Autor przewodnika: Weronika Guzenda, Monika Matecka, Arleta Matschay, Szymon Tomczak, Magdalena Waszyk‑Nowaczyk

Konsultant przewodnika: Rafał Olijarczyk, Agnieszka Karbownik

Spis treści

• Podstawowe informacje o e‑materiale1Podstawowe informacje o e‑materiale

• Wskazówki do wykorzystania materiałów multimedialnych w procesie dydaktycznym2Wskazówki do wykorzystania materiałów multimedialnych w procesie dydaktycznym

• Opis interaktywnych materiałów sprawdzających dla e‑materiału3Opis interaktywnych materiałów sprawdzających dla e‑materiału

• Wykorzystanie e‑materiału do pracy z uczącymi się o specjalnych potrzebach edukacyjnych4Wykorzystanie e‑materiału do pracy z uczącymi się o specjalnych potrzebach edukacyjnych

• Minimalne wymagania techniczne umożliwiające korzystanie z e‑materiału5Minimalne wymagania techniczne umożliwiające korzystanie z e‑materiału

Tytuł e‑materiału

Przychodzi pacjent do apteki

Nazwa i symbol cyfrowy zawodu

Technik farmaceutyczny, 321301

Kod i nazwa kwalifikacji

MED.09. Sporządzanie i wytwarzanie produktów leczniczych oraz prowadzenie obrotu produktami leczniczymi, wyrobami medycznymi, suplementami diety i środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz innymi produktami dopuszczonymi do obrotu w aptece na podstawie przepisów prawa

Oznaczenie i nazwa jednostki efektów kształcenia

MED.09.6. Prowadzenie obrotu produktami leczniczymi i wyrobami medycznymi w aptekach, punktach aptecznych oraz placówkach obrotu pozaaptecznego oraz innymi produktami dopuszczonymi do obrotu na podstawie i w zakresie określonym w przepisach prawa obowiązujących na terenie Rzeczypospolitej Polskiej

Efekty kształcenia i odpowiadające im kryteria weryfikacji właściwe dla e‑materiału

Osoba ucząca się:

MED.09.6.1) posługuje się terminologią w związku z wykonywaniem zadań zawodowych:
MED.09.6.1)1) rozróżnia substancje czynne ze względu na siłę i mechanizm działania,
MED.09.6.1)2) rozróżnia substancje czynne ze względu na przynależność do grupy farmakologicznej,
MED.09.6.1)3) rozróżnia i stosuje nazwy polskie i łacińskie substancji czynnych zawartych w preparatach leczniczych;

MED.09.6.2) identyfikuje grupy leków:
MED.09.6.2)1) opisuje grupy leków ze względu na właściwości farmakologiczne i podział ATC (klasyfikacja anatomiczno‑terapeutyczno‑chemiczna),
MED.09.6.2)2) wymienia grupy leków ze względu na mechanizm ich działania;

MED.09.6.3) opisuje informacje o leku zawarte w ulotce:
MED.09.6.3)1) wymienia informacje o leku zawarte w ulotce,
MED.09.6.3)2) omawia informacje o leku zawarte w ulotce – w odniesieniu do leków, które technik farmaceutyczny może wydawać zgodnie z przepisami prawa;

MED.09.6.4) charakteryzuje postacie produktów:
MED.09.6.4)2) opisuje postacie produktów leczniczych w szczególności do:

1. stosowania doustnego,

2. stosowania miejscowego,

3. stosowania doodbytniczego,

4. stosowania dopochwowego,

MED.09.6.8) stosuje przepisy prawa dotyczące wydawania produktów leczniczych i pozostałych produktów dopuszczonych do obrotu na podstawie przepisów prawa zgodnie z uprawnieniami zawodowymi:
MED.09.6.8)1) wymienia rodzaje i przeznaczenie dokumentów uprawniających do wydania poszczególnych produktów z apteki,
MED.09.6.8)2) wyjaśnia zasady wystawiania i realizacji recept, zapotrzebowań oraz zleceń na środki zaopatrzenia medycznego;

MED.09.6.9) wydaje produkty lecznicze i wyroby medyczne oraz inne produkty dostępne w aptece zgodnie z uprawnieniami zawodowymi:
MED.09.6.9)1) wydaje produkty lecznicze i wyroby medyczne zgodnie z uprawnieniami zawodowymi określonymi w przepisach prawa,
MED.09.6.9)2) przestrzega przepisów prawa oraz uprawnień zawodowych podczas wydawania produktów leczniczych i produktów dostępnych w aptece;

MED.09.6.10) udziela informacji o produktach leczniczych i innych produktach dopuszczonych do obrotu w zakresie wynikającym z ulotki zgodnie z uprawnieniami zawodowymi określonymi w przepisach dotyczących prawa farmaceutycznego:
MED.09.6.10)1) udziela informacji o produktach leczniczych OTC, wyrobach kosmetycznych, wyrobach medycznych i suplementach diety,
MED.09.6.10)2) wymienia możliwe działania niepożądane określone w ulotce załączonej do produktu leczniczego,
MED.09.6.10)3) wymienia działanie produktów leczniczych,
MED.09.6.10)5) opisuje sposób użycia wydawanych produktów leczniczych.

Cele ogólne e‑materiału

Materiał wspiera osiąganie celu kształcenia określonego dla kwalifikacji MED.09. Sporządzanie i wytwarzanie produktów leczniczych oraz prowadzenie obrotu produktami leczniczymi, wyrobami medycznymi, suplementami diety i środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz innymi produktami dopuszczonymi do obrotu w aptece na podstawie przepisów prawa: prowadzenie obrotu produktami leczniczymi i wyrobami medycznymi oraz innymi produktami dopuszczonymi do obrotu aptecznego i pozaaptecznego na podstawie przepisów prawa zgodnie z uprawnieniami wynikającymi z przepisów prawa obowiązujących na terenie Rzeczypospolitej Polskiej.

