E-materiały do kształcenia zawodowego

Terminologia z zakresu terapii zajęciowej/ podstawy teoretyczne terapii zajęciowej

MED.13. Świadczenie usług w zakresie terapii zajęciowej - Terapeuta zajęciowy 325907

bg‑azure

Słownik pojęć dla e‑materiału

1
anka stalowa
anka stalowa

zestaw narzędzi wykorzystywany w metalopastyce do kształtowania blach, umożliwiający uzyskanie kształtów sferycznych oraz wykonanie kul z płaskich blach. Podstawowy zestaw zawiera ankę z 8 gniazdami, zestaw stalowych puncy oraz drewnianą podstawę

arteterapia
arteterapia

(arte z łac. ars sztuka i terapia) – jest rodzajem postępowania terapeutycznego wykorzystującym w terapii różne aspekty sztuki. Arteterapia może obejmować zarówno terapię przy pomocy sztuk plastycznych (np. malarstwo, rzeźbiarstwo) ale także innych rodzajów sztuki (np. muzyka). Arteterapię wykorzystuje się zarówno w usprawnianiu fizycznym, jak i jako formę wspomagającą rozwój osobisty oraz terapię problemów natury psychicznej

bajkoterapia
bajkoterapia

metoda wykorzystywana głównie jako element terapii dzieci. Działania terapeutyczne podejmowane są poprzez literaturę. Samodzielne tworzenie bajek na potrzeby terapii, daje możliwość dostosowania do potrzeb pacjenta. Schemat bajki terapeutycznej powinien zawierać: temat główny (problem), bohatera i inne postacie oraz tło opowiadania

biblioterapia
biblioterapia

jedna z metod arteterapii, w której jako narzędzie do pracy z klientem wykorzystuje się specjalnie dobrane materiały czytelnicze (książki, czasopisma)

choreoterapia
choreoterapia

terapia tańcem, terapia tańcem i ruchem (z ang. dance movement therapy – DMT) jest elementem arteterapii, ułatwia uzyskanie harmonii ciała i umysłu, oraz poznanie siebie i swoich emocji. Opiera się na wydobyciu, prze podstawowe elementy tańca - ruch i rytm, emocji, których nie można wyrazić w sposób werbalny. Taniec poprzez oddziaływanie relaksacyjne i stymulacyjne pozwala pacjentowi na ekspresję uczuć, co umożliwia pracę nad emocjami, uczy jak je rozpoznawać, wyrażać i jak na nie reagować

collage
collage

kolaż (coller z fran. sklejać), technika artystyczna polegająca na tworzeniu kompozycji z różnych tworzyw i materiałów (tkanin, fotografii, gazet, drobnych przedmiotów codziennego użytku, itp.), które są naklejane na papier, płótno, drewno i łączone z tradycyjnymi technikami plastycznymi (np. farba akrylową, farbą olejną, itp.)

decoupage
decoupage

technika zdobienia polegająca na przyklejeniu wzoru wyciętego z papieru lub serwetki papierowej na odpowiednio spreparowanej powierzchni (np. szkło, metal, drewno, ceramika, plastik, tkanina)

depresja, zaburzenia depresyjne
depresja, zaburzenia depresyjne

pojęcie stosowane w terminologii psychiatrycznej odnoszące się do zespołów objawiających się obniżeniem nastroju (przygnębieniem, smutkiem, małą wiarą w swoje możliwości, niską samooceną, poczuciem winy, pesymizmem, itp.), niezdolnością do przeżywania przyjemności, zaburzeniem rytmu dobowego, zmniejszonym apetytem oraz spowolnieniem psychoruchowym

dziewiarstwo
dziewiarstwo

dział przemysłu włókienniczego zajmujący się produkcją dzianin. Dzianina – rodzaj materiału, wyrób włókienniczy, powstający z nitek. W odróżnieniu od tkaniny wytwarzany jest poprzez wykonywanie z nici oczek i łączenie ich np. w rzędy, słupki itd.

