Carménère to szczep uprawiany głównie w Chile. Wytwarzane z jego gron wina powinno się pić młode. Szczep pozwala uzyskać wina aromatyczne, o silnej nucie przypraw, tytoniu i gorzkiej czekolady. Wina zrobione z dojrzałych owoców charakteryzują się mocną budową.

W kuchni wina te sprawdzą się ze wszelkimi mięsami, dla których wiodącą przyprawą są aromatyczne zioła. Będą pasowały do węgierskich paprykarzy i ostrych potraw, a także jako dodatek do tłustej kaczki w ziołach. Podamy je również do jagnięciny panierowanej w ziołach lub klopsów jagnięcych z kolendrą i miętą. Ponieważ wina te charakteryzują się lekko wędzonymi nutami, będą pasowały do bekonu i sałatek z dodatkiem serów pleśniowych, a również do grillowanych warzyw.

Chardonnay daje wina zróżnicowane. Dzięki wysokiej zawartości cukrów w gronach, może dawać wina o wysokiej zawartości alkoholu. Z jego gron możliwe jest również wytwarzanie win likierowych, jak to się robi w Australii. Jest jedną z najpowszechniej występujących odmian białych winogron. Białe wina burgundzkie, a w szczególności najlepsze z nich Chablis, są wytwarzane ze szczepu Chardonnay.

Wina te pasują idealnie do krabów, krewetek i grillowanych ryb oraz do wiosennych warzyw. Inne wina, szczególnie te dojrzewające w dębowych beczkach, będą komponowały się z pieczonym kurczakiem i maślaną perliczką. Stanowią dobre połączenie z pasztetami rybnymi, lekkimi makaronami, szczególnie serwowanymi z cytrynowymi sosami.

Z odmiany Chenin Blanc najczęściej powstają wina musujące. Szczep jest podatny na zakażenia szlachetną pleśnią, dlatego często służy do wyrobu win likierowych. Aromat win z tego szczepu produkowanych w Europie przywodzi na myśl rześkie owoce i jest nieco jabłkowy. W RPA, gdzie odmiana ta jest nazywana Steen, produkowane wina mają bardziej cytrusowy aromat.

Mogą być serwowane do pieczonego drobiu, grillowanego łososia czy steków z tuńczyka, ale przede wszystkim do ravioli i past na bazie sosów śmietanowych i serowych. Genialnie komponuje się je z potrawami z dodatkiem kaparów. Szefowie kuchni polecają wina ze szczepu Chenin Blanc do wszelkiego rodzaju sałatek i drobnych przekąsek z owocami morza czy rybami. Na bazie ich przyrządza się zupę czosnkową. Słodkie wina z tego szczepu podaje się z brzoskwiniowymi deserami, zaś wina półwytrawne z lekkimi serami, np. kremowym Cheddarem.

To uniwersalny szczep z regionu Tokaj, gdzie stanowi około 70% upraw. Wytwarza się z niego słynne słodkie wina tokajskie, jak choćby Tokaj Aszu, ale także wytrawne wina tokajskie w stylu win burgundzkich. Szczep jest podatny na porażenie szlachetną pleśnią. Wina wytrawne z tego szczepu mają wysoką kwasowość, nuty mineralne i aromaty cytrusowe.

Wina wytrawne Furmint będą nadawały się do wszystkich potraw, gdzie dominującym ziołem jest kozieradka lub mieszanka przypraw curry, gdyż występuje w nich ten sam związek aromatyczny – sotolon, który w wysokim stężeniu nadaje kozieradce i curry charakterystyczny aromat. W winach słodkich Furmint koncentracja tego związku jest niższa, a jego aromat przypomina karmel i suszone owoce. Słodkie tokaje podajemy z pieczonymi owocami z polewami. Warto kierować się zasadą, że im słodsze wino, tym słodszy powinien być deser, który do niego podajemy. Wina tego gatunku można serwować ponadto z potrawami pikantnymi jak ser pleśniowy Stilton, karmelizowany łosoś i wszelkie dania z kaczych i gęsich wątróbek. Tokaje wytrawne podamy z marynowanymi warzywami w stylu węgierskim, białymi szparagami, pieczonym boczkiem wieprzowym i węgierską zupą rybną z suma.

