Scenariusz dla nauczyciela

Autorzy: Marta Sterna, Tamara Roszak, Artur Gałkowski

Przedmiot: Język włoski

Temat zajęć: Lo street food italiano - Włoski street food

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, szkoła ponadpodstawowa, klasa II, poziom A2

Podstawa programowa:

Podstawa programowa – wariant III.2. Język obcy nowożytny nauczany jako drugi (kontynuacja 2. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej)

Cele kształcenia – wymagania ogólne

II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie proste wypowiedzi ustne artykułowane wyraźnie, w standardowej odmianie języka, a także proste wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.

III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi ustne i pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.

IV. Reagowanie na wypowiedzi. Uczeń uczestniczy w rozmowie i w typowych sytuacjach reaguje w sposób zrozumiały, adekwatnie do sytuacji komunikacyjnej, ustnie lub pisemnie w formie prostego tekstu, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.

V. Przetwarzanie wypowiedzi. Uczeń zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.

Treści nauczania – wymagania szczegółowe

I. Uczeń posługuje się podstawowym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:

6) żywienie (np. artykuły spożywcze, posiłki i ich przygotowywanie, lokale gastronomiczne);

II. Uczeń rozumie proste wypowiedzi ustne (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty, ogłoszenia, instrukcje) artykułowane wyraźnie, w standardowej odmianie języka:

2) określa główną myśl wypowiedzi;

4) określa kontekst wypowiedzi (np. czas, miejsce, sytuację, uczestników);

III. Uczeń rozumie proste wypowiedzi pisemne (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, instrukcje, rozkłady jazdy, historyjki obrazkowe z tekstem, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):

1) określa główną myśl tekstu lub fragmentu tekstu;

2) określa intencje nadawcy/autora tekstu;

4) znajduje w tekście określone informacje;

IV. Uczeń tworzy krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi ustne:

5) opisuje upodobania;

6) wyraża i uzasadnia swoje opinie, przedstawia opinie innych osób;

V. Uczeń tworzy krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, kartkę pocztową, e‑mail, historyjkę, list prywatny, wpis na blogu):

1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;

VI. Uczeń reaguje ustnie w typowych sytuacjach:

3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia;

4) wyraża swoje opinie, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami innych osób;

VII. Uczeń reaguje w formie prostego tekstu pisanego (np. wiadomość, SMS, krótki list prywatny, e‑mail, wpis na czacie/forum) w typowych sytuacjach:

3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia (np. wypełnia formularz/ankietę);

VIII. Uczeń przetwarza prosty tekst ustnie lub pisemnie:

1) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach) lub audiowizualnych (np. filmach, reklamach);

IX. Uczeń posiada:

1) podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;

2) świadomość związku między kulturą własną i obcą oraz wrażliwość międzykulturową.

X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).

XI. Uczeń współdziała w grupie (np. w lekcyjnych i pozalekcyjnych językowych pracach projektowych).

XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.

XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).

XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje w zakresie wielojęzyczności;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne:

Uczeń pozna najsłynniejszy włoski street food i zakres leksykalny z tego zakresu tematycznego.
Uczeń nauczy się, jak rozmawiać i stosować w dyskusji proste dane związane z upodobaniami i tradycjami kulinarnymi Włochów.
Uczeń pozna formuły dotyczące kategorii medali zdobywanych podczas konkurencji (np. sportowych).
Uczeń tworzy zdania, wykorzystując poznane elementy.

Cele motywacyjne:

Uczeń rozwija wrażliwość międzykulturową oraz kształtuje postawę ciekawości, szacunku i otwartości wobec innych kultur.
Uczeń aktywnie uczestniczy w procesie uczenia się.
Uczeń rozwija kompetencje językowe i komunikacyjne oraz kulturowe.
Uczeń wykorzystuje w naturalnych sytuacjach językowych poznane struktury i słownictwo.
Uczeń zdobywa wiedzę i umiejętności do realizacji własnych celów komunikacyjnych.
Uczeń pozyskuje świadomość znaczenia języków obcych nowożytnych w różnych dziedzinach kultury cywilizacyjnej.

Strategie uczenia się:

Strategie kognitywne.
Strategie zapamiętywania.
Strategie przetwarzanie materiału językowego.
Strategie pozyskiwania wiedzy kulturowo‑językowej.
Strategie zadaniowe.

Metody i techniki nauczania:

konstruktywizm 
strategia domysłu językowego 
podejście komunikacyjne (luka informacyjna, podejście zadaniowe)  
strategia pamięciowa (zapamiętywanie przez działanie – np. tworzenie zależności, powiązań) 
kognitywizm (ćwiczenie stałych struktur) 
zintegrowane nauczanie językowo‑przedmiotowe

Formy pracy:

Praca pod kierunkiem nauczyciela.
Praca indywidualna.
Praca w grupach (w zależności od liczebności klasy i strategii lekcyjnej).
Praca w parach (również partnersko z nauczycielem).

