Spis treści

• Cele i efekty kształcenia1Cele i efekty kształcenia

• Struktura e‑materiału2Struktura e‑materiału

• Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodu technik budownictwa kolejowego3Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodu technik budownictwa kolejowego

• Wymagania techniczne4Wymagania techniczne

Cele i efekty kształcenia

E‑materiał uwzględnia treści, które pozwolą na osiągnięcie, zgodnie z podstawą programową, celów kształcenia w zawodzie technika budownictwa kolejowego. Tematyka e‑materiału służy przygotowaniu absolwenta do profesjonalnego wykonywania zadań zawodowych.

E‑zasób przeznaczony dla kwalifikacji:

$\text{TKO.03.}$ Organizacja robót związanych z budową i utrzymaniem dróg kolejowych w zawodzie technik budownictwa kolejowego $3 1 1 2 2 0$

Cele kształcenia

Wspiera osiąganie celów kształcenia określonych dla kwalifikacji TKO.03. Organizacja robót związanych z budową i utrzymaniem dróg kolejowych:

• kontrolowania stanu technicznego dróg kolejowych,

• podejmowania działań zapewniających bezpieczeństwo prowadzenia ruchu kolejowego w przypadku awarii, wypadku lub klęsk żywiołowych,

• prowadzenia dokumentacji dotyczącej utrzymania dróg kolejowych.

Pozwala nabywać kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się,

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii

Efekty kształcenia

$\textbf{TKO.03.2.}$ Podstawy budownictwa kolejowego

Uczeń:

4) charakteryzuje urządzenia sterowania ruchem kolejowym
5) posługuje się rysunkami z zakresu budownictwa kolejowego
6) przestrzega zasad sporządzania rysunków budowlanych
7) posługuje się schematami położenia torów i rozjazdów w obrębie posterunków ruchu kolejowego

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

Struktura e‑materiału

1. WprowadzenieDTyyEWAfoWprowadzenie

   Przedstawia podstawowe informacje o e‑materiale, które ułatwią użytkownikowi wstępne zapoznanie się z zawartością materiału: odniesienia do podstawy programowej, zakres tematyczny oraz opis budowy e‑materiału.

2. Materiał multimedialny

   W przypadku tego e‑materiału, który ułatwia uczącemu przyswojenie wiedzy jest to

   Grafika interaktywna Schemat infrastruktury kolejowejDEbr6lKuNGrafika interaktywna Schemat infrastruktury kolejowej, która przedstawia schematy i projekty infrastruktury (rozjazdy, połączenia torów, łuki) i sterowanie ruchem kolejowym, w tym sygnalizację i wskaźniki.

3. Obudowa dydaktyczna

   • Interaktywne materiały sprawdzająceDOYPdDQp9Interaktywne materiały sprawdzające pozwalają zweryfikować poziom opanowania wiedzy i umiejętności zawartych w e‑materiale.

   • Słownik pojęć dla e‑materiałuDh0UiJIWTSłownik pojęć dla e‑materiału zawiera objaśnienia specjalistycznego słownictwa występującego w całym materiale.

   • Przewodnik dla nauczycielaD15dbtR8HPrzewodnik dla nauczyciela zawiera sugestie do wykorzystania e‑materiału w ramach pracy dydaktycznej.

   • Przewodnik dla uczącego sięDRQsqUa5JPrzewodnik dla uczącego się zawiera wskazówki i instrukcje dotyczące wykorzystania e‑materiału w ramach samodzielnej nauki.

   • Netografia i bibliografiaD16CK2WlVNetografia i bibliografia stanowi listę materiałów, na bazie których został opracowany e‑materiał.

   • Instrukcja użytkowaniaD1BY43TOWInstrukcja użytkowania objaśnia działanie zasobu oraz poszczególnych jego elementów.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodu technik transportu kolejowego

E‑materiał stanowi nowoczesną pomoc dydaktyczną wspomagającą proces kształcenia zawodowego. Ułatwi on uczniom zapamiętanie pojęć związanych ze schematami układów torowych posterunków kolejowych i stacji za pomocą plansz interaktywnych. W e‑materiale opisane są wybrane elementy schematu. Celem takiego przedstawienia jest utrwalenie wiedzy uczącego się z zakresu schematycznego przedstawienia elementów infrastruktury i elementów z zakresu sterowania ruchem kolejowym. W e‑materiale znajdziemy dwa typy schematów:

1. Schematy z branży infrastruktury.

2. Schematy z branży sterowania ruchem kolejowym

Poniżej zamieszczone zostały propozycje wykorzystania poszczególnych elementów e‑materiałów do pracy w grupach i w zespole klasowym oraz do samodzielnej pracy ucznia w klasie i poza zajęciami.

Praca uczniów podczas zajęć

Praca w grupach i zespole podczas zajęć

Grafika interaktywna

• Nauczyciel prezentuje uczniom na lekcji e‑materiał ogólnie pokazując jego zawartość w wersji cyfrowej.

• Dzieli klasę na trzy zespoły przydzielając im kolejno schematy: posterunek odgałęźny Łódź Andrzejów, stację Gałkówek i stacje Koluszki. Przydzielenie schematów może na nastąpić poprzez przekazanie grupie wydruków właściwych schematów i dostępu do legendy z wersji cyfrowej.

• Nauczyciel wyjaśnia, że zadaniem uczniów będzie wrysowanie (jeśli schematy będą wydrukowane) lub wskazanie miejsca (w wersji cyfrowej) symboli graficznych z legendy przy dowolnie wybranych 12 symbolach semaforów i tarcz. Wartość ta w przypadku posterunku Łódź Andrzejów oznacza wszystkie symbole, a w przypadku kolejnych schematów wybrane przez uczniów. Liczba 12 ujednolica czas pracy uczniów.

• Uczniowie analizują schemat i rysunkami oznaczają właściwe miejsca.

• Nauczyciel prosi o prezentację pracy grup.

• Teraz prosi grupy o analizę i obliczenie sumy ogólnej długości torów z pierwszych czterech pozycji.

• Ostatnim zadaniem jakie mają zespoły wykonać to wskazać na schemacie wybrane cztery obiekty (wiata peronowa, posterunek zwrotniczy).

• Teraz nauczyciel prosi pierwszą grupę o wyświetlenie swojego schematu na tablicy interaktywnej i poprowadzenie quizu. Uczniowie z grupy pierwszej proszą o jak najszybszą odpowiedź na zadawane przez siebie pytania (np.: ile widzicie na schemacie zwrotnic?, jaka jest długość toru pomiędzy ... ?).

• Uczniowie z grupy drugiej i trzeciej odpowiadają na pytania (zalecam około 10 pytań). Odpowiada grupa, która pierwsza się zgłosi, ale punkt dostaje  ten zespół który odpowie poprawnie (oceniają najpierw uczniowie z grupy pierwszej, a potem potwierdza poprawną odpowiedź nauczyciel)

• Po serii 10 pytań swój schemat pokazuje grupa druga i również przeprowadza quiz.

• Jako ostatnia pytania dotyczące swojego schematu zadaje grupa trzecia.

• Nauczyciel podsumowuje punkty uzyskane przez grupy. W przypadku remisu zadaje dodatkowe pytanie (np.: ile zwrotnic jest na odcinku od ... do ... ?)

• Nauczyciel podsumowując grę wskazuje, że nauczenie się czytania schematów spowoduje iż uczniowie błyskawicznie będą potrafili odnaleźć w nich właściwe symbole i informacje. Gra miała za zadanie pokazać, że stres spowodowany czasem odpowiedzi, a zarazem jej poprawnością jest w tym przypadku elementem pozytywnym i sprzyja uczeniu się.

Interaktywne materiały sprawdzające

• Nauczyciel łączy uczniów w pary.

• Uczniowie w parach mają zadane zadanie: wykonać ćwiczenie, które nauczyciel przydzielił w danym momencie do wykonania i wykreować podobne zadanie z danymi ze schematów, które uczniowie dowolnie wybiorą.