Podstawowe aromaty tej odmiany to gorzka pomarańcza, aromat liczi, kumkwat i płatki róż. Jest ona popularna w Niemczech, ta z Austrii jest nieco oleista, a w dobrych latach grona zachowują wysoką kwasowość przy dość dużej zawartości alkoholu (14%), co daje im potencjał starzenia. Dobrze leżakowane wina z Gewürztraminer wybuchają dodatkowymi aromatami kwiatów muszkatu i migdałów.

Wina z tej odmiany świetnie komponują się z bardzo aromatycznymi potrawami, np. słodko‑pikantnymi potrawami z kuchni marokańskiej i bliskowschodniej, z kaczką pieczoną z jabłkami lub w pomarańczach, piersią indyczą na mocnym kminkowym chlebie, z pikantnymi kiełbasami. Jeśli z tymi winami podajemy ryby, nie należy łączyć ich z cytryną lub kwaśnymi przyprawami. Najlepiej sprawdzą się ryby wędzone czy pasta z makreli. Prawdziwym hitem dla win z tego szczepu będzie pizza „Bianca” z dużą ilością sera i ziół, które uwydatnią ich lekko perfumowany charakter.

To podstawowa austriacka odmiana winogron. Wina z tego szczepu, niezależnie od wieku, charakteryzują się ziołową nutą i czymś, co błyskawicznie odróżnia je od innych win, czyli wyraźna nutą świeżo zmielonego białego pieprzu, grapefruita i kopru.

Jeśli istnieje białe wino, które można podać do wszystkiego, to jest to młody Grüner. Jak rzadko które wino, dobrze komponuje się z karczochami i szparagami. Będzie pasowało do wszystkich ziołowych potraw oraz dań z zielonych warzyw, np. młodej kapusty, duszonej z koperkiem i czosnkiem. Pasuje również do grzanek z mozzarellą i pokrojoną w paski szynką wędzoną. Jest świetny w połączeniu z białymi mięsami. Stanowi podstawę wiedeńskiej zupy winnej oraz sznycla wiedeńskiego. W Austrii Grüner podaje się również do cielęciny. Jest dobry w połączeniu z potrawami w śmietanowo‑ziołowych sosach. Jednym z deserów, z którymi można serwować Grüner, są truskawki, oprószone delikatnie białym pieprzem.

Odmiana Malbec pozwala uzyskać wina taniczne, o aromacie jeżyn, tytoniu i pięknym, atramentowo‑czerwonym kolorze. W Argentynie szczep ten daje głębokie wina, o wyraźnym fiołkowym aromacie. W gorszych rocznikach wina są słabe i wiotkie. Malbec jest świetnym winem do kupażowania. Jeśli jest winem jednoodmianowym, daje ciekawy, nieco garbnikowy smak.

Będzie genialnym dodatkiem do burgera z serem pleśniowym, do potraw z jagnięciny z miętą, potraw z dużą ilością ziół. Lubi sosy grzybowe i makarony. Starsze wina będą nadawały się do dziczyzny. Generalnie Malbec pasuje do każdej potrawy z grilla. Jako dodatek do gotowania oraz do spożycia sprawdzi się też do dań, w których używa się wędzonych śliwek.

Odmiana Merlot to jedna z najbardziej uniwersalnych odmian winorośli o charakterystycznym aromacie śliwek. W rejonach winiarskich nowego świata jednoodmianowe Merloty dają wina mocne o intensywnych jeżynowo‑śliwkowych aromatach. Produkowane we Francji są zbierane nieco wcześniej, dzięki czemu zachowują większą kwasowość i mniejszą zawartość alkoholu. Pojawiające się w nich aromaty to maliny i truskawki, z typową nutą jasnych śliwek, nieco korzenną.

Merlot może być serwowane do grillowanego mięsa czy grzybowych sosów.

To odmiana winorośli uprawiana najczęściej we Włoszech. Charakteryzuje się głęboką czerwoną barwą, aromatem wiśni i moreli. Daje wina gładkie, o przyjemnej zawartości tanin.

Wina te świetnie komponują się z lekkimi, smażonymi mięsami i potrawami z fasoli. W Toskanii nieodmiennie podaje się je właśnie do potrawy na bazie kiełbasek toskańskich i białej drobnej fasoli. Pasuje do dań z koprem włoskim, a także do większości pizz. Świetnie będą pasowały do mięs z szałwią i czosnkiem, pieczonej kaczki, potraw ze smażonych ziemniaków (koniecznie z czosnkiem i szałwią), lekkich sałat na bazie zielonych warzyw i pomidorów.

Nebbiolo to jeden z najwspanialszych włoskich szczepów. Nazwa nawiązuje do mgły (wł. nebbia oznacza mgłę), która osnuwa piemonckie winnice w drugiej połowie października. Wówczas właśnie zbiera się dojrzałe grona. W aromatach win wytwarzanych z tego szczepu znajdziemy truflę, suszone śliwki, wiśnie i tytoń. Stare wina ze szczepu Nebbiolo są nieco oleiste, a jeśli zamiesza się je w kieliszku, pozostawiają charakterystyczne ciemnopomarańczowe smugi. Jest to jeden ze sposobów na sprawdzenie wieku wina i tego, czy pochodzi w 100% z tego właśnie szczepu. Wszystkie wina z Nebbiolo potrzebują leżakowania, które wspomaga ich wyrównanie i zharmonizowanie. Młode wina mają piękny jasnorubinowy kolor, a w miarę starzenia ciemnieją, aby w końcu osiągnąć głęboko rubinową, nieomal czarną, czerwień. Jednym z najwspanialszych win wytwarzanych z tego szczepu jest Barolo. Wina te wymagają minimalnie 45 miesięcy leżakowania.

Duża zawartość tanin w winie pozwala łączyć je z bogatymi i tłustymi sosami, szczególnie grzybowymi. Wysoka kwasowość sprawia, że będzie dobrym towarzyszem także sosów pomidorowych. Wina z Nebbiolo pasują do steków z każdego rodzaju mięsa, bowiem wysoka kwasowość równoważy tłuszcz zawarty w mięsie. Można serwować je z pizzą. Ziemiste aromaty będą komponowały się z mocnymi serami czy truflami. Wino sprawdzi się także z orzechami i bardzo gorzką czekoladą. Jednak zdecydowanie najlepszym połączeniem będzie stek jagnięcy lub pieczona kaczka w ziołach.

Odmiana Pinot Gris, mimo że ma różowawe grona, służy do produkcji win białych i jest uznawana za szczep biały. We Włoszech nosi nazwę Pinot Grigio, zaś w Niemczech Grauburgunder. Bukiet smakowy i aromatyczny wina, w dużej mierze zależy od tego, gdzie uprawiano winorośl. Generalnie wina wyprodukowane z Pinot Gris są kwasowe, mają aromat cytrusów i miodu, co nadaje im niepowtarzalny charakter. Wina z Alzacji mają większy potencjał starzenia się, dzięki czemu są mocniejsze, mają słomkową barwę i nieco oleistości. Wina z Włoch są bardziej owocowe i lekkie.

Alzackie Pinot Gris mogą być serwowane do pikantnych i tłustych potrawach, gdyż zawarty w nich tłuszcz zostanie zrównoważony przez naturalną kwasowość wina, zaś pikanteria przez jego słodycz. Wszystkie wina, niezależnie od miejsca produkcji, będą komponować się z pikantnymi rybami, owocami morza, mocnymi i wyrazistymi serami, smażonym kurczakiem, pikantnymi skrzydełkami czy grillowana piersią z kurczaka. Miodowe aromaty wina dobrze współgrają z ciastami orzechowymi oraz z szarlotką z bitą śmietaną.

To jeden z najpopularniejszych szczepów winogron na świecie. Ma nieco ziemisty smak, o aromacie truskawek, jest jasnoczerwone i trudne w winifikacji. Odmiana Pinot Noir nie jest łatwa w uprawie, a przy fermentacji wino z niej produkowane bywa kapryśne i nieprzewidywalne. Jeśli jednak uda się je stworzyć, to otrzymujemy wspaniałe lekkie wino, o krwistoczerwonej barwie, z aromatem czerwonych owoców, rabarbaru czy malin. Wina z Nowego świata są bardziej owocowe niż te z Europy.

