Przewodnik dla nauczyciela

Spis treści

Cele i efekty kształceniaCele i efekty kształcenia
Struktura e‑materiałuStruktura e‑materiału
Wskazówki do wykorzystania e‑materiału w pracy dydaktycznej dla zawodu technik kuśnierz/technik technologii wyrobów skórzanychWskazówki do wykorzystania e‑materiału w pracy dydaktycznej dla zawodu technik kuśnierz/technik technologii wyrobów skórzanych
Wymagania techniczneWymagania techniczne

1. Cele i efekty kształcenia

E‑materiał Normowanie materiałów i czasu pracy w procesie produkcji obuwia jest zgodny z obowiązującą podstawą programową kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego dla zawodu technika obuwnika 311916 branży przemysłu mody MOD i dla wyodrębnionej w zawodzie kwalifikacji MOD.10. Organizacja i prowadzenie procesów wytwarzania obuwia.

Celem e‑materiału jest ułatwienie przyswajania wiedzy z zakresu rodzajów norm zużycia oraz metod normowania materiałów podstawowych i pomocniczych stosowanych w produkcji obuwia, a także normowania czasu pracy niezbędnego do wykonania określonych czynności produkcyjnych.

Treści e‑materiału są zgodne z kryteriami weryfikacji dla efektów kształcenia, które wspiera dany e‑materiał.

E‑materiał przeznaczony dla kwalifikacji:

MOD.10. Organizacja i prowadzenie procesów wytwarzania obuwia w zawodzie technika obuwnika 311916.

Cele kształcenia:

E‑materiał wspiera osiąganie celów kształcenia określonych dla kwalifikacji MOD.10. Organizacja i prowadzenie procesów wytwarzania obuwia. Celami kształcenia są:

organizowanie prac związanych z technicznym przygotowaniem produkcji,
ocenianie jakości i identyfikowania nieprawidłowości procesów technologicznych wytwarzania obuwia.

E‑materiał wspiera osiąganie wybranych efektów kształcenia z jednostek efektów kształcenia:

MOD.10.2. Podstawy obuwnictwa:

10) posługuje się normami i stosuje procedury oceny zgodności;

MOD.10.4. Planowanie i nadzorowanie procesu produkcji obuwia:

5) określa normy zużycia materiałów podstawowych i pomocniczych w procesie produkcji obuwia,
6) ustala normy czasu pracy w procesie produkcji obuwia.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

2. Struktura e‑materiału

Niniejszy e‑materiał składa się z trzech części: wprowadzenia, materiałów multimedialnych oraz obudowy dydaktycznej. Każda z nich zawiera powiązane tematycznie elementy składowe.

2.1. Wprowadzenie

E‑materiał pozwala nabywać kompetencje kluczowe, takie jak:

kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,
kompetencje cyfrowe,
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się,
kompetencje w zakresie przedsiębiorczości.

E‑materiał jest zgodny z koncepcją e‑materiałów do kształcenia zawodowego, w szczególności w obszarze przydatności w realizacji nowoczesnego kształcenia zawodowego.

E‑materiał zawiera materiał do wykorzystania w pracy dydaktycznej zarówno dla nauczyciela, jak i dla ucznia/słuchacza/użytkownika w celu samokształcenia.

E‑materiał stanowi nowoczesną pomoc dydaktyczną wspomagającą proces nauki. Ułatwi uczniom zapamiętywanie pojęć i poszerzy wiedzę z zakresu normowania w procesie produkcji obuwia.

2.2. Materiały multimedialne

Zawiera materiały multimedialne i obudowę dydaktyczną zdefiniowane w koncepcji e‑materiałów do kształcenia zawodowego i standardzie funkcjonalnym. Zasób „Normowanie w procesie produkcji obuwia” składa się z następujących materiałów multimedialnych:

E‑bookDkI6NeCjvE‑book „Normowanie materiałów i czasu pracy w procesie produkcji obuwia” zawiera treści dotyczące norm zużycia materiałów podstawowych, pomocniczych i pośrednich stosowanych w procesie produkcji obuwia oraz normowania czasu pracy przy wykonywaniu czynności produkcyjnych. Opisuje określenie normy i jej przeznaczenia (definicja normy, cechy normy, cele normalizacji, oznaczenia norm), podział norm i ich charakterystykę (np. proste, złożone, statystyczne, techniczne, kalkulacyjno‑techniczne, rozpisowo‑rozliczeniowe), podział normowanych materiałów na grupy rodzajowe, normowanie zużycia różnych materiałów czy normowanie czasu pracy.
Film instruktażowy – tutorialDLBwQD233Film instruktażowy – tutorial „Normowanie czasu pracy w procesie produkcji obuwia” przedstawia czynności związane z normowaniem czasu pracy przy montażu cholewki czółenka damskiego. Dotyczy ustalenia ilości czasu roboczego niezbędnego do wykonania danego zadania produkcyjnego lub liczby wyrobów, jaką należy wytworzyć w jednostce czasu. Prawidłowo ustalone normy pracy stanowią podstawę do obliczenia wydajności pracy i wysokości wynagrodzenia przy akordowej formie płacy. Mogą być ponadto punktem wyjścia przy określaniu zdolności produkcyjnych stanowiska roboczego, przy ustalaniu zapotrzebowania na siłę roboczą. Opisane są kolejne czynności wykonywane w ramach realizacji zadań zawodowych z zakresu normowania czasu pracy dla czynności montażowych elementów składowych pary cholewek czółenka damskiego.
Film instruktażowy – tutorialDQ3QeULcdFilm instruktażowy – tutorial „Ocena wzoru pod względem ekonomicznym” przedstawia ocenę wzoru wierzchu czółenka damskiego pod względem ekonomicznym. Wzór składa się z przyszwy, obłożyny zewnętrznej i obłożyny przyśrodkowej. Warunkiem zakwalifikowania wzoru do produkcji seryjnej jest korzystny układ na papierze wzorników poszczególnych elementów składowych wierzchu, zapewniający minimalny odpad międzywzornikowy.
Animacja 3DDpwmZU1BUAnimacja 3D „Układ wzorników” prezentuje układ wzorników do rozkroju elementów składowych wierzchu i podszewki czółenka damskiego na skórze naturalnej, tworzywie skóropodobnym i tkaninie. Pokazane są elementy wierzchu: przyszwa z obłożyną zewnętrzną, obłożyna przyśrodkowa oraz elementy podszewki: podszewka przyszwy i obłożyn, zapiętek. Zaprezentowano metody i systemy rozkroju, np. kompleksowa i system równoległy. W trakcie układania wzorników należy dbać o możliwie mały odpad międzywzornikowy.

2.3. Obudowa dydaktyczna

Interaktywne materiały sprawdzająceD1AbAKTrSInteraktywne materiały sprawdzające pozwalają zweryfikować poziom opanowania wiedzy i umiejętności z zakresu normowania materiałów i czasu pracy w procesie produkcji obuwia, przygotowując uczniów do egzaminu zawodowego.
Słownik pojęć do e‑materiałuDsWdzy2FISłownik pojęć do e‑materiału zawiera objaśnienia specjalistycznego słownictwa występującego w całym materiale.
Przewodnik dla nauczycielaDgSmtioD5Przewodnik dla nauczyciela zawiera sugestie do wykorzystania e‑materiału w ramach pracy dydaktycznej.
Przewodnik dla uczącego sięD17TKjpYjPrzewodnik dla uczącego się zawiera wskazówki i instrukcje dotyczące wykorzystania e‑materiału w ramach samodzielnej nauki.
Netografia i bibliografiaDMEvT6y4PNetografia i bibliografia stanowią listę materiałów, na bazie których został opracowany e‑materiał.
Instrukcja użytkowaniaDOgxlszUWInstrukcja użytkowania objaśnia działanie e‑materiału oraz poszczególnych jego elementów.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

3. Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodu pracownik pomocniczy krawca

Realizując jednostki tematyczne z zakresu efektów kształcenia wspieranych przez e‑materiał Normowanie w procesie produkcji obuwia, można wykorzystać metody praktyczne, za pomocą których kształtuje się i rozwija umiejętności, nawyki i sprawności o charakterze praktycznym. Wiedza i umiejętności zdobyte podczas działania są znacznie trwalsze od wiedzy i umiejętności przyswojonych innymi metodami.

3.1. Praca uczniów podczas zajęć

Propozycje zastosowania metod kształcenia:

Pokaz z objaśnieniem i instruktażem polega na demonstracji czynności, ich kolejności i prawidłowości wykonania. W przypadku czynności złożonych dotyczących normowania materiałów, pokaz powinien obejmować demonstrację kolejnych czynności normowania materiałów podstawowych i pomocniczych. Przedmiotem pokazu mogą być także sposoby normowania czasu pracy i towarzyszący pokazowi komentarz słowny, który ma charakter objaśnienia (wyjaśnienia). Metoda pokazu z objaśnieniem może być stosowana w początkowej fazie zajęć o charakterze praktycznym. Nauczyciel włącza film instruktażowy pt. „Normowanie czasu pracy w procesie produkcji obuwia”. W czasie oglądania go przez uczniów zatrzymuje go w konkretnym momencie i pokazuje kolejne czynności związane z normowaniem czasu pracy przy montażu cholewki czółenka damskiego, tzn. nauczyciel pokazuje cholewkę i tłumaczy jeszcze raz, ile czasu może zająć dana czynność. Uczniowie mogą w trakcie zadawać pytania, o to, jak skrócić wybrane procesy, a także o to, dlaczego niektóre z nich są dłuższe. Po takim instruktażu nauczyciel pyta uczniów, czy rozumieją, jak ustalić czas roboczy niezbędny do wykonania danego zadania produkcyjnego – nauczyciel wymyśla 5 zadań produkcyjnych i tak dzieli klasę – na 5 grup. Każda z nich ma przedstawić, w jakim czasie będzie wykonane zadanie i umotywować swoje odpowiedzi, prezentując kolejne części cholewki. Kiedy grupy prezentują efekty swojej pracy, pozostałe osoby tworzą notatki, nauczyciel tak wyznacza zadania, aby uczniowie mieli okazję przedstawić kolejne czynności wykonywane w ramach realizacji zadań zawodowych z zakresu normowania czasu pracy dla czynności montażowych elementów składowych pary cholewek czółenka damskiego.

3.2. Praca uczniów poza zajęciami

Propozycje pracy z uczniami poza zajęciami dotyczą wykorzystania e‑materiału w pracy indywidualnej lub w grupach:

Lekcja odwrócona

Metoda ta polega na zmianie koncepcji lekcji: uczniowie najpierw w swoich domach zapoznają się z nowymi treściami zamieszczonymi w materiałach multimedialnych e‑materiału (indywidualnie lub w przydzielonych grupach), a w szkole pogłębiają i utrwalają swoją wiedzę, ćwiczą umiejętności, rozwiązują problemy z wykorzystaniem wiedzy nauczyciela i pod jego kontrolą. Uczniowie w domu czytają samodzielnie e‑book „Normowanie materiałów i czasu pracy w procesie produkcji obuwia”. Mają na to co najmniej kilka dni. Nauczyciel łączy lekcję odwróconą z metodą grup eksperckich. Dzieli uczniów na 7 grup (odpowiadają kolejnym rozdziałom e‑booka), które opisują: 1. określenie normy i jej przeznaczenia, 2. podział norm i ich charakterystyka, 3. podział normowanych materiałów na grupy rodzajowe, 4. normowanie zużycia materiałów podstawowych, 5. normowanie zużycia materiałów podstawowych, 6. normowanie zużycia materiałów pomocniczych, 7. normowanie materiałów pośrednich. Nauczyciel informuje uczniów, że powinni jak najlepiej opanować wskazane treści (może zaproponować im, aby w czasie pracy mieli także swoje notatki z domu, które zrobili czytając e‑booka o normowaniu), ponieważ w drugim etapie będą pracować w innych grupach, w których będą ekspertami od jednego zagadnienia (mają dostęp do e‑materiału – np. na swoich telefonach lub na szkolnych komputerach), nad którym pracowali w grupach pierwotnych. W związku z tym, że będą jedyną osobą znającą wybrane zagadnienie, powinni odpowiedzialnie i z pełnym zaangażowaniem gromadzić wiedzę na pierwszym etapie pracy oraz przekazywać ją w nowych grupach, nauczyciel prosi, aby dane zagadnienie przedstawili grupie w kreatywny sposób, np. z użyciem notatek graficznych. Jako formę podsumowania pracy nauczyciel może zaproponować test obejmujący wszystkie zagadnienia lub poprosić wybranego ucznia z każdej grupy o zaprezentowanie wskazanego przez nauczyciela zagadnienia. Najlepsze odpowiedzi mogą być nagrodzone w formie ocen lub innej wybranej przez nauczyciela.

Burza mózgów

Metoda ta może angażować wszystkich uczniów, każdemu dając możliwość swobodnej wypowiedzi i generowania nawet nierealnych rozwiązań problemu. Technika burzy mózgów polega w dużej mierze na możliwości szybkiego zgromadzenia wielu odpowiedzi/hipotez/pomysłów/rozwiązań postawionego problemu w bardzo krótkim czasie. Im więcej osób bierze udział w przedsięwzięciu, tym więcej pomysłów można zgromadzić. Nauczyciel przedstawia temat przewodni, jakim jest ocena wzoru pod względem ekonomicznym, a uczniowie w swoich domach zapoznają się z treściami dotyczącymi tematu, zamieszczonymi w materiałach multimedialnych e‑materiału. Na lekcji przedstawiają pomysły rozwiązania problemu i dyskutują na temat każdego z rozwiązań. Nauczyciel pokazuje przykładowe wzory wierzchów czółenka damskiego i prosi uczniów, aby je ocenili pod względem ekonomicznym – tuż po obejrzeniu filmu instruktażowego „Ocena wzoru pod względem ekonomicznym”. Najpierw wypowiadają się tylko chętne osoby, potem nauczyciel może zrobić dodatkowe losowanie. Prezentuje wzór, który składa się z przyszwy, obłożyny zewnętrznej i obłożyny przyśrodkowej. Nauczyciel proponuje też uczniom, aby określili powierzchnię poszczególnych elementów wierzchu, dyskutuje z nimi na ten temat, zastanawiają się, skąd wynika dana wielkość. Później nauczyciel prezentuje papier milimetrowy i uczniowie samodzielnie mogą spróbować, oglądając wzory z filmu, wykreślać na papierze milimetrowym układu wzorników. Nauczyciel powinien wtedy podzielić uczniów na pary lub małe grupy, w których znajdzie się jedna osoba uzdolniona czy pracująca szybciej oraz osoba pracująca w wolniejszym tempie, dzięki temu nauczyciel zyska pewność, że wszyscy nauczą się czegoś nowego, bowiem osoba pracująca szybciej dodatkowo stanie się tutorem. Nauczyciel zapisze na tablicy wzory: współczynnik układalności wzornika, procent odpadu międzywzornikowego, średni współczynnik układalności. Zapyta uczniów, skąd wzięły się dane zapisy w liczniku i mianowniku. Później nauczyciel może zaproponować podkładanie do wzorów konkretnych przykładów i szukanie najlepszych rozwiązań.

3.3. Indywidualna praca z uczniem

Materiał multimedialny zawarty w e‑materiale może być wykorzystywany do indywidualizacji pracy z uczniem poprzez przydzielanie zadań dodatkowych dla uczniów zdolnych lub też uczniów mających problemy w nauce. Uczeń zdolny może samodzielnie opracować zagadnienie, natomiast uczeń mający problemy w nauce powinien otrzymać konkretne wskazówki do samodzielnej pracy. Warto zaproponować uczniom zdolnym pracę metodą place‑based learning – to powiązanie procesu uczenia się z otoczeniem. Warto uczniom zaproponować wycieczkę do szewca, który projektuje i tworzy buty. Uczniowie powinni na podstawie tego wyjścia stworzyć notatkę, w której zapiszą najważniejsze informacje dotyczące normowania – czym jest norma i jakie są jej cechy, zapytają obuwnika, jakie są metody wyznaczania norm zużycia materiałów podstawowych i pomocniczych w procesie produkcji obuwia, jak dobiera on metody normowania czasu pracy. Mogą go także zapytać, jeśli ma pracowników, jakie oni mają struktury czasu roboczego – jak różne osoby rozpisują czas danych działań obuwniczych. Uczniowie pracujący wolniej mogą wykorzystać metodę learning by doing (action learning) – powinni przyswajać wiedzę teoretyczną podczas autentycznych działań. Nauczyciel może zaproponować takim uczniom wykonywanie interaktywnych materiałów sprawdzających podczas wizyty w warsztacie – uczniowie chętnie pracują na własnych telefonach. Uczniowie mogą podczas całego cyklu lekcji tworzyć także swoje portfolio, polegać będzie na zbieraniu przez ucznia materiałów dotyczących jego własnych pomysłów związanych z tworzeniem obuwia i normowaniem czasu pracy. Uczniowie pracujący wolniej mogą taką teczkę rozszerzać także poza lekcjami – podczas przygotowania do zajęć w domu.

3.4. Praca z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych (SPE)

Uczniowie o specjalnych potrzebach edukacyjnych powinni pracować w grupach o zróżnicowanych uzdolnieniach i wiadomościach. Pozwala to na zwiększenie aktywności i motywacji do pracy uczniów, większe zaangażowanie ich w wykonywaną pracę.

Uczniowie podczas pracy z e‑materiałami powinni tworzyć na podstawie tego, co prezentuje nauczyciel autorskie mapy myśli dotyczące stosowania zasad normowania zużycia materiałów obuwniczych i czasu pracy w procesie wytwarzania obuwia. . Uczniowie notatkę sporządzą z wykorzystaniem słów kluczowych (2‑3 słowa przy każdej części mapy), poza tym mogą dodać elementy notatki graficznej – proste symbole oznaczające dane zagadnienie.

W przypadku pracy indywidualnej uczeń o specjalnych potrzebach edukacyjnych powinien pracować w swoim własnym rytmie i na odpowiednim dla siebie poziomie. Można stosować karty pracy, które umożliwiają każdemu uczniowi zapoznawanie się z kolejnymi partiami materiału w swoim własnym tempie. W przypadku uczniów z SPE warto skorzystać z technologii informacyjno‑komunikacyjnych w nauczaniu. Warto podczas przekazywania wiedzy podpierać się prezentacjami multimedialnymi, prezentację taką należy przesłać uczniowi, aby mógł wielokrotnie ją przeglądać podczas rozwiązywania zadań. W przypadku uczniów z dysfunkcją narządu wzroku należy pamiętać np. o odpowiednim miejscu – blisko nauczyciela, zachowaniu porządku na stanowisku pracy, stosowaniu powiększonej czcionki w tekstach. W przypadku ucznia z dysfunkcją narządu słuchu należy zapewnić uczniowi miejsce w pierwszej ławce, w niedużej odległości od nauczyciela (od 0,5 do 1,5 m), warto takiego ucznia posadzić w jednej ławce ze zdolnym uczniem. Należy często powtarzać komunikaty i zapewnić dodatkowe wyjaśnienia oraz upraszczać polecenia. W przypadku uczniów o inteligencji niższej niż przeciętna można zaproponować wydłużenie czasu pracy, indywidualne instruowanie podczas pokazów, omawianie mniejszych partii materiału. W przypadku ucznia zdolnego można angażować go do funkcji lidera, zachęcać do dzielenia się wiedzą z innymi, przygotowywać trudniejsze zadania.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

4. Wymagania techniczne

Wymagania sprzętowe niezbędne do korzystania z poradnika oraz innych materiałów platformy zpe.gov.pl.

System operacyjny:

Windows 7 lub nowszy
OS X 10.11.6 lub nowszy
GNU/Linux z jądrem w wersji 4.0 lub nowszej 3GB RAM

Przeglądarka internetowa we wskazanej wersji lub nowszej:

Chrome w wersji 69.0.3497.100
Firefox w wersji 62.0.2
Safari w wersji 11.1
Opera w wersji 55.0.2994.44
Microsoft Edge w wersji 42.17134.1.0
Internet Explorer w wersji 11.0.9600.18124

Urządzenia mobilne:

2GB RAM iPhone/iPad z systemem iOS 11 lub nowszym
Tablet/Smartphone z systemem Android 4.1 (lub nowszym) z przeglądarką kompatybilną z Chromium 69 (lub nowszym) np. Chrome 69, Samsung Browser 10.1, szerokość co najmniej 420 px

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

Słownik pojęć dla e‑materiału

Przewodnik dla uczącego się

Normowanie w procesie produkcji obuwia