• Uczniowie działają tak, że pierwszy uczeń zadaje uczniowie drugiemu pytanie lub zadanie do wykonania, drugi je wykonuje i zadaje zadanie pierwszemu wskazując jakich elementów ze schematów ma dotyczyć. Uczeń pierwszy wymyśla zadanie, które daje do rozwiązanie uczniowi drugiemu.

• Teraz sytuacja się odwraca i rolę ucznia pierwszego przejmuje uczeń drugi.

• Uczniowie zapisują wszystkie pomysły pytań lub zadań i na zakończonej lekcji przesyłają je nauczycielowi.

Praca samodzielna ucznia podczas zajęć

• Nauczyciel prezentuje młodzieży schematy i sposoby poruszania się po nich.

• Przydziela uczniom do pracy indywidualnej schematy tak, aby wykorzystać wszystkie trzy schematy i rozdzielić je równo pomiędzy uczniów w klasie.

• Uczniowie mają za zadanie policzyć ile jest: tarcz i semaforów, ile jest rozjazdów, jaka jest odległość pomiędzy rozjazdami itp.

• Nauczyciel prosi uczniów, aby przygotowali do tego schematu swoje pytania z odpowiedziami o informacje zawarte na przydzielonym schemacie.

• Uczniowie uczniowie mają za zadanie przygotować 10 takich pytań.

• Nauczyciel buduje trzy szablony testów (trzy różne schematy) w MS Forms i odpowiednio, w zależności od opracowywanego schematu, przydziela linki do współpracy, które pozwolą uczniom wpisać do testu swoje pytania.

• Uczniowie wpisują swoje pytania i zaznaczają właściwe odpowiedzi budując wspólnie (ale samodzielnie układając i wpisując swoje pytania) test dla klasy. Pytania oznaczają swoimi inicjałami (na początku pytania).

• Nauczyciel nadzoruje proces wprowadzania danych (pytań i odpowiedzi).

• Na 10 minut przed zakończeniem zajęć prosi uczniów, którzy opracowywali pytania na swoim schemacie o rozwiązanie testu dotyczącego swojego schematu (uczniowie wpisując pytania i zaznaczając w nich właściwe odpowiedzi w czasie rzeczywistym budują test). Przydziela uczniom link do rozwiązania testu (zamykając wcześniej link do edycji).

• Uczniowie wykonują test przygotowany przez siebie i innych uczniów, którzy też samodzielnie pracowali nad tym samym schematem.

Interaktywne materiały sprawdzające

Interaktywne materiały sprawdzające pozwalają sprawdzić samodzielnie przez ucznia poziom opanowania wiedzy i umiejętności z zakresu omawianych zagadnień.

Każdy materiał multimedialny ma dedykowane e‑materiały, po których można wykorzystać te ćwiczenia.

Praca uczniów poza zajęciami

E‑materiał ułatwia nauczycielowi prowadzenie zajęć dydaktycznych rozszerzając ją i o zagadnieniach poruszanych na niej dyskutując na podstawie wstępnego przygotowania się uczniów do jej przeprowadzenia.

Nauczyciel może poprosić uczniów o przygotowanie przed zajęciami zestawu niezbędnego do wytworzenia schematu dotyczącej elementów infrastruktury i sterowania ruchem.

Przed lekcją

• Nauczyciel prosi uczniów o przygotowanie zestawu niezbędnego do zajęć na lekcji.

• Uczniowie mają przygotować, poprzez wycięcie z ekranu (np.: printscreen) lub zebranie poprzez poszukiwanie w internecie, symboli i elementów obrazkowych związanych ze schematami dotyczącymi infrastruktury i sterowania.

• Dodatkowo uczniowie wyszukują zdjęcia planów schematycznych stacji kolejowej (np.: „https://elester-pkp.com.pl/wp-content/uploads/2020/07/Elektrownia-Opole-6.jpg)

• Podsumowując, uczniowie mają przygotować zestaw zawierający obrazki cyfrowe symboli i elementów schematu, a także wydrukowane zdjęcie fragmentu infrastruktury oraz schemat wyszukanego planu schematycznego stacji.

Podczas lekcji

• Nauczyciel dzieli uczniów na grupy.

• Prosi uczniów o przygotowanie treści zadań „sobie nawzajem”.

