu i żegludze., 6. Tak, ponieważ spośród siedmiu ministrów sześciu było Holendrami. Także proporcje liczby urzędników w ministerstwach były niekorzystne, np. w ministerstwie wojny na 102 Holendrów było tylko 3 Belgów, a w ministerstwie finansów stosunek ten wynosił 59 : 5 na niekorzyść Belgów. Podczas zatwierdzania konstytucji przez Stany Generalne król zignorował głosy sprzeciwu Belgów. Możliwe odpowiedzi: 1. Tak, ponieważ podatki te godziły zwłaszcza w Belgów, gdyż spożywali oni więcej mięsa od Holendrów., 2. Tak, ponieważ parlament nie miał prawa inicjatywy ustawodawczej, a ministrowie byli odpowiedzialni jedynie przed królem, który miał w związku z tym władzę absolutną., 3. Tak, ponieważ Belgowie pozostali wierni Kościołowi katolickiemu i nietolerancyjny kler odgrywał tam bardzo poważną rolę we wszystkich dziedzinach życia. Na kalwińskiej północy kraju tradycja tolerancji religijnej była bardziej ugruntowana., 4. Tak, ponieważ nieobecnych podczas głosowania notabli belgijskich uznał on za zwolenników konstytucji, a część głosów przeciwnych król unieważnił jako sprzeczne z zasadą równości religii., 5. Tak, ponieważ połączono ogromny holenderski dług państwowy (2 mln guldenów) z niewielkim długiem belgijskim (32 mln) i obarczono obowiązkiem spłaty oba narody. Tymczasem gospodarka belgijska, której filarami były przemysł i rolnictwo, lepiej poradziła sobie w epoce napoleońskiej niż holenderska, oparta na handlu i żegludze., 6. Tak, ponieważ spośród siedmiu ministrów sześciu było Holendrami. Także proporcje liczby urzędników w ministerstwach były niekorzystne, np. w ministerstwie wojny na 102 Holendrów było tylko 3 Belgów, a w ministerstwie finansów stosunek ten wynosił 59 : 5 na niekorzyść Belgów. Unia z Holendrami okazała się bardzo niekorzystna finansowo dla Belgów. Możliwe odpowiedzi: 1. Tak, ponieważ podatki te godziły zwłaszcza w Belgów, gdyż spożywali oni więcej mięsa od Holendrów., 2. Tak, ponieważ parlament nie miał prawa inicjatywy ustawodawczej, a ministrowie byli odpowiedzialni jedynie przed królem, który miał w związku z tym władzę absolutną., 3. Tak, ponieważ Belgowie pozostali wierni Kościołowi katolickiemu i nietolerancyjny kler odgrywał tam bardzo poważną rolę we wszystkich dziedzinach życia. Na kalwińskiej północy kraju tradycja tolerancji religijnej była bardziej ugruntowana., 4. Tak, ponieważ nieobecnych podczas głosowania notabli belgijskich uznał on za zwolenników konstytucji, a część głosów przeciwnych król unieważnił jako sprzeczne z zasadą równości religii., 5. Tak, ponieważ połączono ogromny holenderski dług państwowy (2 mln guldenów) z niewielkim długiem belgijskim (32 mln) i obarczono obowiązkiem spłaty oba narody. Tymczasem gospodarka belgijska, której filarami były przemysł i rolnictwo, lepiej poradziła sobie w epoce napoleońskiej niż holenderska, oparta na handlu i żegludze., 6. Tak, ponieważ spośród siedmiu ministrów sześciu było Holendrami. Także proporcje liczby urzędników w ministerstwach były niekorzystne, np. w ministerstwie wojny na 102 Holendrów było tylko 3 Belgów, a w ministerstwie finansów stosunek ten wynosił 59 : 5 na niekorzyść Belgów. Obsada stanowisk rządowych dyskryminowała Belgów. Możliwe odpowiedzi: 1. Tak, ponieważ podatki te godziły zwłaszcza w Belgów, gdyż spożywali oni więcej mięsa od Holendrów., 2. Tak, ponieważ parlament nie miał prawa inicjatywy ustawodawczej, a ministrowie byli odpowiedzialni jedynie przed królem, który miał w związku z tym władzę absolutną., 3. Tak, ponieważ Belgowie pozostali wierni Kościołowi katolickiemu i nietolerancyjny kler odgrywał tam bardzo poważną rolę we wszystkich dziedzinach życia. Na kalwińskiej północy kraju tradycja tolerancji religijnej była bardziej ugruntowana., 4. Tak, ponieważ nieobecnych podczas głosowania notabli belgijskich uznał on za zwolenników konstytucji, a część głosów przeciwnych król unieważnił jako sprzeczne z zasadą równości religii., 5. Tak, ponieważ połączono ogromny holenderski dług państwowy (2 mln guldenów) z niewielkim długiem belgijskim (32 mln) i obarczono obowiązkiem spłaty oba narody. Tymczasem gospodarka belgijska, której filarami były przemysł i rolnictwo, lepiej poradziła sobie w epoce napoleońskiej niż holenderska, oparta na handlu i żegludze., 6. Tak, ponieważ spośród siedmiu ministrów sześciu było Holendrami. Także proporcje liczby urzędników w ministerstwach były niekorzystne, np. w ministerstwie wojny na 102 Holendrów było tylko 3 Belgów, a w ministerstwie finansów stosunek ten wynosił 59 : 5 na niekorzyść Belgów.

