Sinus, cosinus i tangens kąta ostrego w trójkącie prostokątnym
Definicja: Sinus, cosinus i tangens kąta ostrego w trójkącie prostokątnym
Załóżmy, że w trójkącie prostokątnym jeden z kątów ostrych ma miarę . Wprowadzimy nazwy stosunków długości boków tego trójkąta.
R1YPlNgbkD7Kt1
Rysunek trójkąta prostokątnego o przyprostokątnych długości a i b oraz przeciwprostokątnej długości c. Kąt ostry alfa leży naprzeciw przyprostokątnej a.
kąta ostrego (w skrócie sin) nazywamy stosunek długości przyprostokątnej leżącej naprzeciw kąta do długości przeciwprostokątnej.
kąta ostrego (w skrócie cos) nazywamy stosunek długości przyprostokątnej leżącej przy kącie do długości przeciwprostokątnej.
kąta ostrego (w skrócie ) nazywamy stosunek długości przyprostokątnej leżącej naprzeciw kąta do długości przyprostokątnej leżącej przy kącie .
R11IrucBqLrHi1
Animacja prezentuje definicje funkcji trygonometrycznych w trójkącie prostokątnym o przyprostokątnych długości a, b i przeciwprostokątnej c. Kąt alfa leży naprzeciw przyprostokątnej a. Kąt 90 minus alfa leży naprzeciw przyprostokątnej b. Zmieniając długości boków trójkąta lub miarę kąta alfa, obliczamy zgodnie z definicją sinus, cosinus i tangens kąta alfa i kąta 90 minus alfa.
Animacja prezentuje definicje funkcji trygonometrycznych w trójkącie prostokątnym o przyprostokątnych długości a, b i przeciwprostokątnej c. Kąt alfa leży naprzeciw przyprostokątnej a. Kąt 90 minus alfa leży naprzeciw przyprostokątnej b. Zmieniając długości boków trójkąta lub miarę kąta alfa, obliczamy zgodnie z definicją sinus, cosinus i tangens kąta alfa i kąta 90 minus alfa.
Powyższe zależności nazywa się funkcjami trygonometrycznymi kąta ostrego
Przykład 1
Rt2HVcYJpyExY1
Animacja pokazuje jak wyznaczyć wysokość Piramidy Cheopsa. Długość cienia rzucanego przez wierzchołek piramidy to przeciwprostokątna. Wysokość piramidy h i odległość l od spodka wysokości do końca cienia to przyprostokątne. l =404 metry. Kąt alfa między przyprostokątnymi wynosi 19 stopni. Zapisujemy związek między przyprostokątnymi trójkąta. Korzystając z funkcji tangens z tablic trygonometrycznych odczytujemy wartość kąta 19 stopni i obliczamy, że wysokość Piramidy Cheopsa wynosi 139 metrów.
Animacja pokazuje jak wyznaczyć wysokość Piramidy Cheopsa. Długość cienia rzucanego przez wierzchołek piramidy to przeciwprostokątna. Wysokość piramidy h i odległość l od spodka wysokości do końca cienia to przyprostokątne. l =404 metry. Kąt alfa między przyprostokątnymi wynosi 19 stopni. Zapisujemy związek między przyprostokątnymi trójkąta. Korzystając z funkcji tangens z tablic trygonometrycznych odczytujemy wartość kąta 19 stopni i obliczamy, że wysokość Piramidy Cheopsa wynosi 139 metrów.
Animacja pokazuje jak wyznaczyć wysokość Piramidy Cheopsa. Długość cienia rzucanego przez wierzchołek piramidy to przeciwprostokątna. Wysokość piramidy h i odległość l od spodka wysokości do końca cienia to przyprostokątne. l =404 metry. Kąt alfa między przyprostokątnymi wynosi 19 stopni. Zapisujemy związek między przyprostokątnymi trójkąta. Korzystając z funkcji tangens z tablic trygonometrycznych odczytujemy wartość kąta 19 stopni i obliczamy, że wysokość Piramidy Cheopsa wynosi 139 metrów.
RbhpO5VcRPPpV1
Animacja pokazuje jak wyznaczyć wysokość rampy korzystając z funkcji trygonometrycznych w trójkącie prostokątnym.
Animacja pokazuje jak wyznaczyć wysokość rampy korzystając z funkcji trygonometrycznych w trójkącie prostokątnym.
Animacja pokazuje jak wyznaczyć wysokość rampy korzystając z funkcji trygonometrycznych w trójkącie prostokątnym.
Uwaga!
Bezpośrednio z definicji wynika, że dla dowolnego kąta ostrego
Ponadto, w każdym trójkącie prostokątnym najdłuższym bokiem jest przeciwprostokątna, zatem dla dowolnego kąta ostrego
1
Twierdzenie: 1
Dla dowolnego kąta ostrego prawdziwe są nierówności:
Uwaga!
Jeżeli jeden z kątów ostrych trójkąta prostokątnego ma miarę , to drugi kąt ostry w tym trójkącie ma miarę . Korzystając z definicji funkcji trygonometrycznych, zapisujemy
RItjDAqMUjVnk1
Rysunek trójkąta prostokątnego o przyprostokątnych długości a, b i przeciwprostokątnej długości c oraz kątach ostrych alfa i 90 stopni minus alfa.
2
Twierdzenie: 2
Dla dowolnego kąta ostrego prawdziwe są równości
RLeZWd6JNDGF41
Animacja pokazuje jak obliczyć sinus dla kąta ostrego w trójkącie prostokątnym o przyprostokątnych długość a, b i przeciwprostokątnej długość c. Kąt alfa leży naprzeciw przyprostokątnej a, kąt beta leży naprzeciw przyprostokątnej b. Mierzymy linijką długości przyprostokątnej a i przeciwprostokątnej c trójkąta prostokątnego dla kątów 10 stopni, 20 stopni, 30 stopni, 40 stopni, 50 stopni, 60 stopni, 80 stopni, 90 stopni. Otrzymane liczby wstawiamy do wzoru funkcji sinus i obliczamy wartość funkcji sinus dla danego kąta. Otrzymane wartości tworzą na wykresie fragment funkcji sinus.
Animacja pokazuje jak obliczyć sinus dla kąta ostrego w trójkącie prostokątnym o przyprostokątnych długość a, b i przeciwprostokątnej długość c. Kąt alfa leży naprzeciw przyprostokątnej a, kąt beta leży naprzeciw przyprostokątnej b. Mierzymy linijką długości przyprostokątnej a i przeciwprostokątnej c trójkąta prostokątnego dla kątów 10 stopni, 20 stopni, 30 stopni, 40 stopni, 50 stopni, 60 stopni, 80 stopni, 90 stopni. Otrzymane liczby wstawiamy do wzoru funkcji sinus i obliczamy wartość funkcji sinus dla danego kąta. Otrzymane wartości tworzą na wykresie fragment funkcji sinus.
Animacja pokazuje jak obliczyć sinus dla kąta ostrego w trójkącie prostokątnym o przyprostokątnych długość a, b i przeciwprostokątnej długość c. Kąt alfa leży naprzeciw przyprostokątnej a, kąt beta leży naprzeciw przyprostokątnej b. Mierzymy linijką długości przyprostokątnej a i przeciwprostokątnej c trójkąta prostokątnego dla kątów 10 stopni, 20 stopni, 30 stopni, 40 stopni, 50 stopni, 60 stopni, 80 stopni, 90 stopni. Otrzymane liczby wstawiamy do wzoru funkcji sinus i obliczamy wartość funkcji sinus dla danego kąta. Otrzymane wartości tworzą na wykresie fragment funkcji sinus.
R5D4QDCSv842j1
Animacja pokazuje jak obliczyć cosinus dla kąta ostrego w trójkącie prostokątnym o przyprostokątnych długość a, b i przeciwprostokątnej długość c. Kąt alfa leży naprzeciw przyprostokątnej a, kąt beta leży naprzeciw przyprostokątnej b. Mierzymy linijką długości przyprostokątnej b i przeciwprostokątnej c trójkąta prostokątnego dla kątów 10 stopni, 20 stopni, 30 stopni, 40 stopni, 50 stopni, 60 stopni, 80 stopni, 90 stopni. Otrzymane liczby wstawiamy do wzoru funkcji cosinus i obliczamy wartość funkcji cosinus dla danego kąta. Otrzymane wartości tworzą na wykresie fragment funkcji cosinus.
Animacja pokazuje jak obliczyć cosinus dla kąta ostrego w trójkącie prostokątnym o przyprostokątnych długość a, b i przeciwprostokątnej długość c. Kąt alfa leży naprzeciw przyprostokątnej a, kąt beta leży naprzeciw przyprostokątnej b. Mierzymy linijką długości przyprostokątnej b i przeciwprostokątnej c trójkąta prostokątnego dla kątów 10 stopni, 20 stopni, 30 stopni, 40 stopni, 50 stopni, 60 stopni, 80 stopni, 90 stopni. Otrzymane liczby wstawiamy do wzoru funkcji cosinus i obliczamy wartość funkcji cosinus dla danego kąta. Otrzymane wartości tworzą na wykresie fragment funkcji cosinus.
Animacja pokazuje jak obliczyć cosinus dla kąta ostrego w trójkącie prostokątnym o przyprostokątnych długość a, b i przeciwprostokątnej długość c. Kąt alfa leży naprzeciw przyprostokątnej a, kąt beta leży naprzeciw przyprostokątnej b. Mierzymy linijką długości przyprostokątnej b i przeciwprostokątnej c trójkąta prostokątnego dla kątów 10 stopni, 20 stopni, 30 stopni, 40 stopni, 50 stopni, 60 stopni, 80 stopni, 90 stopni. Otrzymane liczby wstawiamy do wzoru funkcji cosinus i obliczamy wartość funkcji cosinus dla danego kąta. Otrzymane wartości tworzą na wykresie fragment funkcji cosinus.
RX43BZNkC0YyM1
Animacja pokazuje jak obliczyć tangens dla kąta ostrego w trójkącie prostokątnym o przyprostokątnych długość a, b i przeciwprostokątnej długość c. kąt alfa leży naprzeciw przyprostokątnej a, kąt beta leży naprzeciw przyprostokątnej b. Mierzymy linijką długości przyprostokątnych a i b trójkąta prostokątnego dla kątów 10 stopni, 20 stopni, 30 stopni, 40 stopni, 50 stopni, 60 stopni, 80 stopni, 90 stopni. Wstawiamy otrzymane liczby do wzoru funkcji tangens i obliczamy wartość funkcji tangens dla danego kąta. Otrzymane wartości tworzą na wykresie fragment funkcji tangens.
Animacja pokazuje jak obliczyć tangens dla kąta ostrego w trójkącie prostokątnym o przyprostokątnych długość a, b i przeciwprostokątnej długość c. kąt alfa leży naprzeciw przyprostokątnej a, kąt beta leży naprzeciw przyprostokątnej b. Mierzymy linijką długości przyprostokątnych a i b trójkąta prostokątnego dla kątów 10 stopni, 20 stopni, 30 stopni, 40 stopni, 50 stopni, 60 stopni, 80 stopni, 90 stopni. Wstawiamy otrzymane liczby do wzoru funkcji tangens i obliczamy wartość funkcji tangens dla danego kąta. Otrzymane wartości tworzą na wykresie fragment funkcji tangens.
Animacja pokazuje jak obliczyć tangens dla kąta ostrego w trójkącie prostokątnym o przyprostokątnych długość a, b i przeciwprostokątnej długość c. kąt alfa leży naprzeciw przyprostokątnej a, kąt beta leży naprzeciw przyprostokątnej b. Mierzymy linijką długości przyprostokątnych a i b trójkąta prostokątnego dla kątów 10 stopni, 20 stopni, 30 stopni, 40 stopni, 50 stopni, 60 stopni, 80 stopni, 90 stopni. Wstawiamy otrzymane liczby do wzoru funkcji tangens i obliczamy wartość funkcji tangens dla danego kąta. Otrzymane wartości tworzą na wykresie fragment funkcji tangens.
RpaeW4g72Yrmu1
Animacja pokazuje jak obliczyć sinus dla kąta ostrego w trójkącie prostokątnym o przyprostokątnych długość a, b i przeciwprostokątnej długość c. Kąt alfa leży naprzeciw przyprostokątnej a, kąt beta leży naprzeciw przyprostokątnej b. Mierzymy linijką długości przyprostokątnych a i b trójkąta prostokątnego dla kątów 10 stopni, 20 stopni, 30 stopni, 40 stopni, 50 stopni, 60 stopni, 80 stopni, 90 stopni. Wstawiamy otrzymane liczby do wzoru funkcji cotangens i obliczamy wartość funkcji cotangens dla danego kąta. Otrzymane wartości tworzą na wykresie fragment funkcji cotangens.
Animacja pokazuje jak obliczyć sinus dla kąta ostrego w trójkącie prostokątnym o przyprostokątnych długość a, b i przeciwprostokątnej długość c. Kąt alfa leży naprzeciw przyprostokątnej a, kąt beta leży naprzeciw przyprostokątnej b. Mierzymy linijką długości przyprostokątnych a i b trójkąta prostokątnego dla kątów 10 stopni, 20 stopni, 30 stopni, 40 stopni, 50 stopni, 60 stopni, 80 stopni, 90 stopni. Wstawiamy otrzymane liczby do wzoru funkcji cotangens i obliczamy wartość funkcji cotangens dla danego kąta. Otrzymane wartości tworzą na wykresie fragment funkcji cotangens.
Animacja pokazuje jak obliczyć sinus dla kąta ostrego w trójkącie prostokątnym o przyprostokątnych długość a, b i przeciwprostokątnej długość c. Kąt alfa leży naprzeciw przyprostokątnej a, kąt beta leży naprzeciw przyprostokątnej b. Mierzymy linijką długości przyprostokątnych a i b trójkąta prostokątnego dla kątów 10 stopni, 20 stopni, 30 stopni, 40 stopni, 50 stopni, 60 stopni, 80 stopni, 90 stopni. Wstawiamy otrzymane liczby do wzoru funkcji cotangens i obliczamy wartość funkcji cotangens dla danego kąta. Otrzymane wartości tworzą na wykresie fragment funkcji cotangens.