Wprowadzenie
Sarmatyzm ukształtował się na przełomie XVI i XVII wieku. Jego podstawą było osobliwe przekonanie szlachty o odrębnym od poddanych chłopów pochodzeniu etnicznym czy wręcz rasowym. Na skutek splotu okoliczności historycznych szlachta, której tożsamość zorganizowana była wokół idei sarmackich, uzyskała hegemoniczną pozycję w Rzeczypospolitej Obojga Narodów i utrzymała ją aż do upadku państwa. Kultura ostatnich dwóch stuleci istnienia Rzeczypospolitej nierozerwalnie związana była z sarmatyzmem, a jego dziedzictwo trwało przez kolejne dziesięciolecia i daje o sobie znać aż do dziś. Późniejsze pokolenia różniły się w ocenie sarmatyzmu, a różnice te i wynikające z nich spory obserwujemy również współcześnie. Dla jednych sarmatyzm był ideologią usprawiedliwiającą bezwzględny wyzysk ponad 90% społeczeństwa, prowadzącą do upadku gospodarczego, społecznego i politycznego, a w końcu – zniknięcia z mapy niegdyś największego pod względem obszaru państwa europejskiego; dla innych był fundamentem wyjątkowej w skali Europy kultury, która wydała wybitne dzieła, a współczesnym Polakom powinien służyć jako podstawa wspólnej tożsamości, inspiracja do wytyczenia własnej drogi w Europie i drogowskaz do przyszłej świetności.
Wskażesz najważniejsze cechy kultury sarmackiej.
Dowiesz się, jakie gatunki literackie były charakterystyczne dla sarmatyzmu.
Przeanalizujesz fragmenty utworów literackich oraz rozpraw naukowych odnoszących się do kultury sarmackiej w Polsce.
Wymienisz pozytywne i negatywne aspekty kultury sarmackiej oraz omówisz ich konsekwencje.