Struktura e‑materiału, tytuły materiałów multimedialnych wraz z ich typem

• „Komunikacja z pacjentem” - sekwencje filmoweDQ74E1GAM„Komunikacja z pacjentem” - sekwencje filmowe

• „Dobór preparatów leczniczych OTC” - gra wcielanie się w rolęDHSXnj1Pz„Dobór preparatów leczniczych OTC” - gra wcielanie się w rolę

• Interaktywne materiały sprawdzająceD1EB7LnBTInteraktywne materiały sprawdzające

• Słownik pojęć dla e‑materiałuD11pPAbgNSłownik pojęć dla e‑materiału

• Przewodnik dla nauczycielaDfYXAPNWZPrzewodnik dla nauczyciela

• Przewodnik dla uczącego sięDaujW3d7SPrzewodnik dla uczącego się

• Netografia i bibliografiaD3OabuSHSNetografia i bibliografia

• Instrukcja użytkowaniaD9tpQYfb2Instrukcja użytkowania

Materiały multimedialne nie są ze sobą powiązane. Osoba ucząca się może zapoznać się z nimi w dowolnej kolejności.

W sekwencjach filmowych „Komunikacja z pacjentem” zaprezentowane zostały kompetencje psychospołeczne niezbędne do pracy technika farmaceutycznego wchodzącego w relacje z pacjentem. Do kompetencji tych należy m.in. nawiązywanie i podtrzymywanie kontaktu, skuteczne komunikowanie się, konstruktywne radzenie sobie ze stresem. Ponadto wskazano najczęstsze błędy komunikacyjne popełniane podczas wykonywania zadań zawodowych.

Natomiast w grze wcielanie się w rolę „Dobór preparatów leczniczych OTC” zaprezentowany został dobór preparatów przez technika farmaceutycznego uzależniony od tego, z jaką dolegliwością zgłasza się pacjent do apteki.

Powrót do spisu treści6Powrót do spisu treści

Tytuł materiału multimedialnego

Komunikacja z pacjentem

Typ materiału multimedialnego

Sekwencje filmowe

Opis zawartości merytorycznej materiału multimedialnego i powiązania pomiędzy elementami materiału multimedialnego

W czterech sekwencjach filmowych „Komunikacja z pacjentem” zaprezentowane zostały kompetencje psychospołeczne niezbędne do pracy technika farmaceutycznego wchodzącego w relacje z pacjentem. Do kompetencji tych należy m.in. nawiązywanie i podtrzymywanie kontaktu, skuteczne komunikowanie się, konstruktywne radzenie sobie ze stresem. Ponadto wskazano najczęstsze błędy komunikacyjne popełniane podczas wykonywania zadań zawodowych. Przedstawiono również zadania i kompetencje zawodowe technika farmaceutycznego w zakresie prowadzenia obrotu produktami leczniczymi, wyrobami medycznymi, suplementami diety i środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz innymi produktami dopuszczonymi do obrotu w aptece na podstawie przepisów prawa. Pomiędzy sekwencjami pojawiają się zadania aktywizujące dla uczącego się.

Materiał jest powiązany z kryteriami weryfikacji, zgodnie z którymi osoba ucząca się:
MED.09.6.8)1) wymienia rodzaje i przeznaczenie dokumentów uprawniających do wydania poszczególnych produktów z apteki,
MED.09.6.8)2) wyjaśnia zasady wystawiania i realizacji recept, zapotrzebowań oraz zleceń na środki zaopatrzenia medycznego,
MED.09.6.9)1) wydaje produkty lecznicze i wyroby medyczne zgodnie z uprawnieniami zawodowymi określonymi w przepisach prawa,
MED.09.6.9)2) przestrzega przepisów prawa oraz uprawnień zawodowych podczas wydawania produktów leczniczych i produktów dostępnych w aptece.

Sekwencje filmowe nie są powiązane z grą wcielanie się w rolę, dlatego osoba ucząca się może zapoznać się z tym materiałem multimedialnym w wybranym przez siebie momencie. Kolejność zapoznania się z materiałami zależy od potrzeb edukacyjnych i preferencji uczącego się.

Sekwencje filmowe są powiązane z interaktywnymi materiałami sprawdzającymi:

• testem wielokrotnego wyboru,

• zadaniem dobierania w pary.

Cele szczegółowe materiału multimedialnego

Materiał wspiera osiągnięcie następujących celów:

• opanowanie zasad prawidłowej komunikacji językowej i niejęzykowej,

• poznanie metod aktywnego słuchania podczas realizacji zadań zawodowych wraz z rodzajem pytań zadawanych pacjentowi i sposobem ich formułowania,

• zapoznanie się z najczęstszymi błędami komunikacyjnymi podczas realizacji zadań zawodowych.

Wykorzystanie materiału multimedialnego w trakcie zajęć

Praca indywidualna

Sekwencje filmowe mogą zostać wykorzystane do przygotowania przez osobę uczącą się:

• infografiki lub mapy myśli (np. „Zbieranie wywiadu z pacjentem – przykłady zadawanych pytań” lub „Zasady komunikacji z pacjentem agresywnym”). Po wykonaniu zadania nauczyciel zachęca osoby uczące się do dyskusji, chętni dzielą się swoimi pomysłami na forum. Najlepsze pomysły wymieniane przez uczestników dyskusji są zapisywane (przez nauczyciela lub wskazaną osobę) i prezentowane w widocznym dla wszystkich miejscu, sporządzona notatka dotycząca omawianego tematu może być wysłana w postaci pliku tekstowego lub zdjęcia do uczących się;

• schematu (dotyczącego np. sposobu zbierania wywiadu w aptece zgodnie z protokołem SCHOLAR‑MAC). Nauczyciel może zainicjować dyskusję, podczas której osoby chętne lub wskazane przez niego będą podawały kolejne kroki wywiadu;

• broszury lub infografiki (np. „Schemat wizyty w aptece”, „Bariery językowe w komunikacji z pacjentem w aptece”). Nauczyciel sprawdza postępy w pracy każdej z osób. Jeżeli pojawiają się wątpliwości, na bieżąco je wyjaśnia;

• diagramu Ishikawy, tzw. rybiego szkieletu (np. „Komunikacja niewerbalna i jej znaczenie w bezpośrednim kontakcie z pacjentem”, „Czynniki wpływające na skuteczność komunikacji z pacjentem w aptece”, „Bariery i błędy komunikowania się podczas realizacji zadań zawodowych).

Praca w grupach

Uczący się po zapoznaniu się z sekwencjami filmowymi są dzieleni na cztero-, pięcioosobowe grupy, które przygotowują mapy myśli (np. „Zasady komunikacji z pacjentem w aptece”, „Komunikacja językowa i niejęzykowa w relacji: technik farmaceutyczny – pacjent”, „Błędy komunikacyjne w pracy technika farmaceutycznego”, „Zadania i kompetencje zawodowe technika farmaceutycznego w zakresie prowadzenia obrotu produktami leczniczymi i wyrobami medycznymi” itp.). Po zakończeniu zadania nauczyciel omawia wraz z wszystkimi grupami wyniki ich pracy na forum. Kolejno przedstawiane przez grupy informacje o zasadach komunikacji z pacjentem w aptece są analizowane, wskazywana jest prawidłowość wnioskowania, a błędy lub braki są na bieżąco wyjaśniane lub uzupełniane.

Uczący się po zapoznaniu się z sekwencjami filmowymi mogą wykorzystać materiał do przygotowania:

• schematu lub infografiki, np.:

  • „Schemat zbierania wywiadu w aptece”,

  • „Rodzaje stosowanych pytań podczas zbierania wywiadu w aptece”,

  • „Bariery niejęzykowe w komunikacji z pacjentem”,

  prowadzący sprawdza postępy grup na różnych etapach tworzenia schematu, udziela informacji zwrotnej poszczególnym grupom;

• zestawu pytań lub niedokończonych zdań, które dotyczą np.:

  • znaczenia stosowania komunikacji niejęzykowej w kontakcie z pacjentem,

  • rodzajów barier komunikacyjnych,

  • metod aktywnego słuchania,

  • analizy przypadku (np. w celu dobrania odpowiedniego sposobu komunikacji językowej i niejęzykowej do opisu przypadku pacjenta zgłaszającego się do apteki),

  prowadzący może zaproponować grupom udział w konkursie. Każda z grup zadaje pytania na forum pozostałym grupom lub jeżeli jest parzysta liczba grup, dobierane są po dwie grupy, które naprzemiennie zadają sobie pytania. Ta grupa, która poprawnie odpowie na większość pytań – wygrywa.

Praca z całym zespołem

Wykorzystując na zajęciach sekwencje filmowe, osoby uczące się mogą brać udział w:

• dyskusji panelowej (np. „Znaczenie komunikacji werbalnej i niewerbalnej w kontakcie z pacjentem”, „Metody aktywnego słuchania – ich znaczenie w komunikacji z pacjentem”). Podczas pracy tą metodą prowadzący może wejść w rolę animatora dyskusji. Cały zespół dzieli się na dwie grupy, które wyznaczają po czterech „ekspertów” biorących czynny udział w dyskusji panelowej. Obie grupy uzgadniają ze swoimi „ekspertami” argumentację swego stanowiska – odmiennego od stanowiska grupy przeciwnej. W dyskusji aktywny udział biorą: animator dyskusji, „eksperci” na przemian wskazywani przez animatora oraz audytorium (reszta zespołu), ale tylko wtedy, kiedy animator wyrazi na to zgodę. Po dyskusji następuje podsumowanie najważniejszych punktów i ocena siły argumentów „ekspertów”;

• burzy mózgów (np. „Komunikacja z pacjentem agresywnym – zasady komunikacji”, „Przyczyny błędów komunikacyjnych podczas wizyty pacjenta w aptece”). Nauczyciel lub wskazana przez niego osoba zapisuje wszystkie pomysły na tablicy. Potem następuje dokładna analiza i pozostawienie najbardziej wartościowych odpowiedzi;

• grze dydaktycznej (np. polegającej na wskazaniu przykładowych pytań zadanych pacjentowi podczas wizyty w aptece, uzależnionych od struktury wywiadu). Nauczyciel ocenia propozycje uczących się.

Ostatecznie o wykorzystaniu materiału multimedialnego w trakcie zajęć decyduje nauczyciel; zależy to też od warunków pracy, miejsca i czasu, środków dydaktycznych, jakimi dysponuje nauczyciel, umiejętności i wiedzy uczących się czy scenariusza lekcji.

Wykorzystanie materiału multimedialnego poza zajęciami

Praca indywidualna

Materiał może być pomocny w:

• utrwalaniu, porządkowaniu i poszerzaniu wiedzy,

• przygotowaniu się do zajęć,

• powtórzeniu materiału,

• przygotowaniu się do egzaminu lub sprawdzianu,

• przygotowaniu prezentacji dotyczącej komunikacji z pacjentem w aptece,

• opracowaniu schematu zasad zbierania wywiadu,

• przygotowaniu się do lekcji odwróconej (np. opracowanie prezentacji multimedialnej lub plakatu na temat „Komunikacja z pacjentem agresywnym –zasady komunikacji”),

• tworzeniu map myśli pozwalających pogłębić wiedzę na temat np. językowych i niejęzykowych błędów komunikacyjnych.

Praca w grupach

W celu utrwalenia i uporządkowania wiedzy uczący się przygotowują w małych, kilkuosobowych grupach:

• mapy myśli (np. „Metody aktywnego słuchania”),

• prezentacje multimedialne („Zasady komunikacji z pacjentem agresywnym”, „Błędy komunikacyjne”, „Zbieranie wywiadu z pacjentem w aptece – schemat wywiadu”),

• fiszki lub krzyżówki na temat np. zasad komunikacji z pacjentem.

Wykorzystanie materiału multimedialnego do indywidualizacji pracy z uczącymi się

Dla osób, które mają problem z przyswojeniem informacji przedstawionych w materiale multimedialnym, prowadzący może zaproponować pracę metodą tekstu przewodniego. Uczący się otrzymuje opracowany przez nauczyciela tekst przewodni („przewodnik”), który prowadzi go po wyznaczonym zakresie tematycznym.
Nauczyciel określa obszar tematyczny (np. „Schemat zbierania wywiadu w aptece zgodnie z protokołem SCHOLAR‑MAC”, „Zasady komunikacji z pacjentem agresywnym”, „Rodzaje pytań stosowanych podczas zbierania wywiadu z pacjentem w aptece”, „Rodzaje barier komunikacyjnych”, „Rodzaje błędów komunikacyjnych w zależności od etapu zbierania wywiadu”, „Metody aktywnego słuchania”, „Komunikacja niewerbalna i jej znaczenie w komunikacji z pacjentem”) i problem do rozwiązania, określa cele dydaktyczne, które chce osiągnąć, oraz ustala pytania prowadzące uczącego się po danym obszarze wiedzy. Tekst przewodni wskazuje osobie uczącej się kolejne kroki w zdobywaniu wiedzy i umiejętności. Osoba ta pracuje samodzielnie, mając do dyspozycji źródła wiedzy, kartę pracy i materiały pomocnicze niezbędne do realizacji zadania.
Prowadzący ewaluuje na bieżąco postępy uczących się. W razie potrzeby poświęca więcej czasu osobom mającym kłopoty ze zrozumieniem materiału, tłumaczy trudne pojęcia lub procesy i zachęca do ponownego przejrzenia sekwencji filmowych. Osobom uczącym się, które uzupełniły karty pracy, prowadzący może zlecić dodatkowe zadanie (np. wykonanie prezentacji, schematu, infografiki powiązanej z tematem).

Osoby, które opanowały materiał zaprezentowany w materiale multimedialnym, przygotowują infografikę lub plakat na temat zasad komunikacji w relacji: technik farmaceutyczny - pacjent.
Uczący się opracowują scenariusz opisujący sytuację związaną z problemami w komunikacji z pacjentem w aptece (może nim być osoba starsza, pacjent pod wpływem środka odurzającego, pacjent, który nie posiada recepty na lek, pacjent, który chce wykupić refundowany lek, choć nie przysługuje mu do tego prawo itp.). Jeżeli czas na to pozwoli, uczący się mogą przedstawić symulację całej sytuacji na forum. Potem może odbyć się dyskusja na temat proponowanych rozwiązań w danej sytuacji problemowej.

Tytuł materiału multimedialnego

Dobór preparatów leczniczych OTC

Typ materiału multimedialnego

Gra wcielanie się w rolę

Opis zawartości merytorycznej materiału multimedialnego i powiązania pomiędzy elementami materiału multimedialnego

Gra wcielanie się w rolę „Dobór preparatów leczniczych OTC” wspiera rozwijanie wiedzy i umiejętności z zakresu doboru preparatu OTC w zależności od tego, z jaką dolegliwością zgłasza się pacjent do apteki. Dobierając preparat, trzeba uwzględnić substancję czynną oraz dawkę i postać tego preparatu. Ważne jest też udzielanie najistotniejszych informacji o leku, w tym o jego działaniu, dawkowaniu, sposobie przyjmowania, najczęstszych działaniach niepożądanych i najpoważniejszych interakcjach – zgodnie z treścią ulotki. Dolegliwości i problemy zdrowotne zgłaszane przez pacjentów w grze związane są z układem oddechowym, mięśniowym, kostnym, trawiennym, moczowo‑płciowym, krążenia i nerwowym.

Gra składa się z siedmiu etapów. Każdy poziom dotyczy innej dolegliwości i problemu zdrowotnego. Na każdym etapie gry gracz ma jedno życie. Traci je po udzieleniu nieprawidłowej odpowiedzi. Wówczas wraca do tego samego pytania. W przypadku ponownego udzielenia nieprawidłowej odpowiedzi na tym etapie gry, gracz cofa się do jej początku. Aby przejść do kolejnego etapu gry, gracz musi ukończyć etap poprzedni. Zaliczenie gry wymaga pomyślnego przejścia wszystkich jej etapów. Nie ma możliwości pominięcia żadnego z pytań.

Materiał jest powiązany z kryteriami weryfikacji, zgodnie z którymi osoba ucząca się:
MED.09.6.1)1) rozróżnia substancje czynne ze względu na siłę i mechanizm działania,
MED.09.6.1)2) rozróżnia substancje czynne ze względu na przynależność do grupy farmakologicznej,
MED.09.6.1)3) rozróżnia i stosuje nazwy polskie i łacińskie substancji czynnych zawartych w preparatach leczniczych,
MED.09.6.2)1) opisuje grupy leków ze względu na właściwości farmakologiczne i podział ATC (klasyfikacja anatomiczno‑terapeutyczno‑chemiczna),
MED.09.6.2)2) wymienia grupy leków ze względu na mechanizm ich działania,
MED.09.6.3)1) wymienia informacje o leku zawarte w ulotce,
MED.09.6.3)2) omawia informacje o leku zawarte w ulotce – w odniesieniu do leków, które technik farmaceutyczny może wydawać zgodnie z przepisami prawa,
MED.09.6.4)2) opisuje postacie produktów leczniczych w szczególności do:

1. stosowania doustnego,

2. stosowania miejscowego,

3. stosowania doodbytniczego,

4. stosowania dopochwowego,

MED.09.6.10)1) udziela informacji o produktach leczniczych OTC, wyrobach kosmetycznych, wyrobach medycznych i suplementach diety,
MED.09.6.10)2) wymienia możliwe działania niepożądane określone w ulotce załączonej do produktu leczniczego,
MED.09.6.10)3) wymienia działanie produktów leczniczych,
MED.09.6.10)5) opisuje sposób użycia wydawanych produktów leczniczych.

Gra wcielanie się w rolę jest powiązana z materiałami sprawdzającymi:

• testem wielokrotnego wyboru,

• zadaniem z lukami,

• zadaniem ukierunkowanym na grupowanie,

• uzupełnianiem podpisów obrazka,

• zadaniem typu prawda czy fałsz.

Cele szczegółowe materiału multimedialnego

Materiał wspiera osiągnięcie następujących celów:

• dobieranie preparatów OTC w zależności od dolegliwości zgłaszanych przez pacjenta,

• udzielanie najistotniejszych informacji o leku, w tym o jego działaniu, dawkowaniu, sposobie przyjmowania, najczęstszych działaniach niepożądanych i najpoważniejszych interakcjach – zgodnie z treścią ulotki,

• komunikowanie się z pacjentem, w tym umiejętność zbierania wywiadu.

Wykorzystanie materiału multimedialnego w trakcie zajęć

Praca indywidualna

Osoba ucząca się zapoznaje się z grą, a później nauczyciel prosi o:

• opracowanie infografiki (np. „Wskazania do stosowania leku zawierającego węglan wapnia”, „Skutki niedoboru witaminy D3 dla organizmu”, „Preparaty stosowane w leczeniu kaszlu” itp.). Nauczyciel obserwuje pracę uczących się, udziela wskazówek, jeśli jest to potrzebne. Po zakończeniu zadania wybiera kilku chętnych do przedstawienia infografiki na forum i inicjuje dyskusję dotyczącą mocnych i słabych stron danego opracowania;

• przygotowanie schematu (np. „Udzielenie profesjonalnej porady pacjentowi zgłaszającemu się do apteki”, „Prawidłowe przyjmowanie bisfosfonianów”, „Wskazówki postępowania dla pacjenta, do których dostosowanie się zapewni odpowiednie wchłanianie leku”). Nauczyciel wskazuje wybrane osoby do przedstawienia swoich schematów na forum, następuje analiza prac w całym zespole;

• wykrycie nieprawidłowości podczas analizy przypadku (np. dobór preparatu OTC dla pacjenta zgłaszającego się do apteki z wybraną dolegliwością ze strony układu moczowego). Uczący się po wykonaniu zadania są łączeni w pary, by wymienić się swoimi spostrzeżeniami. Nauczyciel podsumowuje wyniki dyskusji;

• przygotowanie zestawu pytań (np. dotyczących działań podejmowanych w celu weryfikacji, czy nie ma przeciwwskazań do zaordynowania pacjentowi wybranych leków OTC). Pytania te są stawiane nauczycielowi, wyjaśniane są wszelkie wątpliwości;

• opracowanie mapy myśli (np. „Jakie elementy komunikacji ułatwiają porozumiewanie się w relacji: pacjent zgłaszający się do apteki z problemem zdrowotnym – technik farmaceutyczny?”). Po opracowaniu mapy następuje dyskusja na forum wraz z podkreśleniem przez nauczyciela najważniejszych kwestii.

Praca w grupach

Uczący się po zapoznaniu się z grą przygotowują w grupach od dwu- do pięcioosobowych dla innych grup:

• opis przypadku (zadaniem pozostałych grup jest wykrycie nieprawidłowości w konwersacji z pacjentem zgłaszającym się do apteki z problemem zdrowotnym ze strony np. układu oddechowego, moczowo‑płciowego, krążenia, nerwowego, kostnego, mięśniowego itp.). Po sprawdzeniu nawzajem przez grupy poprawności wnioskowania nauczyciel pyta na forum każdą grupę o ocenę wykonania zadania przez członków grupy, której została zlecona analiza. Następuje podsumowanie, a także podkreślone są właściwe momenty pracy każdej z grup;

• scenariusz symulacyjny dotyczący komunikowania się z pacjentem zgłaszającym swoje wątpliwości co do zasad przyjmowania bisfosfonianów lub przedstawiający dobranie pacjentowi preparatu obniżającego poziom cholesterolu. Jeżeli czas na to pozwala, zostają przeprowadzone zaplanowane przez grupy symulacje z udziałem członków innych grup. Po każdej symulacji następuje omówienie działań „aktorów” na forum. Zostają wskazane mocne strony i te obszary komunikacji, które wymagają poprawy. Jeżeli podczas zajęć nie ma czasu na przeprowadzenie symulacji, grupy przekazują swój scenariusz innej grupie, a następnie udzielają sobie informacji zwrotnej. Nauczyciel nadzoruje aktywności grup, w razie potrzeby udziela im wskazówek i wsparcia.

Praca z całym zespołem

Uczący się po zapoznaniu się z grą:

• po kolei odpowiadają na zadawane przez nauczyciela pytania na temat np. podstawowych preparatów stosowanych w zaburzeniach snu, preparatów zalecanych choremu z dyspepsją;

• przygotowują mapę myśli na temat zasad postępowania technika farmaceutycznego w przypadku, gdy do apteki zgłosi się pacjent uskarżający się np. na bezsenność. Nauczyciel lub wskazana do tego osoba odnotowuje odpowiedzi uczących się, tworząc schemat w miejscu sali widocznym dla całego zespołu.

Aby uczący się lepiej zapamiętali nowe pojęcia pojawiające się w grze, można zorganizować konkurs na znajomość haseł lub opracowywać wspólnie w zespole fiszki.

Ostatecznie o wykorzystaniu materiału multimedialnego w trakcie zajęć decyduje nauczyciel; zależy to też od warunków pracy, miejsca i czasu, środków dydaktycznych, jakimi dysponuje nauczyciel, umiejętności i wiedzy uczących się czy scenariusza lekcji.

Wykorzystanie materiału multimedialnego poza zajęciami

Praca indywidualna

Gra edukacyjna może zostać wykorzystana w pracy indywidualnej np. do:

• utrwalania, porządkowania i poszerzania wiedzy,

• przygotowania się do zajęć,

• powtórzenia materiału,

• przygotowania się do egzaminu lub sprawdzianu,

• przygotowania prezentacji dotyczącej udzielania porady pacjentowi zgłaszającemu się do apteki z wybranym problemem zdrowotnym,

• opracowania schematu zasad postępowania w przypadku, gdy do apteki zgłosi się pacjent z wybraną dolegliwością,

• opracowania infografiki na temat doboru preparatów OTC w zależności od zgłaszanych dolegliwości, np. ze strony układu moczowo‑płciowego,

• przygotowania się (poprzez opracowanie prezentacji multimedialnej, infografiki lub plakatu) do lekcji odwróconej na temat np. doboru preparatu OTC dla pacjenta w zależności od zgłaszanego problemu zdrowotnego i dolegliwości.

Praca w grupach

W celu utrwalenia i uporządkowania wiedzy uczący się przygotowują w grupach (najlepiej od dwu- do czteroosobowych):

• mapy myśli (na temat np. dobierania preparatów OTC w zależności od dolegliwości zgłaszanych przez pacjenta, wskazywania najistotniejszych informacji o leku, w tym o jego działaniu, dawkowaniu, sposobie przyjmowania, najczęstszych działaniach niepożądanych i najpoważniejszych interakcjach – zgodnie z treścią ulotki, prowadzenia wywiadu z pacjentem – zasad komunikowania itp.),

• zestawy pytań czy niedokończonych zdań,

• schemat z opisem niewłaściwych zachowań osoby, która ordynuje preparat OTC pacjentowi zgłaszającemu się do apteki z dolegliwością ze strony np. układu mięśniowego.

Wykorzystanie materiału multimedialnego do indywidualizacji pracy z uczącymi się

Uczący się może powracać do materiału multimedialnego wiele razy, dopóki nie osiągnie wiedzy na wymaganym poziomie. Materiał ten może służyć do:

• powtórzenia treści,

• odpowiedniego przygotowania się do lekcji.

Uczący się zostają podczas zajęć podzieleni na dwie grupy. Osoby, które mają trudności z zapamiętaniem danego elementu materiału, wracają do niego na zajęciach. W tym czasie pozostali uczący się np. biorą udział w analizie przypadku bądź tworzeniu scenariusza symulacji.

Innym sposobem indywidualizacji pracy z uczącymi się może być zachęcenie tych osób, które szybciej opanowały wiedzę z materiału multimedialnego, do przygotowania krótkich prezentacji (na temat np. rodzajów preparatów stosowanych w kaszlu suchym i mokrym, zasad przyjmowania bisfosfonianów, preparatów stosowanych w zapaleniu pochwy w zależności od czynnika etiologicznego). Prezentacje te są przedstawiane osobom mającym trudności z opanowaniem treści zawartych w grze – pomoże to im nadrobić braki. Natomiast osoby prezentujące mają możliwość nauczania innych, dokonując przy tym syntezy i tworząc treści nauczania.

Powrót do spisu treści6Powrót do spisu treści

Typ i tytuł materiału sprawdzającego

Test wielokrotnego wyboru „Przychodzi pacjent do apteki”

Opis materiału sprawdzającego

Test składa się z piętnastu pytań, w tym: jedenastu pytań wielokrotnego wyboru z jedną poprawną odpowiedzą oraz czterech pytań wielokrotnego wyboru z wieloma poprawnymi odpowiedziami.

Test ma zróżnicowany poziom trudności: pięć pytań jest łatwych, sześć jest średnio trudnych, cztery są trudne. Odpowiadając na pytania wielokrotnego wyboru z jedną poprawną odpowiedzią, osoba ucząca się wybiera jedną właściwą odpowiedź spośród trzech możliwych. Przy pytaniach wielokrotnego wyboru z wieloma prawidłowymi odpowiedziami osoba ucząca się wybiera kilka odpowiedzi spośród czterech.

Uczący się rozwiązuje dziesięć zadań wybranych losowo spośród piętnastu. Czas na rozwiązanie testu to 15 min (1,5 min na każde pytanie). Procentowy próg zaliczenia testu to 50%.

Zakresem tematycznym materiał ten obejmuje kompetencje psychospołeczne i zasady prowadzenia wywiadu zgodnie z protokołem SCHOLAR‑MAC. W teście pojawiają się również zadania dotyczące doboru odpowiedniego preparatu OTC do wskazanej przez pacjenta dolegliwości, zaleceń udzielanych pacjentowi w przypadku wydawania preparatów, ich działań niepożądanych.

Istnieje możliwość sprawdzenia poprawności wykonania zadania, a także:

• wielokrotnego powtarzania ćwiczenia i jego sprawdzania – aż do momentu, gdy rozwiązanie będzie w pełni poprawne,

• wyświetlania wskazówek naprowadzających w przypadku błędnej odpowiedzi,

• uzyskania informacji zwrotnych dotyczących oceny realizacji zadania, opartych na zasadach oceniania kształtującego i wskazujących osobie uczącej się jej mocne strony i drogi osiągnięcia sukcesu (w przypadku prawidłowej odpowiedzi) lub potrzebę powrotu do niektórych zagadnień e‑materiału (w przypadku nieprawidłowej odpowiedzi).

Materiał sprawdzający jest powiązany z materiałami multimedialnymi:

• sekwencjami filmowymi „Komunikacja z pacjentem”,

• grą wcielanie się w rolę „Dobór preparatów leczniczych OTC”.

Kryteria weryfikacji, powiązane z materiałem sprawdzającym

Materiał sprawdza spełnienie kryteriów weryfikacji, zgodnie z którymi osoba ucząca się:
MED.09.6.1)2) rozróżnia substancje czynne ze względu na przynależność do grupy farmakologicznej,
MED.09.6.1)3) rozróżnia i stosuje nazwy polskie i łacińskie substancji czynnych zawartych w preparatach leczniczych,
MED.09.6.2)1) opisuje grupy leków ze względu na właściwości farmakologiczne i podział ATC (klasyfikacja anatomiczno‑terapeutyczno‑chemiczna),
MED.09.6.2)2) wymienia grupy leków ze względu na mechanizm ich działania,
MED.09.6.3)1) wymienia informacje o leku zawarte w ulotce,
MED.09.6.3)2) omawia informacje o leku zawarte w ulotce – w odniesieniu do leków, które technik farmaceutyczny może wydawać zgodnie z przepisami prawa,
MED.09.6.4)2) opisuje postacie produktów leczniczych w szczególności do:

1. stosowania doustnego,

2. stosowania miejscowego,

3. stosowania doodbytniczego,

4. stosowania dopochwowego,

MED.09.6.9)1) wydaje produkty lecznicze i wyroby medyczne zgodnie z uprawnieniami zawodowymi określonymi w przepisach prawa,
MED.09.6.10)1) udziela informacji o produktach leczniczych OTC, wyrobach kosmetycznych, wyrobach medycznych i suplementach diety,
MED.09.6.10)2) wymienia możliwe działania niepożądane określone w ulotce załączonej do produktu leczniczego,
MED.09.6.10)3) wymienia działanie produktów leczniczych,
MED.09.6.10)5) opisuje sposób użycia wydawanych produktów leczniczych.