Ćwiczenie 7

Przeanalizuj tekst deklaracji rządu tymczasowego Belgii z października 1830 r., a następnie na jego podstawie wskaż wśród podanych niżej wniosków prawdziwe i fałszywe.

Oto jest deklaracja rządu tymczasowego […]. 1. Naród belgijski odłącza się od Holandii, ażeby utworzyć oddzielne państwo związkowe. 2. Nie będzie wchodzić w układy z innymi krajami, a mianowicie z Holandią, tylko jako kraj wolny. Nie uznaje żadnego z długów, które przez obce mocarstwa w roku 1815 narzucone mu były. 3. Odbiera na powrót w posiadanie terytorium swoje; chorągiew narodowa ma być wywieszona we wszystkich gminach […]. 5. Wojsko holenderskie ma być za nieprzyjacielskie uważane i jako takie z kraju wypędzone. 6. Wszyscy obywatele belgijscy od 18 do 40 lat są powołani do broni. 7. Tam, gdzie się pokaże potrzeba wypędzenia nieprzyjaciela, winna powstać cała ludność, bez żadnej, nawet do płci, różnicy […]. 11. Wszyscy Holendrzy urzędujący w Belgiach zostaną oddaleni.
B Cytat za: Jerzy Łojek, Pisma wybrane. Wiek XIX, Kraków 2015, s. 442–443.

RUCVwRhdNSu5c

Wniosek	Prawda	Fałsz
Wszyscy obywatele belgijscy w wieku od 18 do 40 lat, bez różnicy płci, zostali powołani pod broń.	□	□
Rząd ogłosił Belgię wolnym państwem federacyjnym.	□	□
Rząd tymczasowy odrzuca wchodzenie w jakiekolwiek układy z Holandią.	□	□
Rząd tymczasowy deklaruje pełną akceptację postanowień kongresu wiedeńskiego w kwestiach belgijskich.	□	□
Odmowa uznania postanowień kongresu wiedeńskiego w sprawach belgijskich.	□	□
Z tekstu deklaracji nie wynika żądanie zupełnego zerwania Belgii z Holandią. W przypadku rozdzielenia krajów – choć nie sformułowano tego bezpośrednio – dopuszcza się utrzymanie jednej dynastii na obu tronach.	□	□
Rząd tymczasowy ogłasza detronizację domu orańskiego w Belgii.	□	□

311

Ćwiczenie 8

Przeanalizuj ilustracje oraz fragmenty doniesień prasowych z epoki, a następnie wykonaj polecenia.

Zapoznaj się z opisami ilustracji oraz fragmentami doniesień prasowych z epoki, a następnie wykonaj polecenia.

