Choroba wieku w Kordianie

R1XoSZ2zMVmG61

Obraz przedstawia portret młodej, ciemnowłosej kobiety w eleganckiej, długiej sukni. Suknia jest zsunięta z jej lewego ramienia. Kobieta wspiera się o niewielki gzyms prawą ręką. Nieopodal niej stoi stolik z bukietem różnokolorowych kwiatów.

W Kordianie Juliusza Słowackiego została przedstawiona biografia romantycznego młodzieńca. Czytelnik poznaje tytułowego bohatera w I akcie dramatu. Kordian ma wtedy piętnaście lat. Doświadcza wówczas lęku przed życiem, melancholii, zniechęcenia, nudy. Czuje się samotny, nierozumiany. Nie znajduje uspokojenia ani w opowieściach swojego sługi Grzegorza, ani w miłości. Nieustannie ucieka – podejmuje próbę samobójczą, udaje się w dalekie podróże. W działaniach kieruje się głównie emocjami, stąd jego niespotykane imię, wywodzące się od łacińskiego słowa cor, czyli serce. Kordian jest przykładem bohatera romantycznego bliższego tradycji zachodnioeuropejskiej (angielskiej, francuskiej czy niemieckiej) niż polskiej, Mickiewiczowskiej. Gustaw z IV części Dziadów Mickiewicza cierpi z powodu odrzuconej miłości; Kordian, dotknięty chorobą wieku, przeżywa ustawiczny niepokój, który nie ma wyraźnej, konkretnej przyczyny. Stan bohatera wynika z aury czasu – młody człowiek nie widzi przed sobą perspektyw, boi się przyszłości, gdyż wydaje mu się ona niepewna, a on sam czuje się niespełniony. Jego wyobraźnia syci się romantycznymi wizjami literackimi. Kształtują one uczucia, ale nie tworzą spójnego i dającego poczucie bezpieczeństwa obrazu świata.

Młodzieńcza melancholiamelancholiamelancholia

W Kordianie można też dostrzec ponadczasowy portret młodego człowieka z charakterystycznymi dla jego wieku problemami emocjonalnymi i poznawczymi. Lęk, niepewność, skupienie na samym sobie, rozdrażnienie, nieumiejętność przeżywania przyjemności, autoagresja – to stany często doświadczane przez młodych ludzi. Według psychologów tego typu przeżycia mają znaczenie dla rozwoju psychiki i umysłowości. Dzięki nim człowiek uczy się rozpoznawać uczucia oraz buduje własną osobowość i światopogląd. Odczytywana z takiej perspektywy historia Kordiana stanowi studium typowych, choć dolegliwych symptomów dojrzewania. Problem bohatera polega jednak na tym, że nie udaje mu się wyjść z fazy młodzieńczej melancholiimelancholiamelancholii i pozostaje on człowiekiem niedojrzałym, o neurotycznej osobowości.neurotycznaneurotycznej osobowości.

Rozrachunek z sobą

Komentatorzy zwracają uwagę, że w postaci Kordiana Słowacki sportretował siebie. W losach bohatera można odnaleźć elementy biografii autora. Nadużyciem byłoby utożsamianie postaci literackiej z poetą, jednak perspektywa biograficzna pozwala na odczytanie dzieła jako rozrachunku romantyka z samym sobą i własną epoką. Kordian ukazany jest jako człowiek chory emocjonalnie, niezdolny do działania, „zatruty” literaturą. Stworzenie tej postaci było dla Słowackiego swego rodzaju autoterapią. W osobie bohatera poeta przedstawił zarówno słabość własnej psychiki, jak i stan ducha całego pokolenia.

Rixh7nGUHdsym

Obraz przedstawia krajobraz nadmorski. Na ogromnych kamieniach spoczywających na piaszczystej plaży siedzą dwie kobiety w długich sukniach i mężczyzna w marynarce, spodniach i kapeluszu. Siedzący obserwują morze, po którym płyną spokojnie dwa żaglowce. Zachodzi słońce.

Słownik