Produkcja wyrobów ze szkła
CES.02. Eksploatacja maszyn i urządzeń przemysłu szklarskiego - Operator urządzeń przemysłu szklarskiego 818116, Technik technologii szkła 311925
Przewodnik dla nauczyciela
Wprowadzenie
Drodzy Nauczyciele!
„Nowoczesne kształcenie stawia nauczyciela w roli mentora. Odejście nauczyciela od roli „dostarczyciela” wiedzy, który przy tablicy prowadzi wykład, pozwala na rozbudzenie kreatywności uczniów i postawienie ich w roli poszukiwaczy wiedzy” (Koncepcja e‑materiałów do kształcenia zawodowego).
Celem Przewodnika dla nauczyciela jest przedstawienie e‑materiału „Produkcja wyrobów ze szkła” dla kształcenia zawodowego zawartego na Zintegrowanej Platformie Edukacyjnej, z którego nauczyciel i uczeń mogą korzystać podczas zajęć kształcenia zawodowego, a także podczas pracy poza zajęciami (uczniowie mogą sięgać do e‑materiałów w ramach pracy domowej lub z własnej inicjatywy, np. przygotowując się do lekcji, do egzaminów).
Nauczycielu, mamy nadzieję, że e‑materiały pozwolą Ci zwiększyć efektywność nauczania. Przewodnik zbudowany jest z następujących elementów:
Spis treści
1. Ogólna koncepcja e‑materiału1. Ogólna koncepcja e‑materiału
2. Cele ogólne e‑materiału2. Cele ogólne e‑materiału
3. Struktura e‑materiału3. Struktura e‑materiału
3.1. Materiały multimedialne3.1. Materiały multimedialne
3.2. Obudowa dydaktyczna3.2. Obudowa dydaktyczna
4. Opis zawartości merytorycznej e‑materiału i powiązania między elementami e‑materiału4. Opis zawartości merytorycznej e‑materiału i powiązania między elementami e‑materiału
5. Wskazówki do wykorzystania e‑materiału w pracy dydaktycznej5. Wskazówki do wykorzystania e‑materiału w pracy dydaktycznej
5.1. Organizowanie pracy uczniów indywidualnej, w grupach i w zespole podczas zajęć5.1. Organizowanie pracy uczniów indywidualnej, w grupach i w zespole podczas zajęć
5.2. Organizowanie pracy uczniów indywidualnej, w grupach i w zespole poza zajęciami5.2. Organizowanie pracy uczniów indywidualnej, w grupach i w zespole poza zajęciami
5.3. Indywidualizowanie pracy w uczniem/uczniami podczas lekcji i poza nimi5.3. Indywidualizowanie pracy w uczniem/uczniami podczas lekcji i poza nimi
5.4. Organizowanie pracy z uczniami o specjalnych potrzebach edukacyjnych5.4. Organizowanie pracy z uczniami o specjalnych potrzebach edukacyjnych
6. Opis materiałów sprawdzających6. Opis materiałów sprawdzających
7. Minimalne wymagania techniczne umożliwiające korzystanie z e‑materiału7. Minimalne wymagania techniczne umożliwiające korzystanie z e‑materiału
1. Ogólna koncepcja e‑materiału
E‑materiał „Produkcja wyrobów ze szkła” wspiera osiąganie efektów kształcenia z wybranych jednostek efektów kształcenia określonych dla kwalifikacji CES.02. Eksploatacja maszyn i urządzeń przemysłu szklarskiego:
CES.02.2. Podstawy produkcji szkła oraz wyrobów ze szkła,
CES.02.3. Sporządzanie zestawów szklarskich i topienie mas szklanych,
CES.02.4. Formowanie wyrobów ze szkła,
wyodrębnionych w zawodach szkolnictwa branżowego: operator urządzeń przemysłu szklarskiego 818116, technik technologii szkła 311925.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
2. Cele ogólne e‑materiału
E‑materiał uwzględnia treści, które pozwolą na osiągnięcie, zgodnie z podstawą programową, celów kształcenia. Tematyka e‑materiału służy przygotowaniu absolwenta do profesjonalnego wykonywania zadań zawodowych w zakresie kwalifikacji CES.02. Eksploatacja maszyn i urządzeń przemysłu szklarskiego:
- obsługiwanie maszyn i urządzeń do sporządzania zestawu szklarskiego i topienia mas szklanych,
- formowanie wyrobów ze szkła,
w zawodach: operator urządzeń przemysłu szklarskiego 818116, technik technologii szkła 311925.
Celem e‑materiału jest przedstawienie w sposób obrazowy i zrozumiały pieców używanych w hutach szkła, zapoznania ich z procesem topienia mas szklanych w piecach i ich obsługą przez topiarza oraz ukazanie przykładowej produkcji tafli szklanych za pomocą metody float.
E‑materiał ma stanowić pomoc w procesie nauczania/uczenia się w ww. zawodach, oraz wspierać osiąganie wybranych efektów kształcenia poprzez podnoszenie jakości procesu dydaktycznego, rozwój kompetencji komunikacyjno–cyfrowych, lepsze dostosowanie tempa i zakresu nauczania do indywidualnych potrzeb uczącego się, a tym samym przyczynić się do poprawy efektywności pracy dydaktyczno–wychowawczej.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
3. Struktura e‑materiału
3.1. Materiały multimedialne
Zawierają różnego rodzaje multimedia, które ułatwiają uczącemu się przyswojenie wiedzy oraz nabycie kompetencji zawodowych. E‑materiał: Produkcja wyrobów ze szkła składa się z czterech materiałów multimedialnych:
• Plansze interaktywnePlansze interaktywne: Budowa pieców szklarskich,
• Film instruktażowyFilm instruktażowy: Obsługa pieca szklarskiego,
• Grafika interaktywnaGrafika interaktywna: Produkcja szkła metodą float,
• Program do projektowania przez dobieranieProgram do projektowania przez dobieranie: Metody formowania szkła, wyrobów ze szkła.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
3.2. Obudowa dydaktyczna
• Interaktywne materiały sprawdzająceInteraktywne materiały sprawdzające – pozwalają zweryfikować poziom opanowania wiedzy i umiejętności z zakresu formowania, odprężania, hartowania szkła oraz wad masy szklanej, wyrobów ze szkła.
• Słownik pojęć dla e‑materiałuSłownik pojęć dla e‑materiału – zawiera objaśnienia specjalistycznego słownictwa występującego w całym e‑materiale.
• Przewodnik dla nauczycielaPrzewodnik dla nauczyciela - zawiera wskazówki dotyczące wykorzystania e‑materiału dla kształcenia zawodowego zawartego na Zintegrowanej Platformie Edukacyjnej. Przewodnik zawiera opis materiałów multimedialnych, które mają pomóc nauczycielowi w procesie kształcenia – czyli organizowania procesu nabywania przez uczniów wiedzy i umiejętności, ich sprawdzania jako elementu końcowego tego procesu lub diagnozującego – jaką wiedzę i umiejętności uczniowie już posiadają, aby potem indywidualizować proces kształcenia.
• Przewodnik dla uczącego sięPrzewodnik dla uczącego się - zawiera wskazówki i instrukcje dotyczące wykorzystania e‑materiału w ramach samodzielnej nauki.
• Netografia i bibliografiaNetografia i bibliografia - stanowi listę materiałów, na bazie których został opracowany e‑materiał.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
4. Opis zawartości merytorycznej e‑materiału i powiązania między elementami e‑materiału
W e‑materiale nauczyciel ma możliwość wykorzystania następujących materiałów multimedialnych:
• Plansze interaktywnePlansze interaktywne: Budowa pieców szklarskich – przedstawiają schematy budowy pieców szklarskich oraz opisy ich głównych elementów.
Nauczyciel może korzystać z danego multimedium podczas zajęć, dokonywać podziału uczniów na grupy, poszczególne grupy zgłębiają swoją wiedzę na temat budowy określonego pieca szklarskiego, a następnie przedstawiają swoją pracę na forum klasy.
