Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
R1BTc0QO2eW4f
Wymyśl pytanie na kartkówkę związane z tematem materiału.
1
Ćwiczenie 2
R1H0DHcPtwHZH1
Omów podział aldehydów.
Omów podział aldehydów.
Źródło: GroMar Sp. z o.o. na podstawie M. Krzeczkowska, J. Loch, A. Mizera, Repetytorium chemia. Liceum – poziom podstawowy i rozszerzony, Warszawa – Bielsko-Biała 2010., licencja: CC BY-SA 3.0.
R1aGsendQzfXc
(Uzupełnij).
R1XbYrVjtrKsW1
Ćwiczenie 3
Opisz, czym charakteryzują się ketony.
Opisz, czym charakteryzują się ketony.
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
R1ZYIqvCJrteN1
Ćwiczenie 3
Wymyśl pytanie na kartkówkę związane z tematem materiału.
21
Ćwiczenie 4
Podaj wzór ogólny ketonów.
RvZoaC4YeS8ER
Rozwiązanie oraz odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu.
Zapisz w zeszycie wzór ogólny ketonów.
Ketony zawierają grupę karbonylową >C=O.
RWDSyIGq2rnpP
Na ilustracji jest wzór: atom węgla z prawej strony łączy się wiązaniem podwójnym z atomem tlenu, a z lewej strony łączy się z R oraz z R prim. R, R prim to alkil lub aryl.
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
21
Ćwiczenie 5
Dokonaj podziału ketonów.
RYe6P1qNfeaAV
Odpowiedź:
(Uzupełnij).
Podziel ketony ze względu na ich budowę oraz występujące wiązania.
1. cykliczne: nasycone, nienasycone oraz cykliczno‑alifatyczne;
2. alifatyczne: nasycone i nienasycone;
3. aromatyczne lub aromatyczno‑alifatyczne.
2
Ćwiczenie 6
Przeanalizuj poniższy rysunek i uzupełnij tekst, przeciągając odpowiednie wyrażenia w puste pola.
Przeanalizuj opis rysunku i uzupełnij tekst, przeciągając odpowiednie wyrażenia w puste pola.
R162sVI1EiZxu
Ilustracja przedstawia tworzenie wiązań w grupie aldehydowej (-CHO). Na grafice są dwa wzory i dwa przestrzenne przedstawienia za pomocą brył tworzenia wiązań. Rozłożone w dwóch rzędach. Pierwszy wzór. Tlen połączony dwoma równoległymi liniami z węglem. Przy tlenie po lewej stronie, są ułożone strzałki pionowe o różnych kierunkach. Pierwsza skierowana jest ku dołowi, druga ku górze. Otoczone są kółkiem z zaostrzonym prawym końcem, przypominające łzę. Występują dwie takie "łzy" obok atomu tlenu. Nad atomem tlenu jest symbol , nad atomem węgla jest symbol . Od atomu węgla w kierunku góry odchodzi prosta linia na końcu której jest R. Od atomu węgla poniżej R odchodzi czarny trójkąt, na końcu którego jest wodór. Podstawa tego trójkąta jest przy H, natomiast zaostrzenie przy atomie węgla. Całość z wyjątkiem R otoczona jest nieregularnym okręgiem wypełnionym kolorem jasnoróżowym. Tym sposobem zaznaczona jest grupa aldehydowa. Drugi wzór. Atom tlenu połączony jest podwójnymi równoległymi liniami z atomem węgla. Nad atomem tlenu jest symbol , nad atomem węgla jest symbol . Od atomu węgla odchodzi pozioma linia oraz skośnie w dół druga linia. Skośna linia zakończona jest atomem wodoru. Całość z wyjątkiem H otoczona jest owalem wypełnionym jasno fioletowym kolorem. Tym sposobem zaznaczona jest grupa karbonylowa. Drugi rząd. Przestrzenne ukazanie pierwszego etapu tworzenia wiązań w grupie aldehydowej za pomocą brył. Atom tlenu otoczony jest z trzech stron szarą bryłą przypominającą kształtem kroplę. W bryle szarej z lewej strony oraz pod atomem tlenu są przedstawione dwie strzałki różowe, ułożone pionowo, w przeciwnych kierunkach. Lewa strzałka skierowana jest w dół, prawa strzałka w górę. Prawa bryła złączona jest szerszym końcem z drugą taką samą, ale skierowaną w przeciwną stronę ostrym końcem w kierunku atomu węgla. W tych połączonych bryłach są dwie strzałki pionowe, w przeciwnych kierunkach. Lewa strzałka w dół ma kolor różowy, umiejscowiona jest po lewej stronie bryły. Natomiast prawa strzałka w górę ma kolor niebieski, umiejscowiona jest po prawej stronie bryły. Bryły umiejscowione blisko tlenu są oznaczone jako . Natomiast bryła bliżej atomu węgla oznaczona jest . Od atomu węgla odchodzi w górę prosta linia, na końcu której jest R. Od atomu węgla odchodzi poziomo czarny trójkąt, na końcu którego jest atom wodoru. Trójkąt ma podstawę przy H, natomiast wierzchołek przy C. Nad i pod spodem szarych złączonych brył są cztery owalne bryły koloru fioletowego, dwie na górze i dwie na dole. Górne lewa kula ma na sobie różową skierowaną w dół strzałkę. Bryła oznaczona jest jako . Prawa kula ma na sobie niebieską strzałkę, skierowaną w górę. Oznaczona jest jako . Obie kule są połączone strzałką zakończoną z dwóch stron ostrym końcem. Dolne bryły też są połączone strzałką zakończoną z dwóch stron ostrym końcem. Przestrzenne ukazanie drugiego etapu tworzenia wiązań w grupie aldehydowej za pomocą brył. Atom tlenu otoczony jest z trzech stron szarą bryłą przypominającą kształtem kroplę. W bryle szarej z lewej strony, oraz pod atomem tlenu, są przedstawione dwie strzałki różowe, ułożone pionowo, w przeciwnych kierunkach. Lewa strzałka skierowana jest w dół, prawa strzałka w górę. Prawa bryła złączona jest szerszym końcem z drugą taką samą, ale skierowaną w przeciwną stronę ostrym końcem w kierunku atomu węgla. W tych połączonych bryłach są dwie strzałki pionowe, w przeciwnych kierunkach. Lewa strzałka w dół ma kolor różowy, umiejscowiona jest po lewej stronie bryły. Natomiast prawa strzałka w górę ma kolor niebieski, umiejscowiona jest po prawej stronie bryły. Dwie bryły umiejscowione blisko tlenu są oznaczone jako ". Połączona bryła oznaczona jest ". Od atomu węgla odchodzi w górę prosta linia, na końcu której jest R. Od atomu węgla odchodzi poziomo czarny trójkąt, na końcu którego jest atom wodoru. Trójkąt ma podstawę przy H natomiast wierzchołkiem przy C. Nad i pod spodem złączonych brył są podłużne, lekko zgięte fioletowe bryły. Na górnej są dwie strzałki o przeciwnych kierunkach. Lewa, różowa skierowana jest w dół, natomiast prawa, niebieska w górę. Obie bryły podpisane są: .
Źródło: GroMar Sp. z o.o. na podstawie M. Krzeczkowska, J. Loch, A. Mizera, Repetytorium chemia : Liceum - poziom podstawowy i rozszerzony, Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa - Bielsko-Biała 2010., licencja: CC BY-SA 3.0.
Orbitale .............................................. atomu .............................................., jak i atomu węgla w grupie .............................................. są w stanie ............................................... Pomiędzy atomem .............................................. a atomem tlenu powstaje ..............................................: wiązanie typu .............................................., tworzone przez orbitale zhybrydyzowane .............................................. atomu tlenu i atomu węgla, oraz .............................................., tworzone przez .............................................. 2pz atomu węgla i atomu tlenu.
31
Ćwiczenie 7
W grupie karbonylowej, występujące wiązanie jest wiązaniem kowalencyjnym silnie spolaryzowanym ze względu na dużą różnicę elektroujemności atomu tlenu i atomu węgla. Ponadto atom tlenu dysponuje dwiema wolnymi parami elektronowymi.
Napisz, jaki to ma wpływ na oddziaływania z innymi cząsteczkami?
ROV5nJCfwqbcp
Rozwiązanie oraz odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu.
Przeanalizuj budowę aldehydów i ketonów.
Polaryzacja wiązania w grupie karbonylowej i obecność wolnych par elektronowych na atomie tlenu umożliwiają tworzenie wiązania wodorowego z cząsteczkami wody, natomiast nie jest możliwe tworzenie wiązań wodorowych pomiędzy cząsteczkami aldehydów (lub ketonów) ze względu na brak atomu wodoru związanego z silnie elektroujemnym atomem tlenu.
31
Ćwiczenie 8
Narysuj wzór strukturalny but‑3-en‑onu. Napisz, do jakiej grupy związków należy. Do rozwiązania tego ćwiczenia skorzystaj również z innych źródeł informacji.
RAV87o5lzs5tY
Rozwiązanie oraz odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu.
Odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu.
R19SGduAceHGU
(Uzupełnij).
But‑3-en‑2-on zwiera w swoim łańcuchu cztery atomy węgla, grupę karbonylową oraz wiązanie podwójne między dwoma atomami węgla.
Rysowanie wzoru rozpocznij od przedstawienia czterowęglowego łańcucha.
Nienasycone ketony alifatyczne.
RsKk6E4d0JF9U
Na ilustracji jest wzór but‑3-en‑2onu: grupa metylenowa łączy się wiązaniem podwójnym z grupą CH. Ta łączy się z atomem węgla. Atom węgla łączy się na dole wiązaniem podwójnym z atomem tlenu, a po prawej stronie z grupą metylową.
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.