Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Dla zainteresowanych

Aby dowiedzieć się więcej na temat filozofii nowożytnej, zapoznaj się z poniższymi materiałami:

Nowożytna myśl polityczna

Rq5y9YljOOTYw1
Prezentacja.

Daty wyznaczające granice nowożytnej myśli politycznej nie do końca pokrywają się z datami panowania nowożytnej filozofiifilozofiafilozofii. W przypadku myśli politycznej większe znaczenie mają bowiem konkretne wydarzenia i procesy historyczne niż procesy czysto intelektualne. Z drugiej jednak strony oddzielenie nowożytnej myśli politycznej od filozofii nie jest łatwe: większość nowych teorii politycznych wygłaszają filozofowie, a teorie te opierają się na filozoficznych koncepcjach człowieka.  
Bez odpowiedzi na pytanie o ludzką naturę nie sposób bowiem ustalić najlepszej formy ustroju politycznego.

RsgXl5mGlzPPN1
Karta tytułowa Księcia, wydanie z 1550
Źródło: Niccolò di Bernardo dei Machiavelli, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/, domena publiczna.

Symbolicznym początkiem nowożytnej myśli politycznej jest data publikacji Księcia Niccola Machiavellego, a więc rok 1513. Był to zarazem kulminacyjny moment złożonych procesów politycznych, gospodarczych i kulturowych. Najważniejsze z przemian dotyczyły przejścia od ustroju feudalnego do absolutyzmu, wiązały się z kryzysem dotychczasowego sposobu legitymizacjilegitymizacjalegitymizacji władzy (czyli sposobu uzasadniania prawa do jej sprawowania) oraz kryzysem politycznego znaczenia katolicyzmu. Machiavelli we wszystkich tych kwestiach zajmuje nowe stanowisko:

  1. proponuje przekazanie władzy w ręce jednego i bezwzględnego władcy;

  2. sposób i prawo do sprawowania władzy uzasadnia względami praktycznymi, a nie religijnymi lub moralnymi;

  3. bezlitośnie krytykuje polityczną władzę papieży oraz wpływ katolicyzmu na świadomość społeczną.

W pismach Machiavellego słowo „polityka” nabiera nowoczesnego, bliskiego nam dziś znaczenia: jest to sztuka skutecznego zdobywania i sprawowania władzy.

R71iz3I2XC43e1
Prezentacja multimedialna.

Słownik

absolutyzm
absolutyzm

(łac. absolutus – zupełny, bezwzględny) model sprawowania władzy, w którym przysługuje ona w sposób nieograniczony jednostce lub grupie ludzi

filozofia polityki
filozofia polityki

inaczej: filozofia państwa; zajmuje się filozoficznym namysłem nad zagadnieniami szeroko rozumianej polityki, rozważa legalność, pochodzenie, sprawowanie, zastosowanie i przejmowanie władzy, możliwe ustroje polityczne i społeczno‑polityczne, w kontekście politycznym operuje pojęciami wolności, sprawiedliwości, ustroju, postępu itp.; rozważa faktyczny stan rzeczy w polityce (jak jest) i tworzy postulaty roszczeniowe (ocenia jak być powinno); bywa łączona z filozofią prawa, a wtedy ujmuje się ją jako filozofię państwa i prawa

filozofia
filozofia

(gr. philosophia) – umiłowanie mądrości; ogólna, racjonalna i krytyczna widza o bycie, czyli tym, co istnieje

legitymizacja
legitymizacja

uznanie jakiegoś systemu politycznego za najbardziej odpowiedni dla danego typu społeczeństwa

nihilizm
nihilizm

(łac. nihil – nic) odrzucenie bądź relatywizacja wszelkich wartości