ergoterapia
ergoterapia

(gr. ergo – czynię, robię) – jest formą terapii nakierowanej nie tylko na przywracanie sprawności funkcjonalnej, ale także zapewniającą aktywizację zawodową. Ergoterapia wykorzystuje do terapii różnego rodzaju aktywności i zajęcia - w tym czynności dnia codziennego

fastryga
fastryga

tymczasowy, szybki ścieg prosty o dużej długości przeznaczony do tymczasowego połączenia dwóch materiałów, kołnierzy, falban. Po przyszyciu właściwym szwem lub wykończeniem, fastryga zostaje usunięta z materiału

filmoterapia
filmoterapia

jest formą terapii polegającą na oddziaływaniu na człowieka poprzez obcowanie ze sztuką filmową

garncarstwo
garncarstwo

polega na wyrobie naczyń (np. misy, kubki, dzbany) oraz wytworów o charakterze artystycznym (m. in. rzeźby) z mas plastycznych. Najczęściej w tym celu wykorzystywana jest glina, która po odpowiednim uformowaniu i wypaleniu twardnieje. Taki wyrób nazywa się ceramiką. Ten rodzaj wytwarzania przedmiotów codziennego użytku jest jednym z najstarszych rzemiosł w historii człowieka

hafciarstwo
hafciarstwo

jest działem przemysłu włókienniczego zajmującego się wytwarzaniem haftów. Dział ten obejmuje zarówno hafty wytwarzane ręcznie jak i hafty maszynowe

hortiterapia
hortiterapia

metoda terapii zajęciowej wpływająca na kondycję psychiczną, fizyczną i intelektualną pacjenta za pomocą ogrodu i prac ogrodniczych

jakość życia
jakość życia

indywidualny sposób postrzegania przez jednostkę jej pozycji życiowej w kontekście kulturowym i systemu wartości, w którym żyje, oraz w odniesieniu do zadań, oczekiwań i standardów wyznaczonych uwarunkowaniami środowiskowymi (definicja według Światowej Organizacji Zdrowia – WHO, World Health Organization)

kaletnictwo
kaletnictwo

rzemiosło które zajmuje się zarówno produkcją jak i obróbką oraz naprawą przedmiotów wykonanych ze skóry. Osoba zajmująca się kaletnictwem to kaletnik. Do przedmiotów wytwarzanych przez kaletników zaliczyć można między innymi torby, kurtki oraz inne rodzaje odzieży skórzanej, portfele oraz paski

kinezyterapia
kinezyterapia

terapia ruchem, forma rehabilitacji przybierająca formę tańca, spacerów, gimnastyki porannej i rozgrywek sportowych

koloroterapia
koloroterapia

(inaczej chromoterapia) – metoda terapeutyczna opierająca się na założeniu, że poddawanie organizmu wpływowi światła o określonej barwie może wpływać korzystnie na organizm. Koloroterapię wykorzystuje się również w celu uspokojenia, zrelaksowania lub pobudzenia. Koloroterapia zakłada, że oddziaływanie określonych barw, charakteryzujących się różną długością i częstotliwością fali świetlnej, umożliwia harmonizowanie energii życiowej, przez co oddziałuje pozytywnie na umysł, ciało i duszę

krawiectwo
krawiectwo

dziedzina rzemiosła i przemysłu zajmująca się wytwarzaniem odzieży i bielizny z materiałów włókienniczych (tkanin i dzianin)

krosno tkackie
krosno tkackie

urządzenie mechaniczne lub ręczne wykorzystywane do wyrabiania tkanin, które powstają przez połączenie dwóch, prostopadłych do siebie, układów nitek (wątku i osnowy) według odpowiedniego splotu. Surowcem do produkcji tkanin jest przędza tkacka

ludoterapia
ludoterapia

metoda terapii zajęciowej polegająca na grach i zabawach, które sprawiają dzieciom i dorosłym dużo radości, wyzwalając przy tym wiele uczuć i emocji

malarstwo
malarstwo

jest jedną ze sztuk plastycznych polegającą na nanoszeniu różnego rodzaju farb na płaszczyznę. Malarstwo wykorzystuje wiele technik. W malarstwie wyróżnia się także różne okresy, charakteryzujące się odmiennym stylem

mapa myśli
mapa myśli

(Mind Mapping – dosłownie „mapowanie myśli”) - metoda notowania, narzędzie służące do przedstawiania wiedzy, informacji lub pojęć w formie graficznej, za pomocą powiązanych ze sobą strzałkami lub liniami i wynikających z siebie kolejno pojęć. Celem mapy myśli jest zwiększenie efektywności rozumienia i zapamiętywania. Metoda ta opiera się na umiejętności logicznego kojarzenia zagadnień i wspiera kreatywne myślenie. Tworząc mapy myśli używa się rysunków i krótkich haseł, mapa powinna być czytelna i podkreślać najważniejsze pojęcia (słowa klucze). Za twórców metody uważa się brytyjskich naukowców: Tony’ego i Barry’ego Buzana

maszyna dziewiarska
maszyna dziewiarska

maszyna realizująca technikę dziania tkanin, która jako materiał podstawowy wykorzystuje włóczki o różnej grubości

metaloplastyka
metaloplastyka

jest pojęciem odnoszącym się do dziedziny sztuki zajmującej się wyrobem dzieł artystycznych z różnego rodzaju metalu. Terminem tym określa się również gotowe dzieło wykonane z metalu. Do metaloplastyki można zaliczyć zarówno przedmioty użytkowe (m.in. lampy czy płoty) , ale także przedmioty dekoracyjne (np. rzeźby)

muzykoterapia
muzykoterapia

jest formą terapii wykorzystującą muzykę w usprawnianiu i oddziaływaniu na człowieka. Znajduje zastosowanie u osób zarówno z problemami natury psychicznej jak i fizycznej. W muzykoterapii wykorzystuje się zarówno utwory muzyczne, ich elementy jak i pojedyncze dźwięki

niedostosowanie społeczne
niedostosowanie społeczne

zaburzenie charakterologiczne o niejednolitych objawach, spowodowane niekorzystnymi zewnętrznymi lub wewnętrznymi warunkami rozwoju, a wyrażające się wzmożonymi i długotrwałymi trudnościami w dostosowaniu się do normalnych warunków społecznych i realizacji zadań życiowych danej jednostki (definicja według Ottona Lipkowskiego). Źródło: Ciszowska‑Osys A., Pedagogika, Artykuły: Niedostosowanie społeczne - objawy i metody przeciwdziałania

noże kaletnicze
noże kaletnicze

noże stosowane do cięcia skóry oraz wyrobów skórpodobnych

nóż ogrodniczy
nóż ogrodniczy

nóż do ścinania ziół, wycinania łodyg brokułów, zbierania sałaty, przycinania róż i szczepienia

ogrodnictwo
ogrodnictwo

(hortologia) – jest terminem określający dział rolnictwa zajmujący się hodowlą oraz uprawą roślin. Ogrodnictwo zajmuje się także projektowaniem terenów zielonych, jak również ich pielęgnowaniem. W zależności od rodzaju roślin którymi się zajmuje, ogrodnictwo można podzielić na: warzywnictwo (w przypadku warzyw), sadownictwo (w przypadku roślin owocowych) oraz kwiaciarstwo (w przypadku kwiatów)

pikownik
pikownik

narzędzie do łatwego robienia otworów w ziemi do sadzenia i wysiewania

plan terapeutyczny
plan terapeutyczny

indywidualny program uwzględniający zasoby pacjenta i cele, nad którymi należy pracować

plastykoterapia
plastykoterapia

terapia prowadzona za pomocą sztuk plastycznych. Wykorzystuje takie formy, jak malarstwo, rzeźba, rysunek, grafika i inne. Terapeutyczne wartości ma zarówno sam proces tworzenia, jak i powstający wytwór (dzieło) oraz jego znaczenie diagnostyczne oraz komunikacyjne

psychoedukacja
psychoedukacja

to trening pacjenta mający na celu uświadomienie wszystkich aspektów danej przypadłości oraz uczynienie z tej wiedzy siły do pokonania własnej choroby, jak również dostarczenia narzędzi do radzenia sobie z objawami danej choroby, m.in. zmiany postaw lub/i zachowań dotyczących danej przypadłości

psychoterapia
psychoterapia

metoda oparta na regularnym kontakcie z pacjentem, w celu pomocy osom zmagającymi się z różnymi problemami, wykorzystująca metody psychologiczne. Służy ona poprawie zdrowia i dobrostanu psychicznego, rozwojowi umiejętności i relacji społecznych oraz radzenia sobie ze zmianami, dokuczliwymi przekonaniami, zachowaniami, myslami, obsesjami lub emocjami

rylce
rylce

narzędzia do rytowania (żłobienia wzorów) używane w niektórych technikach graficznych. Należą do nich między innymi dłuta rzeźbiarskie

rysunek
rysunek

jest to dział sztuk plastycznych polegający na nanoszeniu na płaszczyznę kompozycji linii które tworzą obraz. Terminem tym określa się także gotowe dzieło

rzeźbiarstwo
rzeźbiarstwo

jest jedną z dziedzin sztuk plastycznych. Rzeźbiarstwo wykorzystuje różnego rodzaju materiały (m. in. drewno, kamień). Gotowe dzieło nosi nazwę rzeźby (lub płaskorzeźby). Rzeźby charakteryzuje trójwymiarowość

silwoterapia
silwoterapia

oddziaływanie pięknem przyrody – terapia przez spacery po lesie

socjoterapia
socjoterapia

jest formą terapii skierowaną przede wszystkim do osób u których występują zaburzenia funkcjonowania społecznego, nieumiejętność odnalezienia się w grupie oraz trudność w nawiązywaniu relacji społecznych. Socjoterapia kształtuje kompetencje społeczne, umiejętność rozpoznawania i kontrolowania emocji, a także umiejętność nawiązywania relacji

spulchniacz ogrodniczy (hak)
spulchniacz ogrodniczy (hak)

narzędzie do spulchniania gleby, rozbijania grud ziemi, jak również usuwania kolczastych i parzących chwastów czy luzowania korzeni

stemple kaletnicze
stemple kaletnicze

narzędzia kaletnicze służące do wykrywania ręcznie wzorów, frezów oraz otworów w skórze

stębnówka
stębnówka

maszyna krawiecka do szycia stebnowym ściegiem dwunitkowym lub ozdobny ścieg na wierzchniej stronie materiału tworzący nieprzerwaną linię

stojak na tamborek
stojak na tamborek

drewniany lub metalowy stelaż, na którym można umocować tamborek

stolarstwo
stolarstwo

termin ten odnosi się do rzemiosła zajmującego się wyrabianiem z drewna różnego rodzaju przedmiotów, mebli, oraz konstrukcji

stygmatyzacja
stygmatyzacja

proces nadawania określeń dotyczących zachowania kategoriom społecznym, grupom społecznym lub jednostkom, w wyniku czego przyjmują one nadane im cechy oraz zaczynają działać zgodnie z przypisanymi im etykietami

sztuka użytkowa
sztuka użytkowa

in. sztuka stosowana, sztuka zdobnicza – termin ten odnosi się zarówno do sytuacji kiedy artysta sam wykonuje przedmioty codziennego użytku, jak i wtedy, gdy tylko je projektuje, a przedmioty te są wykonywane przemysłowo. W obu przypadkach przedmioty codziennego użytku posiadają walor nie tylko użytkowy, ale także artystyczny

ściegi hafciarskie
ściegi hafciarskie

sposoby kładzenia ściegów (przewlekania nici) w celu połączenia, ozdobienia lub wykończenia materiału zdobionego haftem

Światowa Organizacja Zdrowia
Światowa Organizacja Zdrowia

(ang. World Health Organization, WHO) organizacja działająca w ramach Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ, ang. United Nations, UN), zajmująca się ochroną zdrowia, której siedziba znajduje się w Genewie (Szwajcaria).

tabliczka tkacka
tabliczka tkacka

płytka wykonana z dowolnego sztywnego materiału (najczęściej z drewna, sklejki kartonu lub metalu) w kształcie regularnego wielokąta (zwykle kwadratu o boku 6‑10cm i grubości ok. 3mm), wykorzystywana w technice tkackiej

tamborek
tamborek

przedmiot ułatwiający haftowanie, składający się z dwóch zaciskających się na siebie obręczy, które utrzymują napięcie naciągniętego między nimi materiału

teatroterapia
teatroterapia

jest formą terapii, oraz metodą wspomagającą rozwój osobisty, wykorzystującą teatr oraz elementy sceniczne. Poprzez m. in. odgrywanie ról, pracę głosem, czy opowiadanie historii ułatwia pracę nad problemami osobistymi i poprawia funkcjonowanie społeczne

terapia ręki
terapia ręki

to zespół indywidualnie dobranych i skorygowanych ćwiczeń, umożliwiający usprawnienie mechanizmów odpowiedzialnych za kontrolowanie ruchów kończyny górnej i ręki

tkactwo
tkactwo

dział przemysłu włókienniczego i rzemiosła zajmujący się wytwarzaniem tkanin oraz ich wykończeniem. Tkanina – rodzaj materiału, wyrób włókienniczy otrzymywany w procesie tkania. W odróżnieniu od dzianiny zbudowany jest z poprzecznie krzyżujących się nici

trening relaksacyjny Schultza
trening relaksacyjny Schultza

trening autogenny, techniki oddechowe, relaksacja neuromięśniowa. Opiera się na działaniu na własną psychikę i ciało, przez co stwarza możliwość wywołania u pacjenta odprężenia i koncentracji

trening umiejętności społecznych (tus)
trening umiejętności społecznych (tus)

to jedna z metod terapeutycznych wykorzystywana przy trudnościach z funkcjonowaniem psychiki pacjentów, której zadaniem jest poprawić funkcjonowanie klienta wśród innych ludzi, m.in. uczy tego, jak reagować na swoje emocje, jak komunikować się z innymi ludźmi oraz współpracy w grupie

uchwyt jubilerski
uchwyt jubilerski

narzędzie do tworzenia biżuterii wykonywanej z metalu

uzależnienie
uzależnienie

nabyty stan zdrowia fizycznego i psychicznego charakteryzujący się okresowym lub stałym przymusem zażywania psychoaktywnej substancji chemicznej lub wykonywania określonej czynności

wikliniarstwo
wikliniarstwo

jest rodzajem rękodzieła polegającego na wyplataniu różnego rodzaju wytworów z wikliny. Do najczęstszych dzieł wikliniarstwa należą kosze i meble ogrodowe

wybijaki kaletnicze
wybijaki kaletnicze

dziurkacze wykorzystywane w prasce kaletniczej do wycinania otworów

zajęcia relaksacyjne
zajęcia relaksacyjne

zajęcia mające na celu złagodzenie skutków stresu poprzez rozładowanie napięcia mięśniowego i psychofizycznego, odprężenie, wyciszenie i rozluźnienie, wykorzystujące m.in. elementy poezji, czy muzykoterapii

zestaw narzędzi do transferu
zestaw narzędzi do transferu

narzędzia do maszyny dziewiarskiej, w których skład wchodzi: narzędzie zatrzaskowe, narzędzie do przenoszenia 2 razy 3, narzędzie do przenoszenia 1 razy 3, narzędzie do przenoszenia 1 razy 2, pchacz igły