Pierwiastki kwadratowe i sześcienne
Szukanie liczby nieujemnej na podstawie danego jej kwadratu nazywa się obliczaniem pierwiastka kwadratowego z danej liczby nieujemnej.
Pierwiastkiem kwadratowym z liczby nieujemnej nazywamy taką liczbę nieujemną , której kwadrat jest równy liczbie . Pierwiastek ten oznaczamy symbolem .
Pierwiastek kwadratowy nazywany jest również pierwiastkiem stopnia drugiego.
Mówimy, że liczba w wyrażeniu to liczba podpierwiastkowa.
Jeśli i , to , wtedy i tylko wtedy, gdy .
Pierwiastków kwadratowych z liczb ujemnych nie określamy, ponieważ nie znamy takich liczb, które podniesione do kwadratu mają wartość ujemną.
Dla dowolnej liczby nieujemnej zachodzą równości:
Na przykład:
Dla dowolnej liczby zachodzą równości:
Na przykład:
Szukanie liczby na podstawie danego jej sześcianu nazywa się obliczaniem pierwiastka sześciennego z danej liczby.
Pierwiastkiem sześciennym z liczby nazywamy taką liczbę , której sześcian jest równy liczbie . Pierwiastek ten oznaczamy symbolem .
Pierwiastek sześcienny nazywany jest również pierwiastkiem stopnia trzeciego.
wtedy i tylko wtedy, gdy .
, bo
, bo
, bo
, bo
, bo
bo
, bo
, bo
, bo
bo
bo,
Dla dowolnej liczby zachodzi równość
Na przykład
czyli
Nie zawsze jest możliwe podanie takiej liczby, której druga lub trzecia potęga jest równa liczbie podpierwiastkowej. Zastanówmy się, ile jest równy . Zgodnie z pojęciem pierwiastka kwadratowego, jest to taka liczba nieujemna, której kwadrat jest równy .
Szukaną liczbą nie jest , ponieważ , ani , ponieważ .
Zatem jest większy od i mniejszy od .
Spróbujmy dokładniej przybliżyć wartość poprzez wyznaczanie kolejnych cyfr rozwinięcia dziesiętnego tej liczby. Obliczmy kwadraty liczb od do .
Ponieważ , to .
Postępując podobnie, czyli obliczając kwadraty liczb od do , otrzymamy:
Ponieważ , to .
Obliczając kwadraty liczb od do , otrzymamy:
Ponieważ , to
Postępując w podobny sposób, wyznaczymy kolejne cyfry po przecinku, które występują w rozwinięciu dziesiętnym liczby
Otrzymujemy
W rozwinięciu dziesiętnym liczby nie powtarza się żadna grupa cyfr i jest ich nieskończenie wiele. Nie można zapisać liczby w postaci liczby wymiernej.
Zatem liczba ma rozwinięcie dziesiętne nieskończone nieokresowe. Jest ona przykładem liczby niewymiernej. Jej wartość podawana jest najczęściej w przybliżeniu do dwóch miejsc po przecinku i wynosi: .
Liczba niewymierna to liczba, której nie można przedstawić w postaci ułamka , gdzie , są liczbami całkowitymi i .
Każda liczba niewymierna ma rozwinięcie dziesiętne nieskończone nieokresowe.
Przykładami liczb, które mają rozwinięcia dziesiętne nieskończone nieokresowe, są:
….
…..
Przykładami liczb niewymiernych są pierwiastki kwadratowe z liczb dodatnich, które nie są kwadratami liczb wymiernych i pierwiastki sześcienne z liczb, które nie są sześcianami liczb wymiernych. Na przykład:
Do obliczeń stosuje się ich przybliżenia, najczęściej z dokładnością do dwóch cyfr po przecinku, które otrzymujemy na przykład za pomocą kalkulatora.
Oblicz w pamięci.
Oblicz w pamięci.
Oblicz w pamięci.
Oblicz.
Oblicz.
Które z podanych liczb są wymierne, a które niewymierne?
Przeciągnij elementy z dolnej sekcji do górnej.
<span aria-label="pierwiastek sześcienny z początek ułamka, osiem, mianownik, sześćdziesiąt cztery, koniec ułamka" role="math"><math><mroot><mrow><mfrac><mrow><mn>8</mn></mrow><mrow><mn>64</mn></mrow></mfrac></mrow><mrow><mn>3</mn></mrow></mroot></math></span>, <span aria-label="pierwiastek kwadratowy z dziewięć" role="math"><math><msqrt><mrow><mn>9</mn></mrow></msqrt></math></span>, <span aria-label="początek ułamka, pierwiastek kwadratowy z cztery, mianownik, trzy, koniec ułamka" role="math"><math><mfrac><mrow><msqrt><mrow><mn>4</mn></mrow></msqrt></mrow><mrow><mn>3</mn></mrow></mfrac></math></span>, <span aria-label="początek ułamka, dwadzieścia trzy, mianownik, pierwiastek sześcienny z osiem, koniec ułamka" role="math"><math><mfrac><mrow><mn>23</mn></mrow><mrow><mroot><mrow><mn>8</mn></mrow><mrow><mn>3</mn></mrow></mroot></mrow></mfrac></math></span>, <span aria-label="pierwiastek kwadratowy z dziewięć przecinek zero dziewięć" role="math"><math><msqrt><mrow><mn>9,09</mn></mrow></msqrt></math></span>, <span aria-label="pierwiastek sześcienny z minus, sto dwadzieścia jeden" role="math"><math><mroot><mrow><mo>-</mo><mn>121</mn></mrow><mrow><mn>3</mn></mrow></mroot></math></span>, <span aria-label="pierwiastek kwadratowy z sto dwadzieścia jeden" role="math"><math><msqrt><mrow><mn>121</mn></mrow></msqrt></math></span>, <span aria-label="pierwiastek kwadratowy z początek ułamka, dwadzieścia pięć, mianownik, osiem, koniec ułamka" role="math"><math><msqrt><mrow><mfrac><mrow><mn>25</mn></mrow><mrow><mn>8</mn></mrow></mfrac></mrow></msqrt></math></span>, <span aria-label="pierwiastek kwadratowy z jeden przecinek cztery" role="math"><math><msqrt><mrow><mn>1,4</mn></mrow></msqrt></math></span>, <span aria-label="pierwiastek sześcienny z minus, dwadzieścia siedem" role="math"><math><mroot><mrow><mo>-</mo><mn>27</mn></mrow><mrow><mn>3</mn></mrow></mroot></math></span>, <span aria-label="pierwiastek sześcienny z minus, jeden" role="math"><math><mroot><mrow><mo>-</mo><mn>1</mn></mrow><mrow><mn>3</mn></mrow></mroot></math></span>, <span aria-label="pierwiastek kwadratowy z pięć" role="math"><math><msqrt><mrow><mn>5</mn></mrow></msqrt></math></span>, <span aria-label=" minus, pierwiastek sześcienny z minus, początek ułamka, jeden, mianownik, tysiąc, koniec ułamka" role="math"><math><mo>-</mo><mroot><mrow><mo>-</mo><mfrac><mrow><mn>1</mn></mrow><mrow><mn>1000</mn></mrow></mfrac></mrow><mrow><mn>3</mn></mrow></mroot></math></span>, <span aria-label="pierwiastek kwadratowy z dwadzieścia pięć" role="math"><math><msqrt><mrow><mn>25</mn></mrow></msqrt></math></span>
liczby wymierne | |
---|---|
liczby niewymierne |
Oblicz, jaką długość ma bok kwadratu, którego pole jest równe
Oblicz długość krawędzi sześcianu, którego objętość jest równa podanej wartości.
Oblicz wartość podanego wyrażenia arytmetycznego.
Oblicz wartość podanego wyrażenia arytmetycznego.