Efekty kształcenia oraz kryteria weryfikacji właściwe dla materiału multimedialnego:
CES.02.2. Podstawy produkcji szkła oraz wyrobów ze szkła
CES.02.2.1) sporządza rysunki i części maszyn i urządzeń oraz uproszczone schematy technologiczne linii produkcyjnych
CES.02.2.1.1) wykonuje szkice i rysunki techniczne brył geometrycznych, części maszyn i urządzeń
CES.02.2.1.2) sporządza rysunki wyrobów ze szkła
CES.02.2.1.3) stosuje symbole graficzne i oznaczenia przedstawiające powiązane operacje technologiczne na schematach technologicznych linii produkcyjnych
CES.02.2.1.4) sporządza uproszczone schematy technologiczne linii produkcyjnych
CES.02.2.2) charakteryzuje części maszyn i urządzeń stosowanych w przemyśle szklarskim
CES.02.2.2.1) rozpoznaje części maszyn i urządzeń stosowanych w przemyśle szklarskim
CES.02.2.2.2) wskazuje funkcje części maszyn i urządzeń stosowanych w przemyśle szklarskim
CES.02.2.2.3) określa zakres stosowania części maszyn i urządzeń używanych w przemyśle szklarskim
CES.02.2.2.4) dobiera części maszyn i urządzeń stosowanych w przemyśle szklarskim na podstawie dokumentacji technicznej
CES.02.2.3) charakteryzuje właściwości materiałów konstrukcyjnych stosowanych w przemyśle szklarskim
CES.02.2.3.1) klasyfikuje właściwości materiałów konstrukcyjnych stosowanych w przemyśle szklarskim
CES.02.2.3.2) określa właściwości materiałów konstrukcyjnych stosowanych w przemyśle szklarskim
CES.02.2.3.3) określa zastosowanie materiałów konstrukcyjnych w przemyśle szklarskim w zależności od wymagań eksploatacyjnych i technologicznych
CES.02.2.4) posługuje się dokumentacją techniczną i technologiczną w procesie produkcji szkła i wyrobów ze szkła
CES.02.2.4.1) rozpoznaje dokumentację techniczną i technologiczną związaną z obsługą maszyn i urządzeń w procesie produkcji szkła i wyrobów ze szkła
CES.02.2.4.2) wymienia czynności związane z obsługą maszyn i urządzeń w procesie produkcji szkła i wyrobów ze szkła zgodnie z posiadaną dokumentacją techniczną
CES.02.2.4.3) wskazuje zakres czynności związanych z obsługą maszyn i urządzeń w procesie produkcji szkła i wyrobów ze szkła
CES.02.2.4.4) stosuje instrukcje techniczne do obsługi maszyn i urządzeń w procesie produkcji szkła i wyrobów ze szkła
CES.02.2.4.5) na podstawie instrukcji wskazuje zasady organizacji stanowiska pracy przy obsłudze maszyn i urządzeń w procesie produkcji szkła i wyrobów ze szkła.
Cele szczegółowe materiału multimedialnego:
- czytanie schematów ilustrujących budowę pieców szklarskich,
- scharakteryzowanie podstawowych elementów budowy pieców szklarskich,
- dobieranie materiałów ogniotrwałych do budowy poszczególnych elementów pieców szklarskich,
- określanie paliw i ich właściwości stosowanych do ogrzewania pieców szklarskich.
• Film instruktażowyFilm instruktażowy: Obsługa pieca szklarskiego – pokazuje poszczególne czynności związane z obsługą pieca szklarskiego, kwalifikacje topiarza obsługującego piec szklarski oraz przedstawia zasady kontroli pracy pieców.
Materiał multimedialny daje nauczycielowi możliwość prowadzenia z uczniami konwersacji na temat obejrzanego filmu instruktażowego, np. zadając pytania: Co to jest piec szklarski? W jakim celu jest wykorzystywany? Jakie znamy konstrukcje pieców szklarskich? Jakie znamy zadania zawodowe topiarza? Jakie są czynności zawodowe topiarza? Jaki strój ochronny nosi topiarz?
Efekty kształcenia oraz kryteria weryfikacji właściwe dla materiału multimedialnego:
CES.02.2. Podstawy produkcji szkła oraz wyrobów ze szkła
CES.02.2.1) sporządza rysunki i części maszyn i urządzeń oraz uproszczone schematy technologiczne linii produkcyjnych
CES.02.2.1.1) wykonuje szkice i rysunki techniczne brył geometrycznych, części maszyn i urządzeń
CES.02.2.1.2) sporządza rysunki wyrobów ze szkła
CES.02.2.1.3) stosuje symbole graficzne i oznaczenia przedstawiające powiązane operacje technologiczne na schematach technologicznych linii produkcyjnych
CES.02.2.1.4) sporządza uproszczone schematy technologiczne linii produkcyjnych
CES.02.2.2) charakteryzuje części maszyn i urządzeń stosowanych w przemyśle szklarskim
CES.02.2.2.1) rozpoznaje części maszyn i urządzeń stosowanych w przemyśle szklarskim
CES.02.2.2.2) wskazuje funkcje części maszyn i urządzeń stosowanych w przemyśle szklarskim
CES.02.2.2.3) określa zakres stosowania części maszyn i urządzeń używanych w przemyśle szklarskim
CES.02.2.2.4) dobiera części maszyn i urządzeń stosowanych w przemyśle szklarskim na podstawie dokumentacji technicznej
CES.02.2.3) charakteryzuje właściwości materiałów konstrukcyjnych stosowanych w przemyśle szklarskim
CES.02.2.3.1) klasyfikuje właściwości materiałów konstrukcyjnych stosowanych w przemyśle szklarskim
CES.02.2.3.2) określa właściwości materiałów konstrukcyjnych stosowanych w przemyśle szklarskim
CES.02.2.3.3) określa zastosowanie materiałów konstrukcyjnych w przemyśle szklarskim w zależności od wymagań eksploatacyjnych i technologicznych
CES.02.2.4) posługuje się dokumentacją techniczną i technologiczną w procesie produkcji szkła i wyrobów ze szkła
CES.02.2.4.1) rozpoznaje dokumentację techniczną i technologiczną związaną z obsługą maszyn i urządzeń w procesie produkcji szkła i wyrobów ze szkła
CES.02.2.4.2) wymienia czynności związane z obsługą maszyn i urządzeń w procesie produkcji szkła i wyrobów ze szkła zgodnie z posiadaną dokumentacją techniczną
CES.02.2.4.3) wskazuje zakres czynności związanych z obsługą maszyn i urządzeń w procesie produkcji szkła i wyrobów ze szkła
CES.02.2.4.4) stosuje instrukcje techniczne do obsługi maszyn i urządzeń w procesie produkcji szkła i wyrobów ze szkła
CES.02.2.4.5) na podstawie instrukcji wskazuje zasady organizacji stanowiska pracy przy obsłudze maszyn i urządzeń w procesie produkcji szkła i wyrobów ze szkła
CES.02.2.5) posługuje się przyrządami kontrolnopomiarowymi stosowanymi w procesie produkcji szkła i wyrobów ze szkła
CES.02.2.5.1) klasyfikuje przyrządy pomiarowe stosowane w procesie produkcji szkła i wyrobów ze szkła
CES.02.2.5.2) wskazuje przyrządy kontrolno‑pomiarowe do kontroli określonych parametrów produkcji szkła oraz wyrobów ze szkła
CES.02.2.5.3) odczytuje wskazania przyrządów kontrolnopomiarowych stosowanych do oceny parametrów produkcji szkła oraz wyrobów ze szkła
CES.02.2.5.4) dokumentuje wyniki pomiarów parametrów produkcji szkła oraz wyrobów ze szkła
CES.02.2.5.5) analizuje wyniki pomiarów parametrów produkcji szkła oraz wyrobów ze szkła
CES.02.2.6) charakteryzuje układy sterowania pracą maszyn i urządzeń stosowane w procesie produkcji szkła i wyrobów ze szkła
CES.02.2.6.1) rozpoznaje oznaczenia elementów układów sterowania maszyn i urządzeń stosowanych w przemyśle szklarskim
CES.02.2.6.2) wyjaśnia zasady działania układów sterowania pracą maszyn i urządzeń stosowanych w przemyśle szklarskim
CES.02.2.6.3) odczytuje parametry pracy układów sterowania pracą maszyn i urządzeń stosowanych w przemyśle szklarskim
CES.02.2.7) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań
CES.02.2.7.1) rozróżnia programy komputerowe do wykonywania zadań zawodowych
CES.02.2.7.2) sporządza raporty z wykonanych zadań zawodowych, wykorzystując programy komputerowe
CES.02.2.7.3) sporządza rysunki techniczne, wykorzystując programy komputerowe
CES.02.3. Sporządzanie zestawów szklarskich i topienie mas szklanych
CES.02.3.5) charakteryzuje procesy związane z topieniem masy szklanej
CES.02.3.5.1) opisuje stadia topienia masy szklanej
CES.02.3.5.2) wymienia podstawowe metody kontroli procesu topienia masy szklanej
CES.02.3.5.3) rozróżnia i klasyfikuje piece szklarskie
CES.02.3.5.4) rozróżnia i klasyfikuje części konstrukcyjne pieców szklarskich
CES.02.3.5.5) kontroluje parametry topienia mas szklanych różnymi metodami.
Cele szczegółowe materiału multimedialnego:
- wyjaśnienie budowy i zasady działania pieca szklarskiego,
- określenie materiałów konstrukcyjnych pieców szklarskich,
- wymienianie czynności pracy pracownika obsługującego piec szlarski,
- scharakteryzowanie systemów kontroli pracy pieców szklarskich,
- określanie sprawności energetycznej pieców szklarskich,
- rozróżnianie sposobów odzysku ciepła z pieców szklarskich,
- zastosowanie zasad obsługi technicznej pieców szklarskich,
- zastosowanie przepisy bhp, ochrony ppoż i ochrony środowiska podczas obsługi pieców szklarskich.
• Grafika interaktywnaGrafika interaktywna: Produkcja szkła metodą float – ukazuje proces produkcji szkła (tafli szklanej) metodą float, z zastosowaniem odpowiednich pieców, maszyn i urządzeń.
Nauczyciel z pomocą Grafiki interaktywnej może sprawdzać wiedzę i umiejętności uczniów związane ze schematami produkcyjnymi, rozróżniania poszczególnych etapów produkcji z zastosowaniem odpowiednich w tym zakresie pieców, maszyn czy urządzeń. Uczniowie podczas zajęć mogą pracować indywidualnie lub w grupach ćwiczeniowych, praca uczniów powinna otrzymać informację zwrotną celem sprawdzenia wykonanych ćwiczeń.
Efekty kształcenia oraz kryteria weryfikacji właściwe dla materiału multimedialnego:
CES.02.2. Podstawy produkcji szkła oraz wyrobów ze szkła
CES.02.2.1) sporządza rysunki i części maszyn i urządzeń oraz uproszczone schematy technologiczne linii produkcyjnych
CES.02.2.1.1) wykonuje szkice i rysunki techniczne brył geometrycznych, części maszyn i urządzeń
CES.02.2.1.2) sporządza rysunki wyrobów ze szkła
CES.02.2.1.3) stosuje symbole graficzne i oznaczenia przedstawiające powiązane operacje technologiczne na schematach technologicznych linii produkcyjnych
CES.02.2.1.4) sporządza uproszczone schematy technologiczne linii produkcyjnych
CES.02.2.2) charakteryzuje części maszyn i urządzeń stosowanych w przemyśle szklarskim
CES.02.2.2.1) rozpoznaje części maszyn i urządzeń stosowanych w przemyśle szklarskim
CES.02.2.2.2) wskazuje funkcje części maszyn i urządzeń stosowanych w przemyśle szklarskim
CES.02.2.2.3) określa zakres stosowania części maszyn i urządzeń używanych w przemyśle szklarskim
CES.02.2.2.4) dobiera części maszyn i urządzeń stosowanych w przemyśle szklarskim na podstawie dokumentacji technicznej
CES.02.2.4) posługuje się dokumentacją techniczną i technologiczną w procesie produkcji szkła i wyrobów ze szkła
CES.02.2.4.1) rozpoznaje dokumentację techniczną i technologiczną związaną z obsługą maszyn i urządzeń w procesie produkcji szkła i wyrobów ze szkła
CES.02.2.4.2) wymienia czynności związane z obsługą maszyn i urządzeń w procesie produkcji szkła i wyrobów ze szkła zgodnie z posiadaną dokumentacją techniczną
CES.02.2.4.3) wskazuje zakres czynności związanych z obsługą maszyn i urządzeń w procesie produkcji szkła i wyrobów ze szkła
CES.02.2.4.4) stosuje instrukcje techniczne do obsługi maszyn i urządzeń w procesie produkcji szkła i wyrobów ze szkła
CES.02.2.4.5) na podstawie instrukcji wskazuje zasady organizacji stanowiska pracy przy obsłudze maszyn i urządzeń w procesie produkcji szkła i wyrobów ze szkła
CES.02.2.7) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań
CES.02.2.7.1) rozróżnia programy komputerowe do wykonywania zadań zawodowych
CES.02.2.7.2) sporządza raporty z wykonanych zadań zawodowych, wykorzystując programy komputerowe
CES.02.2.7.3) sporządza rysunki techniczne, wykorzystując programy komputerowe
CES.02.4. Formowanie wyrobów ze szkła
CES.02.4.1) charakteryzuje metody formowania wyrobów ze szkła
CES.02.4.1.1) określa metody formowania wyrobów ze szkła
CES.02.4.1.2) rozróżnia metody formowania wyrobów ze szkła
CES.02.4.1.3) dobiera techniki formowania wyrobów ze szkła
CES.02.4.1.4) rozpoznaje wyroby formowane różnymi metodami
CES.02.4.1.5) wskazuje urządzenia i narzędzia wykorzystywane w różnych metodach formowania wyrobów ze szkła.
Cele szczegółowe materiału multimedialnego:
- określenie procesu produkcji szkła float, z poszczególnymi etapami,
- scharakteryzowanie poszczególnych etapów produkcyjnych, z zastosowaniem odpowiednich pieców, maszyn i urządzeń,
- zastosowanie w działalności produkcyjnej linii produkcyjnej dla szkła float.
• Program do projektowania przez dobieranieProgram do projektowania przez dobieranie: Metody formowania szkła, wyrobów ze szkła – przedstawia materiał ćwiczeniowy do opracowania własnych schematów technologicznych przedstawiających produkcję różnych rodzajów szkła, wyrobów ze szkła.
Nauczyciel korzystający na zajęciach z danego materiału może zlecić swoim uczniom wykonanie wizualizacji oraz opisu poszczególnych elementów przedstawiających np. produkcję opakowań szklanych, czy produkcję włókna szklanego.
Efekty kształcenia oraz kryteria weryfikacji właściwe dla materiału multimedialnego:
CES.02.2. Podstawy produkcji szkła oraz wyrobów ze szkła
CES.02.2.1) sporządza rysunki i części maszyn i urządzeń oraz uproszczone schematy technologiczne linii produkcyjnych
CES.02.2.1.1) wykonuje szkice i rysunki techniczne brył geometrycznych, części maszyn i urządzeń
CES.02.2.1.2) sporządza rysunki wyrobów ze szkła
CES.02.2.1.3) stosuje symbole graficzne i oznaczenia przedstawiające powiązane operacje technologiczne na schematach technologicznych linii produkcyjnych
CES.02.2.1.4) sporządza uproszczone schematy technologiczne linii produkcyjnych
CES.02.3. Sporządzanie zestawów szklarskich i topienie mas szklanych
CES.02.3.5) charakteryzuje procesy związane z topieniem masy szklanej
CES.02.3.5.1) opisuje stadia topienia masy szklanej
CES.02.3.5.2) wymienia podstawowe metody kontroli procesu topienia masy szklanej
CES.02.3.5.3) rozróżnia i klasyfikuje piece szklarskie
CES.02.3.5.4) rozróżnia i klasyfikuje części konstrukcyjne pieców szklarskich
CES.02.3.5.5) kontroluje parametry topienia mas szklanych różnymi metodami
CES.02.4. Formowanie wyrobów ze szkła
CES.02.4.1) charakteryzuje metody formowania wyrobów ze szkła
CES.02.4.1.1) określa metody formowania wyrobów ze szkła
CES.02.4.1.2) rozróżnia metody formowania wyrobów ze szkła
CES.02.4.1.3) dobiera techniki formowania wyrobów ze szkła
CES.02.4.1.4) rozpoznaje wyroby formowane różnymi metodami
CES.02.4.1.5) wskazuje urządzenia i narzędzia wykorzystywane w różnych metodach formowania wyrobów ze szkła.
Cele szczegółowe materiału multimedialnego:
- sporządzanie wizualizacji linii produkcyjnej dla określonego wyrobu szklanego,
- zaprojektowanie własnego projektu określonej metody formowania danego wyrobu szklanego.
Wskazane materiały multimedialne wraz z obudową dydaktyczną są powiązane ze względu na osiągnięcie ogólnego celu opracowanego e‑materiału.
Jest to nowoczesna pomoc dydaktyczna wspomagająca proces uczenia się/ nauczania.
Przedstawione elementy składowe e‑materiału stanowią całość obrazującą pracę pieców szklarskich, z nich budową, zasadami działania, pracownikami i ich kompetencjami obsługującymi dane piece po topienie masy szklanej w piecach szklarskich oraz metody formowania szkła.
Materiały multimedialne w formie Planszy interaktywnych prezentują budowę pieców szklarskich. Film instruktażowy przedstawia zasadę działania pieca oraz jego obsługę, a także ważne elementy, które zachodzą w piecu, czyli topienie masy szklanej. Zaś Grafika interaktywna ma ukazać linię produkcyjną z najnowszą metodą formowania szkieł – metodą float.
Uczący się ma też możliwość po zapoznaniu się z danymi materiałami multimedialnymi wykonania ćwiczeń w formie Interaktywnych materiałów sprawdzających w myśl metody dydaktycznej – utrwalanie nabytej wiedzy, a następnie dokonania samooceny i kontroli własnej wiedzy. W Interaktywnych materiałach sprawdzających znajduje się test ćwiczeniowy stanowiący podsumowującą całość pracy z e‑materiałem oraz ćwiczenia powiązane z danymi materiałami.
Obudowa dydaktyczna w formie Netografii oraz bibliografii warunkuje proces samokształcenia uczącego się.
E‑materiał jako pomoc dydaktyczna dla uczniów zawodów szkolnictwa branżowego: operator urządzeń przemysłu szklarskiego oraz technik technologii szkła służy nowoczesnemu kształceniu zawodowemu, by w zmieniającym się świecie informatyzacji i rozwoju przemysłu 4.0 w atrakcyjny sposób dostarczać uczniom treści zgodne z aktualną wiedzą i rozwojem technologii przemysłowej.
E‑materiał jest odpowiedzią na potrzeby dzisiejszego uczącego się, jego mentora oraz pracodawców – zainteresowanych przygotowaniem pracowników do pracy zawodowej, czy pozyskaniem wykwalifikowanej, młodej kadry pracowniczej.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
5. Wskazówki do wykorzystania e‑materiału w pracy dydaktycznej
5.1. Organizowania pracy uczniów indywidualnej, w grupach i w zespole podczas zajęć
- praca indywidualna uczniów – przykładem pracy indywidualnej uczniów może stać się Program do projektowania przez dobieranie: Metody formowania szkła, wyrobów ze szkła, gdzie uczeń wykonuje ćwiczenie w formie opracowania własnego schematu technologicznego produkcji dla określonego jednego wybranego rodzaju szkła lub jednego określonego asortymentu szklanego, z dużym naciskiem na przedstawienie metody formowania danego rodzaju szkła. Uczniowie wykonują własną wizualizację, a następnie przedstawiają ją na forum klasy, omawiają. Wszystkie prace uczniów zostają omówione oraz ocenione.
- praca uczniów w grupach – nauczyciel na zajęciach dzieli uczniów na grupy, poszczególne grupy zapoznają się z zasobami Planszy interaktywnych i wykonują ćwiczenie.
Ćwiczenie: Zapoznajcie się z Planszami interaktywnymi: Budowa pieców szklarskich. Na ich podstawie uzupełnijcie schemat budowy wanny wyrobowej, dobierzcie rodzaj stosowanych do ich budowy materiałów ogniotrwałych oraz scharakteryzujcie podstawowe elementy budowy z podaniem jej głównej funkcji.
Nauczyciel powinien mieć przygotowany rysunek schematyczny wanny wyrobowej z określonymi do oznaczenia elementami budowy, powinien posiadać katalog materiałów ogniotrwałych, które stosuje się do budowy poszczególnych elementów pieców szklarskich. Grupy uczniowskie powinny mieć też dostęp do Internetu, tak aby mogły przeglądać materiał multimedialny danego zasobu – przedstawiający schematy budowy pieców szklarskich oraz opisy ich głównych elementów. Każda z grup pracuje zgodnie z zasadami pracy grupowej, a na koniec przedstawia na forum klasy wskazaną przez nauczyciela określoną część ćwiczenia, np. elementy budowy (gr.1), rodzaj zastosowanego do budowy materiału ogniotrwałego (gr.2), charakterystyka poszczególnych elementów budowy (gr.3). Grupy przedstawiają efekty wykonanego ćwiczenia w sposób atrakcyjny, pozwalający na wzajemne nauczanie się od siebie poszczególnych grup. Praca uczniów w grupach, prezentacja danego zagadnienia zostaje omówiona na forum oraz zostaje oceniona.
- praca z całym zespołem klasowym – nauczyciel na zajęciach z całym zespołem klasowym pracuje metodą tekstu przewodniego. Tekst przewodni opracowany przez nauczyciela jest dla ucznia „przewodnikiem”, który prowadzi go po wyznaczonym zakresie tematycznym. Nauczyciel określa problem do rozwiązania: Wyjaśnijcie zjawiska przebiegów cieplnych w procesie topienia masy szklanej.
Formułuje cele lekcji, które chce osiągnąć: określenie roli procesów przenoszenia ciepła w technologii topienia masy szklanej w piecu szklarskim, aktywne przyswajanie wiedzy podczas lekcji, praktyczne zastosowanie zdobytych wiadomości. Praca zespołu odbywa się w następujących etapach:
Informacje – grupa lub uczeń powinien mieć jasno określoną drogę postępowania (rozwiązania problemu).
Planowanie – pytania prowadzące po danym obszarze wiedzy, powinny kierować grupę lub ucznia do właściwego zaplanowania działania praktycznego.
Ustalenia – w tym etapie uczeń/grupa uczniów–zespół powinien porozmawiać z nauczycielem i przedstawić mu swoje dotychczasowe działania. Nauczyciel zweryfikuje pracę i ewentualnie skoryguje błędy.
Realizacja – jest to etap wykonywania przez ucznia lub jego grupę przemyślanego i zaplanowanego działania. W tej fazie nauczyciel również powinien zwracać uwagę na prawidłowość pracy. W razie występowania trudności zadawać pytania naprowadzające lub formułować wskazówki.
Sprawdzanie – grupa uczniów lub uczeń powinien samodzielnie sprawdzić poprawność wykonanego zadania. Można mu to ułatwić poprzez odpowiednio sformułowane pytania kontrolne.
Analiza – to ostatni etap pracy grupy lub ucznia. Teraz powinien się zastanowić czy dobrze wykonał zadanie (rozwiązał problem).
W pracy grupowej na wstępie nauczyciel ustala pytania prowadzące ucznia po danym obszarze wiedzy. Na wstępie przedstawia pytania, a każdy z uczniów dokonuje zapisu odpowiedzi na pytania w zeszycie przedmiotowym.
Pytania prowadzące, np.:
1. Jakie są rodzaje pieców topliwych?
2. Z jakich głównych części składa się wanna zmianowa?
3. Jakie są sposoby przenoszenia ciepła?
4. Na czym polega zjawisko konwekcji?
5. Na czym polega zjawisko przewodzenia?
6. Na czym polega zjawisko promieniowania?
Pytania skupiają uwagę uczniów na prezentowanych treściach i uczeń dodatkowo rozwija umiejętność wyszukiwania potrzebnych informacji.
Nauczyciel w drugiej fazie sprawdza wraz z zespołem klasowym poprawność udzielonych odpowiedzi, jednocześnie dokonując już planowania i wykonania przydzielonych zadań grupowych.
W tym celu dzieli klasę na zespoły, które wykonują przydzielone zadanie praktyczne, np.
Zadanie: Narysujcie schemat przekroju wanny zmianowej, oznaczcie strzałkami ruch ciepła, oznaczając różnymi barwami poszczególne sposoby przekazywania ciepła (przewodność, promieniowanie, konwekcja).
Nauczyciel wraz z zespołem klasowym dokonuje analizy końcowej, poszczególne grupy przedstawiają pracę, następuje dyskusja klasowa na temat poprawności wykonania zadania. Uczniowie wskazują, które etapy rozwiązania zadania sprawiły im trudności. Nauczyciel powinien podsumować całe zadanie, wskazać, jakie umiejętności były ćwiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłość.
Wskazana praca lekcji z całym zespołem klasowym może stanowić podsumowanie obejrzanego Filmu instruktażowego przedstawiającego obsługę pracy pieca szklarskiego.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
5.2. Organizowania pracy uczniów indywidualnej i w grupach poza zajęciami (np. z wykorzystaniem metody lekcji odwróconej)
E‑materiał ułatwia nauczycielowi prowadzenie zajęć dydaktycznych metodą lekcji odwróconej (flipped classroom), gdzie uczniowie mają możliwość przygotowania się do lekcji.
Przykładem takiej pracy może być wykorzystanie Filmu instruktażowego i za jego pomocą późniejsza praca uczniów na zajęciach. Istota lekcji odwróconej polega na zapoznaniu się uczniów z omawianym multimedium oraz dodatkowo z materiałami z Internetu – przed zajęciami. Natomiast podczas lekcji wiedzę tę powinni porządkować, poszerzać, wykorzystywać w praktyce, do rozwiązywania problemów np. w pracy grupowej. Nauczyciel w sposób zaplanowany inicjuje proces nauki, wprowadzając temat i formułując cele. Następnie udostępnia uczącym się materiały i zadania do samodzielnego wykonania. Nauczyciel zmienia swój sposób działania przenosząc nacisk na procesy poznawcze zachodzące u uczących się. Metodę odwróconej lekcji można stosować do pojedynczych zajęć dydaktycznych, jak i do większych partii materiału. Przygotowanie indywidualne w domu do lekcji odwróconej na podstawie Filmu instruktażowego może polegać na następujących działaniach. Po wprowadzeniu do tematu następnej lekcji nauczyciel zadaje uczniom pytanie, problem do rozwiązania i pozostawia ich z tym problemem do następnych zajęć, a uczniowie przygotowując się szukają informacji na zadane pytanie. W lekcji odwróconej chodzi o to, by uczeń sam decydował, kiedy zapozna się z materiałami. Ważną praktyką jest tu zainteresowanie uczniów tematem, zainspirowanie ich – tak, by po materiały w domu sięgali z chęcią i zaciekawieniem.
Prezentowane materiały multimedialne pozwalają uczniom pracować w domu, przygotowując się do lekcji we własnym zakresie oraz zgodnie z własnym tempem, tj. mogą przewijać, przeglądać kilkakrotnie materiał i skupiać się na ważnych aspektach pytania kluczowego. Oznacza to, że uczniowie przychodzą na lekcje przygotowani do twórczej współpracy z nauczycielem i innymi uczniami.
Pytania kluczowe: Jakie kwalifikacje i predyspozycje zawodowe powinien posiadać topiarz? Jakie zadania zawodowe będzie wykonywał w swojej pracy topiarz? Ile zarabia topiarz w hucie szkła?
Uczeń ma możliwość przygotowania się do lekcji – skorzystania z danego materiału multimedialnego oraz innych informacji internetowych odpowiadając na pytania kluczowe.
Co, gdy uczeń nie zapozna się z materiałami? W takim przypadku zaleca się, przesunąć odpowiedzialność na stronę ucznia np. może usiąść z boku podczas zajęć i nadrobić zaległość – niestety, najprawdopodobniej w ten sposób straci element praktyczny. Proponuje się dać też czas, by za pomocą tutoringu rówieśniczego – uczniowie, którzy zapoznali się z materiałami, przedstawili je (streścili) tym, którzy tego nie zrobili. Na początku lekcji dobrze jest wyjaśnić wszelkie wątpliwości, odpowiedzieć na pytania uczniów np. jakie spotkały ich trudności?, z czym mieli problem? - to także jest istotą flipped classroom. Podczas lekcji w klasie nauczyciel inicjuje do pracy w grupach lub parach. pracę w parach, grupach. Trzeba pamiętać, że uczniowie muszą mieć cały czas możliwość korzystania z materiałów, z których się przygotowywali (a więc ważny jest stały dostęp do Internetu).
Ćwiczenie dla grupy: Opracujcie ogłoszenie rekrutacyjne dla pracownika huty szkła: topiarza. W swojej pracy wykorzystajcie pytania kluczowe, które służyły przygotowaniu się do dzisiejszej lekcji. Swoje ogłoszenie przygotujcie w ciekawej i estetycznej formie. Ogłoszenie przedstawcie na forum klasy. Czas na wykonanie zadania 20‑30 minut.
Praca uczniów w zespole powinna zostać podsumowana oraz oceniona. Po przedstawieniu wszystkich ofert nauczyciel zaprasza do dyskusji na temat pracy topiarza.
Warto skupić się zarówno na tym, co uczniowie oceniają pozytywnie, jak i tym, co w ich odczuciu było negatywne. Na takie podsumowanie nigdy nie powinno zabraknąć czasu.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
5.3. Indywidualizowania pracy z uczniem/uczniami podczas zajęć i poza nimi
Praca uczniów na lekcji, w trakcie zajęć powinna być tak zorganizowane przez nauczyciela, aby zapewnić każdemu uczniowi zapewnić warunki sprzyjające maksymalnemu rozwojowi osobowości, dlatego należy uwzględnić prowadzenie lekcji na tzw. kilku poziomach nauczania, m.in.:
- stosowanie metod polisensorycznego, czyli wielozmysłowego uczenia się z wykorzystaniem materiałów multimedialnych,
- pracę uczniów w grupach warunkowaną np. poprzez podział uczniów z różnymi uzdolnieniami, umiejętnościach i wiadomościami – tak, aby mogli oni wymienić się swoimi spostrzeżeniami, pomagać sobie, uczyć się od siebie, wymienić opinie czy uwagi na temat realizowanego ćwiczenia. Walorem takiej pracy jest wykorzystanie możliwości uczniów zdolniejszych do wyjaśniania niezrozumiałych zagadnień kolegom, którzy wymagają dodatkowych wyjaśnień. Na początku tak prowadzonych zajęć uczniowie słabi są bierni, często tylko przysłuchują się wypowiedziom swoich kolegów w zespole, stopniowo rozpoczynają własną aktywność i wykorzystują swój potencjał. Wszyscy uczniowie nabierają wiary we własne możliwości, często w ten sposób mogą uzupełnić brakujące wiadomości,
- pracę uczniów w swoim własnym rytmie i na odpowiednim dla siebie poziomie z określaniem limitu czasu na daną pracę, z zastosowaniem kart pracy (o różnym stopniu trudności, sposobach czy formach wykonania) do danej lekcji, które umożliwią każdemu uczniowi przerabianie kolejnych partii materiału,
- stosowanie wszelkich możliwych form kontroli wiedzy i umiejętności,
- ocenianie postępów ucznia z uwęgleniem możliwości, wysiłku i wkładu pracy na zajęciach.
Przykładem pracy uczniów na zajęciach niech stanie się Grafika interaktywna: Produkcja szkła metodą float – na jej podstawie uczniowie wykonują ćwiczenie przydzielonej grupie.
Ćwiczenie 1. W grupie ćwiczeniowej opracujcie schemat produkcji szkła float.
Ćwiczenie 2. W grupie ćwiczeniowej wymieńcie piece, maszyny i urządzenia, które są zastosowane w produkcji szkła float.
Ćwiczenie 3. W grupie ćwiczeniowej scharakteryzujcie proces formowania metodą float. Ukazuje proces produkcji szkła (tafli szklanej) metodą float, z zastosowaniem odpowiednich pieców, maszyn i urządzeń.
Każda z grup pracuje zgodnie z zasadami pracy grupowej, a następnie przedstawia efekty swojej pracy. Nauczyciel podsumowuje pracę poszczególnych grup.
Indywidualizacja procesu dydaktycznego to przydzielanie zróżnicowanych zadań/prac – uczniom, (tym, którzy mają trudności z opanowaniem materiału oraz tym, którzy szybko przyswoili materiał i mogą go poszerzać, wykorzystywać w praktyce, do rozwiązywania problemów). Można też wykorzystać metodę tutoringu rówieśniczego, który pozwala na naukę według własnego planu, we własnym tempie, w komfortowych warunkach i bezpiecznych relacjach. Uczniowie mają możliwość dostosowania wielu elementów sytuacji edukacyjnej do siebie. Proponuje się następujące zasady:
Określenie celów nauczania. Należy określić zamierzone cele nauczania, zarówno w odniesieniu do tutorów (uczniów), jak i tutee (podopiecznych uczniów). Nauczyciel wprowadza uczniów w omawianą tematykę materiału multimedialnego. Zapoznaje uczniów z efektami kształcenia oraz celami lekcji. Uczniowie próbują wyznaczać sobie sami „mikro cele”.
Podział ról. Na podstawie informacji o uczniach oraz ich indywidualnych potrzeb należy ustalić dokładne zasady współpracy w grupie. Na potrzeby wykonywanego zadania uczniowie zostają podzieleni na kilkuosobowe grupy, w których będą je wykonywać. Dobór uczniów pracujących w jednym zespole jest niezwykle ważny. W każdej z grup powinni znaleźć się uczniowie wykazujący zdolności do sprawnego przygotowania zadania, którzy mają większe doświadczenie, wiedzę i poziom kompetencji oraz tacy, którzy mogą doświadczać trudności w omawianym zakresie. Taka propozycja zapewni uczącym się zadowalające efekty i da możliwość wszystkim grupom równą i sprawiedliwą rywalizację. Tutorzy będą pomagać tutee w przygotowaniu zadania oraz w utrwalaniu nabytej wiedzy i umiejętności. Uczniowie razem będą pochylać się nad celem swoich działań, nad materiałami, nad zadaniami – ci, którzy są bieglejsi, mogą tłumaczyć wykonanie zadania uczniom mniej biegłym. Ale wszyscy pracują razem nad zagadnieniem. Ta metoda zakłada równość, jedyna różnica dotyczy stopnia opanowania materiału. Warto zwracać również uwagę na interakcje pomiędzy uczniami – wzajemną akceptację szacunek, rozumienie siebie wzajemnie. Aby ta strategia działała – powinna towarzyszyć jej atmosfera bezpieczeństwa, współpracy, relacyjności. Każdy z członków danego zespołu powinien mieć przypisaną rolę uwzględniającą jego umiejętności. Tutor otrzymuje od nauczyciela odpowiedzi do zadań/pytań prowadzących. Kiedy zespół ukończy ich rozwiązywanie, tutor sprawdza efekty pracy. Taki podział ról z jednej strony umożliwia utrwalenie i doskonalenie materiału przez tutorów, z drugiej natomiast zachęca do zaangażowania i kreatywności w nauce tutee. Metoda tutoringu rówieśniczego sama z siebie nie kształtuje umiejętności współpracy – ona jedynie otwiera przestrzeń do kształtowania takich umiejętności, to znaczy, że np. podczas wspólnej pracy może dojść do konfliktów i zadrażnień – stąd niezwykle wiodąca rola uważnego nauczyciela, który takie konflikty powinien moderować.
Przejrzysta metoda. Grupy, wykonują przydzielone zadanie praktyczne, np. przygotujcie prezentację multimedialną dotyczącą pieców szklarskich. Tu, należy upewnić się, że ustalone zasady i procedury są przejrzyste i zrozumiałe zarówno dla tutora, jak i tutee. Wszystkie grupy rozpoczynają zajęcia, opracowując plan pracy i przygotowując swoje zadania (prezentacja multimedialna) z pomocą pytań prowadzących. Tutorzy czuwają nad poprawnością wykonywanych zadań/pytań, które można tak zróżnicować, aby każdy z uczniów miał możliwość zmierzenia się z problemem bez niepotrzebnego stresu czy zniechęcenia. Nauczyciel nie ingeruje w wybory uczniów, przyjmuje rolę obserwatora wspierającego przebieg zajęć.
Wsparcie tutorów (uczniów). Może polegać na swoistej superwizji z nauczycielem przed zajęciami i po zajęciach – omówienie pracy, a potem podsumowanie działań lub podzielenie się z całym zespołem klasowym, omawiając wspólnie napotykane trudności oraz poszukując najbardziej efektywnych form oddziaływań. Uczniowscy tutorzy mogą mieć nieco więcej wiedzy przedmiotowej albo większą biegłość w wykonywaniu zadań z danego zagadnienia. (na podstawie http://poradniapp-slupca.pl/tutoring-rowiesniczy/).
Podsumowanie lekcji. Po ukończonej lekcji przeprowadzone zostaje podsumowanie wyznaczonych celów i efektów pracy. Nauczyciel może wyświetlić na tablicy interaktywnej pytania podane na początku lekcji. Uczniowie udzielają odpowiedzi poprzez przygotowane prezentacje multimedialne. Nauczyciel wspólnie z grupami analizuje ich refleksje na temat przeprowadzonych zajęć.
Wskazówki dla nauczycieli dotyczące pracy z uczniami zaangażowanymi w proces tutoringu rówieśniczego:
- pozwól uczniom samodzielnie opracować plan pracy – umożliwi to wykształcenie poczucia sprawstwa i kompetencji wśród zaangażowanych w pracę uczniów,
- naucz swoich uczniów sygnalizowania trudności, zwracania się o pomoc, pracuj nad tym, by nie obawiali się zadawania pytania Tobie i kolegom,
- pamiętaj, by chwalić efekty pracy i w akceptowalny sposób informować o porażkach, np. „Doceniam to, jak bardzo się starasz, jednak to zadanie rozwiązałabym inaczej”,
- umożliwiaj uczniom w trakcie zajęć wymianę wiedzy i doświadczeń – dzięki temu wzbudzisz w nich ciekawość świata (uczniowie wiedzą bardzo dużo, często więcej, niż nam się wydaje),
- dyskretnie nadzoruj tutoring rówieśniczy, aby uczniowie w obu rolach (tutora i tutee) czuli się bezpiecznie, mieli poczucie autonomii i kompetencji,
- nie ingeruj przedwcześnie w kontakt tutorski między uczniami, aby tutor mógł sam znaleźć sposób na wsparcie rówieśnika,
- umożliwiaj wszystkim uczniom podejmowanie roli tutora, jak i tutee, aby mogli się przekonać, że w jakichś obszarach są fachowcami, czy nawet ekspertami,
- zachęcaj uczniów (zarówno tutora, jak i tutee) do gromadzenia swoich prac, co umożliwi późniejsze analizy i ocenę efektywności,
- staraj się motywować uczniów do korzystania z niekonwencjonalnych metod nauczania – sugeruj tworzenie fiszek, rysunków, korzystanie z aplikacji,
- zachęcaj uczniów do samodzielnej ewaluacji (np. poprzez stworzenie do tego specjalnych kart ewaluacyjnych) – tak, by w parze lub grupie podzielili się swoimi spostrzeżeniami i oświadczeniami (na podstawie http://poradniapp-slupca.pl/tutoring-rowiesniczy/).
Wskazówki dla uczących się na temat tutoringu rówieśniczego. Uczniów należy wprowadzić do tej metody, poświęcić czas na to, by mogli zrozumieć sens takiej formy pracy i przede wszystkim – że jest to forma pracy na lekcji, a nie towarzyskiego przerywnika podczas zajęć.
(na podstawie: https://szkoladobrejrelacji.pl/tutoring-to-za-malo-czyli-do-czego-zainspirowala-nas-tutoringowa-rewolucja/)
Praca uczniów poza zajęciami, z wykorzystaniem materiałów multimedialnych daje możliwość utrwalania i poszerzania wiadomości przez uczniów, np. poprzez przydzielenie uczniom zróżnicowanych ćwiczeń: obowiązkowych, dodatkowych dla chętnych oraz ćwiczeń zaproponowanych przez samych uczniów. Ćwiczenia wprowadzane przez nauczyciela z wykorzystaniem materiałów multimedialnych powinny mieć zróżnicowaną formę pod względem stopnia trudności, sposobu i formy wykonania; mogą być wzbogacone podaniem przez nauczyciela dodatkowej instrukcji (wskazówek technicznych, czy merytorycznych) do wykonania danego ćwiczenia. Zaproponowane formy pracy uczniów poza zajęciami powinny być sprawdzone, poprawiane i oceniane przez nauczyciela.
Przykładem takiej formy pracy niech staną się Plansze interaktywne: Budowa pieców szklarskich, gdzie uczeń może wybrać jeden z pieców, własnoręcznie narysować jego schemat oraz oznaczyć elementy budowy. Swoje prace uczniowie mogą przedstawić na forum, w klasie.
Innymi przykładami niech staną się Film instruktażowy, czy Grafika interaktywna oraz opracowanie własnego Programu do projektowania przez dobieranie, które pozwalają na poznawanie materiału, a także jego powtarzanie w dowolnym tempie, indywidualnym dla każdego uczącego się. Zawierają wiadomości z zakresu: Produkcji wyrobów ze szkła. Multimedia są inspiracją do rozwijania wiedzy uczących się. Nauczyciel może zaproponować, aby uczący się poszukał w innych, dostępnych źródłach informacji na temat, który występuje w Filmie instruktażowym bardzo ogólnie i podczas zajęć z uczniami wchodzi w dyskusję na dany temat. Materiały multimedialne zachęcają zainteresowanych do indywidualnej samodzielnej pracy, aby potem zweryfikować efekty kształcenia.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
5.4. Organizowanie pracy z uczniami o specjalnych potrzebach edukacyjnych
Dbając o indywidualizację procesu nauczania, należy pamiętać o konieczności dostosowania wymagań dla uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Wszystkich uczniów obowiązują treści podstawy programowej, dlatego też proces indywidualizacji może odbywać się tylko na poziomach: doboru metod nauczania i oceniania. Nauczyciel, pracując z młodzieżą o SPE może opracować wskazówki do pracy wynikające z trudności w uczeniu się, które będą odnosiły się do:
- pracy na zajęciach, np. dostosowanie wymagania do możliwości ucznia, stosowanie wyjaśnień do ćwiczeń i zadań, prowadzenie zajęć z wykorzystaniem różnych technik i metod pracy, dostosowanie tempa pracy ucznia, stosowanie częstych pochwał i zachęt, stwarzanie warunków do wielokrotnego powtarzania i utrwalania materiału oraz oceniania, np. nie omawiać na forum klasy błędów popełnionych przez ucznia, przy ustalaniu oceny należy brać pod uwagę różne czynniki, stosować korzystną dla ucznia ocenę opisową, pokazującą mocne i słabe strony jego pracy. Indywidualizacja pracy z uczniem o SPE wymaga od nauczyciela dostosowania: warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb i możliwości ucznia.
Przykładem pracy dla uczniów o SPE mogą być ćwiczenia, które różnicują poziomy trudności, a uczniowie zdolniejsi powinni pomagać uczniom słabszym lub tworzyć jeden obszar zdobywanych wiadomości i umiejętności.
Ćwiczenie 1. Na podstawie Planszy interaktywnych: Budowa pieców szklarskich – w grupie zapiszcie nazwy pieców szklarskich, które zostały przedstawione na fotografiach/schematach. Przedstawicie swoją pracę na forum.
Ćwiczenie 2. Na podstawie Planszy interaktywnych: Budowa pieców szklarskich – w grupie opracujcie zasady pracy dla wanny wyrobowej. Przedstawicie swoją pracę na forum.
Nauczyciel będzie miał przygotowane wydruki pieców oraz opisy zasad pracy pieców pracujących w sposób ciągły w hutach szkła. Będzie wspierał zespół uczniów o SPE, podczas wykonywania ćwiczeń lub wyznaczy innego odpowiedzialnego ucznia, tzw. lidera grupy. Grupy są odpowiedzialne za swoją pracę, a wszystkie wykonane ćwiczenia będą tworzyć jedną całość pracy uczniowskiej, całego zespołu klasowego. Mając na uwadze redukcję rywalizacji o stopień i indywidualizację (szczególnie w przypadku uczącego się o SPE), dobrym rozwiązaniem są techniki oceniania kształtującego np. poprzez przekazywanie informacji zwrotnej, z zastosowaniem następujących zwrotów np.:
- „jeśli rozwiązałeś to zadanie, to znaczy, że możesz być bardzo zadowolony z siebie – opanowałeś wiedzę z zakresu pieców szklarskich”,
- „jeśli miałeś trudności z wykonaniem tego zadania, wróć do materiału multimedialnego i spróbuj jeszcze raz wykonać to zadanie”.
Nauczyciel może zapisywać swoje własne propozycje ćwiczeń po realizacji określonych materiałów multimedialnych.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
6. Opis materiałów sprawdzających
W e‑materiale nauczyciel ma możliwość skorzystania z ćwiczeń powiązanych z danym materiałem, stanowiących rodzaj materiałów sprawdzających dla ucznia:
• Plansze interaktywnePlansze interaktywne: Budowa pieców szklarskich – zawiera treści pomagające rozwiązać dwa ćwiczenia, których celem jest utrwalenie wiadomości z zakresu budowy pieców szklarskich.
• Film instruktażowyFilm instruktażowy: Obsługa pieca szklarskiego – zawiera treści pomagające rozwiązać jedno ćwiczenie, którego celem jest utrwalenie wiadomości z zakresu obsługi pieców szklarskich, pracy topiarza szklarskiego.
