Słownik pojęć dla e‑materiału

bg‑azure

Słownik pojęć dla e‑materiału

1
AED (Automatyczny Zewnętrzny Defibrylator)
AED (Automatyczny Zewnętrzny Defibrylator)

urządzenie, które za pomocą poleceń głosowych i wizualnych wspiera osoby udzielające pierwszej pomocypierwsza pomocpierwszej pomocy w przeprowadzeniu procedury defibrylacji w przypadku zatrzymania krążenia. Jego zadaniem jest wyciszenie migotania komór serca i dzięki temu usystematyzowanie jego rytmu

algorytm postępowania ratowniczego
algorytm postępowania ratowniczego

zespół czynności obejmujący bezprzyrządowe utrzymywanie drożności dróg oddechowych oraz podtrzymywanie oddychania i krążenia

łańcuch przeżycia
łańcuch przeżycia

umowne określenie stosowane w medycynie ratunkowej odnoszące się do działań mających na celu zwiększenie przeżywalności u osób po nagłym zatrzymaniu krążenianagłe zatrzymanie krążenianagłym zatrzymaniu krążenia. Skuteczność tych interwencji zależy od wytrzymałości najsłabszego ogniwa łańcucha. Na łańcuch przeżycia składają się:

  1. Wczesne rozpoznanie stanu zagrożenia życia i wezwanie służb ratowniczych

  2. Wczesne rozpoczęcie resuscytacjiresuscytacjaresuscytacji krążeniowo‑oddechowej

  3. Wczesna defibrylacja (jeśli zachodzi taka potrzeba)

  4. Szybkie wdrożenie zaawansowanych zabiegów resuscytacyjnych i odpowiednia opieka poresuscytacyjna

jednostka systemu ratownictwa medycznego
jednostka systemu ratownictwa medycznego

jednostka mająca za zadanie podejmowanie medycznych działań ratowniczych wobec każdej osoby znajdującej się w stanie nagłego zagrożeniastan nagły (stan nagłego zagrożenia zdrowotnego)stanie nagłego zagrożenia życia lub zdrowia
Źródło definicji: Ustawa z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz.U. z 2020 r., poz. 882, z późn. zm.)

jednostki współpracujące z systemem PRM
jednostki współpracujące z systemem PRM

z systemem Państwowe Ratownictwo Medyczne współdziałają służby, które są ustawowo powołane do pomocy osobom w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnegostan nagły (stan nagłego zagrożenia zdrowotnego)stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego. W szczególności są to:

  • Państwowa Straż Pożarna,

  • Policja,

  • Górskie, Tatrzańskie i Wodne Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe,

  • inne stowarzyszenia i organizacje, które wykonują działania ratownicze w ramach swoich zadań statutowych

Wojewoda prowadzi rejestr jednostek współpracujących z systemem

lekarz systemu ratownictwa medycznego
lekarz systemu ratownictwa medycznego

lekarz posiadający tytuł specjalisty w dziedzinie medycyny ratunkowej albo lekarz, który ukończył co najmniej drugi rok specjalizacji w dziedzinie medycyny ratunkowej, z zastrzeżeniem art. 57 Ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym
Źródło definicji: Ustawa z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz.U. z 2020 r., poz. 882, z późn. zm.)

maska twarzowa do resuscytacji
maska twarzowa do resuscytacji

sprzęt medyczny pozwalający na wykonanie resuscytacjiresuscytacjaresuscytacji krążeniowo‑oddechowej w ramach pierwszej pomocypierwsza pomocpierwszej pomocy. Plastikowy ustnik z zastawką jednostronną zabezpiecza przed wydzielinami poszkodowanego i skutecznie zmniejsza ryzyko infekcji. Na zewnętrznej stronie maseczki znajduje się przydatna instrukcja udzielania pomocy

miejsce zdarzenia
miejsce zdarzenia

miejsce, w którym nastąpiło zdarzenie powodujące stan nagłego zagrożenia zdrowotnegostan nagły (stan nagłego zagrożenia zdrowotnego)stan nagłego zagrożenia zdrowotnego, i obszar, na który rozciągają się jego skutki
Źródło definicji: Ustawa z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz.U. z 2020 r., poz. 882, z późn. zm.)

nagłe zatrzymanie krążenia
nagłe zatrzymanie krążenia

nagły stan chorobowy, o którym mogą świadczyć trzy charakterystyczne dla niego objawy:

  • utrata świadomości,

  • brak oddechu,

  • brak tętna na dużych tętnicach

W sytuacji gdy nie zostały podjęte natychmiastowe działania resuscytacyjneresuscytacjaresuscytacyjne, pojawiają się następujące objawy:

  • rozszerzone źrenice, które nie wykazują reakcji na światło,

  • plamy opadowe,

  • sinica obwodowych części ciała

pielęgniarka systemu ratownictwa medycznego
pielęgniarka systemu ratownictwa medycznego

pielęgniarka posiadająca tytuł specjalisty lub specjalizująca się w dziedzinie pielęgniarstwa ratunkowego, anestezjologii i intensywnej opieki, chirurgii, kardiologii, pediatrii, a także pielęgniarka posiadająca ukończony kurs kwalifikacyjny w dziedzinie pielęgniarstwa ratunkowego, anestezjologii i intensywnej opieki, chirurgii, kardiologii, pediatrii oraz posiadająca co najmniej 3‑letni staż pracy w oddziałach tych specjalności, oddziałach pomocy doraźnej, izbach przyjęć lub pogotowiu ratunkowym
Źródło definicji: Ustawa z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz.U. z 2020 r., poz. 882, z późn. zm.)

pierwsza pomoc
pierwsza pomoc

zespół czynności podejmowanych w celu ratowania osoby w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnegostan nagły (stan nagłego zagrożenia zdrowotnego)nagłego zagrożenia zdrowotnego wykonywanych przez osobę znajdującą się w miejscu zdarzeniamiejsce zdarzeniamiejscu zdarzenia, w tym również z wykorzystaniem wyrobów medycznych i wyposażenia wyrobów medycznych, w rozumieniu przepisów Ustawy z dnia 20 maja 2010 r. o wyrobach medycznych (Dz.U. z 2020 r., poz. 186), oraz produktów leczniczych wydawanych bez przepisu lekarza dopuszczonych do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
Źródło definicji: Ustawa z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym

ratownik medyczny
ratownik medyczny

osoba wykonująca zawód medyczny, uprawniona w szczególności do udzielania świadczeń zdrowotnych w sytuacji bezpośredniego, nagłego stanu zagrożeniastan nagły (stan nagłego zagrożenia zdrowotnego)nagłego stanu zagrożenia życia lub zdrowiastan nagły (stan nagłego zagrożenia zdrowotnego)zdrowia

reanimacja
reanimacja

zespół czynności ratowniczych polegających na przywróceniu osobie poszkodowanej krążenia, oddychania oraz świadomości

resuscytacja
resuscytacja

zespół czynności mający na celu przywrócenie spontanicznego krążenia krwi lub krążenia i oddychania bez powrotu świadomości

stan nagły (stan nagłego zagrożenia zdrowotnego)
stan nagły (stan nagłego zagrożenia zdrowotnego)

stan polegający na nagłym lub przewidywanym w krótkim czasie pojawieniu się objawów pogarszania się zdrowia, którego bezpośrednim następstwem może być poważne uszkodzenie funkcji organizmu lub uszkodzenie ciała, lub utrata życia, wymagający podjęcia natychmiastowych medycznych czynności ratunkowych i leczenia

szpitalny oddział ratunkowy
szpitalny oddział ratunkowy

komórka organizacyjna szpitala w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej, stanowiąca jednostkę systemu ratownictwa medycznegojednostka systemu ratownictwa medycznegojednostkę systemu ratownictwa medycznego, udzielająca świadczeń opieki zdrowotnej osobom w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnegostan nagły (stan nagłego zagrożenia zdrowotnego)stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego. Dodatkowe wyjaśnienia metodologiczne:

Świadczenia udzielane przez szpitalny oddział ratunkowy polegają na wstępnej diagnostyce oraz podjęciu leczenia w zakresie niezbędnym dla stabilizacji funkcji życiowych. Oddział musi spełniać szczegółowe wymagania określone w rozporządzeniu

Źródło definicji:

  • Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 3 listopada 2011 r. w sprawie szpitalnego oddziału ratunkowego (Dz.U. z 2015 r., poz. 178, z późn. zm.),

  • Ustawa z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz.U. z 2020 r., poz. 882, z późn. zm.)

transport sanitarny
transport sanitarny

przewóz osób albo materiałów biologicznych i materiałów wykorzystywanych do udzielania świadczeń zdrowotnych, wymagających specjalnych warunków transportu. Wykonywany jest specjalistycznymi środkami transportu lądowego, wodnego oraz lotniczego
Źródło definicji: Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2021 r., poz. 1285, z późn. zm.)

system Wspomagania Dowodzenia Państwowego Ratownictwa Medycznego (SWD PRM)
system Wspomagania Dowodzenia Państwowego Ratownictwa Medycznego (SWD PRM)

System Wspomagania Dowodzenia Państwowego Ratownictwa Medycznego (SWD PRM) to system teleinformatyczny, który umożliwia:

  • przyjęcie zgłoszeń alarmowych i powiadomień o zdarzeniach z numerów alarmowych (112, 999);

  • dysponowanie zespołów ratownictwa medycznego (ZRM);

  • rejestrowanie zdarzeń medycznych;

  • lokalizację poszczególnych zdarzeń, miejsc pobytu ZRM i ich statusów na mapie, która stanowi zintegrowany z systemem moduł (Uniwersalny Moduł Mapowy). Jednolity dla całego kraju SWD PRM ma zapewnić realizację zadań przez:

  • dyspozytorów medycznych;

  • członków zespołów ratownictwa medycznego;

  • wojewódzkich koordynatorów ratownictwa medycznego;

  • uprawnionych przedstawicieli Ministerstwa Zdrowia.

SWD PRM pozwala:

  • monitorować siły i środki Państwowego Ratownictwa Medycznego oraz zarządzać nimi;

  • zarządzać zgłoszeniami i zdarzeniami;

  • tworzyć dokumentację medyczną;

  • zapewniać obsługę sytuacji wyjątkowych, a w przypadku wystąpienia awarii – zastępowalność poszczególnych dyspozytorni medycznych.

Utrzymanie oraz obsługę SWD PRM na terenie kraju zapewnia minister właściwy do spraw zdrowia przez powierzenie zadań administratora systemu Lotniczemu Pogotowiu Ratunkowemu. Na terenie województwa za utrzymanie systemu odpowiedzialny jest Wojewoda

Interaktywne materiały sprawdzające
Przewodnik dla nauczyciela