• Zadanie ma zawierać stworzenie schematu na podstawie przedstawionego zdjęcia.

• Grupy szykują zadanie, do którego załącznikiem będzie wybrane zdjęcie (z wielu wyszukanych przez uczniów w domu) oraz legenda (czyli wskazanie jakie elementy powinny na schemacie tworzonym na podstawie zdjęcia się znaleźć), którą sami muszą wykonać.

• Takie zadanie przekazują nauczycielowi, który przydziela je innemu zespołowi.

• Grupy pracują tworząc schemat na podstawie zdjęcia.

Praca z uczniami z SPE

E‑materiały są dobra podstawa do pracy z uczniami o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Nauczyciel analizując możliwość użycia ich w pracy z uczniem powinien rozważyć stan aktywności ucznia. Ważnym elementem jest rozbudzanie zainteresowań ucznia zagadnieniami prezentowanymi w tym e‑materiale. Konieczne jest odniesienie prezentowanej teorii do modelu funkcjonowania ucznia w świecie. Ważnym jest mocne wskazanie działania tej wiedzy w praktyce. Taki przykładem może być np.: wiedza ucznia o infrastrukturze stacji kolejowej. Dzięki niej będzie potrafił (będąc na peronie) w wyobraźni zbudować schemat tej przestrzeni i z wyprzedzeniem wiedzieć gdzie znaleźć informacje i co dzieje się przed przyjazdem pociągu.

Bardzo ważnym przy odpowiednim doborze formy pracy z tym e‑materiałem jest podejście typu „dziecko ma problem, chcę mu pomóc”. Dostosowanie zadania lub pytania dotyczącego schematu staje się ważnym elementem całego procesu.

Indywidualizowanie pracy z uczniem

Ten e‑materiał daje dużą swobodę w indywidualizacji procesu nauczania i uczenia się. Wieloaspektowe podejście, pojawienie się upraszczających procedur daje możliwość zastosowania wielu wariantów pracy z e‑materiałem.

Przykładem zastosowania e‑materiału do indywidualizacji i możliwości zróżnicowania chociażby poziomu trudności przyswajania materiału może być formułowanie zadań pod najprostszych do bardziej złożonych. To może być polecenie „znajdź element”, „policz ile elementów występuje na schemacie” lub znajdź w internecie jak wygląda w rzeczywistości taki element. Może to być też działanie w stylu „wypisz i opisz” dające możliwość przypomnienia sobie wiedzy lub zaznaczenia, jakiej wiedzy uczniowie będą jeszcze potrzebowali. Dla uczniów szczególnie uzdolnionych można zastosować wariant tworzenia schematu na podstawie obrazu znalezionego w sieci lub dopasowania obrazka do schematu.

Jednak należy pamiętać, że schemat lub plan przedstawiony w materiale podany bez wprowadzenia może zniechęcać i paraliżować działanie ucznia. Stąd ważne jest, aby uprzedzić uczniów, że nie pojawi się polecenie „przerysuj” lub „narysuj podobny”.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

Wymagania techniczne

Wymagania sprzętowe niezbędne do korzystania z poradnika oraz innych zasobów platformy www.zpe.gov.pl.

System operacyjny:

• Windows $7$ lub nowszy

• OS X $10.11.6$ lub nowszy

• GNU/Linux z jądrem w wersji $4.0$ lub nowszej $3 \mathrm{GB}$ RAM

Przeglądarka internetowa we wskazanej wersji lub nowszej:

• Chrome w wersji $69.0.3497.100$

• Firefox w wersji $62.0.2$

• Safari w wersji $11.1$

• Opera w wersji $55.0.2994.44$

• Microsoft Edge w wersji $42.17134.1.0$

• Internet Explorer w wersji $11.0.9600.18124$

Urządzenia mobilne:

• $2 \mathrm{GB}$ RAM iPhone/iPad z systemem iOS $11$ lub nowszym

• Tablet/Smartphone z systemem Android $4.1$ (lub nowszym) z przeglądarką kompatybilną z Chromium $69$ (lub nowszym) np. Chrome $69$, Samsung Browser $10.1$, szerokość co najmniej $420 \mathrm{px}$

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści