Chromosomowa teoria dziedziczenia

Autor/autorka

Michał Kowalik

1. Etap edukacyjny i klasa

szkoła ponadpodstawowa - liceum - klasa III

2. Przedmiot

biologia

3. Temat zajęć

Chromosomowa teoria dziedziczenia

4. Czas trwania zajęć

45 minut

5. Uzasadnienie wyboru tematu

Realizacja podstawy programowej

6. Uzasadnienie zastosowania technologii

Usprawnienie prowadzonych zajęć - prezentacja wizualna przedstawianych treści - ukazanie dostępnych zasobów informacji. Zwiększenie zainteresowania uczniów i ułatwienie zapamiętywania - zobrazowanie materiału programowego. Wzmocnienie twórczej aktywności uczniów podczas lekcji - uczniowie b. chętnie angażują się w aktywności przy wykorzystaniu smartfonów, które zazwyczaj nie są przez nauczycieli mile widziane na lekcjach, a mimo to stały się nieodłącznym gadżetem każdego ucznia. Nabywanie wiedzy zgodnie z zasadą poglądowości - przez bezpośrednie poznawanie rzeczy i zjawisk - filmy, fotografie, ilustracje, schematy wyświetlane na monitorze lub ekranie.

7. Cel ogólny zajęć

Pogłębienie wiedzy dotyczącej budowy i funkcjonowania organizmu człowieka. Posługiwanie się informacjami pochodzącymi z analizy materiałów źródłowych.

8. Cele szczegółowe zajęć

1. Uczeń przedstawia główne założenia chromosomowej teorii dziedziczności Morgana

2. Uczeń analizuje dziedziczenie cech sprzężonych

3. Uczeń przedstawia determinację oraz dziedziczenie płci u człowieka

4. Uczeń przedstawia dziedziczenie cech sprzężonych z płcią

5. Uczeń analizuje rodowody i na ich podstawie ustala sposób dziedziczenia danej cechy

9. Metody i formy pracy

Projekcja filmu, rozmowa kierowana, ćwiczenia, analiza tekstu źródłowego - miniwebquest, prezentacja, quizz, rozwiązywanie zadań.
Praca indywidualna i w grupach.

10. Środki dydaktyczne

Smartfony z dostępem do Internetu i zainstalowanymi aplikacjami:
- Kahoot,
- czytnik kodów QR.
Zasoby multimedialne i materiały ze Zintegrowanej Platformy Edukacyjnej.
Wskazane jest, aby uczniowie posiadali konta Google, aby wykonać ćwiczenia w udostępnianym dokumencie - karcie pracy.

11. Wymagania w zakresie technologii

Komputer z dostępem do Internetu (przeglądarka internetowa) i projektor multimedialny
lub monitor interaktywny z przeglądarką, podłaczony do sieci internetowej.
Uczniowie powinni posiadać smartfony z dostępem do Internetu.

12. Przebieg zajęć

• Aktywność 1

  • Temat: Thomas Morgan - chromosomowa teoria dziedziczenia - film

  • Czas trwania: 7 minut

  • Opis aktywności:

    Projekcja filmu ze Zintegrowanej Platformy Edukacyjnej Ministerstwa Edukacji i Nauki
    nt. chromosowej teorii dziedziczności Morgana.

• Aktywność 2

  • Temat: Thomas Morgan i „muszka owocówka” - miniwebquest

  • Czas trwania: 15 minut

  • Opis aktywności:

    Uczniowie zostają podzieleni na trzy grupy.
    Każda z grup na podstawie własnej wiedzy, podręcznika, przedstawionego materiału filmowego, zasobów internetowych
    i zaproponowanych tutaj źródeł internetowych:
    chromosomowa teoria dziedziczności Morgana
    Thomas Morgan
    chromosomowa teoria dziedziczności
    organizm modelowy
    wywilżna karłowata
    uzupełnia właściwą tabelę w przygotowanym i udostępnionym uczniom dokumencie - karcie pracy
    Uczniowie z grupy I zapoznają się z sylwetka Thomasa Morgana.
    Uczniowie z grupy II zapoznają się zgłównymi założeniami chromosomowej teorii dziedziczenia.
    Uczniowie z grupy III charakteryzują cechy wywilżny karłowatej jako obiektu badawczego i organizmu modelowego.
    Reprezentanci grup przedstawiają całej klasie efekty pracy swoich grup oraz uzasadnienie lub źródło informacji z którego korzystali.

• Aktywność 3

  • Temat: Cała prawda o dziedziczeniu - zebranie faktów

  • Czas trwania: 15

  • Opis aktywności:

    Odnosząc się do przedstawionych przez uczniów informacji nauczyciel (każdorazowo obrazując teorię materiałem wizualnym) doprecyzowuje i wyjaśnienia:

    • przyczyny dziedziczenia cech niezgodnie z II prawem Mendla - uproszczona mapa genetyczna chromosomów muszki owocowej

    • przyczyny zależnego dziedziczenia dwóch cech warunkowanych różnymi genami – występowanie sprzężenia genów (leżących na jednym chromosomie oraz sprzężonych z płcią) - geny sprzężone i nie sprzężone , cechy związane z płcią

    • sposoby determinacji płci u człowieka i innych, wybranych organizmów - determinacja płci podczas zapłodnienia, temperaturowa determinacja płci żółwi

    • pojęcia heterogametyczność męska i żeńska, środowiskowe mechanizmy determinacji płci - heterogametyczność

    • sposoby dziedziczenia chorób sprzężonych z płcią u człowieka na przykładzie hemofilii - hemofilia w europejskich rodach królewskich

• Aktywność 4

  • Temat: Sprawdź się - QUIZZZ

  • Czas trwania: 8 minut

  • Opis aktywności:

    Uczniów można podzielić na maksymalnie pięć zespołów,
    ale mogą też indywidualnie przy pomocy swoich smartfonów rozwiązać quiz

13. Sposób ewaluacji zajęć

Ankieta ewaluacyjna - nauczyciel udostępnia link lub kod QR

14. Licencja

CC BY‑NC‑SA 4.0 - Uznanie autorstwa‑Użycie niekomercyjne‑Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe. Przejdź do opisu licencji

15. Wskazówki dla innych nauczycieli korzystających z tego scenariusza

16. Materiały pomocnicze

17. Scenariusz dotyczy Zintegrowanej Platformy Edukacyjnej

Tak

18. Forma prowadzenia zajęć

stacjonarna