Prezentacja multimedialna
Zapoznaj się z prezentacją multimedialną. Wyjaśnij, dlaczego Aleksander Wielopolski nie cieszył się społecznym poparciem, a jego politykę oceniano jako zdradę interesów narodowych. Podaj dwa argumenty.
Na tronie carskim w 1856 r. zasiadł car Aleksander II. Podczas jego panowania Rosja weszła na drogę reform. Zmiany, których dokonywano w Imperium, szerokim echem odbiły się na ziemiach podporządkowanych carowi, m.in. w Królestwie Polskim.
W Królestwie Polskim nastąpiło wielkie ożywienie patriotyczne. Ukształtowały się dwa przeciwstawne ugrupowania: białych i czerwonych. Łączył je jeden cel: odzyskanie niepodległości, a dzieliło to, w jaki sposób chciano go osiągnąć. Było też trzecie ugrupowanie, najmniej liczne, na czele którego stał margrabia Aleksander Wielopolski.
Aleksander Wielopolski postulował rezygnację z dążeń niepodległościowych i zawarcie ugody z carem, dążąc tym sposobem do odzyskania chociażby części autonomii, którą Królestwo miało w 1815 r.
Postawa Wielopolskiego odpowiadała władzom carskim, którym zależało na łagodzeniu stosunków z polskimi elitami. W 1861 r. Wielopolski został dyrektorem przywróconej Komisji Rządowej Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. Kilka miesięcy później złożył dymisję. Po raz kolejny Rosja odwołała się do Wielopolskiego w czerwcu 1862 r., gdy mianowano go naczelnikiem rządu cywilnego, czyli prezesem rady ministrów. W praktyce cała administracja znalazła się w rękach margrabiego. Wszystkie decyzje Rady Administracyjnej wymagały jego kontrasygnaty. Powtórnie została powołana do życia Rada Stanu, do której Wielopolski wprowadził wiele ważnych osobistości. Rada debatowała nad projektami ustaw i budżetem. Margrabiemu, mimo braku własnej armii i sejmu, udało się wynegocjować szereg ustępstw, które gwarantowały częściową samodzielność Królestwa Polskiego.
Jako dyrektor Komisji Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, a następnie naczelnik rządu cywilnego Wielopolski przeprowadził polonizację administracji. Dotychczas ok. 40 proc. wyższych stanowisk znajdowało się w rękach Rosjan. Margrabia nie tylko wprowadził do administracji Polaków, ale też poprawił jakość pracy urzędników.
Kolejna była reforma szkolnictwa. Wielopolski wprowadził nowe podręczniki i programy nauczania, otworzył szereg szkół – elementarnych wiejskich i miejskich. W 1862 r. powołano uczelnię o charakterze uniwersyteckim pod nazwą Szkoły Głównej Warszawskiej, która w krótkim czasie wywarła ogromny wpływ na dzieje polskiej nauki i kultury.
Z inicjatywy Wielkopolskiego zostały także zniesione wszystkie ograniczenia wobec ludności żydowskiej. Jej przedstawiciele mogli odtąd pełnić funkcje publiczne. W wyniku tego procesu stopniowo postępowała asymilacja Żydów.
W sprawie chłopskiej margrabia uczynił niewiele poza tym, że obiecał chłopom „oczynszowanie z urzędu” i likwidację serwitutów.
Prowadzona przez Wielopolskiego polityka ugody od początku nie miała zbyt wielu zwolenników w społeczeństwie polskim. Margrabię przedstawiano często jako agenta Moskwy. W 1862 r. podjęto nawet nieudaną próbę zamachu na jego życie. On sam też niewiele robił, by zjednać sobie przychylność Polaków. Duma Wielopolskiego i promowanie swojej rodziny jeszcze bardziej zniechęcały do jego polityki.
Wielopolski wzbudził największą niechęć, gdy na wieść o przygotowaniach do powstania ogłosił brankę do wojska. W ten sposób doprowadził do rozbicia siatki spiskowej. Nie udało mu się jednak osiągnąć najważniejszego celu: mimo starań nie powstrzymał wybuchu powstania. Polityka Wielopolskiego poniosła porażkę, a on sam został zdymisjonowany przez cara Aleksandra II. Wyjechał do Drezna, gdzie wiódł życie bezczynne, trzymając się z dala od polityki, zniechęcony do niej i swojej ojczyzny. Zmarł w 1877 r. po ciężkiej chorobie i został pochowany w nekropolii ordynatów pińczowskich w Młodzawach Małych.
Napisz przemowę w imieniu Wielopolskiego, którą ten mógłby wygłosić na forum Rady Stanu. Postaraj się przekonać słuchaczy do polityki ugody z Rosją i rezygnacji z idei niepodległościowych.
Napisz jedno- lub dwuzdaniową inskrypcję, która mogłaby się znaleźć na trumnie Wielopolskiego. Zwróć uwagę na to, czego chciał dokonać margrabia i czy odniósł sukces.