Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Polecenie 1

Zapoznaj się z poniższą prezentacją multimedialną, pokazującą jak rozwiązywać zadania dotyczące wzajemnego położenia prostych i okręgów, a następnie rozwiąż zadania.

R11wh2TKox3vV1
Zadanie 1. Treść zadania: Na okręgu o promieniu r opisano trójkąt o polu 24 i obwodzie 30. Jaka jest długość promienia okręgu? Na slajdzie przedstawiony jest trójkąt A B C o bokach długości a , c, b. Poprowadzono w  nim dwusieczne wszystkich kątów wewnętrznych, tak że punkt przecięcia O wyznacza środek okręgu wpisanego w ten trójkąt. Poprowadzono trzy prostopadłe odcinki łączące środek okręgu z każdym bokiem i oznaczono je jako r. Kolorem niebieskim zaznaczono trójkąt A  O C, którego podstawa ma długość b a wysokość r. Rozwiązanie: Pole trójkąta jest równe sumie pól trzech małych trójkątów o wysokości r. Zgodnie z przyjętymi oznaczeniami: 24=12ar+12br+12cr=12a+b+c·r. Suma a+b+c to obwód trójkąta, równy 30. Stąd: r=2412·30=2415=85. Odpowiedź: Promień okręgu jest równy 85. Zadanie 2.Treść zadania: Trapez równoramienny, który nie jest równoległobokiem, opisany jest na okręgu. Wykaż, że pole trapezu jest równe iloczynowi długości ramienia trapezu i średnicy okręgu wpisanego. Na slajdzie przedstawiono trapez A B C D w którym wpisany jest okrąg o środku w punkcie O, wyznaczony przez przecięcie dwusiecznych kątów wewnętrznych trapezu. Od środka okręgu do każdego boku trapezu poprowadzone są prostopadłe odcinki oznaczone jako r. Miejsce przecięcia promienia okręgu wpisanego z dolną podstawą dzieli ją na dwie części o długościach x i y, miejsce przecięcia promienia okręgu wpisanego z górną podstawą dzieli go na dwie części o długościach t i z, miejsce przecięcia promienia okręgu wpisanego z lewym ramieniem trapezu dzieli go na dwie części o długościach i x i t oraz miejsce przecięcia promienia okręgu wpisanego z prawym ramieniem trapezy dzieli go na dwie części o długościach y i z. Kolorem różowym zaznaczono dwa trójkąty A B O oraz C D O, których podstawami są dolna i górna podstawa trapezu oraz wysokością jest promień okręgu wpisanego. Rozwiązanie: Załóżmy, że promień okręgu wpisanego jest równym r, a ramię trapezu ma długość c. Oznaczmy długości stycznych poprowadzonych z wierzchołków trapezu do okręgu wpisanego tak jak na opisanej wyżej ilustracji. Pole trapezu P jest równe sumie pól czterech trójkątów o tej samej wysokości r i podstawach długości odpowiednio:t+x, x+y , y+z oraz z+t. Jest więc ono równe: P=12rt+x+x+y+y+z+z+t. Stąd P=12r2t+x+y+z=12·2rt+x+y+z=12·2r·2c=c·2r. A to właśnie mieliśmy wykazać. Ze względu na symetrię trapezu równoramiennego w oznaczeniach moglibyśmy od razu przyjąć x=y oraz z=t. Zadanie 3. Treść zadania: Udowodnimy, że w trójkącie prostokątnym punkt styczności okręgu wpisanego dzieli przeciwprostokątną na takie dwa odcinki, że iloczyn ich długości jest równy polu tego trójkąta. Na slajdzie znajduje się trójkąt prostokątny A B C takie , że A B oraz B  C są przyprostokątnymi. W  trójkąt A B C wpisano okrąg, tak że jego punkt styczności z bokiem A B dzieli go na dwie części o długościach y i r, punkt styczności z bokiem B C dzieli go na dwie części o długościach r i x oraz punkt styczności z przeciwprostokątną A C dzieli go na dwie częśc o długościach y i x. Rozwiązanie. Wprowadźmy, zgodnie z twierdzeniem o odcinkach stycznych oznaczenia jak w opisie powyżej. Pole trójkąta jest równe: P=12x+ry+r . Mamy więc wykazać, że można prawą stronę przekształcić do iloczynu x i y. Ponieważ rozważamy trójkąt prostokątny, więc zastosujemy twierdzenie Pitagorasa, aby określić związek między liczbami x, y oraz r. Mamy r+x2+r+y2=x+y2. Stąd rx+ry+r2=xy. Wracamy teraz do wzoru na pole trójkąta: P=12x+ry+r=12xy+rx+ry+r2=12xy+xy=xy. A to właśnie mieliśmy udowodnić.
Polecenie 2

Z punktu P oddalonego od środka okręgu o 10 cm poprowadzono styczne do okręgu, które przecięły się pod kątem 90° (rysunek poniżej). Ile jest równy promień tego okręgu?

Rhf7olWyIyRCc
Polecenie 3

Jaka jest odległość środków dwóch okręgów stycznych wewnętrznie, jeżeli promień jednego z tych okręgów jest równy 4 i jest o 3 mniejszy od promienia drugiego okręgu?

Polecenie 4

W trójkąt równoboczny wpisano okrąg. W jakim stosunku punkty styczności tego okręgu dzielą każdy z boków?