$\textbf{TKO.07.}$ Organizacja i prowadzenie ruchu pociągów — Technik transportu kolejowego $3 1 1 9 2 8$

Spis treści

• Cele i efekty kształcenia1Cele i efekty kształcenia

• Struktura e‑materiału2Struktura e‑materiału

• Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodu technik transportu kolejowego3Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodu technik transportu kolejowego

• Wymagania techniczne4Wymagania techniczne

Cele i efekty kształcenia

Celem e‑materiału jest przedstawienie słuchaczom zagadnień związanych z obsługą punktów zdawczo odbiorczych.

Tematyka e‑materiału służy przygotowaniu ucznia do profesjonalnego wykonywania zadań zawodowych.

E‑materiał przeznaczony jest dla kwalifikacji $\textbf{TKO.07.}$ Organizacja i prowadzenie ruchu pociągów. $\textbf{TKO.08.}$ Planowanie i realizacja przewozów kolejowych w zawodzie technik transportu kolejowego $3 1 1 9 2 8$

Cele kształcenia

Wspiera osiąganie celu kształcenia określonego dla kwalifikacji:

$\textbf{TKO.07.}$ Organizacja i prowadzenie ruchu pociągu

• organizowania oraz prowadzenia ruchu pociągów na szlakach i posterunkach ruchu,

• obsługiwania urządzeń sterowania ruchem, łączności i infrastruktury kolejowej,

• nadzorowania i koordynowania pracy przewoźników na terenie stacji kolejowej.

$\textbf{TKO.08.}$ Planowanie i realizacja przewozów kolejowych

• planowania i organizowania pasażerskich i towarowych przewozów kolejowych,

• zarządzania taborem kolejowym,

• przygotowania do odprawy i przewozu przesyłek, ładunków oraz osób,

• zestawiania, rozrządzania i obsługi pociągów.

Efekty kształcenia

$\textbf{TKO.07.5.}$ Organizowanie, nadzorowanie i koordynowanie pracy manewrowej przewoźników kolejowych i użytkowników bocznic kolejowych na terenie stacji kolejowej

Uczeń:

1) dokumentuje czas i miejsce pracy poszczególnych przewoźników.

TKO.08.3. Planowanie i realizacja przewozów pasażerskich i towarowych

Uczeń:

7) planuje pracę stacji przestrzega procedur przekazywania wagonów do klienta i odbioru wagonów od klienta, wykonywanych podczas obsługi punktów ładunkowych,

9) przestrzega procedur przekazywania wagonów do klienta i odbioru wagonów od klienta, wykonywanych podczas obsługi punktów ładunkowych.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

Struktura e‑materiału

1. WprowadzenieDMsCprZ1MWprowadzenie

   Przedstawia podstawowe informacje o e‑materiale, które ułatwią użytkownikowi wstępne zapoznanie się z zawartością materiału: odniesienia do podstawy programowej, zakres tematyczny oraz opis budowy e‑materiału.

   E‑materiały są jedną z metod nowoczesnego kształcenia zawodowego. Zawierają materiały do wykorzystania w pracy dydaktycznej zarówno dla nauczyciela, jak i dla ucznia/słuchacza/użytkownika w celu samokształcenia.

2. E‑materiał zawiera następujące materiały multimedialne:

   Film instruktażowy — tutorialDiy0jR4UtFilm instruktażowy — tutorial — W filmie uczący się uzyska informacje, kto sporządza i kto odbiera dokumenty do pracy ustawiacza, kto i na podstawie jakich dokumentów przekazuje wagony, kto i na jakiej podstawie przyjmuje wagony na punkcie zdawczo‑odbiorczym, kto wykonuje załadunek, kto sprawdza poprawność wykonania załadunku, kto sprawdza stan wagonów i ładunków, na czym polega sprawdzenie stanu wagonów i ładunków, w jakich przypadkach kolej może odmówić zabrania wagonu z punktu ładunkowego, jak powinny być przygotowane wagony do przekazania przez kolej i przez klienta, w jakich dokumentach i kiedy odnotowuje się stwierdzone nieprawidłowości, w jakich przypadkach sporządza się protokoły o stwierdzeniu uszkodzenia lub braków w wagonie, data i godzina przekazania wagonów, kto sporządza zawiadomienie o wagonach gotowych do zabrania i do czego służy, przekazanie dokumentów po wykonaniu obsługi i rozliczenie wykonania pracy manewrowej, współpraca pracowników wykonujących prace związane z obsługą punktów ładunkowych.

