Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Już wiesz

Symetrią środkową względem punktu C nazywamy przekształcenie geometryczne, w którym obrazem każdego punktu A, AC, jest taki punkt A', dla którego punkt C jest środkiem odcinka AA'. Obrazem punktu C jest ten sam punkt (punkt stały). Symetrię środkową względem punktu C oznaczamy SC.

RT6yFIETuwbWL
SCP=P'
SCQ=Q'
SCR=R'

Punkt C nazywamy środkiem symetrii.

Z użyciem wektorów definicję symetrii środkowej możemy zapisać następująco:

Symetrią środkowąsymetria środkowa względem punktu CSymetrią środkową na płaszczyźnie względem punktu C nazywamy przekształcenie geometryczne, w którym każdemu punktowi A leżącemu na płaszczyźnie przyporządkowujmy taki punkt A', że

CA'=-CA

Punkt C nazywamy środkiem symetrii tego przekształcenia.

RvrKk7H0s5mQ7

Niech punkt P'=x', y' będzie obrazem punktu P=x, y w symetrii środkowej o środku C=k, h.

R1TVgpgAczF14

Skoro C jest środkiem odcinka PP', to

x+x'2=ky+y'2=h

Stąd

x'=2k-xy'=2h-y

Zatem obrazem punktu P=x, y w symetrii środkowej o środku C=k, h jest punkt

P'=2k-x, 2h-y
Uwaga!

Jeśli C=0, 0, to

x'=-xy'=-y

Są to równania symetrii środkowej o środku w początku układu współrzędnych.
Dwa punkty są symetryczne do siebie względem początku układu współrzędnych, gdy odpowiednie współrzędne tych punktów są liczbami przeciwnymi.

Obrazem okręgu o środku w punkcie S=a, b i promieniu długości r w symetrii względem początku układu współrzędnych jest okrąg o środku w punkcie S'=-a, -b i promieniu długości r.

Przykład 1

Wyznaczymy równanie obrazu okręgu o równaniu x+42+y-32=4symetrii środkowejsymetria środkowa względem punktu Csymetrii środkowej względem początku układu współrzędnych.

Rozwiązanie

Środek tego okręgu ma współrzędne -4, 3. Obrazem tego środka w symetrii środkowej względem początku układu współrzędnych jest punkt o współrzędnych będących liczbami przeciwnymi do danych, czyli 4, -3. Równanie okręgu symetrycznego ma zatem postać: x-42+y+32=4.

RMnYIT9x9ok9Z
Przykład 2

Wyznaczymy równanie obrazu okręgu o równaniu x2+y2+2x-10y+10=0 w symetrii środkowej względem początku układu współrzędnych.

Rozwiązanie

Wyznaczymy najpierw współrzędne środka tego okręgu i długość jego promienia. Korzystamy z równania ogólnego okręgurównanie ogólne okręgurównania ogólnego okręgu: x2+y2-2ax-2by+c=0:

-2a=2-2b=-10c=10r=a2+b2-c

a=-1b=5c=10r=12+52-10=16=4

Zatem środkiem danego okręgu jest punkt S=-1; 5 a jego promień ma długość r=4.

Obrazem środka S w symetrii środkowej względem początku układu współrzędnych jest zatem punkt o współrzędnych 1; -5. Równanie okręgu symetrycznego ma zatem postać: x-12+y+52=16.

Przykład 3

Do okręgu o należą punkty A=0, -1; B=-4, 3; C=-3, 0. Wyznaczymy równanie obrazu tego okręgu w symetrii środkowej względem początku układu współrzędnych.

Rozwiązanie

Wyznaczymy współrzędne środka a;b tego okręgu i długość jego promienia r. Ponieważ punkty A, BC należą do okręgu, to:

0-a2+-1-b2=r2    1-4-a2+3-b2=r2    2-3-a2+0-b2=r2    3

a2+1+2b+b2=r2                   116+8a+a2+9-6b+b2=r2  29+6a+a2+b2=r2                   3

Odejmujemy stronami równania 13:

1+2b-9-6a=0

2b=6a+8

b=3a+4  4

Odejmujemy stronami równania 23:

25+8a-6b-9-6a=0

2a-6b=-16

a-3b=-8  5

Podstawiamy równanie 4 do równania 5:

a-3·3a+4=-8

a-9a-12=-8

-8a=4

a=-12

Zatem:

b=52

Środek okręgu w symetrii względem początku układu współrzędnych ma współrzędne: 12, -52.

Wyznaczamy kwadrat długości jego promienia, korzystając z równania 1:

r2=-122+1+2·52+522=14+6+254=504=252

Równanie obrazu okręgu ma postać: x-122+y+522=252.

Przykład 4

Okrąg o równaniu x+82+y+22=3 przekształcamy najpierw przez symetrię środkową względem początku układu współrzędnych, a następnie przez symetrię środkową względem punktu C=1, 2. Wyznaczymy równanie obrazu tego okręgu po obydwu przekształceniach.

Rozwiązanie

Środek okręgu ma współrzędne S=-8, -2, zatem obraz środka tego okręgu w symetrii środkowej względem początku układu współrzędnych ma współrzędne S'=8, 2.

Wyznaczymy teraz współrzędne punktu S' w symetrii względem punktu C=1, 2. Ponieważ

x'=2k-xy'=2h-y

więc

x'=2·1-8y'=2·2-2

x'=-6y'=2

Zatem równanie okręgu ma postać:

x+62+y-22=3.

Przykład 5

Punkt P'=2, 4 jest obrazem punktu P=-6, 8 w symetrii środkowej względem punktu C. Wyznaczymy równanie ogólne obrazu okręgu o środku w punkcie C i promieniu długości r=2-1 w symetrii środkowej względem początku układu współrzędnych.

Rozwiązanie

Wyznaczymy najpierw współrzędne punktu C.

2=2k--64=2h-8

2=2k+612=2h

-4=2kh=6

k=-2h=6

Zatem środkiem okręgu jest punkt C=-2, 6.

Obrazem punktu C w symetrii względem początku układu współrzędnych jest punkt C'=2, -6.

Wyznaczamy równanie ogólne okręgu o środku w punkcie C' i promieniu długości r=2-1:

x-22+y+62=2-12

x2-4x+4+y2+12y+36=2-22+1

x2+y2-4x+12y+37+22=0

Słownik

symetria środkowa względem punktu C
symetria środkowa względem punktu C

przekształcenie geometryczne, w którym obrazem każdego punktu A, AC, jest taki punkt A', dla którego punkt C jest środkiem odcinka AA'

równanie ogólne okręgu
równanie ogólne okręgu

równanie ogólne okręgu o środku w punkcie S=a, b i promieniu długości r:

x2+y2-2ax-2by+c=0r=a2+b2-c