E-materiały do kształcenia zawodowego

Produkcja ciasta francuskiego

SPC.01. Produkcja wyrobów cukierniczych - Cukiernik 751201, Technik technologii żywności 344403

Słownik pojęć dla e‑materiału

1
Instrukcja korzystania ze słownika

Słownik pojęć do e‑materiału zawiera hasła oraz ich definicje. Hasła zostały ułożone w kolejności alfabetycznej. Wybrane pojęcia zawierają również odsyłacze (linki) do elementów składowych e‑materiału, w których zostały użyte.

Poprawne korzystanie ze słownika pojęć pozwoli Ci opanować podstawowy zasób słownictwa branżowego oraz ułatwi przyswojenie wiedzy zawartej w materiale w e‑materiale.

1
ciasto
ciasto

Jest to bardzo uogólnione pojęcie, opisujące masę powstałą na skutek połączenia mąki z wodą lub/i innymi dodatkami (np. z solą, octem) oraz pozostałymi składnikami zgodnymi z recepturą. Jest bardzo wiele sposobów i metod przygotowania ciasta.

ciasto podstawowe „grunt”
ciasto podstawowe „grunt”

Jest wykorzystywane w produkcji ciastciastociast francuskich. Do jego produkcji należy przygotować mąkę, tłuszcz, wodę i sól. Mąka przy produkcji takiego ciastaciastociasta powinna mieć mocny glutenglutengluten. Jakość glutenuglutenglutenu w produkcji ciastaciastociasta podstawowego można polepszyć przez dodatek soli, kwasu cytrynowego, mlekowego, octowego.

RhCQUCftBAOYv
GHP
GHP

Skrót od ang. Good Hygiene Practice, czyli Dobra Praktyka Higieniczna, obejmująca działania, które należy podjąć, oraz warunki higieniczne, które należy spełnić i monitorować na wszystkich etapach produkcji i obrotu żywnością, aby zapewnić jakość zdrowotną produktów.

GMP
GMP

Skrót od ang. Good Manufacturing Practice, czyli Dobra Praktyka Produkcyjna, gdzie zawarte są informacje o działaniach, które należy podjąć i o warunkach, które trzeba spełnić, aby produkcja żywności oraz materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością zapewniała właściwą jakość zdrowotną produktów.

gluten
gluten

Białko zbożowe pozyskiwane przez wypłukiwanie ciastaciastociasta pszennego. Składa się z gliadyny i gluteniny. Gluten występuje przede wszystkim w pszenicy; gwarantuje dobre właściwości wypiekowe ciastaciastociasta i zrobionych z niego wypieków. Gluten po połączeniu z wodą pęcznieje i staje się gąbczastą masą. Przy fermentacji ciasta, dzięki elastyczności glutenu, powstaje siatka glutenowa, która ma właściwości zatrzymywania gazów w cieścieciastocieście i umożliwia jego spulchnienie.

R14UPcF6tFkT6
Źródła glutenu. Od góry według ruchu wskazówek zegara: mąka pszenna, pszenica orkisz, jęczmień i płatki żytnie
Źródło: https://pl.wikipedia.org/, domena publiczna.
krytyczne punkty kontroli
krytyczne punkty kontroli

W skrócie CCP (z ang. Critical Control Point). Krytyczny punkt kontroli (lub kontrolny) w systemie HACCPsystem HACCPHACCP (ang. Hazard Analysis and Critical Control Points System), czyli Systemie Analizy Zagrożeń i Krytycznych Punktów Kontroli. CCP to miejsce szczególnie niebezpieczne dla żywności, które podlega ciągłej kontroli, aby usunąć lub ograniczyć do minimum zagrożenia.

miesiarka
miesiarka

Urządzenie służące do wyrabiania ciastciastociast różnego rodzaju, w zależności od zastosowanej końcówki. Zbudowana jest z: dzieży o walcowatym kształcie zaokrąglonym w dolnej części, zamocowanej na stałe lub na wózku jezdnym; końcówki roboczej; pełnej lub ażurowej osłony przykrywającej dzieżę; pulpitu sterowniczego i korpusu z silnikiem i układem napędowym.  Można wyrabiać ciastaciastociasta drożdżowe lub francuskie (dotyczy ciasta podstawowego, tzw. gruntu) z użyciem końcówki typu haka, piaskowe – z użyciem końcówki typu liść lub biszkoptowe – z użyciem końcówki typu rózga.

RiyxewuWLpjJP
miesiarka
Źródło: Akademia Finansów i Biznesu Vistula, licencja: CC BY 3.0.
siła mąki
siła mąki

Zdolność do wchłaniania płynów podczas wyrabiania ciastaciastociasta i do zatrzymywania dwutlenku węgla. Siłę mąki oznacza się literą W.

system HACCP
system HACCP

(ang. Hazard Analysis and Critical Control Points System)

System Analizy Zagrożeń i Krytycznych Punktów Kontroli, który ukierunkowany jest na zapewnienie bezpieczeństwa zdrowotnego żywności oraz identyfikuje, ocenia i kontroluje (opanowuje) zagrożenia istotne dla bezpieczeństwa żywności.

RGVEcvISZAcuk
system HACCP - logo
Źródło: Akademia Finansów i Biznesu Vistula, licencja: CC BY 3.0.
  • Film instruktażowy (tutorial) – Produkcja ciasta francuskiegoDZIN0qmB3Film instruktażowy (tutorial) – Produkcja ciasta francuskiego

  • Źródło: Blog BHPEX Blog bezpieczeństwa w pracy, Rafał Wielgus, System HACCP – wyjaśniamy podstawowe pojęcia i definicje, https://www.bhpex.pl/blog/bezpieczenstwo-zywnosci/system-haccp/ [dostęp 02.02.2023 r.].

tłuszcze do ciast francuskich
tłuszcze do ciast francuskich

Do ciastciastociast francuskich wykorzystuje się margarynę lub masło, a coraz częściej także tłuszcze specjalistyczne do ciastciastociast listkujących, tzw. puff pastry (co dosłownie znaczy ciasto francuskie), które wpływają na kruchość i charakterystyczne uwarstwienia ciastaciastociasta. Tłuszcze typu puff pastry to rodzaj margaryny o zawartości tłuszczu 80%. Nadają one wyrobomwyroby z ciasta francuskiegowyrobom widoczny efekt listkowania ciastaciastociasta, zachowują dobrą plastyczność w szerokim zakresie temperatur, co powoduje odpowiednie rozwałkowaniewałkowanierozwałkowanie ciastaciastociasta, nie doprowadzając na jego powierzchni do załamań i pękań.

R1OBbCsbWnuLq
tłuszcze do ciast francuskich
Źródło: https://pixabay.com/, domena publiczna.
typ mąki
typ mąki

Stopień zmielenia. Liczba określająca typ informuje, ile gramów popiołu zawartych jest w 100 kilogramach suchej mąki – im wyższa liczba typu mąki, tym produkt jest ciemniejszy, ponieważ wzrasta zawartość substancji balastowych, minerałów i substancji smakowych. Zatem im niższy typ mąki, tym mniejszy w nich udział otrąb i jest ona jaśniejsza. Niska cyfra określa wysoką wartość wypiekową mąki.

RhNmw4oG65lM0
typ mąki
Źródło: Akademia Finansów i Biznesu Vistula, licencja: CC BY 3.0.
wada wyrobów
wada wyrobów

Cechy dyskwalifikujące wyrób cukierniczy do obrotu handlowego, np. przypalenie, wyrób jest niewyrośnięty, twardy, suchy i szklisty, ma niedostateczne listkowanie, rozlewa się podczas wypieku, ma wewnątrz surowe ciastociastociasto, jest spalony, kurczy się.

  • Galeria zdjęć – Wyroby z ciasta francuskiegoD14vN7kqOGaleria zdjęć – Wyroby z ciasta francuskiego

  • Źródło: Strona internetowa BAKER GROUP, Mrówka_Z, Ciasto francuskie - Produkty drożdżowe francuskie (- Wady ciasta francuskiego drożdżowego i ich przyczyny), https://pl.baker-group.net/technology-and-recipes/technology-confectionery-industry/2015-09-29-20-08-53-169.html [dostęp 02.02.2023 r.].

wałek
wałek

Narzędzie używane do rozwałkowywania ciastaciastociasta i mas cukrowych. Może być również dekoracyjny, pokryty wzorami.

R12BOlTevleLT
wałek
Źródło: https://pngtree.com/, domena publiczna.
  • Film instruktażowy (tutorial) – Produkcja ciasta francuskiegoDZIN0qmB3Film instruktażowy (tutorial) – Produkcja ciasta francuskiego

  • Źródło: Strona internetowa garneczki.pl. Wyposażenie domu, blog, Akcesoria cukiernicze do dekoracji wypieków: ciast, babeczek i ciasteczek, https://www.garneczki.pl/blog/akcesoria-cukiernicze-do-dekoracji-wypiekow/ [dostęp 02.02.2023 r.].

wałkowanie
wałkowanie

Inaczej formowanie przez rozpłaszczanie. Proces wykonywany wielokrotnie przy sporządzaniu ciastaciastociasta francuskiego.

R1dbOFRUH4NLx
wałkowanie
Źródło: Akademia Finansów i Biznesu Vistula, licencja: CC BY 3.0.
  • Film instruktażowy (tutorial) – Produkcja ciasta francuskiegoDZIN0qmB3Film instruktażowy (tutorial) – Produkcja ciasta francuskiego

  • Źródło: Strona internetowa http://www.mamz.pl/almanach_cukierniczo-piekarski, Ciasta francuskie. Proces technologiczny ciasta francuskiego, http://www.mamz.pl/almanach/skrypty/1.techciastkarska/4.htm [dostęp 02.02.2023 r.].

wałkownica
wałkownica

To urządzenie mechaniczne używane w piekarnictwie i cukiernictwie, które jest stosowane do wałkowaniawałkowaniewałkowania ciastciastociast kruchych, drożdżowych, półfrancuskich i francuskich. Wałkownice dzielimy na te z napędem ręcznym oraz elektryczne. Dodatkowo wałkownice mogą być wyposażone w systemy do cięcia, wycinania oraz zwijania powstającej wstęgi ciastaciastociasta.

Ruts9TiiIAPqs
wałkownica
Źródło: Akademia Finansów i Biznesu Vistula, licencja: CC BY 3.0.
wyroby z ciasta francuskiego
wyroby z ciasta francuskiego

Do grupy tych wyrobów zaliczamy krawaty, poduszki, języki, kieszonki, palmersy czy napoleonki.

  • Galeria zdjęć – Wyroby z ciasta francuskiegoD14vN7kqOGaleria zdjęć – Wyroby z ciasta francuskiego

  • Źródło: Strona internetowa http://www.mamz.pl/almanach_cukierniczo-piekarski, Wyroby z ciasta francuskiego, http://www.mamz.pl/almanach/skrypty/1.techciastkarska/33.htm [dostęp 02.02.2023 r.].