Przeczytaj
Jako jednostkę pola obierzemy kwadrat o boku (kwadrat jednostkowy). Pole danej figury jest równe liczbie kwadratów jednostkowych lub jego części mieszczących się całkowicie w mierzonej figurze.
Takie określenie pola niejawnie używa pojęcia granicy ciągu (jego części), pojęcia nieużywanego we wcześniejszych etapach edukacji. Jest to dolne oszacowanie pola figury i dobrze sprawdza się w typowych przypadkach.
Najczęściej używana definicja pola odwołuje się do konstrukcji, której idea polega na podziale płaszczyzny, na której znajduje się figura, siatką przylegających kwadratów. Następnie wybieramy te kwadraty, które mają choćby jeden punkt wspólny z figurą i sumujemy ich pola. Powtarzając powyższe podziały, zmniejszając długość boku kwadratu, suma pól kwadratów dobrze przybliży pole figury.
Pole wielokąta
Pole kwadratu o boku :
Pole równoległoboku (prostokąta) o boku i wysokości opuszczonej na ten bok:
Pole trójkąta o podstawie i wysokości opuszczonej na tę podstawę:
Pole trapezu o podstawach i oraz wysokości :
Pole czworokąta o prostopadłych przekątnych długości i :
Pole wielokąta w układzie współrzędnych
Wzór Picka – praktyczny wzór na obliczanie pola wielokąta prostegowielokąta prostego, którego wierzchołki są punktami kratowymipunktami kratowymi na płaszczyźnie.
Zgodnie z tym wzorem pole wielokąta jest równe
gdzie:
oznacza liczbę punktów kratowych leżących wewnątrz wielokąta,
oznacza liczbę punktów kratowych leżących na brzegu wielokąta.
Powyższy wzór jest prawdziwy jedynie dla wielokątów prostych (złożonych z jednego kawałka i bez dziur).
Kwadrat ma pole . Wierzchołki kwadratu połączono ze środkami przeciwległych boków. Wyznaczmy pole zacieniowanego kwadratu.
Rozwiązanie
Zauważmy, że różowe trójkąty są przystające, więc kwadrat jest przystający do zacieniowanego. Podobnie możemy uzyskać pozostałe trzy inne przystające kwadraty. Duży kwadrat „składa się” z pięciu takich kwadratów. Więc szukane pole zacieniowanego kwadratu jest równe .
Trójkąt ma pole równe . Punkt leży na prostej , bliżej punktu oraz . Punkt leży na prostej , bliżej punktu oraz . Punkt leży na prostej , bliżej punktu oraz . Zastanówmy się jak obliczyć pole trójkąta .
Rozwiązanie
Wykorzystamy prosty fakt, że środkowa trójkąta dzieli go na dwa trójkąty o równych polach. Dowód tej własności wynika bezpośrednio z definicji środkowej i wzoru na pole trójkąta. Korzystając z powyższej obserwacji dla trójkątów , , dostajemy równości pól:
, , .
Podobnie dla trójkątów , , otrzymujemy równości:
, , .
Więc pole trójkąta jest równe .
Przekątne trapezu o podstawach i przecinają się w punkcie . Uzasadnijmy, że pole trójkąta jest równe polu trójkąta .
Rozwiązanie
Zauważmy, że punkty i leżą na prostej równoodległej od prostej , więc trójkąty i mają taką samą podstawę i tę samą długość wysokości. Zatem mają równe pola . Pola tych trójkątów są ponadto równe sumie pól trójkątów odpowiednio oraz . Odejmując obustronnie od równości wartość pola trójkąta otrzymujemy tezę.
W następnym przykładzie wykorzystamy własności pola do udowodnienia ciekawej własności.
Uzasadnimy, że suma odległości dowolnego punktu leżącego wewnątrz trójkąta równobocznego od boków tego trójkąta jest stała, tzn. nie zależy od wyboru tego punktu.
Rozwiązanie
Oznaczmy długość boku trójkąta przez , wysokość przez oraz końce odcinków wyznaczających odległość punktu od boków , , odpowiednio , , .
Policzmy pole trójkąta równobocznego na dwa sposoby:
oraz
.
Zatem otrzymujemy
.
Dzieląc obustronnie powyższą równość przez otrzymujemy
.
Zatem suma odległości nie zależy od wyboru punktu i jest równa wysokości wyjściowego trójkąta równobocznego.
Zauważmy, że powyższe rozumowanie możemy zastosować do czworościanu i pokazać, że suma odległości dowolnego punktu wewnątrz czworościanu foremnego od ścian tego czworościanu jest stała.
Punty , , , są środkami odcinków odpowiednio , , , czworokąta . Niech proste i przecinają się w punkcie . Udowodnimy, że suma pól czworokątów i jest równa sumie pól czworokątów i .
Rozwiązanie
Z warunków zadania otrzymujemy równości następujących pól trójkątów:
Aby otrzymać tezę wystarczy dodać stronami odpowiednie pola, wynikające z powyższej równości:
.
Zatem .
Słownik
wielokąt, którego boki tworzą zamkniętą łamaną (z czego wynika, że jest figurą spójną bez dziur), a dwa jego boki mają punkt wspólny tylko, gdy są sąsiadami
punkt, którego współrzędne w prostokątnym układzie współrzędnych są liczbami całkowitymi