Spis treści

Cele i efekty kształcenia1Cele i efekty kształcenia

Struktura e‑materiału2Struktura e‑materiału

Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodów rybak śródlądowy i technik rybactwa śródlądowego3Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodów rybak śródlądowy i technik rybactwa śródlądowego

Wymagania techniczne4Wymagania techniczne

Cele i efekty kształcenia

E‑materiał uwzględnia treści, które pozwolą na osiągnięcie, zgodnie z podstawą programową, celów kształcenia w zawodach rybak śródlądowy oraz technik rybactwa śródlądowego. Tematyka e‑materiału służy przygotowaniu absolwenta do profesjonalnego wykonywania zadań zawodowych.

E‑materiał przeznaczony dla kwalifikacji

RYB.01. Wykonywanie prac rybackich w akwakulturze oraz rybackie użytkowanie wód śródlądowych wyodrębnionej w zawodach: rybak śródlądowy 622201, technik rybactwa śródlądowego 314208.

Podstawa programowa

Cele kształcenia

Wspiera osiąganie celów kształcenia określonych dla kwalifikacji RYB.01 Wykonywanie prac rybackich w akwakulturze oraz rybackie użytkowanie wód śródlądowych:

• charakteryzowanie podstaw produkcji rybackiej,

• wykonywanie prac rybackich w akwakulturze,

• wykonywanie prac związanych z rybackim użytkowaniem wód śródlądowych,

• obsługiwanie urządzeń i maszyn stosowanych w rybactwie oraz montażu i konserwacji narzędzi rybackich.

Efekty kształcenia

RYB.01.4. Użytkowanie rybackie wód śródlądowych:

Uczeń:

1. prowadzi połowy w wodach śródlądowych,

2. prowadzi zarybienia wód śródlądowych;

RYB.01.5. Prowadzenie prac rybackich z zastosowaniem sprzętu, maszyn i urządzeń rybackich:

Uczeń:

2. obsługuje łodzie rybackie i ich wyposażenie w rybackim użytkowaniu wód śródlądowych.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

Struktura e‑materiału

Niniejszy e‑materiał składa się z trzech części: wprowadzenia, materiałów multimedialnych oraz obudowy dydaktycznej. Każda z nich zawiera powiązane tematycznie elementy składowe.

1. Wprowadzenie

Przedstawia podstawowe informacje o e‑materiale, które ułatwią użytkownikowi wstępne zapoznanie się z zawartością materiału: odniesienia do podstawy programowej, zakres tematyczny oraz opis budowy e‑materiału.

2. Materiały multimedialne

Zawierają różnego rodzaju multimedia, które ułatwiają uczącemu się przyswojenie wiedzy. Zasób Odłowy ryb pod lodemD2msCVm5mOdłowy ryb pod lodem to film instruktażowy, który przedstawia etapy i czynności przeprowadzane podczas odłowów pod lodem. Zasób Połowy ryb w wodach śródlądowych oraz zasady działania narzędzi rybackichDDWrmJ2aZPołowy ryb w wodach śródlądowych oraz zasady działania narzędzi rybackich to trzy sekwencje filmowe. Pierwsza z nich dotyczy stawiania żaka, druga stawiania słępu, a trzecia połowów przywłoką. Zasób Jezioro i miejsca stosowania poszczególnych narzędzi połowowychD18aM851MJezioro i miejsca stosowania poszczególnych narzędzi połowowych to grafika interaktywna ukazująca stefy jeziora i żyjące w niej gatunki ryb oraz narzędzia połowowe używane w każdej z nich.

3. Obudowa dydaktyczna

• Interaktywne materiały sprawdzająceD10LvoFZyInteraktywne materiały sprawdzające pozwalają zweryfikować poziom opanowania wiedzy i umiejętności zawartych w e‑materiale.

• Słownik pojęć dla e‑materiałuDpPxC5yb6Słownik pojęć dla e‑materiału zawiera objaśnienia specjalistycznego słownictwa występującego w całym e‑materiale.

• Przewodnik dla nauczycielaDBjkCgR48Przewodnik dla nauczyciela zawiera sugestie do wykorzystania e‑materiale w ramach pracy dydaktycznej.

• Przewodnik dla uczącego sięD13qqm4nmPrzewodnik dla uczącego się zawiera wskazówki i instrukcje dotyczące wykorzystania e‑materiału w ramach samodzielnej nauki.

• Netografia i bibliografiaDUcRz4q6gNetografia i bibliografia stanowi listę materiałów, na bazie których został opracowany e‑materiał.

• Instrukcja użytkowaniaD4UPxswCyInstrukcja użytkowania objaśnia działanie materiału oraz poszczególnych jego elementów.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodów rybak śródlądowy oraz technik rybactwa śródlądowego

Praca uczniów podczas zajęć

E‑materiał stanowi nowoczesną pomoc dydaktyczną wspomagającą proces kształcenia zawodowego. Ułatwi on uczniom nabyć wiedzę związaną z połowami ryb w wodach śródlądowych.

Poniżej znajdują się propozycje wykorzystania poszczególnych elementów materiału w ramach lekcji, w samodzielnej pracy ucznia, pracy w grupach i pracy całego zespołu klasowego.

Film instruktażowy „Odłowy ryb pod lodem”

Na podstawie filmu uczestnicy zajęć tworzą w domu własne notatki wizualne, rysują prosty szkic przedstawiający akwen skuty lodem, a obok niego symbole oznaczające narzędzia służące do odłowów ryb pod lodem. Uczniowie zaznaczą kolejno na swojej minigrafice: sieć zwaną niewodem, kołowroty do podciągania sieci, tyczki (chochle) do przesuwania sieci pod lodem, widełki do popychania tyczek, szukarek do odnajdywania tyczek, linki, sanie. Jako że film przedstawia czynności zawodowe rybaka śródlądowego, czyli np. przygotowanie do odłowów, przeprowadzenie odłowu, niezbędne czynności wykonywane w trakcie odłowu, możliwe jest odegranie przez uczących się scenki dramowej. Jedna z osób wciela się w rolę starszego rybaka, który szkoli swoich nowych pracowników i opowiada o tym, jak przygotować się do odłowu oraz prezentuje cały proces. Mistrz może wspierać się np. kadrami z filmu, wykonać wcześniej odpowiednie zrzuty ekranu (np. na własnym telefonie albo na szkolnym komputerze). Uczniowie powinni losować przydziale im role. Mogą także wykorzystać swoje notatki wizualne, prezentować je jako notatkę dla swoich uczniów. Podsumowaniem będzie wymienienie się z innym uczestnikiem zajęć własną notatką wizualną i wspólna rozmowa na temat tego, co jest, ich zdaniem, najważniejsze w procesie odłowów pod lodem.

Sekwencje filmowe „Połowy ryb w wodach śródlądowych oraz zasady działania narzędzi rybackich”

W oparciu o sekwencje filmowe uczniowie poznają trzy typy połowów: połowy sprzętem pułapkowym (żak), połowy ryb sprzętem ciągnionym (przywłoka), połowy ryb sprzętem oplątującym i uchwytującym (słęp). Następnie klasa podzielona zostaje na trzy grupy, każda z nich opisuje jeden typ połowu w postaci plakatu. Na plakacie znaleźć ma się nazwa i symbol narzędzia, poglądowa ilustracja/szkic, ew. wydrukowane zdjęcie z sieci. Poza tym uczestnicy zajęć powinni napisać samodzielnie krótką informację dotyczącą zadań rybaka korzystającego z danego typu sprzętu, ma być to opis zadań danego rybaka, np. „Korzystając ze sprzętu pułapkowego, wykorzystuję żak i mierożę. Te urządzenia służą do…”. Poza tym nauczyciel komentuje kolejne sekwencje i odpowiada na pytania, jeśli takie się pojawią. Zadaniem uczniów jest opisanie poszczególnych czynności wykonywanych podczas połowu ryb różnymi sprzętami. Pracę tę można wykonać także metodą stacji: każda stacja to jeden etap, który uczniowie muszą opisać, np. na samoprzylepnych karteczkach, później karteczki te przyklejone zostaną do plakatu wykonanego przy okazji pracy z e‑materiałem. Każdy powinien odpowiedzieć na nauczycielskie pytania ze wszystkich stacji, np. wymień dwa przykłady sprzętu pułapkowego i opisz te sprzęty, opisz jeden wybrany sprzęt ciągniony.

Grafika interaktywna „Jezioro i miejsca stosowania poszczególnych narzędzi połowowych”

Grafika interaktywna przedstawia schemat jeziora oraz miejsca stosowania poszczególnych narzędzi połowowych. Uczniowie pracują metodą grup eksperckich. Nauczyciel tworzy trzy grupy, które pracują nad następującymi zagadnieniami przedstawionymi w materiale multimedialnym. Grupa I - strefa przybrzeżna - zastosowanie sprzętu pułapkowego; grupa II - strefa pełnej wody - zastosowanie sprzętu oplątującego; grupa III - strefa denna - zastosowanie sprzętu ciągnionego. Uczniowie tworzą notatki, zapisują najważniejsze informacje dotyczące opracowywanych zagadnień. Po upływie wyznaczonego czasu nauczyciel tworzy nowe grupy. W skład każdej z nich wchodzi jeden uczeń z grup pracujących na pierwszym etapie, czyli każdy uczeń jest ekspertem od jednej kategorii zagadnień (wymiana zgodnie z ruchem wskazówek zegara, uczniowie siedzą w ławkach ustawionych w wyspy). Informacje na temat zagadnień, nad którymi pracował na pierwszym etapie, przekazuje pozostałym uczniom. Każda grupa przygotowuje się do prezentacji zagadnień obejmujących powyższy materiał multimedialny. Nauczyciel na tym etapie pracy grup prosi uczniów o odpowiedź na pytanie, dlaczego w trakcie połowów w jeziorze istotne jest stosowanie danego typu narzędzia. Warto także zaproponować grupom, aby opisały, które ryby można znaleźć w danej strefie, np. strefa przybrzeżna to lin, karaś, szczupak, węgorz, okoń. W ramach podsumowania uczniowie prezentują jedno z zagadnień, nad którym pracowali. W ten sposób uczniowie tworzą wspólną notatkę, która zawiera propozycje poszczególnych grup i uzupełnienia dokonane przez pozostałych uczniów. Nauczyciel może ocenić najlepsze prezentacje i najbardziej aktywnych uczniów.

Uczniowie indywidualnie lub w parach wykonują ćwiczenia praktyczne, które polegają na rozpoznaniu danej ryby oraz powiedzeniu, w jakiej strefie jeziora żyje. Można zaproponować uczniom klasowy turniej, to uczący się zdecydują o konwencji - gra w stylu turnieju „jeden z dziesięciu” czy „va banque”, w zależności od preferencji klasy. Uczniowie samodzielnie spośród siebie wybierają prowadzących kolejne rudny turnieju.

Interaktywne materiały sprawdzające

Uczniowie samodzielnie rozwiązują ćwiczenia, mając przy tym możliwość bieżącej konsultacji z nauczycielem w razie wątpliwości co do poprawności udzielonej odpowiedzi. Prawidłowe rozwiązanie może być zaprezentowane przez nauczyciela lub ucznia, na przykład na tablicy interaktywnej. Nauczyciel udziela komentarza do prezentowanego rozwiązania. W przypadku niewłaściwej odpowiedzi nauczyciel naprowadza ucznia pytaniami na odpowiedź właściwą. Podczas wykonywania w grupach interaktywnych materiałów sprawdzających uczniowie (na podstawie ćwiczeń oraz materiałów multimedialnych) przygotowują definicje następujących pojęć: przywłoka, żak, słęp, litoral, pelagial, profundal.

Praca uczniów poza zajęciami

Wykorzystując e‑materiał, nauczyciel na wcześniejszych zajęciach zadaje uczniom zadania dotyczące materiałów multimedialnych z e‑materiału. Jedno zadanie wymaga samodzielnej pracy (wspomniane wcześniej definiowanie najważniejszych pojęć), drugie – pracy w utworzonych wcześniej parach (mogą być to zespoły z grup eksperckich, zadaniem będzie wspólne przygotowanie dramy, jedna osoba jest mistrzem, który opowiada swojemu uczniowi o tym, jak posługiwać się danym narzędziem połowowym oraz w jakiej strefie jeziora).

Praca indywidualna

Zadaniem każdego ucznia jest zapoznanie się ze wszystkimi informacjami zawartymi w e‑materiale, a na koniec sprawdzić się, wykonując ćwiczenia zawarte w interaktywnych materiałach sprawdzających. Dzięki temu samodzielnie poznają poziom przyswojenia wiedzy zawartej w e‑materiale. Warto też zaproponować, aby każdy uczeń wypisał w swojej notatce po dwa zagadnienia dotyczące każdego z multimedium (w sumie sześć zagadnień). Zadaniem uczestników zajęć jest wypisanie pojęć czy zagadnień, które wymagają, ich zdaniem, bardziej szczegółowego wyjaśnienia. Niejasne kwestie wypisują na karteczkach i przekazują je nauczycielowi, który, po zebraniu wszystkich, czyta je głośno i prosi chętnych uczniów o wyjaśnienie. Jeśli nie pojawią się chętne osoby do wyjaśnienia lub problem jest niezrozumiały dla większości uczestników, to prowadzący wyjaśnia trudne kwestie sam.

Praca w grupach

Uczniowie podzieleni zostają na trzy zespoły, każdy z nich wylosuje jeden z e‑materiałów i dokona podsumowania (grupy nie wiedzą, który e‑materiał wylosował inny zespół). Każda grupa poda: temat materiału, 3 najważniejsze zagadnienia, 3 ciekawostki, które poznali dzięki pracy z danym materiałem, 3 najtrudniejsze do zapamiętania nazwy lub terminy oraz 3 rady dla początkujących rybaków śródlądowych. Następnie każdy zespół zaczyna prezentację od odczytania swoich porad, pozostałe grupy muszą zgadnąć, o którym materiale mowa i jakie zagadnienia ich koledzy i koleżanki uznali za najważniejsze itp. Najbardziej aktywne osoby zostają nagrodzone plusami.

Indywidualizacja pracy z uczniami

E‑materiał ułatwia samodzielną pracę ucznia oraz indywidualizację procesu dydaktycznego. Film instruktażowy przedstawia odłowy ryb pod lodem. Dzięki sekwencjom filmowym uczeń może zapoznać się ze stawianiem żaka, słępu oraz połowów przywłoką. Interaktywne materiały sprawdzające dają uczniowi możliwość sprawdzenia poziomu własnej wiedzy i uzyskania szybkiej i precyzyjnej informacji zwrotnej. Ćwiczenia są zróżnicowane, można wybrać inne dla uczniów, którzy szybko przyswajają materiał, inne dla uczniów, dla których to trudniejsze wyzwanie. Każdy uczeń na podstawie materiałów może przygotować samodzielnie notatki w postaci drzewek, mapy myśli oraz w postaci wizualnej (wyżej podane są przykłady).

E‑materiały ułatwiają zindywidualizowanie procesu dydaktycznego, co jest szczególnie istotne dla uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Odtwarzanie każdego e‑materiału jest możliwe również w trybie dostępności, który zawiera alternatywne wersje materiałów dostępne dla użytkowników z dysfunkcjami wzroku, słuchu. Ułatwia to dostęp do informacji oraz likwiduje niektóre bariery społeczne i komunikacyjne oraz zapewnia wyrównywanie szans.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

Wymagania techniczne

Wymagania sprzętowe niezbędne do korzystania z poradnika oraz innych materiałów platformy www.zpe.gov.pl.

System operacyjny:

• Windows 7 lub nowszy

• OS X 10.11.6 lub nowszy

• GNU/Linux z jądrem w wersji 4.0 lub nowszej 3GB RAM

Przeglądarka internetowa we wskazanej wersji lub nowszej:

• Chrome w wersji 69.0.3497.100

• Firefox w wersji 62.0.2

• Safari w wersji 11.1

• Opera w wersji 55.0.2994.44

• Microsoft Edge w wersji 42.17134.1.0

• Internet Explorer w wersji 11.0.9600.18124

Urządzenia mobilne:

• 2GB RAM iPhone/iPad z systemem iOS 11 lub nowszym

• Tablet/Smartphone z systemem Android 4.1 (lub nowszym) z przeglądarką kompatybilną z Chromium 69 (lub nowszym) np. Chrome 69, Samsung Browser 10.1, szerokość co najmniej 420 px

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści