Sztuka Cud mniemany, czyli Krakowiacy i Górale powstawała, gdy po II rozbiorze w Polsce rodziło się coraz więcej konfliktów politycznych. Pewnym było, że zaborcy nie zaprzestaną dalszych działań, które miały doprowadzić do upadku Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Zrodziło się pytanie: jak wzbudzić w Polakach chęć do przeciwstawienia się okupantom?

Próby odpowiedzi na nie podjął się Wojciech Bogusławski, najważniejszy twórca polskiego teatru oświeceniowego. Jego działaniom przyświecała mu myśl, że teatr powinien przede wszystkim kształcić dobre obyczaje i pełnić funkcję trybuny, z której można głosić narodowe idee. Za jego dyrektury w Teatrze Wielkim wystawiano sztuki wyraźnie nawiązujące do najważniejszych spraw ówczesnej Polski. Na deskach Teatru Narodowego wystawił takie utwory o nacechowaniu politycznym jak Powrót Posła Jana Ursyna Niemcewicza, Dowód wdzięczności narodu swojego autorstwa, Szlachcica mieszaniem pióra Józefa Wybickiego. Jednak największą sławę przyniosła mu pierwsza opera polska z muzyką Jana Stefaniego, Cud mniemany, czyli Krakowiacy i Górale, wystawiona w marcu 1794 roku. Pomimo że cenzura zgodziła się na wystawienie sztuki, po trzech przedstawieniach tytuł ten został zdjęty z afisza.