Pinot Noir doskonale łączy się z drobiem. Jego wysoka kwasowość dobrze współgra z tłustą kaczką czy gęsią, a owocowe nuty pasują do jabłek, z którymi najczęściej serwuje się ten drób. Cięższe wina z Nowego Świata doskonale nadadzą się również do dań z wieprzowiny w jabłkach czy śliwkach. Lekkie Pinot Noir z Burgundii pasuje do kurczaka czy ryb, w tym – jako jedno z niewielu czerwonych win – do ryb z grilla. Doskonale sprawdzi się w towarzystwie fig, deski serów, wędlin.

Pinotage jest rodzimą odmianą uprawianą w Republice Południowej Afryki. Do niedawna służyła głównie do kupażowania (z Pinot Noir), ale obecnie produkuje się z niej wina jednoodmianowe. Wina z tej odmiany charakteryzuję się rustykalnym charakterem, są lekko kwasowe i dość mocno garbnikowe, z dominującymi aromatami śliwki, dymu i czekolady.

Pinotage lubi ciężkie grillowane mięsa, a ponieważ jest garbnikowe, będzie doskonałym dodatkiem do potraw BBQ, a także do sera Cheddar, wędzonej Goudy czy Gran Padano.

Primitivo, w USA noszące nazwę Zinfandel, daje mocne wina, o aromatach zbliżonych do korzennych przypraw i tytoniu. Duża zawartość alkoholu w tych owocowych winach daje wrażenie oleistości. W aromatach pojawia się truskawka, malina i porzeczka.

Primitivo ma w sobie nutę słodyczy, dlatego świetnie łączy się z pikantnymi potrawami. Sprawdzi się z glazurowanymi żeberkami, pieczonym z kością schabem, jagnięciną z rusztu, curry na bazie pomidorów, pizzą z pikantnym pomidorowym sosem albo makaronem. Doskonale współgra z mocno przyprawianymi daniami wegetariańskimi, np. sałatką z grillowanymi cukiniami, papryką i orzechami, a także z grillowanymi serami.

Wysoka ekspresja miejsca pochodzenia w tym winie (terroir) sprawia, że jego smaki i aromaty i charakter będą w głównej mierze zależały od tego, skąd dane wino pochodzi. Półsłodkie Rieslingi charakteryzują się mrowiącą na języku kwasowością oraz nutą cytryny.

Słodkie Rieslingi współgrają z bardzo słodkimi ciastami, np. jagodowymi, bezami i kremami, zaś te wytrawne i półsłodkie, z powodu naturalnej słodyczy, mogą być serwowane z pikantnymi tajskimi czy meksykańskimi potrawami. Zarówno słodycz, jak i kwasowość wina będą pasowały do wyrazistych serów, np. Roquefort czy Stilton. Jeśli chodzi o sosy do makaronów, to najlepszym rozwiązaniem będzie sos pomidorowy, bowiem naturalna słodycz i kwasowość pomidorów świetnie skomponuje się z rześkim Rieslingiem. W Niemczech wina używa się także do gotowania białej kapusty, dzięki czemu danie zyskuje na szlachetności.

To szczep uprawiany głównie we Włoszech. Produkuje się z niego wino Chianti Clasico, które musi zawierać 80% soku z tej odmiany. Opisuje się je jako lekko kwasowe, rustykalne, ziemiste, z aromatami czerwonych owoców i pomidora.

Chianti dobrze pasuje do warzyw i potraw z nich sporządzonych. Wysoka kwasowość i ilość garbników wina pozwalają na łączenie go z potrawami tłustymi i mięsnymi. Rustykalny charakter sprawdzi się z potrawami aromatyzowanymi ziołami i lekko pikantnymi, z serami, pizzą i makaronami z pomidorowymi sosami. Pasuje również do zupy z ciecierzycy i wegetariańskich potraw na bazie fasoli. Na bazie tego wina robi się we Włoszech zupę rybną z pomidorami.

To jedna z najpopularniejszych odmian na świecie i nie ma regionu winiarskiego, który nie uprawiałby tej odmiany. Typowe dla niego aromaty to cytryna, suszone zioła, marakuja, owoce tropikalne i agrest. Wina są rześkie, o wysokiej kwasowości.

Doskonale współgrają ze skorupiakami, rybami i owocami morza. Ich wysoka kwasowość pozwala łączyć je z tłustymi potrawami na bazie śmietany, masła i oliwy. Ponieważ zawierają ziołowe aromaty, to dobrze łączą się z pietruszką, tymiankiem i rozmarynem. Jako jedne z niewielu win mogą być serwowane do sushi. Klasyczne połączenie to Sauvignon Blanc z kozim serem, ale również nadaje się do innych serów. Sauvignon Blanc stanowi dobre połączenie z drobiem, np. z indykiem w ziołach czy panierowaną piersią z kurczaka w serze Peccorino. Rozmaite dania z makaronów z zielonym pesto będą idealnie smakowały w połączeniu z tym winem.

To szczep, z którego produkowane są wina o charakterystycznych aromatach porzeczki, pieprzu, tytoniu i jeżyny. Na ogół młode wina z Syrah w nie nadają się do picia, są bardzo cierpkie i mają dużą ilość garbników. Dopiero długi czas leżakowania w beczkach harmonizuje je. W chłodnych regionach mogą dawać cięższe ziemiste aromaty mięty.

Ze względu na dość wysoką kwasowość i cierpkości, Syrah pasuje do tłustych i bogatych w smaki dań, np. steków, burgerów, mięs z grilla. Posmaki miętowe predestynują je do dań z jagnięciny, szczególnie pieczonej lub z grilla. Ponieważ Syrah jest winem mocnym, można serwować je z pieczoną golonką oraz kiełbasą z rusztu. Co ciekawe sprawdza się przy potrawach wegetariańskich, np. daniach z soczewicy, z grillowanymi warzywami i wszystkimi grzybami, np. sosami z leśnych grzybów. Syrah lubi sery pikantne i twarde oraz słone pleśniowe. Pasuje także do deserów z ciemnej czekolady.

Ten szczep to gówna odmiana winorośli w rejonie Rioja, w Hiszpanii. Daje wina o owocowej kwasowości, z pikantnymi aromatami przypraw korzennych, o mocnym smaku wiśni, śliwki i jeżyn. Wina starzone w beczkach nabierają dodatkowo waniliowego aromatu. Jest czwartym co do częstości nasadzeń szczepem na świecie, ale najpełniejsze i najwspanialsze wina są produkowane w Rioja.

Wino to doskonale nadaje się do tłustych mięs, jagnięciny i ciężkich pomidorowych potraw. Ponieważ ma pikantne i ziołowe aromaty, będzie pasowało do nieco bardziej wyrazistych dań. Współgra z szynkami i wszelkimi daniami z tłustej wieprzowiny. Dobrze sprawdzi się w połączeniu z owczymi serami.

Solaris wyhodowano w 1975 roku. W nucie aromatycznej win z tego szczepu daje się wyczuć ananas i orzechy laskowe. Duża zawartość cukrów powoduje, że wina z niego są naturalnie słodkie.

Solaris doskonale nadają się do serwowania z potrawami delikatnie pikantnymi.

Odmiana bardzo odporna na choroby, od wielu lat uprawiana w Polsce. Przy dobrych warunkach nie wymaga ochrony chemicznej, co czyni ją szczególnie cenną do uprawy w winnicach ekologicznych. Daje wina o dość niskiej zawartości alkoholu, ale o bogatym aromacie owocowym brzoskwiń, moreli, mandarynek, bananów, ale także miodu i orzechów laskowych. Winogrona tej odmiany są często porażone szlachetną pleśnią, co wykorzystują winiarze, tworząc niej wina półsłodkie.

Ze względu na podwyższoną kwasowość, idealnie nadaje się do delikatnych ryb i owoców morza oraz białych mięs.

Odmiana hybrydowa, o intensywnej rubinowej barwie. W Polsce daje wino dobrej jakości, o owocowych nutach wiśni, jeżyn, tytoniu. Jest gładkie i przyjemne w piciu, z niewielkimi taninami.

Wino z Leon Millot należy serwować do risotto, gęstych zup na bazie fasoli, potraw duszonych i gulaszy oraz pieczonych mięs.