Przeczytaj
Dializa (gr. dialysis, rozdzielenie) to leczenie nerkozastępcze – jego celem jest oczyszczenie krwi ze szkodliwych produktów przemiany materii, nadmiaru wody i innych niepożądanych substancji, których nie są w stanie usunąć nieprawidłowo pracujące nerki. Leczenie tego typu prowadzone jest przede wszystkim u osób ze schyłkową niewydolnością nerekschyłkową niewydolnością nerek oraz u pacjentów, u których stwierdzono ciężkie zatrucie niektórymi substancjami (np. alkoholem etylowym).
W leczeniu nerkozastępczym stosowane są powszechnie dwie formy dializoterapii: hemodializa (tzw. oczyszczanie zewnątrzustrojowe) oraz dializa otrzewnowa (tzw. oczyszczanie wewnątrzustrojowe). Niezależnie od formy prowadzonego leczenia jego celem jest stałe lub czasowe zastąpienie funkcji nerek, które ustały w wyniku odwracalnych lub nieodwracalnych zmian w obrębie tego narządu.
Typy dializ
Jest dominującą metodą oczyszczania zewnątrzustrojowego stosowaną w leczeniu niewydolności nerek. Polega na wielokrotnym przepuszczaniu krwi chorego przez specjalne urządzenie, tzw. dializator (sztuczna nerka), który pełni taką samą funkcję, jak zdrowa nerka. Dializator zbudowany jest z licznych bardzo cienkich rurek, wokół których przepływa płyn dializacyjny o specjalnym składzie. Zbędne substancje, których stężenie we krwi jest duże, przechodzą na zasadzie dyfuzjidyfuzji przez ściany rurek do płynu dializacyjnego i są wraz z nim wydalane. Nadmiar wody usuwany jest z krwi na drodze ultrafiltracjiultrafiltracji (woda przenika do płynu dializacyjnego dzięki podwyższonemu ciśnieniu panującemu wewnątrz rurek).
Leczenie hemodialityczne wymaga wcześniejszego przygotowania pacjenta do terapii. Konieczne jest wytworzenie dostępu naczyniowego, najlepiej tzw. przetoki tętniczo‑żylnejprzetoki tętniczo‑żylnej na kończynie górnej. Do przetoki dializacyjnej wprowadzane są dwie igły połączone dwoma elastycznymi drenami. Jeden z nich doprowadza krew do dializatora, a przez drugi oczyszczona już krew wraca do żył pacjenta. Zabieg hemodializy trwa zwykle 4–5 godz. i w większości przypadków wykonywany jest u pacjenta trzy razy w tygodniu w stacjach dializ.
Słownik
rodzaj błony, która wykazuje selektywną przepuszczalność zależną od wielkości znajdujących się w niej otworów
to ciśnienie na granicy dwóch roztworów o różnych stężeniach przedzielonych błoną półprzepuszczalną
proces przemieszczanie się jonów przez półprzepuszczalną błonę zgodnie z różnicą stężeń (od stężenia wyższego do stężenia niższego)
cienka warstwa komórek wyściełająca wewnętrzne ściany jamy brzusznej i miednicy, a także leżące w ich obrębie narządy wewnętrzne
stosowany w leczeniu niewydolności nerek hipertoniczny roztwór glukozy z dodatkiem jonów sodu, wapnia, magnezu, chloru oraz mleczanów
chirurgiczne zespolenie naczyń krwionośnych powstałe w wyniku połączenia tętnicy i żyły przygotowane w celu zapewnienia dostępu naczyniowego u pacjentów przygotowywanych do hemodializy
roztwór o większym ciśnieniu osmotycznym niż oddzielony od niego błoną półprzepuszczalną roztwór odniesienia
stan upośledzenia pracy nerek, któremu towarzyszą liczne objawy kliniczne
przenikanie wody przez błonę półprzepuszczalną w wyniku działania na cząsteczki wody ciśnienia hydrostatycznego oraz osmotycznego