Scenariusz dla nauczyciela

Autorzy: Agnieszka Woch, Katarzyna Kowalik, Justyna Groblińska

Przedmiot: Język włoski

Temat zajęć: L’arte contemporanea - Sztuka współczesna

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, klasa IV, poziom A2+

Podstawa programowa:

Podstawa programowa – wariant III.2. Język obcy nowożytny nauczany jako drugi (kontynuacja 2. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Znajomość środków językowych. Uczeń posługuje się podstawowym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.
II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie proste wypowiedzi ustne artykułowane wyraźnie, w standardowej odmianie języka, a także proste wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi ustne i pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
IV. Reagowanie na wypowiedzi. Uczeń uczestniczy w rozmowie i w typowych sytuacjach reaguje w sposób zrozumiały, adekwatnie do sytuacji komunikacyjnej, ustnie lub pisemnie w formie prostego tekstu, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
V. Przetwarzanie wypowiedzi. Uczeń zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się podstawowym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
9) kultura (np. twórcy i ich dzieła, uczestnictwo w kulturze, tradycje i zwyczaje, media);
II. Uczeń rozumie proste wypowiedzi ustne (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty, ogłoszenia, instrukcje) artykułowane wyraźnie, w standardowej odmianie języka:
2) określa główną myśl wypowiedzi;
4) określa kontekst wypowiedzi (np. czas, miejsce, sytuację, uczestników);
5) znajduje w wypowiedzi określone informacje;
III. Uczeń rozumie proste wypowiedzi pisemne (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, instrukcje, rozkłady jazdy, historyjki obrazkowe z tekstem, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
1) określa główną myśl tekstu lub fragmentu tekstu;
3) określa kontekst wypowiedzi (np. nadawcę, odbiorcę, formę tekstu, czas, miejsce, sytuację);
5) układa informacje w określonym porządku;
6) rozróżnia formalny i nieformalny styl tekstu.
IV. Uczeń tworzy krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi ustne:
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
5) opisuje upodobania;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie, przedstawia opinie innych osób;
V. Uczeń tworzy krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, kartkę pocztową, e‑mail, historyjkę, list prywatny, wpis na blogu):
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie, przedstawia opinie innych osób;
8) stosuje formalny lub nieformalny styl wypowiedzi adekwatnie do sytuacji.
VI. Uczeń reaguje ustnie w typowych sytuacjach:
3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia;
4) wyraża swoje opinie, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami innych osób;
5) wyraża swoje upodobania, intencje i pragnienia, pyta o upodobania, intencje i pragnienia innych osób;
VII. Uczeń reaguje w formie prostego tekstu pisanego (np. wiadomość, SMS, krótki list prywatny, e‑mail, wpis na czacie/forum) w typowych sytuacjach:
4) wyraża swoje opinie, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami innych osób;
5) wyraża swoje upodobania, intencje i pragnienia, pyta o upodobania, intencje i pragnienia innych osób;
VIII. Uczeń przetwarza prosty tekst ustnie lub pisemnie:
2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;
IX. Uczeń posiada:
1) podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
2) świadomość związku między kulturą własną i obcą oraz wrażliwość międzykulturową.
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XI. Uczeń współdziała w grupie (np. w lekcyjnych i pozalekcyjnych językowych pracach projektowych).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).
XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne:

Uczeń:

  • rozumie i tworzy proste pytania oraz wypowiedzi pisemne i ustne dotyczące sztuki współczesnej;

  • zna podstawowe słownictwo dotyczące sztuki;

  • aktywnie uczestniczy w procesie uczenia się;

  • zdobywa wiedzę i umiejętności do realizacji własnych celów komunikacyjnych.

Cele motywacyjne:

Uczeń:

  • aktywnie uczestniczy w procesie uczenia się;

  • rozwija kompetencje językowe i komunikacyjne;

  • wykorzystuje w naturalnych sytuacjach językowych poznane struktury gramatyczne i słownictwo;

  • rozumie przydatność języka nowożytnego do realizacji celów komunikacyjnych;

  • dokonuje samooceny umiejętności językowych.

Strategie uczenia się:

  • strategie pamięciowe – powtarzanie i utrwalanie poznanego materiału językowego w nowym kontekście (techniki wspierające instytucjonalne formy nauki języków obcych, zainteresowania i sposób spędzania czasu wolnego przez nastolatków);

  • strategie kognitywne – tworzenie różnych kombinacji zdań, analizowanie danych języka obcego;

  • strategie kompensacyjne – odgadywanie znaczenia wyrazów;

  • strategie metakognitywne – centralizowanie procesu uczenia;

  • strategie afektywne – podejmowanie ryzyka, akceptacja błędów.

Metody i techniki nauczania:

  • podejście komunikacyjne (luka informacyjna, podejście zadaniowe);

  • eklektyzm;

  • nauczanie polisensoryczne/wielozmysłowe;

  • zintegrowane nauczanie językowo–przedmiotowe;

  • nauczanie zdalne i hybrydowe.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach.

Środki dydaktyczne:

  • komputer/laptop/smartfon z dostępem do internetu;

  • materiały piśmiennicze;

  • głośniki;

  • zdjęcia związane z tematem (do wyświetlenia);

  • pomocniczo zdjęcia instalacji artystycznych lub albumy o sztuce.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

W fazie wprowadzającej nauczyciel wyświetla uczniom zdjęcia związane z tematyką, np. rzeźby lub instalacje artystyczne i pyta, czy wiedzą, jaki to rodzaj sztuki. Można przywołać wspomnianą we wstępie pracę pt. „Komik” oraz opisaną w sekcji Przeczytaj pracę “Venere degli stracci”.

W celu znalezienia odpowiedzi na pytanie, czymże jest sztuka współczesna, uczniowie zostają zaproszeni do lektury tekstu “Venere degli stracci”.

Faza realizacyjna:

Uczniowie zapoznają się z opisem rzeźby artysty Michelangela Pistoletta i odpowiadają na pytania do tekstu. Materiał jest spiralnie powiązany z materiałem Pittori e scultori famosi italianiD16JprfYPittori e scultori famosi italiani, można więc, opierając się na tabeli z sekcji Przeczytaj, przypomnieć uczniom nazwy niektórych prądów w sztuce i środków artystycznej ekspresji. Nauczyciel może poprosić o skomentowanie ich podobieństwa do terminów polskich i zwrócić uwagę na zapożyczenia z języka angielskiego (np. la performance) i francuskiego (np. il collage). Można poprosić o wykonanie ćwiczenia nr 1 z sekcji Sprawdź się.

W celu znalezienia dodatkowych informacji dotyczących sztuki współczesnej uczniowie przystępują do pracy z multimedium i przesłuchują nagranie wywiadu dziennikarza kulturalnego z ekspertem. Następnie wykonują 3 polecenia do multimedium, które zostają omówione z nauczycielem.

Dodatkowo, w celu utrwalenia słownictwa, uczniowie mogą wykonać wybrane przez nauczyciela ćwiczenia z sekcji Sprawdź się na rozumienie ze słuchu (ćw. 1 i 6) oraz utrwalenie słownictwa (ćw. 2–5).

Faza podsumowująca:

W fazie podsumowującej uczniowie pracują w parach lub małych grupach. Opierając się na ćwiczeniu nr 7 z sekcji Sprawdź się, wymieniają uwagi o na temat sztuki współczesnej i opisują swoje upodobania i opinie dotyczące sztuk wizualnych.

Praca domowa:

  • Nauczyciel zadaje pisemnie ćwiczenie 8. Można zadać również inne wybrane ćwiczenia z sekcji Sprawdź się, których nie wykonano na lekcji.

Materiały pomocnicze:

Materiał jest spiralnie powiązany z materiałami: Eventi culturaliDR7STOODYEventi culturali oraz - Musei per tutti i gustiDpN4CLfqEMusei per tutti i gusti.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

  • Nauczyciel może wykorzystać multimedium podczas wszelkich innych zajęć dotyczących życia kulturalnego. Uczniowie mogą przygotować na kolejne zajęcia zdjęcia ulubionych dzieł sztuki i je opisać na forum klasy, inspirując się plikiem audio i tekstem “Venere degli stracci”. Lekcję można przeprowadzić stacjonarnie lub zdalnie.

  • E‑materiał unaocznia związki języka z kulturą, pozwalając uczniowi zrozumieć ukryte w języku informacje o przeszłości, zwyczajach i mentalności Włochów (zob. Grudzińska 2021: 83). Wskazuje również wpływ języka sztuki na język włoski. Z tego względu może być wykorzystany również w szkołach artystycznych.

Słownik i bibliografia