Środki dydaktyczne:

komputer/laptop z dostępem do Internetu,
głośniki,
tablica interaktywna
słownik włosko‑polski,
materiały piśmienne

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

Nauczyciel prosi uczniów o przypomnienie wyrażeń, które są używane jako internacjonalizmy z anglicyzmem „food”. Gdyby uczniowie mieli trudności, może naprowadzić np. na popularną wśród młodzieży sieć restauracji, na wydarzenia kulinarne w kalendarzu wydarzeń w danej miejscowości, na pojazdy oferujące jedzenie „wprost z ulicy”. Uczniowie powinni ustalić wyrażenia typu: „fast food”, „street food”, „foodtruck”. W miarę potrzeby i możliwości można do tego zestawiania dołączyć „slow food”, przypominając zasady funkcjonowania „fast” i „slow food”, również jako specyficznego trendu we współczesnym życiu społecznym. Można się także pokusić o przetłumaczenie na włoski lub zaproponowanie hipotetycznych odpowiedników wymienionych wyrażeń z ang. „food” w języku włoskim. Uczniowie mogą się nad tym zastanawiać w ciągu całej lekcji i powrócić do tej kwestii w fazie podsumowującej. Możliwe odpowiedniki: fast food = dosł. cibo veloce, mangiare in modo veloce, pasto veloce; slow food = dosł. cibo lento, mangiare lentamente, mangiare piano, mangiare senza fretta; street food = cibo di strada, mangiare per la strada, mangiare all’aria aperta in posti gastronomici speciali, gastronomia di strada; food truck = punto gastronomico mobile, automobile gastronomico, cucina su quattro ruote.

Faza realizacyjna:

Z pomocą nauczyciela Uczniowie zapoznają się z tekstem wprowadzającym.
Uczniowie mogą wyrazić pierwszą swoją opinię nt. street food, odpowiadając na pytanie: Lo streed food italiano è un fenomeno positivo dal punto di vista sociale? Perché? Quali sono gli argomenti?
Z pomocą nauczyciela uczniowie zapoznają się z tekstem Street food italiano, sempre più amato i odpowiadają na pytanie wprowadzające. Wykonują ćwiczenie towarzyszące na zrozumienie (prawda/fałsz).
Wyjaśniają, na czym polega street food, o którym jest mowa w materiale Street food italiano, sempre più amato. Zastanawiają się głośno, na forum klasy, czy podobne „szybkie dania” można spotkać w Polsce (np. smażone szprotki nad morzem = gli spratti fritti; placki ziemniaczane = crêpe di patate; pajda chleba ze smalcem i ogórkiem kiszonym = fetta di pane con lo strutto condito di cetriolo sotto sale).
Objaśniane jest nieznane i mniej znane słownictwo, np. odniesienie do powiedzenia Paese che vai, usanza che trovi. Uczniowie szukają odpowiedników w słownikach. W razie potrzeby nauczyciel pomaga.
Uczniowie zapoznają się z określeniami medali, które można uzyskać na podium podczas konkurencji/zawodów. Mogą podać przykłady takich konkurencji / ich obszarów, np. le competizioni sportive: la maratona, la ginnastica artistica, lo sci, la pallavolo itp.
Z pomocą nauczyciela uczniowie zapoznają się z multimedium – prezentacją multimedialną. Odpowiadają na pytania wprowadzające.
Wybierają rodzaj street foodu, który wydaje im się najbardziej „interesujący”, „oryginalny”, „smaczny”, „dziwny”, „tradycyjny”, „prosty”.
Objaśniane jest nieznane i mniej znane słownictwo przy kolejnych typach street food w prezentacji.
Uczniowie wykonują ćwiczenia towarzyszące: dobieranie w pary tekstu i ilustracji; audio i tekstu.
Uczniowie mogą się pokusić o znalezienie możliwego odpowiednika językowego/opisowego kolejno przedstawianych produktów/dań street food, np. la cecina – placek z ciecierzycy; la piadina – placek płaski z mąki; la grattachecca – smakowe lody wodne.
Wykonywane są ćwiczenia z sekcji Sprawdź się, kolejno ćw. 1 – test wielokrotnego wyboru; ćw. 2 – dobieranie w pary (przyporządkowanie terytorialne produktów street food); ćw. 3 – uzupełnianie luk w zdaniach; ćw. 4 – odszukiwanie intruza niepasującego sensem lub formą do pozostałych elementów w zestawieniu; ćw. 5 – uporządkowanie elementów; ćw. – krzyżówka bazująca na słownictwie street food.

Faza podsumowująca:

Uczniowie mogą wrócić do zadania z fazy wprowadzającej – odpowiedniki określeń z ang. „food”. Warto tu wyraźnie porównać formułę „street food” ze „snack”.
W podsumowaniu należy przywołać kolejno omawiane podczas lekcji rodzaje street foodu włoskiego – ich nazwy są mniej znane w powszechnym użyciu, ale są ważne ze względu na lokalne tradycje, z którymi można się spotkać podczas podróży do Włoch.
Na zakończenie można też poprosić uczniów o przygotowanie krótkiej wypowiedzi na temat własnego food trucka z jedzeniem włoskim typu street food. Uczniowie wybierają spośród dań/produktów omówionych w materiale lekcji. Opisują krótko wybrany street food i wyjaśniają wybór.
Jeśli pojawiają się trudności z wykonaniem ćwiczeń, należy powtórzyć z uczniami materiał. Uczniowie mogą to też zrobić samodzielnie w domu.
Jeżeli wszystkie ćwiczenia zostaną wykonane poprawnie, będzie to oznaczało, że cele zaproponowane w e‑materiale zostały osiągnięte.

Praca domowa:

Ćw. otwarte nr 7 i 8 z sekcji Sprawdź się.

Materiały pomocnicze:

Pomocniczo można wykorzystać fragmenty innych materiałów znajdujących się na platformie:
- I prodotti alimentariD62vQ9PTHI prodotti alimentari
- Gli italiani in cucinaD16ERXBD6Gli italiani in cucina
- Dove mangiano gli italiani?DqFNfqE4vDove mangiano gli italiani?

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

Prezentacja może być poszerzona o kolejne rodzaje produktów/dań typu street food, które uczniowie odnajdą przeglądając np. strony internetowe prezentujące lokalne święta włoskie (le sagre).

Słownik i bibliografia