   Gra „wcielanie się w rolę”DfaQvuqoIGra „wcielanie się w rolę” to gra edukacyjna, w której uczeń wcieli się w rolę pracownika wykonującego obsługę punktów ładunkowych. Dzięki temu pozna narzędzia potrzebne do wykonania obsługi, dokumentacje techniczne, a także dowie się, jak wykonuje się pracę związaną z obsługą punktu ładunkowego.

3. Obudowa dydaktyczna

   • Interaktywne materiały sprawdzająceDJLXfJ6lCInteraktywne materiały sprawdzające pozwalają zweryfikować poziom opanowania wiedzy i umiejętności zawartych w e‑materiale.

   • Słownik pojęć dla e‑materiałuD15tKv1lTSłownik pojęć dla e‑materiału zawiera objaśnienia specjalistycznego słownictwa występującego w całym materiale.

   • Przewodnik dla nauczycielaDMSAGRPiXPrzewodnik dla nauczyciela zawiera sugestie do wykorzystania e‑materiału w ramach pracy dydaktycznej.

   • Przewodnik dla uczącego sięDqLsmPjQ9Przewodnik dla uczącego się zawiera wskazówki i instrukcje dotyczące wykorzystania e‑materiału w ramach samodzielnej nauki.

   • Netografia i bibliografiaD4eb1g8tfNetografia i bibliografia stanowi listę materiałów, na bazie których został opracowany e‑materiał.

   • Instrukcja użytkowaniaDMjeYp0y9Instrukcja użytkowania objaśnia działanie zasobu oraz poszczególnych jego elementów.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodu technik transportu kolejowego

E‑materiał stanowi nowoczesną pomoc dydaktyczną wspomagającą proces kształcenia zawodowego. Ułatwi on uczniom zapamiętanie pojęć związanych z obsługą punktów zdawczo‑odbiorczych.

Poniżej zamieszczone zostały propozycje wykorzystania poszczególnych elementów e‑materiałów do pracy w grupach i w zespole klasowym oraz do samodzielnej pracy ucznia w klasie i poza zajęciami.

Praca uczniów podczas zajęć

Praca w grupach i zespole podczas zajęć

Film instruktażowy - tutorial

• Nauczyciel dzieli klasę na $3$ grupy.

• Każda z grup otrzymuje inne zagadnienie:

  • grupa pierwsza - opracowanie dokumentu „Krajowego kolejowego listu przewozowego”;

  • grupa druga - „Wykazu zdawczego”;

  • grupa trzecia - „Zawiadomienie — zbliżenie”;

• Każda z grup analizuje przydzielony materiał filmowy i opisuje dokument poprzez odpowiedzi na pytania (kto i kiedy wypełnia? kto sprawdza? co zawiera dokument? co, jeśli coś jest niewłaściwie?) oraz dodatkowe informacje. Informacje zamieszcza w notatce cyfrowej, którą można udostępnić innym osobom w klasie lub flipcharcie.

• W kolejnym etapie działania grupy wymieniają się notatkami (grupa pierwsza oddaje notatkę grupie drugiej itd). Teraz zadaniem grup będzie opisanie sytuacji, która pozwoli wypełnić dokument przydzielony grupie (grupa druga teraz ma „Krajowy kolejowy listu przewozowy”). Grupa również sama wypełnia „właściwie” taki dokument jako wzorzec.

• Prace trafiają do nauczyciela, który sprawdza kompletność danych i poprawność wypełnienia danego dokumentu.

• W trzecim etapie grupa przekazuje opis sytuacji sprawdzony przez nauczyciela grupie o numerze wyższym (grupa druga przekazuje opis grupie trzeciej). Na podstawie przekazanych informacji grupy uzupełniają właściwe dokumenty (posiłkując się odpowiednim fragmentem materiału filmowego).

• Grupy sprawdzają sobie nawzajem odpowiedzi.

• Nauczyciel podsumowuje zajęcia, wskazując na proces grupowego uczenia się podczas realizacji tych zadań.

Gra „wcielanie się w rolę”

• Nauczyciel przyznaje dostęp do gry i łączy uczniów w dwie grupy (lub ich wielokrotność).

• Grupy siadają naprzeciwko siebie. Każda grupa typuje jedną osobę, która w tym momencie ją reprezentuje.

• Teraz zaczyna grupa pierwsza. Analizuje pytanie z gry i wymyśla swoje. Przekazuje je swojemu przedstawicielowi. Ten zadaje je „przeciwnikowi”.