RMaD2QeHBeDdG

Na obrazie walka uliczna. Tłum ludzi napiera na siebie na miejskim placu. Jedna z osób trzyma belgijską flagę. — Gustave Wappers, *Epizod z belgijskiej rewolucji 1830*.
Źródło: 1835, Wikimedia Commons, domena publiczna.

R5Bo5yB1y7kH9

Na obrazie walka uliczna. Ludzie trzymają broń, jedna osoba trzyma belgijską flagę. Stoi na górce złożonej z wyłamanej kostki brukowej. — Constantinus Fidelio Coene, *Epizod z belgijskiej rewolucji 1830*. Obraz przedstawia rewolucyjną barykadę naprzeciwko parku w Brukseli podczas walk między belgijskimi powstańcami a siłami holenderskimi w 1830 r.
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.

R1F1CVZ1Af3WY

Na lustracji tłum ludzi trzymający broń. — Belgijscy powstańcy na ulicach Brukseli.
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.

ReJUhWJkSiIfh

Na ilustracji plan miasta Bruksela. Miasto otoczone jest murem, składa się z gęstej zabudowy i wąskich ulic. Przez miasto płyną kanały. — Plan miasta w 1830 r.
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.

RF05bfmSZocJW

Mapa przedstawiająca regiony Belgii wraz z miastami. Są to: Zachodnia Flandria z Bruges. Wschodnia Flandria z Gandawą. Antwerpia z Antwerpią. Limburgem z Hasseltem. Barbancja Flamandzka z Leuven. Bruksela (Stolica i Region Stołeczny). Hainaut z Mons. Namar z Namurem. Liege z Liege. Luksemburg z Arlon. — Regiony Belgii.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o. na podstawie Kneiphof, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.

Tekst A
Z Antwerpii. Dnia 21 września książę Fryderyk Niderlandzki wydał odezwę do mieszkańców, w której donosi, iż stosownie do prośby wielu znakomitych obywateli tego miasta wojsko narodowe [tj. królewsko‑holenderskie] wkroczy do Brukseli dla utrzymania porządku i spokojności oraz ulżenia w uciążliwej służbie mieszkańcom, strzegącym dobra publicznego. Tylko główni podżegacze zaburzeń – wyrażono w tej odezwie – obcy przychodnie nadużywający gościnności i zamącający pośród was spokojność, będą karani według praw. Ich sprawa, Brukselczykowie, nie ma nic wspólnego z waszą. Każdy opór ma być przewaga broni usunięty, a ci, którzy się takowego winnymi staną i w ręce zbrojne dostaną, będą […] kryminalnie sądzeni.
C Źródło: „Gazeta Polska” 2 X 1830.

Tekst B
Z Hamburga, d. 28 września. Podczas szturmu Brukseli zajęcie wyższej części miasta, złożonej z obszernych placów i ulic szerokich, zarządziło wojsku wiele straty, [ale] działa wnet rozproszyły pospólstwo; lecz w niższej części złożonej z ulic ciasnych i krętych bój zacięty trwał przez cały dzień i w nocy z d. 23 na 24. Wojska miało zginąć prawie 2000. Podczas jego wkroczenia strzelano na nie z wszystkich okien, rzucano kamieniami, palące się drzewo, olej wrzący i wodę. Dopiero o godzinie 3 z południa dostała się piechota na plac królewski, gdzie zatoczono działa przeciwko staremu miastu. Znaczniejsi obywatele zachowali się spokojnie. Słychać, że zdobycie Brukseli nie poskromiło rozruchów w kraju, a owszem rozjątrzyło stronnictwa.
D Źródło: „Gazeta Polska” 6 X 1830.

