Spis treści

• Rys historyczny odlewnictwaDIoQNMFk0Rys historyczny odlewnictwa

• Zalety i wady odlewaniaD1CUfE8MzZalety i wady odlewania

• Klasyfikacja metod odlewaniaDmozIlQFcKlasyfikacja metod odlewania

• Dokumentacja technologiczna wytwarzania odlewówDKubNKRVlDokumentacja technologiczna wytwarzania odlewów

• Modele odlewnicze i układ zasilającyD3J2EmRt1Modele odlewnicze i układ zasilający

• Etapy procesu wytwarzania odlewówD1Gkb3Y0WEtapy procesu wytwarzania odlewów

• Mechanizacja i automatyzacja procesów wytwarzania odlewów

• Technologie drukowania 3D w odlewnictwieD1E1monD3Technologie drukowania 3D w odlewnictwie

• Słownik pojęćD16arlBiFSłownik pojęć

• BibliografiaDvK1wWinEBibliografia

Mechanizacja i automatyzacja procesów wytwarzania odlewów

Zakres wybijania i oczyszczania odlewów

Do usuwania odlewów i masy formierskiej ze skrzynek stosuje się następujące urządzenia:

• wypychacze statyczne,

  RtwWvRRpsexs8

  Na zdjęciu widoczne jest czarno‑biały schemat stanowiska do wypychania form z odlewami ze skrzynek. Głównym elementem schematu jest korpus o kształcie prostokąta. W środku po lewej stronie znajduje się element o kształcie tłoka. W górnej części elementu ponad korpusem znajduje się walcowaty obiekt podpisany numerem cztery. Jest to siłownik. Poniżej siłownika od fragmentu obudowy opisanej cyfrą trzy oznaczająca wózek biegną dwa równoległe względem siebie cylindry. Cylindry biegną do prostokątnej skrzyni. Zewnętrzna cześć skrzyni oznaczonej cyfra jeden oznacza uchwyt skrzyni. Cylindry połączone są prostokątnym obiektem oznaczanym cyfrą dwa. Jest to wypychacz. Poniżej znajduje się prostokąt podzielony na cztery równe części. Jest to forma oznaczona cyfrą pięć. Całość skrzyni osadzona jest na zawieszeniu i dwóch kołach. Jest to odlewniczy przenośnik wózkowy oznaczony cyfrą sześć. Z prawej części zdjęcia widoczny jest podobny obiekt. Niżej niego znajduje się element o kształcie trapezu będącym otworem do fragmentu obudowy znajdującej się poniżej. Niżej niego znajduje się przenośnik wibracyjny oznaczony jako prostokąt z którego wychodzi sprężyna. Do sprężyny dochodzi trapez równoramienny z biegnąca linią przerywaną.

  

• bębny wieloczynnościowe,

  R1bUIppZdAsuU

  Na zdjęciu pokazano czarno‑biały schemat przedstawiający: wieloczynnościowy bęben do wybijania odlewów oraz schładzania masy i odlewów:. Centralnym elementem jest podłużny bęben. Na dole w połowie jego długości znajduje się element o kształcie lejka. Przez niego przechodzą okrągłe ziarna. Jest to pobieranie próbek masy formierskiej celem ustalenia potrzebnej ilości dodanej wody. Oznaczone jest ono cyfrą pięć. Po lewej stronie bębna na jego początku znajduje się czarny trójkąt symbolizujący natrysk wody, cyfra dwa. Do lewej strony bębna przyłączony jest mały cylindryczny kształt. Jest on prostopadły względem bębna. Jest to załadunek odlewów z masą formierską, cyfra jeden. Po prawej stronie bębna na jego końcu znajduje się cyfra trzy oznaczająca schładzane odlewy. Poniżej niej widoczne są trzy prostokąty opisane cyfrą cztery oznaczającą schłodzona masa formierska zwrotna.
  Na zdjęciu kierunek procesu oznaczony jest od prawej do lewej.

  

• kraty:

  • stałe, na których odlewy wybijane są ręcznie,

  • ruchome: wstrząsowe o napędzie pneumatycznym, które mają duży skok $\left(50-80\mathrm{mm}\right)$ oraz małą częstotliwość wstrząsów ($60-120$ na minutę), oraz wibracyjne o napędzie mechanicznym, charakteryzujące się małą amplitudą (zwykle ok. $6\mathrm{mm}$) oraz dużą częstością drgań ($800-1500$ na minutę).

    RLpWPm14Uh9U6

    Na zdjęciu widoczna jest wibracyjna krata do wybijania odlewów. Na metalowym stelażu osadzony jest dolny pokład o kształcie cienkiego prostopadłościanu. Nad nim znajduje się górny pokład o kształcie grubego prostopadłościanu. Pomiędzy pokładami widocznych jest sześć sprężyn. Dodatkowo pomiędzy pokładami po lewej stronie widoczny jest fragment przenośnika taśmowego. Na pokładzie i przenośniku widać materiał skalny,

    

Zakres wytapiania stopów

R1QDk7mfTYxlR

Piece do wytapiania stosowane w odlewnictwie

Źródło ciepła	Rodzaj i typ ciepła	Szkic	Rodzaj paliwa lub energii cieplnej	Zastosowanie
Piece na paliwo stałe, ciekłe i gazowe	Szybowe. Żeliwiaki: bez zbiornika ze zbiornikiem, kilka rzędów dysz z podgrzewanym dmuchem metalurgicznym	Ideowy rysunek pieca szybowego żeliwaka	Koks (bardzo rzadko gaz lub ropa wytapiany metal styka się bezpośrednio z paliwem	Żeliwo szare, białe, sferoidalne, do procesu duplex, żeliwak - -- konwertor lub żeliwak – piec elektryczny do wytopów staliwa bardzo rzadko do wytopów brązu na węglu drzewnym)
Piece na paliwo stałe, ciekłe i gazowe	Płomienne. Płomienniki stałe	Ideowy rysunek płoiennika stałego	Węgiel kamienny, gaz, ropa, mazut, pył węglowy	Żeliwo szare, ciągliwe, stopowe, szczególnie gdy wsad metalowy ma postać nie nadającą się do żeliwiaka np. złom walców hutniczych, stopy miedzi
Piece na paliwo stałe, ciekłe i gazowe	Płomienne. Płomienniki obrotowe	Ideowy rysunek płomiennika obrotowego	Gaz ropa mazut pył węglowy	Wszystkie rodzaje żeliwa, stopy miedzi
Piece na paliwo stałe, ciekłe i gazowe	Tyglowe. Stałe	Ideowy rysunek pieca tyglowego stałego	Koks, gaz, ropa, mazut	Stopy aluminium, cynku, magnezu, miedzi, wyjątkowo stal narzędziowa
Piece na paliwo stałe, ciekłe i gazowe	Tyglowe. Przechylne	Ideowy rysunek pieca tyglowego przechylnego	Gaz, ropa, mazut	Stopy aluminium, cynku, magnezu
Reakcje chemiczne w metalu	Konwertory Bessemera lub Troppenasa tlenowe	Ideowy rysunek konwertora	Bez paliwa, reakcje utleniania składników surówki: węgla, krzemu, manganu, fosforu	Staliwa węglowe
Piece elektryczne	Łukowe o łuku bezpośrednim (trójfazowym)	Ideowy rysunek pieca łukowego	Łuk elektryczny wytworzony między trzema elektrodami pionowymi a wsadem metalowym wytwarza energię cieplną, która bezpośrednio ogrzewa wsad	Żeliwo wysokojakościowe, staliwa wszelkiego rodzaju
Piece elektryczne	Tyglowe. Małej (sieciowej) częstotliwości (pięćdziesiąt Hertzów) rdzeniowe	Ideowy rysunek pieca tyglowego małej częstotliwości, rdzeniowego	Indukowana energia elektryczna zamienia się bezpośrednio na ciepło we wsadzie metalowym (ciepło Joule’a)	Żeliwo wysokojakościowe, wszelkie stopy metali nieżelaznych
Piece elektryczne	Tyglowe. Sieciowej (pięćdziesiąt Hertzów) oraz średniej częstotliwości (w zakresie od stu do dziesięciu tysięcy Hertzów) bezrdzeniowe	Ideowy rysunek pieca tyglowego bezrdzeniowego	Energia elektryczna z uzwojenia pierwotnego indukowana do wsadu zamienia się bezpośrednio na ciepło (prądy Foucaulta)	Żeliwo wysokojakościowe, staliwo, wysokojakościowe stopy metali nieżelaznych

Zakres przygotowywania i regeneracji mas formierskich

Ogólny przebieg przygotowania masy formierskiej przedstawia poniższy rysunek.

Rwy4jFj6EaFCD

Na zdjęciu przedstawiono przebieg przygotowania masy formierskiej w formie schematu kołowego. W górnej części schematu znajduje się napis: przeróbka masy jednolitej. Nad nim widoczne są informacje: sześć i cztery dziesiąte procenta świeżego piasku, cztery i sześć dziesiątych procenta wody, jeden i cztery dziesiąte procenta węgla. Po prawej stronie schematu widać napis: formowanie. Nad nim znajduje się wartość sto procent. Pod nim wartość dziewięćdziesiąt procent. Na dole okręgu widać napis: zalewanie formy. Nad nim znajduje się wartość osiemdziesiąt cztery procent. Od niego odchodzi strzałka z informacjami: cztery i sześć dziesiątych procenta wody i jeden i cztery dziesiąte procenta węgla. Po lewej stronie okręgu znajduje się napis wybijanie form. Nad nim widać wartość siedemdziesiąt siedem i sześć dziesiątych procenta. Od napisu biegnie strzałka w górę z informacjami: sześć i cztery dziesiąte procenta na zawał. Formowanie jest połączone strzałką wewnętrzną z przerobem masy jednolitej.

Główne operacje i czynności wykonywane przy przygotowaniu mas formierskich:

• suszenie – ma ułatwić mieszanie surowców tworzących masę i jest niezbędne w celu regulowania zawartości wody do poziomu odpowiadającego optymalnym właściwościom technologicznym,

• przesiewanie wstępne – ma na celu usunięcie żwiru, kamieni i ciał obcych zanieczyszczających piaski i gliny formierskie,

• rozdrobnienie – ma doprowadzić do zgniecenia zbrylonych materiałów,

• przesiewanie wtórne – pozwala uzyskać materiały o odpowiedniej ziarnistości.

Urządzenia stosowane do przygotowania i regeneracji mas formierskich:

• suszarki (poziome stałe, poziome obrotowe – bębnowe, pionowe talerzowe i fluidyzacyjne) – służą do suszenia świeżych piasków formierskich i masy,

• przesiewacze (obrotowe, wibracyjne i wahadłowe) – używane do piasków świeżych lub masy,

• oddzielacze (elektromagnetyczne oraz fluidalne) – służą do oddzielania z masy zanieczyszczeń metalowych,

• kruszarki (szczękowe, walcowe, młotkowe, pneumatyczne, młyny kulowe oraz gniotowniki krążnikowe) – używane do rozdrabniania piasków i mas formierskich,

• mieszarki (łopatkowe i krążnikowe) – pełnią bardzo ważną funkcję w procesie wytwarzania mas formierskich i rdzeniowych, ponieważ służą do ich ujednorodnienia i w ten sposób wpływają na właściwości technologiczne mas,

• spulchniarki (wirnikowe, taśmowe i bębnowe) – służą do ujednorodnienia konsystencji przygotowywanej masy oraz do rozluźnienia jej cząstek.

Powrót do spisu treści1Powrót do spisu treści

Powiązane materiały multimedialne

• Film edukacyjny: Przegląd metod wytwarzania odlewówDgXNqsKR9Przegląd metod wytwarzania odlewów

• Animacja 3D: Proces zalewania formy, krzepnięcia i stygnięcia stopu odlewniczego w formieD4y37ZbhwProces zalewania formy, krzepnięcia i stygnięcia stopu odlewniczego w formie

• Film instruktażowy: Przedstawienie działów zakładu odlewniczegoD1Fg2bi1LPrzedstawienie działów zakładu odlewniczego