Typ i tytuł materiału sprawdzającego

Zadanie dobierania w pary „Wizyta w aptece”

Opis materiału sprawdzającego

Uczący się ma przyporządkować do poszczególnych elementów struktury wizyty pacjenta w aptece właściwe zachowania technika farmaceutycznego. Jest to zadnie łatwe.

Zakresem tematycznym materiał ten obejmuje zagadnienia związane ze strukturą wizyty pacjenta w aptece i z zachowaniem technika farmaceutycznego wobec pacjenta.

Istnieje możliwość sprawdzenia poprawności wykonania zadania, a także:

• wielokrotnego powtarzania ćwiczenia i jego sprawdzania – aż do momentu, gdy rozwiązanie będzie w pełni poprawne,

• uzyskania informacji zwrotnych dotyczących oceny realizacji zadania, opartych na zasadach oceniania kształtującego i wskazujących osobie uczącej się jej mocne strony i drogi osiągnięcia sukcesu (w przypadku prawidłowej odpowiedzi) lub potrzebę powrotu do niektórych zagadnień e‑materiału (w przypadku nieprawidłowej odpowiedzi).

Materiał sprawdzający jest powiązany z materiałem multimedialnym – sekwencjami filmowymi „Komunikacja z pacjentem”.

Kryteria weryfikacji, powiązane z materiałem sprawdzającym

Materiał sprawdza spełnienie kryteriów weryfikacji, zgodnie z którymi uczący się:
MED.09.6.9)1) wydaje produkty lecznicze i wyroby medyczne zgodnie z uprawnieniami zawodowymi określonymi w przepisach prawa,
MED.09.6.9)2) przestrzega przepisów prawa oraz uprawnień zawodowych podczas wydawania produktów leczniczych i produktów dostępnych w aptece.

Typ i tytuł materiału sprawdzającego

Zadanie z lukami „Preparaty w leczeniu kaszlu”

Opis materiału sprawdzającego

Materiał sprawdzający zawiera fragment tekstu, w którym są braki – luki. Uczący się musi wybrać z puli właściwe nazwy i wstawić je w odpowiednie miejsca oznaczone luką. Jest to zadanie łatwe.

Zakresem tematycznym materiał ten obejmuje preparaty stosowane w leczeniu kaszlu.

Istnieje możliwość sprawdzenia poprawności wykonania zadania, a także:

• wielokrotnego powtarzania ćwiczenia i jego sprawdzania – aż do momentu, gdy rozwiązanie będzie w pełni poprawne,

• uzyskania informacji zwrotnych dotyczących oceny realizacji zadania, opartych na zasadach oceniania kształtującego i wskazujących osobie uczącej się jej mocne strony i drogi osiągnięcia sukcesu (w przypadku prawidłowej odpowiedzi) lub potrzebę powrotu do niektórych zagadnień e‑materiału (w przypadku nieprawidłowej odpowiedzi).

Materiał sprawdzający jest powiązany z materiałem multimedialnym – grą wcielanie się w rolę „Dobór preparatów leczniczych OTC”.

Kryteria weryfikacji, powiązane z materiałem sprawdzającym

Materiał sprawdza spełnienie kryteriów weryfikacji, zgodnie z którymi osoba ucząca się:
MED.09.6.1)1) rozróżnia substancje czynne ze względu na siłę i mechanizm działania,
MED.09.6.1)2) rozróżnia substancje czynne ze względu na przynależność do grupy farmakologicznej,
MED.09.6.1)3) rozróżnia i stosuje nazwy polskie i łacińskie substancji czynnych zawartych w preparatach leczniczych,
MED.09.6.2)1) opisuje grupy leków ze względu na właściwości farmakologiczne i podział ATC (klasyfikacja anatomiczno‑terapeutyczno‑chemiczna),
MED.09.6.10)1) udziela informacji o produktach leczniczych OTC, wyrobach kosmetycznych, wyrobach medycznych i suplementach diety,
MED.09.6.10)3) wymienia działanie produktów leczniczych.

Typ i tytuł materiału sprawdzającego

Zadanie typu prawda czy fałsz „Wskazania do stosowania preparatów”

Opis materiału sprawdzającego

Osoba ucząca się musi określić, czy trzy podane zdania są prawdziwe czy fałszywe. Jest to zadanie średnio trudne.

Zakresem tematycznym materiał ten obejmuje zagadnienia związane z decyzją o wskazaniach do stosowania wybranych preparatów.

Istnieje możliwość sprawdzenia poprawności wykonania zadania, a także:

• wielokrotnego powtarzania ćwiczenia i jego sprawdzania – aż do momentu, gdy rozwiązanie będzie w pełni poprawne,

• uzyskania informacji zwrotnych dotyczących oceny realizacji zadania, opartych na zasadach oceniania kształtującego, wskazujących osobie uczącej się jej mocne strony i drogi osiągnięcia sukcesu (w przypadku prawidłowej odpowiedzi) lub potrzebę powrotu do niektórych zagadnień e‑materiału (w przypadku nieprawidłowej odpowiedzi).

Materiał sprawdzający jest powiązany z materiałem multimedialnym – grą wcielanie się w rolę „Dobór preparatów leczniczych OTC”.

Kryteria weryfikacji, powiązane z materiałem sprawdzającym

Materiał sprawdza spełnienie kryterium weryfikacji, zgodnie z którym uczący się:
MED.09.6.1)1) rozróżnia substancje czynne ze względu na siłę i mechanizm działania,
MED.09.6.1)2) rozróżnia substancje czynne ze względu na przynależność do grupy farmakologicznej,
MED.09.6.1)3) rozróżnia i stosuje nazwy polskie i łacińskie substancji czynnych zawartych w preparatach leczniczych,
MED.09.6.2)1) opisuje grupy leków ze względu na właściwości farmakologiczne i podział ATC (klasyfikacja anatomiczno‑terapeutyczno‑chemiczna),
MED.09.6.3)1) wymienia informacje o leku zawarte w ulotce,
MED.09.6.4)2) opisuje postacie produktów leczniczych w szczególności do:

1. stosowania doustnego,

2. stosowania miejscowego,

3. stosowania doodbytniczego,

4. stosowania dopochwowego,

MED.09.6.10)1) udziela informacji o produktach leczniczych OTC, wyrobach kosmetycznych, wyrobach medycznych i suplementach diety,
MED.09.6.10)3) wymienia działanie produktów leczniczych.

Typ i tytuł materiału sprawdzającego

Zadanie ukierunkowane na grupowanie „Preparaty stosowane w dolegliwościach ze strony układu trawiennego”

Opis materiału sprawdzającego

Uczący się musi uporządkować preparaty, przypisując je prawidłowo do dwóch rodzajów dolegliwości. Jest to zadanie trudne.

Zakresem tematycznym materiał ten obejmuje stosowanie wybranych preparatów w dolegliwościach ze strony układu trawiennego.

Istnieje możliwość sprawdzenia poprawności wykonania zadania, a także:

• wielokrotnego powtarzania ćwiczenia i jego sprawdzania – aż do momentu, gdy rozwiązanie będzie w pełni poprawne,

• uzyskania informacji zwrotnych dotyczących oceny realizacji zadania, opartych na zasadach oceniania kształtującego i wskazujących osobie uczącej się jej mocne strony i drogi osiągnięcia sukcesu (w przypadku prawidłowej odpowiedzi) lub potrzebę powrotu do niektórych zagadnień e‑materiału (w przypadku nieprawidłowej odpowiedzi).

Materiał sprawdzający jest powiązany z materiałem multimedialnym – grą wcielanie się w rolę „Dobór preparatów leczniczych OTC”.

Kryteria weryfikacji, powiązane z materiałem sprawdzającym

Materiał sprawdza spełnienie kryterium weryfikacji, zgodnie z którym uczący się:
MED.09.6.1)1) rozróżnia substancje czynne ze względu na siłę i mechanizm działania,
MED.09.6.1)2) rozróżnia substancje czynne ze względu na przynależność do grupy farmakologicznej,
MED.09.6.1)3) rozróżnia i stosuje nazwy polskie i łacińskie substancji czynnych zawartych w preparatach leczniczych,
MED.09.6.2)1) opisuje grupy leków ze względu na właściwości farmakologiczne i podział ATC (klasyfikacja anatomiczno‑terapeutyczno‑chemiczna),
MED.09.6.2)2) wymienia grupy leków ze względu na mechanizm ich działania,
MED.09.6.4)2) opisuje postacie produktów leczniczych w szczególności do:

1. stosowania doustnego,

2. stosowania miejscowego,

3. stosowania doodbytniczego,

4. stosowania dopochwowego,

MED.09.6.10)1) udziela informacji o produktach leczniczych OTC, wyrobach kosmetycznych, wyrobach medycznych i suplementach diety,
MED.09.6.10)3) wymienia działanie produktów leczniczych.

Typ i tytuł materiału sprawdzającego

Uzupełnianie podpisów obrazka „Działanie leków w dolegliwościach ze strony układu moczowo‑płciowego”

Opis materiału sprawdzającego

Uczący się ma uzupełnić podpisy pod czterema obrazkami przedstawiającymi leki stosowane w przypadku danego rodzaju infekcji. Jest to zadanie średnio trudne.

Zakresem tematycznym materiał ten obejmuje stosowanie leków w wybranych dolegliwościach ze strony układu moczowo‑płciowego.

Istnieje możliwość sprawdzenia poprawności wykonania zadania, a także:

• wielokrotnego powtarzania ćwiczenia i jego sprawdzania – aż do momentu, gdy rozwiązanie będzie w pełni poprawne,

• uzyskania informacji zwrotnych dotyczących oceny realizacji zadania, opartych na zasadach oceniania kształtującego i wskazujących osobie uczącej się jej mocne strony i drogi osiągnięcia sukcesu (w przypadku prawidłowej odpowiedzi) lub potrzebę powrotu do niektórych zagadnień e‑materiału (w przypadku nieprawidłowej odpowiedzi).

Materiał sprawdzający jest powiązany z materiałem multimedialnym – grą wcielanie się w rolę „Dobór preparatów leczniczych OTC”.

Kryteria weryfikacji, powiązane z materiałem sprawdzającym

Materiał sprawdza spełnienie kryteriów weryfikacji, zgodnie z którymi uczący się:
MED.09.6.1)1) rozróżnia substancje czynne ze względu na siłę i mechanizm działania,
MED.09.6.1)2) rozróżnia substancje czynne ze względu na przynależność do grupy farmakologicznej,
MED.09.6.1)3) rozróżnia i stosuje nazwy polskie i łacińskie substancji czynnych zawartych w preparatach leczniczych,
MED.09.6.2)1) opisuje grupy leków ze względu na właściwości farmakologiczne i podział ATC (klasyfikacja anatomiczno‑terapeutyczno‑chemiczna),
MED.09.6.2)2) wymienia grupy leków ze względu na mechanizm ich działania,
MED.09.6.10)1) udziela informacji o produktach leczniczych OTC, wyrobach kosmetycznych, wyrobach medycznych i suplementach diety,
MED.09.6.10)3) wymienia działanie produktów leczniczych.

Powrót do spisu treści6Powrót do spisu treści

E‑materiały ułatwiają zindywidualizowanie procesu dydaktycznego, co jest szczególnie istotne dla uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Odtwarzanie każdego e‑materiału jest możliwe również w trybie dostępności, który zawiera alternatywne wersje materiałów dostępne dla użytkowników z dysfunkcjami wzroku, słuchu. Ułatwia to dostęp do informacji, likwiduje niektóre bariery społeczne i komunikacyjne oraz zapewnia wyrównywanie szans.

Powrót do spisu treści6Powrót do spisu treści

Minimalne wymagania sprzętowe zgodne z wymaganiami zpe.gov.pl

Powrót do spisu treści6Powrót do spisu treści