• Jeśli uczeń z przeciwnej drużyny odpowie poprawnie, jego grupa otrzymuje punkt i zadaje swoje pytanie nawiązujące do drugiego zagadnienia z gry.

• Grupy zadają sobie swoje pytania inspirowane zadaniami z gry na zmianę.

• Wygrywa grupa, która zdobędzie najwięcej punktów.

• Nauczyciel nadzoruje proces, korygując błędy (podając odpowiedzi lub dyskutując na ten temat z grupami).

Praca samodzielna ucznia podczas zajęć

Film instruktażowy - tutorial

• Nauczyciel przydziela dostęp do materiału filmowego.

• Uczniowie mają za zadanie samodzielnie opracować materiał filmowy w postaci notatki i na jej podstawie wykonać krzyżówkę.

• Krzyżówka ma zawierać co najmniej 15 haseł (po 5 haseł z każdego opisywanego w filmie dokumentu). Hasłem głównym powinna być sentencja związana z obsługą punków zdawczo‑odbiorczych.

• Uczniowie przekazują gotowe krzyżówki nauczycielowi, który sprawdza ich poprawność.

• W kolejnym kroku każdy uczeń rozwiązuje trzy takie krzyżówki (przydzielone przez nauczyciela ksero materiałów wytworzonych przez kolegów).

• Nauczyciel wskazuje na metodę uczenia się poprzez generowanie pytań/haseł. Wskazuje, że jest to dobra metoda w pracy samodzielnej.

Gra „wcielanie się w rolę”

• Nauczyciel przyznaje dostęp do gry.

• Prosi uczniów o opracowanie na jej podstawie zdania polegającego na uzupełnianiu luk w tekście.

• Uczniowie przechodzą grę i, inspirując się nią, tworzą tekst z lukami.

• Ćwiczenie przekazują kolegom do sprawdzenia i rozegrania.

• Nauczyciel nadzoruje poprawność zdań i haseł do uzupełnienia.

Interaktywne materiały sprawdzające

Materiały te pozwalają uatrakcyjnić i zdynamizować proces uczenia się. Zawierają, np.:

Ćwiczenie $1$. — Obsługa punktów zdawczo‑odbiorczych — Test — $40$ pytań do e‑materiału z limitem czasu $60$ minut.

Ćwiczenie $2$. — Przewóz towarów — zdania dotyczące ogólnych treści z e‑materiału.

Ćwiczenie $3$. — Dokumentacja — zawiera pytanie sprawdzające zapamiętane wiadomości dotyczące dokumentów w punktach zdawczo‑odbiorczych. Uczeń ma za zadanie wskazać poprawne nazwy.

Ćwiczenie $4$. — Prace manewrowe — uczeń decyduje, czy dane zdanie jest prawdziwe, czy fałszywe.

Ćwiczenie 5.  — Oznaczenia wagonów  — zadanie sprawdza zrozumienie opisów znajdujących się na dokumentach. Należy wskazać co znaczą poszczególne grupy cyfr w numerze wagonu.

Praca grupowa

W pracy grupowej odpowiednie użycie materiałów interaktywnych będzie zależało od inwencji nauczyciela. Dość dobrym rozwiązaniem ze względów dydaktycznych może być korzystanie z nich jako przerywnika w zajęciach lub elementu podsumowującego mikrodawki wiedzy zawarte we fragmentach filmu dotyczących danego ćwiczenia z interaktywnych materiałów edukacyjnych.

Materiałów tych można użyć jako sprawdzianu, blokując wszystkie ćwiczenia jako jedno, ale lepszym rozwiązaniem może być poproszenie młodzież (podzielonej na grupy) o wymyślenie pytań do filmu na bazie ćwiczeń z Interaktywnych materiałów sprawdzających i po sprawdzeniu przez nauczyciela ich poprawności merytorycznej — zastosowanie jako sprawdzianu. Inną opcją mogłoby być przygotowanie sprawdzianu z wiedzy zawartej w grze przez grupy sobie nawzajem (pomysły powyżej). W ten sposób grupy wykażą się inwencją (wymyślanie pytań) i powtarzaniem materiału (rozwiązywaniem pytań innych grup).

Praca indywidualna

Uczniowie samodzielnie rozwiązują ćwiczenia. Mają przy tym możliwość zapytania nauczyciela o pomoc, jeśli mieliby wątpliwości. Prawidłowe rozwiązanie może być zaprezentowane przez nauczyciela lub ucznia, przykładowo na tablicy interaktywnej, po rozwiązaniu przez wszystkich uczniów zadań.

Praca uczniów poza zajęciami

E‑materiał ułatwia nauczycielowi prowadzenie zajęć dydaktycznych, pozwalając na przygotowanie się uczniów do realizacji tych zajęć.

Przykład działania:

• Uczniowie na podstawie analizy materiału filmowego przygotowują błędnie wypełnione dokumenty „Krajowy kolejowy listu przewozowy”, „Wykaz zdawczy” czy „Zawiadomienie — zbliżenie”. Aby to wykonać, najpierw opisują zaistniałą sytuację (wymyśloną przez siebie), a potem do niej generują poprawnie wypełnione dokumenty. Dopiero w trzecim kroku wymyślają pomyłki w dokumentach.

• Tak przygotowane pakiety (opis sytuacji i błędnie wykonane dokumenty) przesyłają do swoich trzech kolegów, którzy szukają błędów wymyślonych przez autora i generują kolejne „nieścisłości”, zmieniając dokument lub historię.

• Po tych działaniach uczniowie dostają swoje pakiety z powrotem. Szukają błędów wygenerowanych przez kolegów i nanoszą je na swój błędny dokument.

Tak przygotowane działania pozwolą w klasie w grupach lub na forum omówić możliwie dużo przykładów pomyłek. Może to posłużyć do zbudowania listy błędów w dokumentach dotyczących obsługi punktów zdawczo‑odbiorczych.

Praca z uczniami z SPE

E‑materiały są odpowiednie do pracy z uczniami o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Wprowadzają nową treść stopniowo i z możliwością elastycznego stosowania jej fragmentów w procesie edukacyjnym. Łatwo można dopasować dostęp do tego materiału, którego poznawanie nie wymaga stuprocentowej sprawności zmysłów. Jednocześnie pomaga w czynnościach przetwarzających i twórczych. Poprzez odpowiednie wykorzystanie tych materiałów w zależności od potrzeby ucznia można w łatwy sposób pokonać trudności w komunikowaniu się z innymi osobami i w nawiązywaniu relacji interpersonalnych (zastosowanie przykładowych scenariuszy przedstawionych powyżej).

Innym elementem takiej pracy jest wspólne z uczniem podzielenie materiału na części (podział filmu na spis treści tak, aby uczniowi było łatwiej przyswajać małe fragmenty wiedzy dotyczącej obsługi punktów zdawczo‑odbiorczych, a w szczególności dokumentów z nią związanych.

Dodatkowo zajęcia w grupie pozwolą pracować nad poczuciem wyobcowania i inności. Możliwe jest to poprzez wsparcie w procesie nauczania przez innych uczniów i nauczyciela.

Indywidualizowanie pracy z uczniem

E‑materiał pozwala pracować z zagadnieniami w taki sposób, aby to samo zagadnienie mogło być omawiane przez nauczyciela w zależności od indywidualnych potrzeb uczniów. I tak zagadnienia w grze mają swoje połączenie z materiałami sprawdzającymi oraz literaturą przedmiotu, słownikiem pojęć i filmem. Łączenie tych materiałów pozwoli dopasować do percepcji ucznia właściwy środek. Jak może pracować nauczyciel — to będzie zależało od potrzeb związanych z daną klasą lub grupą.

Elementy dostosowania i indywidualizacji prezentowane są w przykładowych scenariuszach zaproponowanych powyżej.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

Wymagania techniczne

Wymagania sprzętowe niezbędne do korzystania z poradnika oraz innych zasobów platformy www.zpe.gov.pl.

System operacyjny:

• Windows $7$ lub nowszy

• OS X $10.11.6$ lub nowszy

• GNU/Linux z jądrem w wersji $4.0$ lub nowszej $3 \mathrm{GB}$ RAM

Przeglądarka internetowa we wskazanej wersji lub nowszej:

• Chrome w wersji $69.0.3497.100$

• Firefox w wersji $62.0.2$

• Safari w wersji $11.1$

• Opera w wersji $55.0.2994.44$

• Microsoft Edge w wersji $42.17134.1.0$

• Internet Explorer w wersji $11.0.9600.18124$

Urządzenia mobilne:

• $2 \mathrm{GB}$ RAM iPhone/iPad z systemem iOS $11$ lub nowszym

• Tablet/Smartphone z systemem Android $4.1$ (lub nowszym) z przeglądarką kompatybilną z Chromium $69$ (lub nowszym) np. Chrome $69$, Samsung Browser $10.1$, szerokość co najmniej $420 \mathrm{px}$

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści