Przewodnik dla nauczyciela

Spis treści

Cele ogólne e‑materiału i efekty kształcenia1Cele ogólne e‑materiału i efekty kształcenia

Struktura e‑materiału2Struktura e‑materiału

Powiązania między elementami e‑materiału3Powiązania między elementami e‑materiału

Wskazówki do wykorzystania e‑materiału w pracy dydaktycznej4Wskazówki do wykorzystania e‑materiału w pracy dydaktycznej

Wymagania techniczne5Wymagania techniczne

Cele ogólne e‑materiału i efekty kształcenia

Cele ogólne e‑materiału

• Uwzględnienie treści, które pozwalają na osiągnięcie, zgodnie z podstawą programową, celu kształcenia w zawodach rolnik (601003), technik rolnik (314207), technik agrobiznesu (331402): prowadzenie produkcji rolniczej. Tematyka e‑materiału służy przygotowaniu absolwenta do profesjonalnego wykonywania zadań zawodowych.

• Przedstawienie – w sposób obrazowy i zrozumiały dla uczącego się – najważniejszych informacji dotyczących bezpiecznego stosowania środków chemicznej ochrony roślin. Stosowanie środków chemicznych, które w wielu przypadkach są niebezpieczne dla zdrowia oraz środowiska wymaga zachowania szczególnej ostrożności, znajomości procedur i dobrych praktyk. Stosowanie środków ochrony chemicznej roślin objęte jest przepisami (ustawa z dnia 8 marca 2013 r. o środkach ochrony roślin, rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) 1107/2009 z dnia 21 października 2009 i in.), wymaga też prowadzenia odpowiedniej dokumentacji.

• Rozwijanie kompetencji komunikacyjno‑cyfrowych.

• Dostosowanie tempa i zakresu nauczania do indywidualnych potrzeb uczącego się.

Efekty kształcenia i i kryteria ich weryfikacji dla kwalifikacji ROL.04. Prowadzenie produkcji rolniczej

E‑materiał wspiera osiąganie następujących efektów kształcenia i kryteriów ich weryfikacji:

ROL.04.3. Prowadzenie produkcji roślinnej

Osoba ucząca się:

ROL.04.3.7) dobiera metody i środki stosowane w ochronie roślin

• ROL.04.3.7.) 1) klasyfikuje chemiczne środki ochrony roślin

• ROL.04.3.7.) 2) określa zastosowanie chemicznych środków ochrony roślin

• ROL.04.3.7.) 3) ustala dawkę środka w zależności od stanu porażenia plantacji

• ROL.04.3.7.) 4) planuje zabiegi chemicznej ochrony roślin

ROL.04.4. Dobieranie metod i środków ochrony roślin zgodnie z zasadami integrowanej ochrony roślin

Osoba ucząca się:

ROL.04.4.1) charakteryzuje przepisy prawa dotyczące środków ochrony roślin

• ROL.04.4.1.) 1) wskazuje wymagania w zakresie obrotu środkami ochrony roślin, ich konfekcjonowania i stosowania oraz w zakresie doradztwa dotyczącego środków ochrony roślin

• ROL.04.4.1.) 2) określa warunki prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie obrotu środkami ochrony roślin oraz ich konfekcjonowania

• ROL.04.4.1.) 3) wskazuje zakres działania Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa w ramach nadzoru nad obrotem i stosowaniem środków ochrony roślin

• ROL.04.4.1.) 4) określa zagrożenia dla zdrowia ludzi, zwierząt oraz dla środowiska wynikające ze stosowania podrobionych środków ochrony roślin

• ROL.04.4.1.) 5) opisuje metody rozpoznawania podrobionych środków ochrony roślin

• ROL.04.4.1.) 6) określa postępowanie ze środkami przeterminowanymi i niepełnowartościowymi

• ROL.04.4.1.) 7) wskazuje wymagania dotyczące sprawności technicznej sprzętu przeznaczonego do stosowania środków ochrony roślin

• ROL.04.4.1.) 8) dokumentuje zabiegi ochrony roślin oraz przestrzeganie wymagań integrowanej ochrony roślin

• ROL.04.4.1.) 9) określa sposób postępowania w przypadku reklamacji środków ochrony roślin

ROL.04.4.2) charakteryzuje środki ochrony roślin

• ROL.04.4.2.) 1) opisuje skład środków ochrony roślin

• ROL.04.4.2.) 2) wskazuje formy użytkowe środków ochrony roślin

• ROL.04.4.2.) 3) wskazuje okres karencji i okres prewencji

• ROL.04.4.2.) 4) opisuje środki ochrony roślin pod względem stwarzania przez nie zagrożeń dla zdrowia człowieka, pszczół i organizmów wodnych

• ROL.04.4.2.) 5) wskazuje podział środków ochrony roślin:
  a) ze względu na funkcję:

  • roztoczobójcze (akarycydy)

  • bakteriobójcze (bakteriocydy)

  • grzybobójcze (fungicydy)

  • chwastobójcze (herbicydy)

  • owadobójcze (insektycydy)

  • mięczakobójcze (moluskocydy)

  • nicieniobójcze (nematocydy)

  • regulatory wzrostu roślin odstraszające szkodniki (repelenty)

  • gryzoniobójcze (rodentycydy) przyciągające szkodniki (atraktanty)

  • kretobójcze (talpicydy)

  • wirusobójcze (wirocydy),

  • inne

  b) ze względu na sposób oddziaływania na organizmy szkodliwe:

  • kontaktowe

  • żołądkowe

  • inhalacyjne

  • fungitoksyczne

  • fungistatyczne

  • desykujące

  • inhibitujące wzrost i rozwój,

  • inne

  c) ze względu na sposób zachowania się na roślinie:

  • powierzchniowe

  • wgłębne

  • systemiczne,

  • inne

• ROL.04.4.2.) 6) opisuje czynniki warunkujące skuteczne działanie środków ochrony roślin:
  a) dobór środka ochrony roślin
  b) termin przeprowadzenia zabiegu
  c) dawka środka ochrony roślin
  d) warunki atmosferyczne
  e) łączne stosowanie agrochemikaliów

ROL.04.4.3) stosuje integrowaną ochronę roślin

• ROL.04.4.3.) 1) opisuje działanie organizmów szkodliwych i sposób ich zwalczania, w tym:
  a) organizmów chorobotwórczych, w tym organizmów wytwarzających mykotoksyny
  b) chwastów
  c) szkodników

• ROL.04.4.3.) 2) opisuje metody ochrony roślin, w tym agrotechniczną, hodowlaną, mechaniczną, fizyczną, biologiczną, chemiczną oraz kwarantannę

• ROL.04.4.3.) 3) wyjaśnia podstawowe wymagania integrowanej ochrony roślin, integrowanej produkcji i rolnictwa ekologicznego, w tym:
  a) ograniczanie występowania organizmów szkodliwych przez:

  • właściwy płodozmian i agrotechnikę,

  • stosowanie odmian odpornych i tolerancyjnych oraz materiału siewnego wytworzonego i poddanego ocenie zgodnie z przepisami o nasiennictwie,

  • właściwe nawożenie i nawadnianie,

  • przestrzeganie zasad higieny fitosanitarnej,

  • ochronę i introdukcję organizmów pożytecznych, w szczególności pszczoły miodnej,

  b) planowanie zabiegów ochrony roślin w oparciu o:

  • monitorowanie organizmów szkodliwych,

  • progi szkodliwości organizmów szkodliwych

  • programy wspomagania decyzji w ochronie roślin

  • doradztwo

  c) przeciwdziałanie powstawaniu odporności organizmów szkodliwych na środki ochrony roślin

• ROL.04.4.3.) 4) wyjaśnia zasady dobrej praktyki ochrony roślin

• ROL.04.4.3.) 5) opisuje sposób zwalczania szkodników artykułów rolno‑spożywczych

• ROL.04.4.3.) 6) określa sposoby stosowania środków ochrony roślin w zależności od ich formy użytkowej: opryskiwanie, zaprawianie, rozsiewanie, podlewanie, gazowanie, zamgławianie, sublimowanie, zwabianie

• ROL.04.4.3.) 7) opisuje sposoby stosowania środków ochrony roślin do dezynfekcji, dezynsekcji i deratyzacji pomieszczeń i magazynów

• ROL.04.4.3.) 8) przygotowuje opryskiwacz do pracy, w tym:
  a) sprawdza stan techniczny poszczególnych urządzeń opryskiwacza pod względem ich wpływu na jakość wykonania zabiegu
  b) kalibruje opryskiwacz
  c) dobiera parametry pracy i reguluje opryskiwacz
  d) dobiera rozpylacze

• ROL.04.4.3.) 9) zapobiega znoszeniu cieczy roboczej podczas zabiegu oraz skażeniom punktowym środkami ochrony roślin

• ROL.04.4.3.) 10) określa sposoby informowania o planowanych zabiegach z użyciem sprzętu agrolotniczego

• ROL.04.4.3.) 11) potwierdza sprawność techniczną sprzętu przeznaczonego do stosowania środków ochrony roślin

• ROL.04.4.3.) 12) stosuje opryskiwacz ciągnikowy polowy i sadowniczy zgodnie z przepisami prawa

ROL.04.4.4) charakteryzuje wpływ środków ochrony roślin na środowisko

• ROL.04.4.4.) 1) określa sposób oddziaływania środków ochrony roślin na organizmy pożyteczne, w szczególności pszczołę miodną, i sposoby ograniczania ryzyka

• ROL04.4.4.) 2) opisuje zmiany zachodzące w środowisku na skutek stosowania środków ochrony roślin i sposoby ograniczania tych zmian

• ROL.04.4.4.) 3) opisuje środki ochrony środowiska wodnego i wody pitnej, w tym:
  a) zasady doboru środków ochrony roślin pod względem wpływu na środowisko wodne i wodę pitną
  b) efektywne techniki stosowania środków ochrony roślin zapobiegające skażeniu wody
  c) stosowanie środków ochrony roślin w strefach ochronnych ujęć wody oraz na terenie uzdrowisk
  d) postępowanie ze środkami ochrony roślin i opróżnionymi opakowaniami po środkach

• ROL.04.4.4.) 4) ochrony roślin oraz pozostałościami cieczy użytkowej po zabiegu opisuje postępowanie z opryskiwaczem przed zabiegiem i po zabiegu wykonanym przy użyciu środków ochrony roślin

ROL.04.4.5) charakteryzuje zasady bezpieczeństwa i higieny pracy podczas sprzedaży i stosowania środków ochrony roślin

• ROL.04.4.5.) 1) określa zagrożenia dla zdrowia człowieka podczas obrotu środkami ochrony roślin, ich konfekcjonowania i stosowania

• ROL.04.4.5.) 2) opisuje drogi wchłaniania środków ochrony roślin do organizmu: doustną, skórną, oddechową i przez błonę śluzową

• ROL.04.4.5.) 3) opisuje środki ochrony indywidualnej i zasady ich użycia

• ROL.04.4.5.) 4) określa zasady prawidłowego przechowywania, pakowania i transportu środków ochrony roślin

• ROL.04.4.5.) 5) opisuje zasady profilaktyki, w tym:
  a) badania lekarskie
  b) wyposażenie apteczki pierwszej pomocy
  c) informacje o najbliższym podmiocie leczniczym oraz numery telefonów do ośrodków toksykologicznych

• ROL.04.4.5.) 6) wskazuje objawy zatrucia środkami ochrony roślin oraz pierwszą pomoc przy zatruciach tymi środkami lub w razie wystąpienia innych nagłych wypadków

• ROL.04.4.5.) 7) charakteryzuje przepisy przeciwpożarowe i zasady postępowania w czasie pożaru, w tym:
  a) przyczyny i rodzaje zagrożeń
  b) drogi pożarowe

• ROL.04.4.5.) 8) określa postępowanie w przypadku rozlania lub rozsypania środków ochrony roślin

• ROL.04.4.5.) 9) opisuje zasady ochrony pracy kobiet i ochrony pracy młodocianych

Powrót do spisu treści6Powrót do spisu treści

Struktura e‑materiału

E‑materiał składa się z trzech części: wprowadzenia, materiałów multimedialnych oraz obudowy dydaktycznej. Każda z tych części zawiera powiązane tematycznie elementy składowe.

Wprowadzenie

Przedstawia podstawowe informacje, które ułatwiają użytkownikowi wstępne zapoznanie się z zawartością e‑materiału.

Materiały multimedialne

Infografika Skutki stosowania środków ochrony roślinD19SHZcMPInfografika Skutki stosowania środków ochrony roślin

Praca z infografiką wspomaga wykształcenie następujących umiejętności:

• omówienie obsługi i zastosowania sprzętu wykorzystywanego do prowadzenia oprysków (opryskiwacz polowy, sadowniczy, plecakowy);

• analiza dokumentacji związanej z wykonywaniem chemicznej ochrony roślin oraz zasad jej wypełniania i przechowywania;

• wyjaśnienie wpływu stosowania środków ochrony roślin (w tym wpływu negatywnego – na glebę, rośliny, owady itp.).

Film instruktażowy (tutorial) Stosowanie środków ochrony roślinDQkjx8cJkFilm instruktażowy (tutorial) Stosowanie środków ochrony roślin

Praca z filmem instruktażowym (tutorialem) wspomaga wykształcenie następujących umiejętności:

• właściwa obsługa opryskiwacza polowego;

• charakteryzowanie opryskiwaczy polowych, sadowniczych i plecakowych w kontekście zasad bezpieczeństwa obsługi;

• omówienie zasad bezpieczeństwa przy stosowaniu chemicznej ochrony roślin oraz wymaganych i zalecanych środków ochrony osobistej;

• charakteryzowanie uprawnień wymaganych wobec użytkowników środków ochrony roślin;

• wymienienie warunków, w jakich można wykonywać oprysk;

• stosowanie dokumentacji związanej z pracą opryskiwaczem (tabele wydatku cieczy roboczej, przykładowa etykieta w celu przygotowania roztworu, instrukcja obsługi, tabela dokumentacji zabiegów).

Dokumentacja interaktywna Dokumentacja zabiegów wykonanych przy użyciu środków ochrony roślinDHB51DwGbDokumentacja interaktywna Dokumentacja zabiegów wykonanych przy użyciu środków ochrony roślin

Praca z dokumentacją interaktywną wspomaga wykształcenie następujących umiejętności:

• planowanie zabiegów ochrony chemicznej roślin,

• ustalanie właściwej dawki środków chemicznej ochrony roślin,

• dokumentowania zabiegów ochrony roślin oraz przestrzeganie wymagań integrowanej ochrony roślin,

• kalibracja opryskiwacza,

• dobieranie parametrów pracy i regulacji opryskiwacza.

Obudowa dydaktyczna

Interaktywne materiały sprawdzająceDPils2MR4Interaktywne materiały sprawdzające – pozwalają zweryfikować poziom opanowania wiedzy i umiejętności z zakresu budowy, działania i obsługi ciągnika rolniczego.

Słownik pojęć dla e‑materiałuDKFS6nnO6Słownik pojęć dla e‑materiału – zawiera objaśnienia specjalistycznego słownictwa występującego w całym e‑materiale.

Przewodnik dla nauczycielaD5jLpN00zPrzewodnik dla nauczyciela – zawiera wskazówki dotyczące wykorzystania e‑materiału w ramach pracy dydaktycznej.

Przewodnik dla uczącego sięDywp5dxpqPrzewodnik dla uczącego się – zawiera wskazówki i instrukcje dotyczące wykorzystania e‑materiału w ramach samodzielnej nauki uczącego się.

Netografia i bibliografiaDSfiyIbq2Netografia i bibliografia – stanowi listę materiałów, na podstawie których został opracowany e‑zasób, oraz listę materiałów polecanych do przeczytania w celu pogłębienia wiedzy dotyczącej budowy, działania i obsługi ciągnika rolniczego.

Instrukcja użytkowaniaDrrdIUXWFInstrukcja użytkowania – objaśnia działanie materiałów oraz poszczególnych jego elementów.

Powrót do spisu treści6Powrót do spisu treści

Powiązania między elementami e‑materiału

Każdy materiał multimedialny jest także powiązany z odpowiednio dobranymi interaktywnymi materiałami sprawdzającymi:

• infografika Skutki stosowania środków ochrony roślin z ćwiczeniem 4,

• film instruktażowy - tutorial Stosowanie środków ochrony roślin z ćwiczeniami 1‑3 i 5,

• dokumentacja interaktywna Dokumentacja wymagana przy stosowaniu środków ochrony roślin z ćwiczeniami 6‑8.

Powrót do spisu treści6Powrót do spisu treści

Wskazówki do wykorzystania materiałów multimedialnych w pracy dydaktycznej

Zawarte w e‑materiale zasoby multimedialne są nowoczesnymi środkami dydaktycznymi, które znacząco wspomagają kształcenie zawodowe. Dzięki nim uczniowie zdobywają wiedzę o tym, jak prawidłowo stosować środki ochrony roślin i jakie mogą być skutki ich stosowania. Poniżej przedstawiono propozycje wykorzystania każdego multimedium podczas zajęć, a także podczas samodzielnej pracy uczniów poza zajęciami.

Praca uczniów podczas zajęć

1. Infografika Skutki stosowania środków ochrony roślin

Praca indywidualna

Nauczyciel wyświetla uczniom infografikę. Po zapoznaniu się z nią uczniowie odpowiadają na powiązane z treścią zasobu pytania nauczyciela. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia i/lub koryguje wypowiedzi uczniów.

2. Film instruktażowy (tutorial) Stosowanie środków ochrony roślin

Praca indywidualna

Nauczyciel wyświetla uczniom film. Uczniowie obserwują czynności zawodowe związane z chemiczną ochroną roślin. Zwracają szczególną uwagę na to, jak prawidłowo obsługiwać opryskiwacz, oraz na zasady ochrony osobistej.

Uczniowie mogą na własny użytek sporządzić notatki z filmu, np. w formie mapy myśli.

3. Dokumentacja interaktywna Dokumentacja wymagana przy stosowaniu środków ochrony roślin

Praca w grupach

Nauczyciel dzieli uczniów na 3 grupy, których zadaniem będzie wypełnienie:

• grupa 1 – dokumentacji zabiegów wykonanych przy użyciu środków ochrony roślin;

• grupa 2 – notatnika integrowanej ochrony roślin;

• grupa 3 – tabeli kalibracji opryskiwacza.

W pracy uczniowie opierają się na wzorach wypełnienia dokumentów i instrukcjach zawartych w zasobie, mogą też skorzystać z wyszukiwarki internetowej w celu zdobycia dodatkowych wskazówek.

Po określonym czasie nauczyciel sprawdza wykonanie zadania. Pyta uczniów, co sprawiło im największą trudność, i wyjaśnia problematyczne kwestie.

4. Interaktywne materiały sprawdzające

Są to ćwiczenia przewidziane do samodzielnego rozwiązania przez uczniów. Nauczyciel może jednak wprowadzić pracę w parach lub elementy oceny koleżeńskiej, która polega na tym, że po rozwiązaniu zadań uczniowie konsultują odpowiedzi z osobą z ławki. Można też zastosować indywidualne rozwiązywanie zadań i wspólne omówienie odpowiedzi przez cały zespół klasowy, kiedy rozwiązania są wyświetlane na tablicy multimedialnej. W każdym z tych wariantów uczeń powinien móc skorzystać z pomocy nauczyciela i uzyskać od niego informację zwrotną.

Praca uczniów poza zajęciami

E‑materiały umożliwiają pracę uczniów poza zajęciami lekcyjnymi. Mogą oni samodzielnie zapoznać się z multimediami i sporządzić notatki porządkujące wiedzę. Notatki mogą być w różnej formie.

1. Infografika Skutki stosowania środków ochrony roślin

Praca indywidualna

Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się z infografiką i sporządzenie notatek, z których będą mogli skorzystać w czasie najbliższej lekcji; może też zlecić im wykonanie odnośnego ćwiczenia interaktywnego.

2. Film instruktażowy (tutorial) Stosowanie środków ochrony roślin

Praca indywidualna

Uczniowie w domach zapoznają sie z filmem instruktażowym i wykonują powiązane ćwiczenia interaktywne celem utrwalenia nowo poznanych wiadomości.

3. Dokumentacja interaktywna Dokumentacja wymagana przy stosowaniu środków ochrony roślin

Praca indywidualna, praca w parach

Nauczyciel prosi uczniów, aby wyszukali w Internecie jak najwięcej informacji o dokumentach niezbędnych przy stosowaniu środków ochrony roślin.

Na lekcji uczniowie w parach wypełniają dokumenty zawarte w zasobie, posiłkując się zdobytą w domu wiedzą, ewentualnymi notatkami oraz dostępnymi w multimedium wzorami wypełnienia. Nauczyciel czuwa nad przebiegiem prac, a jeśli zostanie o to poproszony, udziela uczniom odpowiedzi na pytania i wątpliwości, daje wskazówki i sugestie.

4. Interaktywne materiały sprawdzające

Uczniowie mogą wykonać ćwiczenia interaktywne w ramach pracy domowej.

Indywidualizacja pracy z uczniami, w tym z uczniami ze SPE

Dzięki e‑materiałom możliwe jest zindywidualizowanie procesu dydaktycznego i dostosowanie go do różnorodnych potrzeb edukacyjnych uczniów. Każdy materiał można odtworzyć w trybie dostępności, który zawiera alternatywne wersje treści dostępne dla użytkowników z dysfunkcjami wzroku i słuchu. Ułatwia to uczniom dostęp do wiedzy i pozwala na zlikwidowanie niektórych barier społecznych i komunikacyjnych, jak również umożliwia wyrównywanie szans w procesie nauczania‑uczenia się.

Ponadto nauczyciel może dostosować pracę z każdym zasobem do indywidualnych potrzeb uczniów:

• uczniowie słabosłyszący mogą skorzystać z napisów do filmu;

• uczniowie słabowidzący mogą skorzystać z opisów alternatywnych do multimediów;

• uczniom z zaburzeniami przetwarzania słuchowego i/lub dysleksją należy dać więcej czasu na wykonanie zadań, a także formułować jasne, krótkie polecenia;

• przy podziale klasy na grupy należy postarać się o to, by zespoły były zróżnicowane pod względem możliwości uczniów i sposobów uczenia się;

• podczas pracy w grupach uczniowie zdolni mogą pełnić funkcję liderów i pomagać uczniom z trudnościami w nauce;

• podczas prezentowania rezultatów prac należy pamiętać, aby nie zmuszać do wypowiedzi na forum klasy osób z trudnościami w komunikacji; mogą się one wykazać w trakcie pracy w grupach;

• należy zadbać o to, aby uczniowie z dysleksją, zaburzeniami zachowania oraz uczniowie z zaburzeniami ze spektrum autyzmu mieli więcej czasu na wykonanie zadań;

• uczniowie zdolni mogą poszerzyć wiadomości, wyszukując w dostępnych źródłach dodatkowe informacje i w ten sposób rozwijać swoje zainteresowania.

Powrót do spisu treści6Powrót do spisu treści

Wymagania techniczne

Wymagania sprzętowe niezbędne do korzystania z przewodnika oraz innych zasobów platformy www.zpe.gov.pl.

System operacyjny:

• Windows 7 lub nowszy

• OS X 10.11.6 lub nowszy

• GNU/Linux z jądrem w wersji 4.0 lub nowszej 3GB RAM

Przeglądarka internetowa we wskazanej wersji lub nowszej:

• Chrome w wersji 69.0.3497.100

• Firefox w wersji 62.0.2

• Safari w wersji 11.1

• Opera w wersji 55.0.2994.44

• Microsoft Edge w wersji 42.17134.1.0

• Internet Explorer w wersji 11.0.9600.18124

Urządzenia mobilne:

• 2GB RAM iPhone/iPad z systemem iOS 11 lub nowszym

• Tablet/Smartphone z systemem Android 4.1 (lub nowszym) z przeglądarką kompatybilną z Chromium 69 (lub nowszym) np. Chrome 69, Samsung Browser 10.1, szerokość co najmniej 420 px

Powrót do spisu treści6Powrót do spisu treści