Sprawdź się
Sformułuj definicję pejzażu wewnętrznego.
Z opisu pejzażu wewnętrznego zawartego w wierszu Paula Verlaine’a Światło księżyca wypisz pięć elementów przynależnych do świata natury oraz pięć elementów przynależnych do świata kultury i cywilizacji. Odpowiedz na pytanie, w czemu służy zestawienie elementów tych dwóch światów.
Wskaż w wierszu Maurice’a Maeterlincka Piosnka cechy symbolizmu. Zwróć uwagę na elementy poetyki tego kierunku literackiego, które stały się szczególnie istotne także dla polskich symbolistów.
Porównaj wiersz Kazimierza Przerwy‑Tetmajera Orzeł morski z utworem Charles’a Baudelaire’a Albatros w rozprawce na 300 słów. Wskaż podobieństwa i różnice w tematyce, treści, poetyce i kreowanym w nich nastroju.
Orzeł morskiW cuchnącej menażerii, w niewielkiej drucianej
klatce, na małym złomie bazaltowej skały,
siedzi, odąwszy piersi, smutny, osępiały
orzeł morski; tuż obok żółwie i pawiany.Pokrwawionego kędyś w stepach go ujęto,
gdy mu kula złamała skrzydło pod obłokiem;
lata już całe bawi ludzi swym widokiem,
patrząc w pół ciemne okno źrenicą przymkniętą.Bezduszne i bezmyślne gapią się nań tłumy,
gniewa je nieruchomość, obumarłość ptaka,
potrącają go, klatkę próbują zdjąć z haka,
ale niczym nie mogą wyrwać go z zadumy.W ciasnym, dusznym więzieniu dumny ptak królewski
lat dziesiątki już ginie w męczarniach powoli;
za widok jego płacą, jego ból nie boli,
więc ginie, między druty zamknięty i deski.A tam – szeroka, pusta niebiosów opona,
jasny, wielki krąg słońca daleko, daleko…
hen, w dole, chmur srebrzyste tumany się wleką
i płaszczyzna wód morskich, ciemna, nieskończona…Tam – wysp zielone smugi i okrętów białe
migocące się ławy i bory olbrzymie;
wulkany, grzmot w czerwonym ciskające dymie,
i śnieg, srebrzący szarą górskich wierchów skałę.I cicho… Tylko w głuszy słychać gdzieś dalekiej
gwiazd toczących się w bezdni grzmiące kołowroty,
z hukiem śmiga i pęka gdzieś meteor złoty – –
cicho… tu gwarną falą nie suną się wieki...Oto noc. Siadłszy kędyś na podniebnej skale,
osrebrzony światłością księżyca, powoli
olbrzymi ptak zasypia w światła aureoli,
w majestacie potęgi i królewskiej chwale.Śni mu się jego straszna moc i lot zuchwały,
śnią mu się łowy, walki, burze, oceany…
cóż ci się tu śni, orle, w twej klatce drucianej?
i tu ci dano kawał bazaltowej skały!...
Poszukaj wśród młodopolskich wierszy utworów, w których pojawiają się pejzaże wewnętrzne o ponurym nastroju. Zastanów się, czy zachowały do dziś wartość artystyczną. Przygotuj się do dyskusji na ten temat.