Przewodnik dla nauczyciela

Spis treści

Cele ogólne e‑materiału i efekty kształcenia1Cele ogólne e‑materiału i efekty kształcenia

Struktura e‑materiału2Struktura e‑materiału

Powiązania między elementami e‑materiału3Powiązania między elementami e‑materiału

Wskazówki do wykorzystania e‑materiału w pracy dydaktycznej4Wskazówki do wykorzystania e‑materiału w pracy dydaktycznej

Wymagania techniczne5Wymagania techniczne

Cele ogólne e‑materiału i efekty kształcenia

Cele ogólne e‑materiału

• Uwzględnienie treści, które pozwalają na osiągnięcie, zgodnie z podstawą programową, celu kształcenia w zawodzie pszczelarz (kod cyfrowy zawodu 612302) i technik pszczelarz (kod cyfrowy zawodu 314206): zakładanie i prowadzenie gospodarstwa pszczelarskiego. Tematyka e‑materiału służy przygotowaniu absolwenta do profesjonalnego wykonywania zadań zawodowych.

• Przedstawienie – w sposób obrazowy i zrozumiały dla uczącego się – najważniejszych informacji dotyczących budowy anatomicznej i morfologicznej pszczół miodnych w każdej z występujących postaci: matka pszczela, robotnica, truteń, a także w każdej fazie rozwojowej owada. Znajomość narządów i ich funkcji jest podstawą rozumienia procesów zachodzących w rodzinie pszczelej, takich jak: zimowla, rozwój wiosenny, zachowania społeczne (np. rójka), choroby pszczół i ich zwalczanie, hodowla i unasiennianie matek pszczelich.

• Pomoc w procesie nauczania i w procesie samodzielnego uczenia się wyżej wymienionego zawodu: wspieranie osiągania wybranych efektów kształcenia przez podnoszenie jakości procesu dydaktycznego i autodydaktycznego.

• Rozwijanie kompetencji komunikacyjno‑cyfrowych.

• Dostosowanie tempa i zakresu nauczania do indywidualnych potrzeb uczącego się.

Efekty kształcenia dla kwalifikacji ROL.03. Prowadzenie produkcji pszczelarskiej:

ROL.03.5 Prowadzenie produkcji pszczelarskiej

Osoba ucząca się:

• ROL.03.5.2) charakteryzuje budowę morfologiczną i anatomiczną oraz procesy fizjologiczne zachodzące w organizmie pszczół.

Kryteria weryfikacji dla powyższych efektów kształcenia:

Osoba ucząca się:

• ROL.03.5.1.) rozróżnia rasy pszczół;

• ROL.03.5.2) określa budowę morfologiczną i anatomiczną oraz procesy fizjologiczne zachodzące w organizmie pszczół;

• ROL.03.5.3.) ocenia stan rodziny pszczelej w różnych porach roku.

Struktura e‑materiału

E‑materiał składa się z trzech części: wprowadzenia, materiałów multimedialnych oraz obudowy dydaktycznej. Każda z tych części zawiera powiązane tematycznie elementy składowe.

Wprowadzenie

Przedstawia podstawowe informacje, które ułatwiają użytkownikowi wstępne zapoznanie się z zawartością e‑materiału.

Materiały multimedialne

Film edukacyjny Pszczoła miodna, przedstawicielka „Apoidea”

Praca z filmem edukacyjnym wspomaga rozwijanie następujących umiejętności:

• rozróżnianie ras pszczół,

• ocenianie stanu rodziny pszczelej w różnych porach roku.

Film edukacyjny Życie pszczoły miodnej

Praca z filmem edukacyjnym wspomaga rozwijanie następujących umiejętności:

• charakteryzowanie budowy morfologicznej i anatomicznej oraz procesy fizjologiczne zachodzące w organizmie pszczół.

Wizualizacja 3D Robotnica pszczoły miodnej

Praca z wizualizacją 3D wspomaga rozwijanie następujących umiejętności:

• charakteryzowanie budowy morfologicznej i anatomicznej oraz procesy fizjologiczne zachodzące w organizmie pszczół.

Wizualizacja 3D Truteń pszczoły miodnej

Praca z wizualizacją 3D wspomaga rozwijanie następujących umiejętności:

• charakteryzowanie budowy morfologicznej i anatomicznej oraz procesy fizjologiczne zachodzące w organizmie pszczół.

Galeria interaktywna Truteń pszczoły miodnej

Praca z galerią interaktywną wspomaga rozwijanie następujących umiejętności:

• charakteryzowanie budowy morfologicznej i anatomicznej oraz procesy fizjologiczne zachodzące w organizmie pszczół.

Obudowa dydaktyczna

Interaktywne materiały sprawdzające – pozwalają zweryfikować poziom opanowania wiedzy i umiejętności z zakresu anatomii pszczoły.

Słownik pojęć dla e‑materiału – zawiera objaśnienia specjalistycznego słownictwa występującego w całym e‑materiale.

Przewodnik dla nauczyciela – zawiera wskazówki dotyczące wykorzystania e‑materiału w ramach pracy dydaktycznej.

Przewodnik dla uczącego się – zawiera wskazówki i instrukcje dotyczące wykorzystania e‑materiału w ramach samodzielnej nauki uczącego się.

Netografia i bibliografia – stanowi listę materiałów, na podstawie których został opracowany e‑zasób, oraz listę materiałów polecanych do przeczytania w celu pogłębienia wiedzy dotyczącej anatomii pszczoły.

Instrukcja użytkowania – objaśnia działanie e‑materiału oraz poszczególnych jego elementów.

Powrót do spisu treści6Powrót do spisu treści

Powiązania między elementami e‑materiału

Materiały multimedialne są powiązane ze sobą i z poszczególnymi elementami obudowy dydaktycznej.

Każdy materiał multimedialny jest także powiązany z konkretnymi interaktywnymi materiałami sprawdzającymi:

• film edukacyjny Pszczoła miodna, przedstawicielka „Apoidea” z ćwiczeniami 3 i 9,

• film edukacyjny Życie pszczoły miodnej z ćwiczeniami 1, 4, 6, 7, 8 i 12,

• wizualizacja 3D Robotnica pszczoły miodnej z ćwiczeniami 2, 10, 11, 13 i 15,

• wizualizacja 3D Matka pszczoły miodnej z ćwiczeniem 5,

• wizualizacja 3D Truteń pszczoły miodnej z ćwiczeniem 16.

Powrót do spisu treści6Powrót do spisu treści

Wskazówki do wykorzystania materiałów multimedialnych w pracy dydaktycznej

Praca uczniów podczas zajęć

1. Film edukacyjny

Uczniowie pracują w parach. Każda para ma dostęp do następujących środków dydaktycznych: kartki z bloku technicznego, papier kolorowy, farby lub flamastry, kredki, nożyczki, ołówki. Uczniowie zapoznają się z materiałem filmowym Pszczoła miodna, przedstawicielka „Apoidea”, a następnie przygotowują lapbook na temat anatomii pszczoły miodnej oraz funkcji przez nią wykonywanych. Lapbook to kreatywne zaprezentowanie informacji na dany temat w różnorodnych formach, np. umieszczonych w teczce lub na kartce zdjęć, wykresów, definicji pojęć, odręcznych notatek i rysunków, które mogą się znajdować w specjalnych kieszonkach, otwieranych okienkach albo na elementach ruchomych, np. kołach. Wszystko zależy od inwencji twórców. Jego zawartość uczniowie mogą rozbudowywać również poza zajęciami, kiedy znajdą ciekawe wiadomości i chcą je utrwalić. W lapbooku powinny się znaleźć także informacje na temat gatunków pszczół oraz ich życia społecznego. Po wyznaczonym czasie pary prezentują swoje lapbooki na forum klasy.

2. Film edukacyjny

Uczniowie pracują w grupach 4‑osobowych. Połowa grup (np. cztery grupy) będzie ekspertami od cyklu życia pszczoły miodnej, a druga połowa grup (pozostałe cztery grupy) będzie ekspertami od zadań wykonywanych przez pszczoły. Uczniowie zapoznają się z filmem edukacyjnym Życie pszczoły miodnej w zespołach. Nie muszą oglądać całego filmu, lecz jedynie jego część poświęconą tematowi, którym się zajmują. Uczniowie robią notatki podczas projekcji filmu, następnie omawiają w zespole treści, z którymi się zapoznali. W kolejnym kroku grupy łączą się w taki sposób, aby spotkały się zespoły, które opracowywały różne tematy. „Pary” zespołów tworzą 8‑osobowy panel edukacyjny i uczą się wzajemnie od siebie, przekazując sobie wiedzę. Po wyznaczonym czasie nauczyciel prosi uczniów o refleksje dotyczące procesu nauki między zespołami.

3. Wizualizacje 3D

Uczniowie pracują indywidualnie. Każdy uczeń przygotowuje sześć pytań quizowych na podstawie treści zawartych w wizualizacjach: Robotnica pszczoły miodnej, Matka pszczoły miodnej i Truteń pszczoły miodnej (po dwa pytania do każdej wizualizacji). Następnie uczniowie łączą się w pary i wybierają spośród swoich 12 propozycji sześć najlepszych pytań. W dalszej kolejności łączą się w czwórki, ósemki itd., aż cała klasa wybierze sześć najlepszych pytań metodą kuli śnieżnej. Uczniowie, których pytania zostały wybrane, otrzymują pozytywne oceny za aktywność.

6. Interaktywne materiały sprawdzające

Są to ćwiczenia przewidziane do samodzielnego rozwiązania przez uczniów. Nauczyciel może jednak wprowadzić pracę w parach lub elementy oceny koleżeńskiej, która polega na tym, że po rozwiązaniu zadań uczniowie konsultują odpowiedzi z osobą z ławki. Można też zastosować indywidualne rozwiązywanie zadań i wspólne omówienie odpowiedzi przez cały zespół klasowy, kiedy rozwiązania są wyświetlane na tablicy multimedialnej. W każdym z tych wariantów uczeń powinien móc skorzystać z pomocy nauczyciela i uzyskać od niego informację zwrotną.

Praca uczniów poza zajęciami

E‑materiały umożliwiają pracę uczniów poza zajęciami lekcyjnymi. Mogą oni samodzielnie zapoznać się z multimediami i sporządzić notatki porządkujące wiedzę. Notatki mogą być w różnej formie.

Nauczyciel może również zastosować metodę klasy odwróconej i zalecić uczniom zapoznanie się z materiałami filmowymi przed lekcją, tak aby podczas zajęć uczniowie wykonywali dopasowane do materiałów filmowych ćwiczenia.

Uczniowie mogą wykonać ćwiczenia interaktywne w ramach pracy domowej.

Indywidualizacja pracy z uczniami, w tym z uczniami ze SPE

Dzięki e‑materiałom możliwe jest zindywidualizowanie procesu dydaktycznego i dostosowanie go do różnorodnych potrzeb edukacyjnych uczniów. Jest to istotne nie tylko ze względu na uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (SPE), ale również uczniów zdolnych. Odtwarzanie każdego e‑materiału jest też możliwe w trybie dostępności, który zawiera alternatywne wersje materiałów, dostępne dla użytkowników z dysfunkcjami wzroku i słuchu. Ułatwia to dostęp do wiedzy i pozwala na zlikwidowanie niektórych barier społecznych i komunikacyjnych, a także umożliwia wyrównywanie szans w procesie nauczania–uczenia się.

Ponadto nauczyciel może dostosować pracę z każdym zasobem do indywidualnych potrzeb uczniów:

• podczas pracy w grupach uczniowie ze spektrum autyzmu powinni mieć jasno określone zadania, tak aby nie doprowadzić do elementów chaosu (zwłaszcza przy metodzie kuli śnieżnej);

• uczniowie zdolni mogą pełnić funkcję ekspertów, pomocników nauczyciela lub pomagać słabszym uczniom;

• podczas pracy z filmem uczniowie z zaburzeniami zachowania oraz uczniowie z zaburzeniami ze spektrum autyzmu mogą zapoznawać się z materiałem stopniowo (np. według wyznaczonego przez nauczyciela planu: I część filmu + zadania, II część filmu + zadania itd.), w celu zminimalizowania ryzyka dekoncentracji i demotywacji;

• podczas pracy nad lapbookiem należy zwrócić uwagę, by uczniowie z niepełnosprawnością i ograniczeniem ruchowym, a także np. z dysleksją mogli liczyć na pomoc uczniów uzdolnionych plastycznie;

• uczniowie zdolni mogą na podstawie multimediów i innych dostępnych materiałów źródłowych przygotować prezentację multimedialną, np. na temat wybranego przez siebie zagadnienia dotyczącego życia pszczół.

Powrót do spisu treści6Powrót do spisu treści

Wymagania techniczne

Wymagania sprzętowe niezbędne do korzystania z przewodnika oraz innych zasobów platformy www.zpe.gov.pl.

System operacyjny:

• Windows 7 lub nowszy

• OS X 10.11.6 lub nowszy

• GNU/Linux z jądrem w wersji 4.0 lub nowszej 3 GB RAM

Przeglądarka internetowa we wskazanej wersji lub nowszej:

• Chrome w wersji 69.0.3497.100

• Firefox w wersji 62.0.2

• Safari w wersji 11.1

• Opera w wersji 55.0.2994.44

• Microsoft Edge w wersji 42.17134.1.0

• Internet Explorer w wersji 11.0.9600.18124

Urządzenia mobilne:

• 2 GB RAM iPhone/iPad z systemem iOS 11 lub nowszym

• tablet/smartfon z systemem Android 4.1 (lub nowszym) z przeglądarką kompatybilną z Chromium 69 (lub nowszym), np. Chrome 69, Samsung Browser 10.1, szerokość co najmniej 420 px

Powrót do spisu treści6Powrót do spisu treści