• Grafika interaktywnaGrafika interaktywna: Produkcja szkła metodą float – zawiera treści pomagające rozwiązać jedno ćwiczenie, którego celem jest utrwalenie wiadomości z zakresu schematu produkcji szkła.
• Program do projektowania przez dobieranieProgram do projektowania przez dobieranie: Metody formowania szkła, wyrobów ze szkła – zawiera treści pomagające rozwiązać jedno ćwiczenie, którego celem jest utrwalenie wiadomości z zakresu technologii produkcji szkła float.
• Interaktywne materiały sprawdzająceInteraktywne materiały sprawdzające – stanowią test ćwiczeniowy składający się z 10 zadań zamkniętych. Test utrwalający wiedzę uczniów w zakresie zagadnień e‑materiału, przygotowuje do rozwiązywania zadań na pisemnym/teoretycznym egzaminie zawodowym.
Materiały sprawdzające e‑materiału wspierają osiąganie wybranych efektów kształcenia oraz spełnienie następujących kryteriów weryfikacji:
CES.02.2. Podstawy produkcji szkła oraz wyrobów ze szkła
CES.02.2.1) sporządza rysunki i części maszyn i urządzeń oraz uproszczone schematy technologiczne linii produkcyjnych
CES.02.2.1.1) wykonuje szkice i rysunki techniczne brył geometrycznych, części maszyn i urządzeń
CES.02.2.1.2) sporządza rysunki wyrobów ze szkła
CES.02.2.1.3) stosuje symbole graficzne i oznaczenia przedstawiające powiązane operacje technologiczne na schematach technologicznych linii produkcyjnych
CES.02.2.1.4) sporządza uproszczone schematy technologiczne linii produkcyjnych
CES.02.2.2) charakteryzuje części maszyn i urządzeń stosowanych w przemyśle szklarskim
CES.02.2.2.1) rozpoznaje części maszyn i urządzeń stosowanych w przemyśle szklarskim
CES.02.2.2.2) wskazuje funkcje części maszyn i urządzeń stosowanych w przemyśle szklarskim
CES.02.2.2.3) określa zakres stosowania części maszyn i urządzeń używanych w przemyśle szklarskim
CES.02.2.2.4) dobiera części maszyn i urządzeń stosowanych w przemyśle szklarskim na podstawie dokumentacji technicznej
CES.02.2.3) charakteryzuje właściwości materiałów konstrukcyjnych stosowanych w przemyśle szklarskim
CES.02.2.3.1) klasyfikuje właściwości materiałów konstrukcyjnych stosowanych w przemyśle szklarskim
CES.02.2.3.2) określa właściwości materiałów konstrukcyjnych stosowanych w przemyśle szklarskim
CES.02.2.3.3) określa zastosowanie materiałów konstrukcyjnych w przemyśle szklarskim w zależności od wymagań eksploatacyjnych i technologicznych
CES.02.2.4) posługuje się dokumentacją techniczną i technologiczną w procesie produkcji szkła i wyrobów ze szkła
CES.02.2.4.1) rozpoznaje dokumentację techniczną i technologiczną związaną z obsługą maszyn i urządzeń w procesie produkcji szkła i wyrobów ze szkła
CES.02.2.4.2) wymienia czynności związane z obsługą maszyn i urządzeń w procesie produkcji szkła i wyrobów ze szkła zgodnie z posiadaną dokumentacją techniczną
CES.02.2.4.3) wskazuje zakres czynności związanych z obsługą maszyn i urządzeń w procesie produkcji szkła i wyrobów ze szkła
CES.02.2.4.4) stosuje instrukcje techniczne do obsługi maszyn i urządzeń w procesie produkcji szkła i wyrobów ze szkła
CES.02.2.4.5) na podstawie instrukcji wskazuje zasady organizacji stanowiska pracy przy obsłudze maszyn i urządzeń w procesie produkcji szkła i wyrobów ze szkła
CES.02.2.5) posługuje się przyrządami kontrolnopomiarowymi stosowanymi w procesie produkcji szkła i wyrobów ze szkła
CES.02.2.5.1) klasyfikuje przyrządy pomiarowe stosowane w procesie produkcji szkła i wyrobów ze szkła
CES.02.2.5.2) wskazuje przyrządy kontrolno‑pomiarowe do kontroli określonych parametrów produkcji szkła oraz wyrobów ze szkła
CES.02.2.5.3) odczytuje wskazania przyrządów kontrolnopomiarowych stosowanych do oceny parametrów produkcji szkła oraz wyrobów ze szkła
CES.02.2.5.4) dokumentuje wyniki pomiarów parametrów produkcji szkła oraz wyrobów ze szkła
CES.02.2.5.5) analizuje wyniki pomiarów parametrów produkcji szkła oraz wyrobów ze szkła
CES.02.2.6) charakteryzuje układy sterowania pracą maszyn i urządzeń stosowane w procesie produkcji szkła i wyrobów ze szkła
CES.02.2.6.1) rozpoznaje oznaczenia elementów układów sterowania maszyn i urządzeń stosowanych w przemyśle szklarskim
CES.02.2.6.2) wyjaśnia zasady działania układów sterowania pracą maszyn i urządzeń stosowanych w przemyśle szklarskim
CES.02.2.6.3) odczytuje parametry pracy układów sterowania pracą maszyn i urządzeń stosowanych w przemyśle szklarskim
CES.02.2.7) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań
CES.02.2.7.1) rozróżnia programy komputerowe do wykonywania zadań zawodowych
CES.02.2.7.2) sporządza raporty z wykonanych zadań zawodowych, wykorzystując programy komputerowe
CES.02.2.7.3) sporządza rysunki techniczne, wykorzystując programy komputerowe
CES.02.3. Sporządzanie zestawów szklarskich i topienie mas szklanych
CES.02.3.5) charakteryzuje procesy związane z topieniem masy szklanej
CES.02.3.5.1) opisuje stadia topienia masy szklanej
CES.02.3.5.2) wymienia podstawowe metody kontroli procesu topienia masy szklanej
CES.02.3.5.3) rozróżnia i klasyfikuje piece szklarskie
CES.02.3.5.4) rozróżnia i klasyfikuje części konstrukcyjne pieców szklarskich
CES.02.3.5.5) kontroluje parametry topienia mas szklanych różnymi metodami
CES.02.4. Formowanie wyrobów ze szkła
CES.02.4.1) charakteryzuje metody formowania wyrobów ze szkła
CES.02.4.1.1) określa metody formowania wyrobów ze szkła
CES.02.4.1.2) rozróżnia metody formowania wyrobów ze szkła
CES.02.4.1.3) dobiera techniki formowania wyrobów ze szkła
CES.02.4.1.4) rozpoznaje wyroby formowane różnymi metodami
CES.02.4.1.5) wskazuje urządzenia i narzędzia wykorzystywane w różnych metodach formowania wyrobów ze szkła.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
7. Minimalne wymagania techniczne umożliwiające korzystanie z e‑materiału
Wymagania sprzętowe niezbędne do korzystania z poradnika oraz innych zasobów platformy www.zpe.gov.pl.
System operacyjny:
Windows 7 lub nowszy
OS X 10.11.6 lub nowszy
GNU/Linux z jądrem w wersji 4.0 lub nowszej 3GB RAM
Przeglądarka internetowa we wskazanej wersji lub nowszej:
Chrome w wersji 69.0.3497.100
Firefox w wersji 62.0.2
Safari w wersji 11.1
Opera w wersji 55.0.2994.44
Microsoft Edge w wersji 42.17134.1.0
Internet Explorer w wersji 11.0.9600.18124
Urządzenia mobilne:
2GB RAM iPhone/iPad z systemem iOS 11 lub nowszym
Tablet/Smartphone z systemem Android 4.1 (lub nowszym) z przeglądarką kompatybilną z Chromium 69 (lub nowszym) np. Chrome 69, Samsung Browser 10.1, szerokość co najmniej 420 px
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści