Do transportu żywności wykorzystuje się oznakowane i przystosowane do tego celu samochody. W zależności od rodzaju żywności są wymagane różne temperatury jej przewozu, dlatego samochody możemy podzielić na dwa podstawowe typy: chłodnicze, które utrzymują temperaturę poniżej 7°C (typu chłodnie, które dzielimy na pojazdy izotermiczne, chłodnicze i lodownie) oraz grzewcze, które pozwalają na podwyższenie temperatury wewnątrz oraz utrzymanie jej przez co najmniej 12 godzin, bez włączania ogrzewania.

Przewóz poszczególnych produktów jest uzależniony od ich rodzaju, warunków przewozu oraz procedur bezpieczeństwa regulowanych obowiązującymi przepisami, w tym systemem HACCP (ang. Hazard Analysis and Critical Control Points System – System Analizy Zagrożeń i Krytycznych Punktów Kontroli). Warunki przewozu poszczególnych rodzajów żywności reguluje umowa ATP (ang. Agreement on the International Carriage of Perishable Foodstuffs and on the Special Equipment to be used for such Carriage – Międzynarodowa umowa dotycząca przewozu towarów, artykułów spożywczych szybko psujących się, a także odnosząca do specjalnych środków transportu dopasowanych do tych przewozów), w której znajduje się wykaz odpowiednich temperatur, które muszą obowiązywać w transporcie żywności mrożonej i schłodzonej. Jeśli produkty pochodzenia zwierzęcego są zapakowane w opakowania pojedyncze lub zbiorcze, umowa ATP nie reguluje odpowiedniej temperatury transportu. W takim przypadku ustalenie właściwej temperatury wykonuje każdorazowo producent lub zlecający transport.

Oznakowanie

Samochody są oznakowywane zewnętrznie, co pozwala na szybką identyfikację rodzaju pojazdu. Właściwe oznakowanie samochodu to tabliczka identyfikacyjna ATP lub ewentualnie symbol świadczący o przewozie żywności.

Oznakowanie składa się z dużych, granatowych liter łacińskich, które są umieszczone na białym tle:

• pierwsza litera to rodzaj urządzenia chłodniczego lub grzewczego (R – zasobnik zimna; F – urządzenie chłodnicze; C – urządzenie grzewcze);

• druga litera to typ izolacji cieplnej (N – to izolacja normalna; R – to izolacja wzmocniona);

• trzecia litera to klasa temperatur (A; B; C; D; E; F).

Komora chłodnicza samochodów transportujących żywność jest wyposażona w chłodnię i agregat chłodniczy redukujący i utrzymujący stałą temperaturę we wnętrzu komory, będący centralnym punktem komory chłodniczej. Dobór komór chłodniczych regulowany jest obowiązującymi przepisami, które dotyczą m.in. zalecanej temperatury przewozu żywności w zależności od jej rodzaju.

Zgodnie z umową ATP (ang. Agreement on the International Carriage of Perishable Foodstuffs and on the Special Equipment to be used for such Carriage - Międzynarodowa umowa dotycząca przewozu towarów, artykułów spożywczych szybko psujących się, a także odnosząca do specjalnych środków transportu dopasowanych do tych przewozów) dla żywności:

• mrożonej lub głęboko zamrożonej obowiązują następujące temperatury:

– zamrożona lub głęboko zamrożona śmietana: -20°C;

– koncentraty soków owocowych, lody: -20°C;

– zamrożone i głęboko mrożone ryby: -18°C;

– inne głęboko zamrożone produkty żywnościowe: -18°C.

• dla żywności schłodzonej obowiązują następujące temperatury:

– ryby: +2°C;

– podroby: +3°C;

– dziczyzna: +4°C;

– mleko w cysternie, przeznaczone do bezpośredniego spożycia: +4°C;

– drób i króliki: +4°C;

– mięso: +7°C;

– masło: +6°C.

W łańcuchu chłodniczym niezwykle ważne jest utrzymanie odpowiedniej temperatury i wilgotności powietrza, dostosowanych do rodzaju przewożonej żywności. Dlatego samochody dostawcze są wyposażone w system monitorujący i zapisujący temperaturę wewnątrz kabiny transportowej. System ten zapewnia prawidłowe utrzymanie łańcucha chłodniczego.

System monitorujący i zapisujący temperaturę składa się z zestawu urządzeń, w tym bezprzewodowych rejestratorów, i oprogramowania. Niektóre systemy mogą dodatkowo dokonywać pomiarów wilgotności, ciśnienia, natężenia oświetlenia, stężenia CO i CO2, a także rejestrować moment otwarcia drzwi kabiny transportowej, podawać lokalizację GPS, zaś odczyty rejestrować na specjalnej karcie pamięci.

System taki umożliwia kontrolę i – w razie konieczności – odtworzenie danych pomiarowych, a także dowolne dysponowanie danymi, np. wydruk, eksport plików itp. Rejestratory mogą być instalowane np.: w kabinie środka transportu, wówczas czujniki wprowadza się do wnętrza komory chłodniczej, lub bezpośrednio wewnątrz komory. W razie przekroczenia ustalonych parametrów, rejestratory sygnalizują sytuację alarmową, np. przez SMS.

Umowa ATP (ang. Agreement on the International Carriage of Perishable Foodstuffs and on the Special Equipment to be used for such Carriage - Międzynarodowa umowa dotycząca przewozu towarów, artykułów spożywczych szybko psujących się, a także odnosząca do specjalnych środków transportu dopasowanych do tych przewozów) reguluje wykonanie badań technicznych środków transportu żywności oraz określa jaka dokumentacja powinna zostać przygotowana.

Do monitorowania przewożonej żywności, na każdym etapie łańcucha chłodniczego, służą:

• termometry z sondą, które są używane do precyzyjnego pomiaru temperatury produktów oraz ich otoczenia, np. pomiędzy paletami czy kartonami;

• pirometry (termometry bezdotykowe), które służą do monitorowania temperatury na powierzchni produktów;

• mierniki do pomiaru wilgotności i temperatury całych ziaren, wykorzystywane np. do kawy, ziaren kakaowych, maku, grochu, fasoli, zbóż, ryżu, sezamu itp.;

• higrometry do monitorowania wilgotności powietrza;

• rejestratory danych zapisujące i analizujące wartości pomiarowe;

• rejestratory transportowe.