Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Tak jak w przypadku większości brył, wśród zadań z kontekstem realistycznym dotyczących graniastosłupów prawidłowych sześciokątnychgraniastosłup prawidłowy sześciokątnygraniastosłupów prawidłowych sześciokątnych, możemy wyróżnić zadania dotyczące objętości i zadania dotyczące pola powierzchni (niekoniecznie całkowitej).

Zadania dotyczące objętości graniastosłupa prawidłowego sześciokątnego

Objętość graniastosłupa prawidłowego sześciokątnego obliczymy ze wzoru

V=6·a234H.
Przykład 1

Do szklanki w kształcie graniastosłupa prawidłowego sześciokątnego o krawędzi podstawy 4 cm i wysokości 15 cm wlano 200 ml wody. Obliczymy, do jakiej wysokości (w przybliżeniu do 0,1 cm) sięgnie woda.

Rozwiązanie

Objętość wody wynosi 200 ml=200 cm3. Mamy więc 6·1634H=200, a stąd H=200243=253314,4 cm.

Przykład 2

W foremce do ciastek o wysokości 4 cm zmieści się około 166 cm3. Sprawdzimy, czy z kawałka ciasta w kształcie koła o średnicy 9 cm można wyciąć ciastko korzystając z tej foremki?

R13abIUc7uOmb

Rozwiązanie

Promień kawałka ciasta musi być co najmniej równy promieniowi okręgu opisanego na podstawie foremki. Oznaczmy przez a krawędź podstawy foremki.
Wówczas 166=6·a234·4, a stąd a2=1666316.
Czyli a4 (przy czym jest to przybliżenie z nadmiarem).

Ponieważ promień okręgu opisanego na sześciokącie foremny ma długość taką, jak jego bok, to promień kawałka ciasta musi spełniać nierówność r4, a średnica musi być równa co najmniej 8. Czyli z kawałka o średnicy 9 cm możemy wyciąć ciastko za pomocą tej foremki.

Zagadnienia dotyczące pola powierzchni graniastosłupa prawidłowego sześciokątnego

Przypomnijmy, że powierzchnia boczna graniastosłupa prawidłowego sześciokątnego składa się z sześciu przystających prostokątów o wymiarach a×H, gdzie a długością krawędzi podstawy, a H wysokością graniastosłupawysokość graniastosłupawysokością graniastosłupa.

Pole powierzchni całkowitej graniastosłupa prawidłowego sześciokątnego wyraża się wzorem

Pc=3a23+6aH.
Przykład 3

Stolarz wykonuje komplet półek ściennych (wraz z tylną ścianą) w kształcie graniastosłupa prawidłowego sześciokątnego o krawędziach 29 cm, 30 cm, 35 cm i wysokości 10 cm. Obliczymy, jaką powierzchnię ma deska (wynik przybliż do 0,01 m2) zużyta na budowę takiego kompletu.

RKoNaM7Yh5Kbo

Rozwiązanie

Obliczmy sumę pól powierzchni bocznych tych półek: P=6·29·10+6·30·10+6·35·10=5640 cm2=0,564 m2.

Obliczamy sumę pól podstaw:
Ppodstaw =6·29234+30234+352347705,9 cm2=0,77059 m2.

A zatem łącznie zużyjemy:
Ppółek 0,564+0,77059=1,334591,33 m2.

Przykład 4

Obliczymy, jaką powierzchnię (w przybliżeniu do 0,1 m2) ma szkło potrzebne na zbudowanie 100 zamykanych szkatułek na obrączki w kształcie graniastosłupa prawidłowego sześciokątnego o krawędzi podstawy 10 cm i wysokości 6 cm.

R1BSVGjFDBrli

Rozwiązanie

Obliczmy pole powierzchni takiego graniastosłupa: Pc=3·1003+6·10·6879,62 cm2.

Dla 100 szkatułek będzie to: 87962 cm28,8 m2.

Przykład 5

Pani Danuta ma prostokątny kawałek juty o wymiarach 0,2 m×1 m. Chce z niego wykonać abażur w kształcie graniastosłupa prawidłowego sześciokątnego. W magazynie wnętrzarskim znalazła model abażuru, którego stosunek krawędzi podstawy do wysokości wynosi 3:2, a powierzchnia zużytego materiału 900 cm2. Sprawdzimy, czy Pani Danuta może wykonać taki abażur tak, aby był on wycięty w jednym kawałku.

R1CGpZHDpeFl2

Rozwiązanie

Mamy 6aH=900a=32H. Czyli 6·32H·H=900, a stąd 9H2=900.
Ostatecznie H=10 cm. A zatem a=32·10=15 cm.
Powierzchnia boczna tego graniastosłupa po wycięciu w jednym kawałku będzie prostokątem o wymiarach 0,1 m×0,9 m. Czyli kawałek, który posiada Pani Danuta, jest wystarczający, aby wykonać taki abażur.

Słownik

graniastosłup prawidłowy sześciokątny
graniastosłup prawidłowy sześciokątny

graniastosłup, którego podstawy są sześciokątami foremnymi, a ściany boczne przystającymi prostokątami

wysokość graniastosłupa
wysokość graniastosłupa

najkrótszy odcinek łączący punkty leżące w płaszczyznach dwóch przeciwległych podstaw graniastosłupa