Tekst C
Z Antwerpii, dnia 25 września. […] Wczoraj wieczór odebraliśmy tu urzędową wiadomość o zajęciu przez wojsko całego miasta [Brukseli]; 400 jeńców przyprowadzono tutaj i zamknięto w gmachu giełdy; są między nimi ludzie bardzo biedni, bosi, z gołą głową i prawie bez odzieży; niemało jest między nimi dzieci, najwięcej 10 do 12 lat mieć mogących. Wszystkich odprowadzono teraz z giełdy na okręty stojące na Skaldzie i przy ulicy zwanej Rue Royal. Z okien strzelano szczególniej do oficerów. Walonowie i Leodyjczykowie, których było 700 do 800, dokazywali najwięcej, i oni to walcząc jak wściekli, podburzali lud brukselski. Bogatsi mieszkańcy połączyli się z księciem Fryderykiem Niderlandzkim […]. Wojsko królewskie trzykrotnie na dniu wczorajszym z dolnego miasta Brukseli ustępować musiało do części górnej, ale w końcu zwalczyło wszelkie przeszkody i zupełne odniosło zwycięstwo.
E Źródło: „Gazeta Polska” 7 X 1830.

Tekst D
Przez sztafetę wysłaną dnia 28 z Antwerpii dowiadujemy się, że wojsko królewskie było tegoż samego dnia rano zmuszone do oddalenia się z Brukseli. Stan tego miasta był jak najokropniejszy. Donoszą przy tym, że w Brügge i w Ostendzie zrobiono powstanie.
F Źródło: „Gazeta Polska” 7 i 8 X 1830.

Tekst E
Donoszą o stanie w Brukseli po wyjściu wojska holenderskiego, co następuje: place wystawiały obszerną widownię zniszczenia i rzezi, aleje w parku były krwią zbroczone; mnóstwo trupów, których wojsko zabrać ze sobą nie zdążyło, leżało w miejscu publicznych przechadzek; ułamki drzew, kraty żelazne, poutrącane kartaczami posągi widzieć można było w różnych stronach parku. Przy bramie ułożyło wojsko redutę z 6 zabitych koni. Pawilon pałacu, w którym ks. Fryderyk zwykle mieszkał, hotel Bellevue, kawiarnia […] podziurawione są od kul karabinowych i działowych. W takim samym stanie znajdują się wszystkie domy przy parku i większa ich część przy ul. Królewskiej. Lud i mnóstwo uzbrojonych ochotników zajmują jeszcze stanowiska przy parku i na przyległych ulicach; mnóstwo żołnierzy albo zbiegłych, albo w niewolę wziętych rozkwaterowano w rozmaitych domach, a oprócz nich przybywają nowe oddziały jeńców i dezerterów. Generał Halen rozłożył główną kwaterę w pałacu, na którym powiewa chorągiew brabancka.
G Źródło: „Kurier Polski” 12 X 1830.

Tekst F
Utworzony rząd tymczasowy w Brukseli rozszerza ducha powstania w całej Belgii i już mu się poddało kilka miast pobliższych. Wieśniacy w różnych miejscach powstają i łączą się z mieszkańcami Brukseli i miast innych.
H Źródło: „Wiadomości Handlowe” 12 X 1830.

Tekst G
Już cała prawie część kraju na południe od Antwerpii uznaje tymczasowy rząd w Brukseli, z którym się i wojska belgijskie łączą. Dowódcy holenderscy dostali się w niewolę. Wkrótce rząd ten ma wydać deklarację, ogłaszającą Belgium za wolne państwo federacyjne. Jeszcze się tylko trzymają cytadele w Namur i w Leodium; ostatnią zmyślali szturmem wziąć powstańcy. Gandawa, Ostenda, Mecheln, Philippeville przystały do związku.
I Źródło: „Powszechny Dziennik Krajowy” 13 X 1830.

RnQlSVYV1snLI

Podaj, po jakie środki sięgnął władca, aby tłumić powstanie Belgów, a jakich użyli powstańcy. Kim byli owi powstańcy?

Oceń skuteczność działań powstańców. Jakie były koszty zwycięstwa Belgów?

Zwróć uwagę na język relacji prasowych. Porównaj ostatnie dwie z nich (teksty F i G) z pierwszą. Jakie różnice dostrzegasz? W jaki sposób zmienił się opis stron walczących w powstaniu?

Mapa interaktywna

Dla nauczyciela