Chromosomowa teoria dziedziczenia
Autor/autorka
Michał Kowalik
1. Etap edukacyjny i klasa
szkoła ponadpodstawowa - liceum - klasa III
2. Przedmiot
biologia
3. Temat zajęć
Chromosomowa teoria dziedziczenia
4. Czas trwania zajęć
45 minut
5. Uzasadnienie wyboru tematu
Realizacja podstawy programowej
6. Uzasadnienie zastosowania technologii
Usprawnienie prowadzonych zajęć - prezentacja wizualna przedstawianych treści - ukazanie dostępnych zasobów informacji. Zwiększenie zainteresowania uczniów i ułatwienie zapamiętywania - zobrazowanie materiału programowego. Wzmocnienie twórczej aktywności uczniów podczas lekcji - uczniowie b. chętnie angażują się w aktywności przy wykorzystaniu smartfonów, które zazwyczaj nie są przez nauczycieli mile widziane na lekcjach, a mimo to stały się nieodłącznym gadżetem każdego ucznia. Nabywanie wiedzy zgodnie z zasadą poglądowości - przez bezpośrednie poznawanie rzeczy i zjawisk - filmy, fotografie, ilustracje, schematy wyświetlane na monitorze lub ekranie.
7. Cel ogólny zajęć
Pogłębienie wiedzy dotyczącej budowy i funkcjonowania organizmu człowieka. Posługiwanie się informacjami pochodzącymi z analizy materiałów źródłowych.
8. Cele szczegółowe zajęć
Uczeń przedstawia główne założenia chromosomowej teorii dziedziczności Morgana
Uczeń analizuje dziedziczenie cech sprzężonych
Uczeń przedstawia determinację oraz dziedziczenie płci u człowieka
Uczeń przedstawia dziedziczenie cech sprzężonych z płcią
Uczeń analizuje rodowody i na ich podstawie ustala sposób dziedziczenia danej cechy
9. Metody i formy pracy
Projekcja filmu, rozmowa kierowana, ćwiczenia, analiza tekstu źródłowego - miniwebquest, prezentacja, quizz, rozwiązywanie zadań.
Praca indywidualna i w grupach.
10. Środki dydaktyczne
Smartfony z dostępem do Internetu i zainstalowanymi aplikacjami:
- Kahoot,
- czytnik kodów QR.
Zasoby multimedialne i materiały ze Zintegrowanej Platformy Edukacyjnej.
Wskazane jest, aby uczniowie posiadali konta Google, aby wykonać ćwiczenia w udostępnianym dokumencie - karcie pracy.
11. Wymagania w zakresie technologii
Komputer z dostępem do Internetu (przeglądarka internetowa) i projektor multimedialny
lub monitor interaktywny z przeglądarką, podłaczony do sieci internetowej.
Uczniowie powinni posiadać smartfony z dostępem do Internetu.
12. Przebieg zajęć
Aktywność 1
Temat: Thomas Morgan - chromosomowa teoria dziedziczenia - film
Czas trwania: 7 minut
Opis aktywności:
Projekcja filmu ze Zintegrowanej Platformy Edukacyjnej Ministerstwa Edukacji i Nauki
nt. chromosowej teorii dziedziczności Morgana.
Aktywność 2
Temat: Thomas Morgan i „muszka owocówka” - miniwebquest
Czas trwania: 15 minut
Opis aktywności:
Uczniowie zostają podzieleni na trzy grupy.
Każda z grup na podstawie własnej wiedzy, podręcznika, przedstawionego materiału filmowego, zasobów internetowych
i zaproponowanych tutaj źródeł internetowych:
chromosomowa teoria dziedziczności Morgana
Thomas Morgan
chromosomowa teoria dziedziczności
organizm modelowy
wywilżna karłowata
uzupełnia właściwą tabelę w przygotowanym i udostępnionym uczniom dokumencie - karcie pracy
Uczniowie z grupy I zapoznają się z sylwetka Thomasa Morgana.
Uczniowie z grupy II zapoznają się zgłównymi założeniami chromosomowej teorii dziedziczenia.
Uczniowie z grupy III charakteryzują cechy wywilżny karłowatej jako obiektu badawczego i organizmu modelowego.
Reprezentanci grup przedstawiają całej klasie efekty pracy swoich grup oraz uzasadnienie lub źródło informacji z którego korzystali.
Aktywność 3
Temat: Cała prawda o dziedziczeniu - zebranie faktów
Czas trwania: 15
Opis aktywności:
Odnosząc się do przedstawionych przez uczniów informacji nauczyciel (każdorazowo obrazując teorię materiałem wizualnym) doprecyzowuje i wyjaśnienia:
przyczyny dziedziczenia cech niezgodnie z II prawem Mendla - uproszczona mapa genetyczna chromosomów muszki owocowej
przyczyny zależnego dziedziczenia dwóch cech warunkowanych różnymi genami – występowanie sprzężenia genów (leżących na jednym chromosomie oraz sprzężonych z płcią) - geny sprzężone i nie sprzężone , cechy związane z płcią
sposoby determinacji płci u człowieka i innych, wybranych organizmów - determinacja płci podczas zapłodnienia, temperaturowa determinacja płci żółwi
pojęcia heterogametyczność męska i żeńska, środowiskowe mechanizmy determinacji płci - heterogametyczność
sposoby dziedziczenia chorób sprzężonych z płcią u człowieka na przykładzie hemofilii - hemofilia w europejskich rodach królewskich
Aktywność 4
Temat: Sprawdź się - QUIZZZ
Czas trwania: 8 minut
Opis aktywności:
Uczniów można podzielić na maksymalnie pięć zespołów,
ale mogą też indywidualnie przy pomocy swoich smartfonów rozwiązać quiz
13. Sposób ewaluacji zajęć
Ankieta ewaluacyjna - nauczyciel udostępnia link lub kod QR
14. Licencja
CC BY‑NC‑SA 4.0 - Uznanie autorstwa‑Użycie niekomercyjne‑Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe. Przejdź do opisu licencji
15. Wskazówki dla innych nauczycieli korzystających z tego scenariusza
16. Materiały pomocnicze
17. Scenariusz dotyczy Zintegrowanej Platformy Edukacyjnej
Tak
18. Forma prowadzenia zajęć
stacjonarna