E-materiały do kształcenia zawodowego

Bezpieczeństwo nawigacji i ratownictwo

TWO.07. Pełnienie wachty morskiej i portowej – technik nawigator morski 315214

bg‑blue

Słownik pojęć dla e‑materiału

1

Pojęcia

armator
armator

właściciel statku lub osoba władająca statkiem w imieniu własnym lub cudzym

burta nawietrzna
burta nawietrzna

burta przeciwna do tej, na której statek niesie główny żagiel, a na statkach o ożaglowaniu rejowym – burtę przeciwną do tej, na której niesie największy żagiel skośny

burta zawietrzna
burta zawietrzna

strona przeciwna do tej, z której wieje wiatr

COLREG
COLREG

angielski skrót Międzynarodowych Przepisów o Zapobieganiu Zderzeniom na Morzu (MPZZM), określanych też jako Międzynarodowe prawo drogi morskiej (MPDM)

ekranoplan
ekranoplan

pojazd wielomodalny, którego głównym eksploatacyjnym sposobem poruszania się jest lot tuż przy samej powierzchni, wykorzystując działanie dynamicznej poduszki powietrznej

gwizdek
gwizdek

każdy przyrząd do sygnalizacji dźwiękowej zdolny do wytwarzania przewidzianych dźwięków

Międzynarodowe Przepisy o Zapobieganiu Zderzeniom na Morzu (MPZZM)
Międzynarodowe Przepisy o Zapobieganiu Zderzeniom na Morzu (MPZZM)

zbiór przepisów drogi obowiązujących statki morskie; określa się je również jako Międzynarodowe Prawo Drogi Morskiej (MPDM)

nabieżnik
nabieżnik

dwa znaki nawigacyjne, których sposób ustawienia pomaga ustalić kurs statkom w miejscach trudnych do żeglugi

ryzyko zderzenia
ryzyko zderzenia

sytuacja, w której dwa zbliżające się do siebie statki znajdują się w takiej odległości, że dalsze utrzymywanie ich kursu i prędkości oraz niezastosowanie się do Prawideł wymijania przez którykolwiek z nich może doprowadzić do nadmiernego zbliżenia lub kolizji

statek
statek

wszelkiego rodzaju urządzenia pływające, łącznie z urządzeniami bezwypornościowymi, ekranoplanami (WIG) oraz wodnosamolotami, używane lub nadające się do użytku jako środek transportu wodnego

statek nieodpowiadający za swoje ruchy
statek nieodpowiadający za swoje ruchy

statek, który wskutek wyjątkowych okoliczności nie jest w stanie manewrować i dlatego nie może ustąpić z drogi innemu statkowi

statek o napędzie mechanicznym
statek o napędzie mechanicznym

każdy statek wprowadzany w ruch przez maszynę

statek o ograniczonej zdolności manewrowej
statek o ograniczonej zdolności manewrowej

statek, którego zdolność do manewrowania jest ograniczona ze względu na charakter jego pracy i dlatego nie może ustąpić z drogi innemu statkowi

statek ograniczony swym zanurzeniem
statek ograniczony swym zanurzeniem

statek o napędzie mechanicznym, który z powodu swego zanurzenia w stosunku do dostępnej głębokości i szerokości akwenu żeglownego jest poważnie ograniczony w swojej zdolności do odchylania się od kursu, jakim idzie

statek wyprzedzający
statek wyprzedzający

statek zbliżający się do innego statku z kierunku więcej niż 22,5 stopnia z tyłu jego trawersu, to znaczy będący w takiej pozycji w stosunku do statku wyprzedzanego, że podczas nocy mógłby widzieć tylko światło rufowe tego statku, a nie którekolwiek z jego świateł burtowych

statek zajęty połowem
statek zajęty połowem

każdy statek łowiący narzędziami, które ograniczają zdolność manewrową; określenie to nie obejmuje statku łowiącego narzędziami, które nie ograniczają zdolności manewrowej

statek żaglowy
statek żaglowy

każdy statek pod żaglami, pod warunkiem że urządzenie napędowe, jeżeli jest zainstalowane na statku, nie jest używane

system rozgraniczenia ruchu
system rozgraniczenia ruchu

system organizowany na obszarach o zwiększonym ruchu statków, zwłaszcza z ładunkami niebezpiecznymi, na którym statki poruszają się po określonych torach ruchu; w systemie rozgraniczenia ruchu obowiązują specyficzne dla niego zasady przemieszczania się

szybkość bezpieczna
szybkość bezpieczna

szybkość dostosowana do istniejących warunków

światło błyskowe
światło błyskowe

światło o błyskach regularnie powtarzanych z częstotliwością 120 lub więcej błysków na minutę

światła burtowe
światła burtowe

zielone światło z prawej burty i czerwone światło z lewej burty, każde oświetlające nieprzerwanie łuk widnokręgu równy 112,5 stopnia i tak ustawione, aby świeciło od kierunku prosto w przód do 22,5 stopnia poza trawers odpowiedniej burty

światło holowania
światło holowania

żółte światło, oświetlające nieprzerwanie łuk widnokręgu równy 135 stopniom i tak ustawione, aby świeciło od kierunku prosto w tył do 67,5 stopnia z każdej burty statku

światło masztowe
światło masztowe

białe światło umieszczone ponad osią symetrii statku, oświetlające nieprzerwany łuk widnokręgu równy 225 stopniom i tak ustawione, aby świeciło od kierunku prosto w przód do 22,5 stopnia poza trawers każdej burty statku

światło rufowe
światło rufowe

białe światło umieszczone możliwie jak najbliżej rufy, oświetlające nieprzerwanie łuk widnokręgu równy 135 stopniom i tak ustawione, aby świeciło od kierunku prosto w tył do 67,5 stopnia z każdej burty statku

światło widoczne dookoła okręgu
światło widoczne dookoła okręgu

światło oświetlające nieprzerwanie łuk widnokręgu równy 360 stopniom

trałowanie
trałowanie

ciągnienie sieci trałowej w wodzie lub innego sprzętu używanego jako narzędzie połowu

trawers
trawers

kierunek prostopadły do osi symetrii płynącego statku, biegnącej od dziobu do rufy

wachta
wachta

służba na statku pełniona w określonym czasie przez część załogi; część załogi, która pełni tę służbę

wąskie przejście
wąskie przejście

morskie akweny, na których nawigacja jest ograniczona z powodu braku swobodnego wyboru drogi i konieczności przestrzegania określonych zasad bezpieczeństwa ruchu

wodnosamolot (hydroplan)
wodnosamolot (hydroplan)

oznacza każde urządzenie latające przystosowane do manewrowania na wodzie

wzajemnie widoczne
wzajemnie widoczne

określenie statków, gdy jeden z nich może być obserwowany wzrokowo z drugiego