Scenariusz dla nauczyciela

Autorzy: Marta Sterna, Artur Gałkowski, Tamara Roszak

Przedmiot: Język włoski

Temat zajęć: Non è vero, ma ci credo - To nieprawda, ale w to wierzę

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, szkoła ponadpodstawowa, klasa II, poziom A1+

Podstawa programowa:

Podstawa programowa – wariant III.2. Język obcy nowożytny nauczany jako drugi (kontynuacja 2. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie proste wypowiedzi ustne artykułowane wyraźnie, w standardowej odmianie języka, a także proste wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi ustne i pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
IV. Reagowanie na wypowiedzi. Uczeń uczestniczy w rozmowie i w typowych sytuacjach reaguje w sposób zrozumiały, adekwatnie do sytuacji komunikacyjnej, ustnie lub pisemnie w formie prostego tekstu, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
V. Przetwarzanie wypowiedzi. Uczeń zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się podstawowym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
9) kultura (np. twórcy i ich dzieła, uczestnictwo w kulturze, tradycje i zwyczaje, media);
II. Uczeń rozumie proste wypowiedzi ustne (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty, ogłoszenia, instrukcje) artykułowane wyraźnie, w standardowej odmianie języka:
2) określa główną myśl wypowiedzi;
3) określa intencje nadawcy/autora wypowiedzi;
4) określa kontekst wypowiedzi (np. czas, miejsce, sytuację, uczestników);
5) znajduje w wypowiedzi określone informacje;
III. Uczeń rozumie proste wypowiedzi pisemne (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, instrukcje, rozkłady jazdy, historyjki obrazkowe z tekstem, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
1) określa główną myśl tekstu lub fragmentu tekstu;
2) określa intencje nadawcy/autora tekstu;
4) znajduje w tekście określone informacje;
IV. Uczeń tworzy krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi ustne:
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
3) przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;
4) przedstawia intencje, marzenia, nadzieje i plany na przyszłość;
5) opisuje upodobania;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie, przedstawia opinie innych osób;
V. Uczeń tworzy krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, kartkę pocztową, e‑mail, historyjkę, list prywatny, wpis na blogu):
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
3) przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;
5) opisuje upodobania;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie, przedstawia opinie innych osób;
VI. Uczeń reaguje ustnie w typowych sytuacjach:
7) zaprasza i odpowiada na zaproszenie;
VII. Uczeń reaguje w formie prostego tekstu pisanego (np. wiadomość, SMS, krótki list prywatny, e‑mail, wpis na czacie/forum) w typowych sytuacjach:
3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia (np. wypełnia formularz/ankietę);
4) wyraża swoje opinie, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami innych osób;
VIII. Uczeń przetwarza prosty tekst ustnie lub pisemnie:
1) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach) lub audiowizualnych (np. filmach, reklamach);
IX. Uczeń posiada:
1) podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
2) świadomość związku między kulturą własną i obcą oraz wrażliwość międzykulturową.
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XI. Uczeń współdziała w grupie (np. w lekcyjnych i pozalekcyjnych językowych pracach projektowych).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).
XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje obywatelskie;

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne:

  • Uczeń nauczy się opowiadać w czasie przeszłym o codziennych czynnościach,

  • Uczeń dowie się, czy Włosi wierzą w przesądy, a jeśli tak, to w jakie,

  • Uczeń będzie potrafił poprawnie użyć czasowniki zwrotne, którym towarzyszą czasowniki modalne w czasie passato prossimo.

Cele motywacyjne:

  • Uczeń rozwija wrażliwość międzykulturową oraz kształtuje postawę ciekawości, szacunku i otwartości wobec innych kultur;

  • Uczeń aktywnie uczestniczy w procesie uczenia się;

  • Uczeń rozwija kompetencje językowe i komunikacyjne oraz kulturowe;

  • Uczeń wykorzystuje w naturalnych sytuacjach językowych poznane struktury i słownictwo;

  • Uczeń zdobywa wiedzę i umiejętności do realizacji własnych celów komunikacyjnych;

  • Uczeń pozyskuje świadomość znaczenia języków obcych nowożytnych w różnych dziedzinach kultury cywilizacyjnej.

Strategie uczenia się:

  • strategie pamięciowe – powtarzanie i utrwalanie poznanego materiału językowego w nowym kontekście;

  • strategie kognitywne – pozyskiwanie wiedzy językowo‑kulturowej, tworzenie różnych kombinacji zdań, analizowanie danych języka obcego;

  • strategie kompensacyjne – odgadywanie znaczenia wyrazów, poznawanie synonimów, niuansów znaczeniowych;

  • strategie metakognitywne – formułowanie pragmatycznych intencji w wypowiedzi, centralizowanie procesu uczenia na wybranym zagadnieniu;

  • strategie afektywne – odwoływanie się do doświadczeń i upodobań uczniów, podejmowanie ryzyka, akceptacja błędów.

Metody i techniki nauczania:

  • podejście komunikacyjne (luka informacyjna, podejście zadaniowe);

  • eklektyzm;

  • nauczanie polisensoryczne/wielozmysłowe;

  • zintegrowane nauczanie językowo–przedmiotowe;

  • nauczanie zdalne i hybrydowe;

  • nauczanie programowane;

  • metody sytuacyjno‑inscenizacyjne.

Formy pracy:

  • praca pod kierunkiem nauczyciela;

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach.

Środki dydaktyczne:

  • komputer / laptop / smartfon z dostępem do Internetu;

  • materiały piśmiennicze;

  • głośniki.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

  1. Nauczyciel wprowadza temat lekcji i pozwala uczniom zapoznać się z notatką wprowadzającą.

  2. Zwraca uwagę na sentencję Eduarda De Filippo: Essere superstiziosi è da ignoranti, ma non esserlo porta male.

  3. Uczniowie odpowiadają na pytania: Siete superstiziosi? Che cosa porta male? Che cosa porta fortuna?

  4. Mogą o przesądach porozmawiać w języku polskim, przy czym niektóre z ustaleń (np. co przynosi pecha) są zapisywane na tablicy (np. il gatto nero, il numero 13 / incontrare uno spazzacamino, numeri individuali etc.)

Faza realizacyjna:

  1. Uczniowie zapoznają się z tekstem źródłowym (list/mail) – odkrywają, co przytrafiło się Marcie 17‑ego w piątek. Odpowiadają na pytanie wstępne: taka data przynosi szczęście czy pecha?

  2. Wykonują ćwiczenie V/F towarzyszące tekstowi źródłowemu.

  3. Zapoznają się ze szczegółami w zakresie leksyki (nowego słownictwa, wyrażeń).

  4. Podejmują próbę odtworzenia zdarzeń, które się przytrafiły Marcie (przekształcenie form czasownikowych w 3. os. l. poj.).

  5. Niektóre z konstrukcji w czasie passato prossimo mogą zostać zapisane na tablicy. Uczniowie obserwują zapisane konstrukcje i starają się wydedukować, co je charakteryzuje z gramatycznego punktu widzenia (użycie czasownika zwrotnego + modalny w czasie passato prossimo + odpowiedni czasownik posiłkowy).

  6. Nauczyciel podsumowuje informacje gramatyczne na temat odmiany czasowników zwrotnych z modalnymi w passato prossimo. Można się w tym celu posłużyć się danymi i przykładami przedstawionymi w tekście właściwym.

  7. Celem przećwiczenia/utrwalenia poznanych struktur uczniowie wykonują ćwiczenia 3, 4 i 6 / Sprawdź się.

  8. Tematyka o przesądach włoskich (i uniwersalnych) kontynuowana jest w treści multimedium – audiobook, którego wysłuchują uczniowie.

  9. Uczniowie starają się wynotować z treści audiobooka przykłady sytuacji, które przynoszą szczęście/pecha.

  10. Wykonują polecenia towarzyszące multimedium – V/F; kategoryzowanie sytuacji, które łączą się z „fartem”/”szczęśliwym zdarzeniem” oraz „pechem”; przyporządkowanie ilustracji przedstawiających obiekty przynoszące szczęście.

  11. Objaśniane są szczegółowo słowa, zwroty nieznane / mniej znane.

Faza podsumowująca:

  1. Uczniowie wykonują pozostałe ćwiczenia w sekcji Sprawdź się, przy czym ćw. otwarte 7 i 8 mogą być wykonane w formie pracy domowej. Ćwiczenie 8, jeżeli jest wykonywane na lekcji, można przekształcić w dyskusję na temat przesądów w Polsce i we Włoszech.

  2. Nauczyciel może przekazać dodatkowe ciekawostki, które ponownie wzbudzą zainteresowanie uczniów rozwijanym tematem (np. w zakresie objaśnień dotyczących genezy działania określonych obiektów, miejsc, osób itp., które przynoszą szczęście lub pecha).

Praca domowa:

  • Ćw. 7 i 8 / Sprawdź się.

Materiały pomocnicze:

Pomocniczo można wykorzystać fragmenty innych materiałów znajdujących się na platformie:

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

  • Jeśli tylko jest to możliwe, na lekcję warto przynieść autentyczny „czerwony rożek” z Neapolu, ale także 4‑listną koniczynkę (choćby zasuszoną), autentyczną podkowę oraz inne przedmioty/obiekty, które mogą przynosić szczęście. O przyniesienie takich przedmiotów do klasy można też poprosić uczniów na lekcji poprzedzającej. Przedmioty będą dobrym punktem wyjścia do całego tematu, poznania ich nazw, podzielenia się informacjami, co takie przedmioty mogą przynieść / przyniosły w kategoriach „fartu” / „szczęścia” uczniom, komuś im znanemu, bliskiemu.

Słownik i bibliografia